آزاد شدن واردات کالا‌های مشمول تجارت ترجیحی ایران و پاکستان

گروه اقتصادی/ سازمان توسعه تجارت از رفع ممنوعیت واردات همه اقلام مشمول موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران و پاکستان خبر داد.بر این اساس امکان ثبت سفارش کالا‌های تحت شمول موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران و پاکستان که واردات آنها ممنوع شده بود، فراهم شد.بر این اساس رفع ممنوعیت ثبت سفارش کالا‌های مذکور صرفاً در صورتی که «کشور تولیدکننده»، «کشور مبدأ» و «کشور ذینفع» برابر با پاکستان باشد امکان‌پذیر خواهد بود.
یکی از بازارهایی که دولت سیزدهم و به خصوص سازمان توسعه تجارت از فعالان اقتصادی خواسته که به آن توجه بیشتری شود، پاکستان است. طی سال‌های گذشته بخش قابل‌توجهی از فرصت‌های تجاری که می‌توانست بین تهران و اسلام‌آباد برقرار شود، به سرانجام نرسید، چرا که دولت گذشته برخلاف دولت سیزدهم اعتقادی به همکاری و توسعه روابط با کشورهای همسایه و به خصوص پاکستان نداشت. از سال گذشته روابط اقتصادی و تجاری ایران و پاکستان تغییر کرده است و دولت به دنبال آن است که حضور تجار ایرانی را در این کشور تسهیل کند.
در این خصوص عبدالحکیم ریگی، رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان گفت: سطح فعلی تجارت ایران و پاکستان، مناسب نیست. رسیدن به تجارت 5 میلیارد دلاری بین دو کشور هدف‌گذاری شده است؛ اما تحقق این عدد نیازمند فراهم کردن زیرساخت‌های لازم است که از جمله آن تعرفه کالاها است. البته در سفر اخیر هیأت تجاری اتاق ایران به پاکستان، مذاکراتی صورت گرفت و توافق‌هایی حاصل شد حال باید دید که در ماه‌های آینده وضعیت مبادلات تجاری ایران و پاکستان چگونه دنبال خواهد شد. او پیش از این نیز گفته بود: قبل از اعمال تحریم‌ها هم،تجار ایرانی و پاکستانی بر اساس گشایش ال سی و امور بانکی با هم کار نمی‌کردند.متأسفانه با اعمال تحریم‌ها علیه ایران و الزام به بازگشت ارز و سیاست‌های تعهد ارزی، تجار ایرانی دچار مشکل شدند و برخی از صادرکنندگان دیگر نتوانستند به کار خود ادامه دهند  یا مجبور به استفاده از راه‌های دیگر شدند.
رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان یادآور شده بود: تجارت بین ایران و پاکستان به‌صورت رسمی، بخشی در قالب بازارچه‌ها که به تسهیل تجارت کمک می‌کند، انجام می‌شود. قسمتی هم از طریق کارت‌های پیله‌وری صورت می‌گیرد که به معیشت و زندگی افراد این منطقه از هر دو طرف کمک کرده است. به‌طور کلی تجارت 10 قلم کالا برای پیله‌وران امکان‌پذیر است.
پاکستان در سال‌های اخیر یکی از 10 بازار اول صادراتی ایران بوده و در 6 ماهه اول 1401 بالغ بر 561 میلیون دلار کالا از ایران به آن کشور صادر شده و در مقابل 494 میلیون دلار کالا از این بازار وارد شده است. بر این اساس در دوره زمانی مورد نظر، تراز تجاری دو کشور به میزان 46 میلیون دلار برای ایران مثبت بوده است. در زمینه ایجاد زیرساخت‌های حقوقی تجاری بین دو کشور، در سال 1385 موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران و پاکستان اجرایی شده است. در چهارچوب این موافقتنامه ایران برای 309 کد تعرفه کالاهای وارداتی از پاکستان تخفیف در نرخ تعرفه ورودی قائل شده و در مقابل پاکستان نیز این تخفیف را برای 338 کد تعرفه اقلام واردات از ایران لحاظ کرده است. از سال 1394 مذاکره روی موافقتنامه تجارت آزاد بین دو طرف شروع شده و انتظار می‌رود با همکاری دو جانبه تا پایان سال‌جاری مذاکرات فیمابین در خصوص این موافقتنامه به نتیجه برسد. با توجه به 16 میلیارد دلار پتانسیل استفاده نشده صادراتی ایران به پاکستان، امضای موافقتنامه تجارت آزاد بین دو کشور به تقویت روابط تجاری، افزایش صادرات و جذب سرمایه‌گذاری منجر خواهد شد.
مرکز آمار پاکستان در آخرین گزارش تفصیلی خود اعلام کرد که در سال مالی 2021، صادرات این کشور به رقم 25 میلیارد دلار رسید که نسبت به رقم 21 میلیارد دلاری در سال مالی 2020 حدود 19 درصد رشد داشته است. از مجموع 25 میلیارد دلار صادرات پاکستان، صنایع نساجی با بیش از 15 میلیارد دلار صادرات (60 درصد کل صادرات) بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است. بعد از صنایع نساجی، صنایع غذایی با بیش از 4 میلیارد دلار صادرات (16 درصد کل صادرات) و محصولات صنعتی با بیش از 3 میلیارد دلار صادرات (12 درصد کل صادرات) در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند و حدود 90 درصد صادرات پاکستان را تشکیل می‌دهند.در مقابل، پاکستان در سال مالی 2021 حدود 56 میلیارد دلار واردات داشته که نسبت به 44 میلیارد دلار سال مالی 2020، حدود 27 درصد رشد کرده است. بر همین اساس، تراز تجارت خارجی پاکستان همچنان منفی است و در سال مالی 2021 به رقم 31 میلیارد دلار رسیده که نسبت به رقم 23 میلیارد دلاری در سال مالی 2020 حدود 35 درصد رشد را نشان می‌دهد.
چندی پیش علیرضا پیمان‌پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به مناسبات خوب تجاری و سیاسی میان ایران و پاکستان و اراده مقامات عالی دو کشور برای توسعه این مناسبات، به اهمیت همکاری و هماهنگی بخش‌های خصوصی و دولتی در شناسایی ظرفیت‌ها، برنامه‌ریزی و اقدام در راستای به فعلیت رساندن توانمندی‌های بالقوه اشاره کرد.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی نیز با اشاره به اثرگذاری تحولات سیاسی منطقه بر اقتصاد ایران و پاکستان، گفته بود: سیاستگذاری‌ها و تعاملات اقتصادی این دو همسایه باید متناسب با تحولاتی که در منطقه در جریان است، دستخوش تغییر و ارتقا شود. در حال حاضر جنگ اوکراین و روسیه، مسیر حرکت ناوگان‌های تجاری را تغییر داده و ظرفیت جدیدی را برای انتقال کالاها به منطقه هند و چین و شرق آسیا، از مسیر ایران و پاکستان فراهم کرده است که دو کشور باید فرصت مذکور را مغتنم بدانند و اقدامات مؤثری را در این رابطه صورت دهند.