ایران پاسخ داد، گروسی عقب نشست

گروه سیاسی/ اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته نشست خود را با دستور کار بررسی پیش‌نویسی آغاز کردند که امریکا و تروئیکای اروپایی متعاقب پروژه دامن زدن به پرونده ادعایی علیه ایران، روی میز اعضای شورا گذاشته‌اند. پرونده ادعایی علیه فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، در کنار موضوعات دیگری همچون «اوکراین» و توافق «آکوس» از محورهای اصلی مورد بحث در نشست جاری شورای حکام به شمار می‌آمد. این نشست در حالی آغاز شد که پیش‌تر خبرها از تدارک کشورهای غربی عضو شورای حکام برای ارائه پیش‌نویس یک قطعنامه جدید علیه ایران حکایت داشت. ارسال این پالس منفی سبب شد محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی همزمان با آغاز نشست شورای حکام به انتقاد از پیش‌نویس قطعنامه بپردازد و خبرهای منتشر شده درباره سفر هیأتی از بازرسان آژانس به ایران را تلویحاً رد کند. موضعی که خوشایند مدیر کل آژانس واقع نشد تا او در موضع‌گیری خود در نشست خبری روز گذشته‌اش تلویحاً از مواضع تند‌ و تیز آژانس عقب‌نشینی کند و تصویب قطعنامه را مغایر روند همکاری جاری میان ایران و آژانس بداند.
اذعان گروسی به حق غنی‌سازی 60 درصد
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس روز گذشته ابتدا در پیامی توئیتری با اعلام آمادگی این نهاد برای همکاری با ایران درباره موضوعات باقی‌مانده پادمانی، نسبت به برگزاری نشست فنی با ایران درباره موضوعات اختلافی ابراز امیدواری کرد. مدیر کل آژانس این را در حالی گفت که در این پیام اشاره‌ای به تهیه پیش‌نویس قطعنامه علیه ایران از سوی کشورهای غربی نکرد اما کمی پس از آنکه اخباری مبنی بر مخالفت با سفر احتمالی بازرسان آژانس از تهران مخابره شد، مدیر کل آژانس در نشست خبری‌اش کوشید فضا را تعدیل و با تصویب احتمالی قطعنامه مخالفت کند. گروسی در این رابطه با ادعای اینکه آژانس هیچ دستور کار سیاسی علیه ایران ندارد، همکاری با آژانس را از تعهدات ایران خواند و گفت: «ایران باید اطلاعات لازم را در اختیار ما قرار دهد.»
مدیرکل آژانس در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا برنامه هسته‌ای ایران از کنترل خارج است یا نه، گفت: «من درباره غنی‌سازی 60 درصدی ایران از لفظ «خارج از کنترل» استفاده نمی‌کنم اما پیشرفت در برنامه هسته‌ای ایران مشهود است، به طوری که همه متوجه آن شده‌اند. این باعث مهم‌تر شدن مسائل می‌شود.»
واکنش به احتمال صدور قطعنامه
او درباره تلاش‌هایی که برای تصویب قطعنامه علیه ایران جریان دارد نیز گفت: «به دنبال یافتن راه‌ها و سازکارهایی برای حل موضوعات اختلافی هستیم. موضوع تصویب قطعنامه‌ها در اختیارات من نیست اما تاکنون خیلی موفق نبوده‌ایم.» گروسی با بیان اینکه اگر قطعنامه‌ای هم نباشد از ایران می‌خواهیم با آژانس همکاری کند، در خصوص ازسرگیری کامل فعالیت‌های بازرسی آژانس در ایران، گفت: «ابتدا باید ببینیم اطلاعات قدیمی که توسط سیستم‌های آژانس جمع شده بودند هنوز در دسترس هستند یا نه، سپس باید راهی پیدا کنیم تا شکاف به وجود آمده را پر نماییم.»
مدیر کل آژانس همچنین پیرامون لغو سفر هیأتی از آژانس به تهران که محمد اسلامی روز گذشته از آن خبر داد تأکید کرد که هیچ تصمیمی در این خصوص به آژانس ابلاغ نشده است. او گفت: «از ایران می‌خواهیم توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه دهد زیرا لغو سفر اوضاع را بدتر می‌کند و به معنای عدم تحقق هرگونه پیشرفت است.»
فعلاً خبری از سفر نیست
در حالی که ایران بالاترین سطح از همکاری با آژانس را برای ابهام‌زدایی از موارد اختلافی از خود نشان داده است، تلاش برای تصویب قطعنامه چندان نمی‌تواند از شرایط موجود گره‌گشایی کند. این مهم را مدیر سازمان انرژی اتمی روز گذشته در حاشیه هیأت دولت مورد توجه قرار داد و با بیان اینکه غربی‌ها قطعنامه‌ای پیش‌نویس کردند و مطالبی آوردند که خودشان می‌دانند صحت ندارد و از طرف جمهوری اسلامی هم مردود است، گفت: «مهم این است ایران برای پیشبرد برنامه خود در بخش هسته‌ای برنامه مصوب، مدون و اعلام شده دارد و در همان چهارچوب فعالیت خود را ادامه می‌دهد».
