چراغ رونق تعاونی‌ها سبز شد

گروه اقتصادی / محیط کسب و کار در تابستان سال 1401 نسبت به تابستان 1399، یعنی نسبت به دو سال گذشته روند رو به رونقی را تجربه کرده و شاخص آن 0.24 درصد بهبود یافته است.
بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب و کار بخش تعاون ایران در تابستان سال 1401، رقم شاخص ملی بخش تعاون با 5.77 درصد (نمره بدترین ارزیابی 10) نسبت به فصل گذشته و همچنین نسبت به تابستان سال 1399 یعنی دو سال پیش بهبود یافته است.
بیشتر از آنکه شاخص بهبود محیط کسب و کار تعاونی‌ها در تابستان امسال، مورد توجه قرار گیرد، روند افت فاصله نوسانی شاخص این محیط از تابستان سال گذشته تا تابستان امسال نگاه‌ها را به خود جلب کرده است.
نتایج داده‌های محیط کسب و کار بخش تعاون در تابستان نشان می‌‌دهد که شاخص این محیط در این فصل نسبت به فصل قبل از آن با 0.07 درصد کاهش به شاخص 5.77 درصد رسیده که در فصل بهار این شاخص 5.84 درصد برآورد شده بود.
اما آنچه که بیش از همه اهالی بخش تعاون را خوشحال کرده، کاهش روند فاصله نوسانی محیط کسب و کار بخش تعاون در یک سال منتهی به تابستان سال 1401 است.
از سه ماهه دوم سال 1400 تا سه ماهه دوم سال 1401، محیط کسب و کار با روند 0.37 درصدی افزایشی شاخص مواجه بوده، این در حالی است که از تابستان سال 99 تا تابستان سال 1400، این مقدار 0.61 درصد بوده که نشان می‌دهد بیش از 0.24 درصد با کاهش مواجه شده و روند بهبود را تجربه کرده است.
براساس داده‌های شاخص فصلی محیط کسب و کار بخش تعاون در سه ماهه دوم سال 1399، این شاخص 6.01 درصد بوده که در تابستان سال 1401 شاخص به 5.77 درصد رسیده است.
شاخص عملکرد فصلی محیط کسب و کار در بخش تعاون، در پایان تابستان سال 99 تا تابستان سال 1400 همواره بین 6.01 درصد تا 5.40 درصد بوده، به عبارتی روند نوسانی 0.61 درصد را داشته اما این روند نسبت به مدت مشابه منتهی به پایان تابستان سال 1401، تنها 0.37 درصد بوده و از همه مهم‌تر این روند در تابستان نسبت به فصل بهار بهبود یافته است. از طرفی با تحلیل داده‌های آماری از شاخص فصلی محیط کسب و کار بخش تعاون، شاخص بهبود این محیط دوباره به سه سال پیش در همین فصل در سال 98 رسیده است.
بر اساس تحلیل داده‌های پایش محیط کسب و کار بخش تعاون در سال 1401، شاخص 12 استان کشور کمتر از 6 درصد بوده که نشان از بهبود نسبی فعالیت تعاونی‌ها در این استان‌ها دارد و  شاخص روند بهبود 5 استان کمتر از 5 درصد بوده است.
این گزارش در مجموع نشان می‌دهد که روند بهبود شاخص‌های محیط کسب و کار در فصل تابستان در 17 استان کشور بهبود یافته است.
به عبارتی برآورد فصلی شاخص استانی محیط کسب و کار بخش تعاون در تابستان سال 1401، نشان می‌دهد که استان‌های گیلان، کردستان و سمنان به ترتیب بهترین محیط کسب و کار تعاونی را داشته‌اند.
این در حالی است که بر اساس نتایجی که مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از پایش ملی محیط کسب ‌و کار ایران در تابستان ۱۴۰۱ منتشر کرده بود، رقم شاخص ملی در این فصل ۵.۸۸ (نمره بدترین ارزیابی ۱۰ است) محاسبه شده که از وضعیت این شاخص نسبت به ارزیابی فصل گذشته (بهار ۱۴۰۱ با میانگین ۶.۰۷) مساعدتر شده بود. در حقیقت، با بهبود نسبی شاخص ملی محیط کسب‌وکار در فصل تابستان، این شاخص به محدوده پایانی سال گذشته (زمستان ۱۴۰۱ با میانگین ۵.۸۳) برگشته است.
بر اساس داده‌های مرکز آمار، در حال حاضر سهم تعاون در اقتصاد ۶ تا ۸ درصد است در حالی‌که بر اساس قانون اجرایی سیاست‌های اصل ۴۴، سهم ۲۵ درصد برای بخش تعاون در نظر گرفته شده که لازمه رسیدن به این سهم، پیش‌بینی ظرفیت‌ها و بسترهای قانونی لازم است.
برآورد فصلی شاخص ملی محیط کسب و کار بخش تعاون در بخش‌های عمده اقتصادی نیز بیانگر آن است که بخش خدمات، بهترین محیط کسب و کار و بخش کشاورزی بدترین محیط کسب و کار را داشتند و بهترین محیط کسب و کار بر اساس رشته فعالیت به املاک و مستغلات و بدترین محیط کسب و کار به فعالیت حرفه‌ای، عملی و فنی اختصاص داشته است.
مناسب‌ترین مؤلفه‌های محیط کسب و کار بخش تعاون، نحوه استقبال مشتریان از نوآوری و ابتکار در ارائه خدمات و محصول، محدودیت دسترسی به حامل‌های انرژی نظیر گاز و برق و گازوئیل و محدودیت دسترسی به آن بوده  و نامناسب‌ترین مؤلفه محیط کسب و کار بخش تعاون در تابستان امسال، غیرقابل پیش ‌بینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات، دشواری تأمین مالی از بانک‌ها، بی‌ثباتی سیاست‌ها، قوانین و مقررات و رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب و کار بوده و است.
محیط کسب و کار شامل مجموعه عواملی است که بر عملکرد یا اداره بنگاه‌های اقتصادی مؤثر هستند اما تقریباً خارج از کنترل مدیران بنگاه‌ها قرار دارند.عواملی نظیر قوانین و مقررات، میزان بارندگی و فرهنگ کاری در هر منطقه جغرافیایی و در هر رشته کاری و نیز در طول زمان متفاوت هستند.
بر اساس ماده ٤ قانون بهبود فضای کسب و کار، اتاق‌ها موظفند جهت اطلاع سیاستگذاران از وضعیت محیط کسب و کار کشور، شاخص‌های ملی محیط کسب و کار در ایران را تدوین و به طور سالانه و فصلی حسب مورد به تفکیک استان‌ها، بخش‌ها و فعالیت‌های اقتصادی، سنجش و اعلام کنند؛ بر همین اساس اجرای طرح پایش شاخص‌های ملی محیط کسب و کار با همکاری اتاق‌های تعاون، بازرگانی و اصناف از بهمن ماه سال ١٣٩٥ به اجرا درآمده است.