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین با رد سفر هیأتی از آژانس به ایران نیز افزود: «فعلاً سفری از آژانس در دستور کار نیست. آنچه به سازمان انرژی اتمی مربوط است اینکه به همه موارد ادعایی و اتهامی پاسخ داده شود که چنین کاری کردیم و اگر حسن نیت می‌داشتند و قرار بود مذاکره را تداوم دهند قطعنامه‌ای با این ابعاد و حجم ارائه نمی‌کردند.» معاون رئیس جمهور تصریح کرد: «توقع داشتیم حسن نیت جمهوری اسلامی و پاسخ‌های مستدل، کارساز واقع شود و اجازه دهند مسیر طبیعی و غیرسیاسی و روش حرفه‌ای و ضوابط پادمان ملاک باشد». این انتقاد در پی آن مطرح شده که ایران و آژانس پس از سفری که مدیر سازمان انرژی اتمی در مهرماه به وین داشت به تفاهمی دست یافتند که بر اساس آن قرار شد موضوعات ادعایی با یک فرمول جدید مورد حل و فصل قرار گیرد. خبرگزاری رویترز هم در پی این تفاهم از سفر قریب الوقوع هیأتی از بازرسان آژانس در 20 روز آینده خبر داده بود. حالا باید دید ادعای«گروسی» مبنی بر آمادگی سازمان متبوعش برای همکاری با ایران چگونه با دستورکار بررسی پیش نویس قطعنامه علیه ایران قابل توجیه است.
امریکا ریاکارانه عمل می‌کند
کشورهای غربی با همکاری تنگاتنگ آژانس، ادعاهایی را درباره سه مکان در ایران طرح کرده‌اند که از قبال آن می‌کوشند ایران را در زمین مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین تحت فشار قرار دهند و آن را از مواضع اصولی خود عقب بکشند. اما فارغ از این تلاش‌ها که در وجهی دیگر با تصویب تحریم‌های جدید به بهانه حمایت از اغتشاشات ایران جریان دارد، وقوف به تجربه‌های شکست خورده در ایجاد فشارهای مضاعف به منظور کسب امتیاز بیشتر سبب شده است، تنها کمتر از ۷۲ ساعت از آغاز نشست آژانس، امریکایی‌ها برای پیگیری موضوع توافق در وین پیام فرستاده و خواهان حل و فصل سریع این موضوع شوند.
این چنین بود که همزمان با آغاز نشست شورای حکام، حسین امیرعبداللهیان به انتقاد از رویکرد تزویرگرایانه امریکا نسبت به مذاکرات وین پرداخت و با اعلام اینکه امریکا ریاکارانه عمل می‌کند، گفت: «به طور مستمر تبادل پیام با طرف امریکایی انجام می‌شود. آخرین تبادل پیام ما در کمتر از ۷۲ ساعت گذشته بوده است‌.»
امیرعبداللهیان با اعلام اینکه «امریکا از طریق برخی وزرای خارجه پیام داده و برای مذاکرات عجله دارند، اما ریاکارانه راب مالی در مصاحبه خود می‌گوید مذاکرات در اولویت ما نیست»، هدف امریکا را اعمال فشار برای عدول ایران از خطوط قرمز خود خواند و گفت: «اما منافع ملی مردم برای ما مهم است و از آن تخطی نخواهیم کرد. ما برای عبور از تحریم‌ها در مسیر مذاکرات قویاً به کار خود ادامه خواهیم داد. امکان توافق برجام با همه ضعف و قوت خود در مذاکراتی که در ماه‌های گذشته انجام شده، وجود دارد در صورتی که طرف‌های دیگر به تعهدات خود عمل کرده و برجام برای ما خوب کار کند، از این فرصت استفاده خواهیم کرد.»
در همین حال وزیر خارجه در گفت وگوی تلفنی با «نالدی پاندور»، وزیر خارجه آفریقای جنوبی درباره پیامدهای سوءمحاسبه و اقدامات غیرسازنده آمریکا و برخی کشورهای اروپایی در نشست شورای حکام هشدار داد.
در همین حال شهریار حیدری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم به تبادل پیام مکتوب میان تهران و واشنگتن از طریق سفارت سوئیس اشاره کرد و گفت: «یک سری بحث‌ها هم بین جمهوری اسلامی و کشورهای مذاکره‌کننده وجود دارد و مجدداً امریکا از طریق سفارت سوئیس یک‌سری مکاتباتی انجام داده که در عین حال ایران هم مستقیم و غیرمستقیم به آن پاسخ داده است. منتظریم نتیجه تبادل نامه‌ها منجر به نشست بعدی شود تا تصمیم نهایی گرفته شود.»