لزوم افزایش آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان

مهدی متقی‌فر
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش و جوانان 

در بحث کاهش تمایل جوانان به ازدواج کارهای پژوهشی انجام شده است تا با علم به مشکلات، بتوان در این حوزه راهکار ارائه داد. عوامل کلان، میانی و خرد با نقش‌هایی مجزا در این حوزه وجود دارند. جالب اینجاست که در مباحث کلان، اقتصاد، جزء دلایل دوم و سوم است. در بررسی عوامل این مسأله، به‌صورت اجمالی می‌توان گفت، در بین افراد جامعه، دلیل اول این است که ذهنیت‌های منفی نسبت به ازدواج وجود دارد، از سویی نقش والدین، فضای مجازی، اطرافیان و افرادی که تجربه طلاق داشته‌اند، همگی می‌توانند در ذهنیت جوانان نقش داشته باشند. عامل دوم ترس از شکست خوردن دوباره است. ممکن است افراد در برهه‌های مختلف زندگی دچار شکست‌های متعددی شده باشند، ترس از شکست دوباره می‌تواند یکی از عوامل بازدارنده باشد. 
در این خصوص، حتی دیدن افرادی که در زندگی مشترک خود شکست خورده‌اند یا مواجهه با زندگی افراد شکسته خورده در جراید و رسانه‌های دیداری و شنیداری هم می‌تواند دقیقاً همان احساس منفی را به شخص القا کند. 
سومین عامل نداشتن اعتماد در طرفین است، به‌عنوان نمونه نداشتن اعتماد در مسئولیت‌پذیری در هر دو طرف یا داشتن این حس در زن که همسر آینده او نتواند شغل خود را نگه دارد و از پرداخت هزینه‌های زندگی برآید یا اینکه یک مرد به همسر آینده خود در خصوص نگهداری پول یا ولخرجی نکردن اعتماد نداشته باشد. چنین بی‌اعتمادی‌هایی در هر حوزه‌ای می‌تواند سبب کاهش تمایل به ازدواج در افراد شود. 
نکته مهم دیگر بحث شرایط سخت زندگی است. برخی جوانان حاضر نیستند سختی‌های زندگی مشترک را تحمل کنند، چرا که والدین همواره همه چیز را برای آنها مهیا کرده‌اند و هر وقت هر مسأله‌ای داشتند، خانواده مشکل را حل کرده و به قولی همیشه تمامی امکانات برای آنها حاضر و آماده بوده و دیگر نمی‌توانند به‌تنهایی روی پای خود بایستند و تلاش کنند. عواملی که از آنها نام برده شد از جمله عوامل درونی در افراد هستند. عوامل بیرونی هم در این مسأله دخیل هستند. فرهنگ، جامعه، اقتصاد و سبک زندگی از جمله عوامل بیرونی مؤثر بر گرایش جوانان به ازدواج هستند. در حوزه فرهنگسازی و ترویج روحیه ازدواج در برنامه‌های مدیریتی، باید تغییر نگاه و سبک زندگی نیز مدنظر باشد. در دهه‌های قبل، تفکر غالب این بود که با ازدواج افراد رشد می‌کنند، استقلال پیدا می‌کنند و در نهایت حس رشدیافتگی و داشتن استقلال همراه با لذت‌بخشی خواهد بود اما در حال حاضر متأسفانه این نگاه وجود ندارد.
 باید تلاش شود تا اندیشه‌های قبل به زندگی جوانان بازگردد. از سویی دیگر سبک زندگی در گذشته کاملاً تغییر کرده و به‌نوعی می‌توان گفت به سمت تجمل‌گرایی رفته است. ساده‌زیستی و آسان گرفتن در تهیه امکانات زندگی، دیگر کمتر در خانواده‌ها دیده می‌شود. نگرش ساده‌زیستی نیز در بطن جامعه باید گسترش پیدا کند تا شاهد کمرنگ شدن مشکلات باشیم. در عین‌حال هم نقاط مثبت ازدواج باید به جوانان نشان داده شود. 
بحث تسهیل ازدواج در دولت هم در حال پیگیری است. تاکنون پیش‌زمینه‌های استفاده از مجموعه‌های خدماتی و تالارهای دستگاه‌ها فراهم شده تا جوانان در مراسم عقد و عروسی بتوانند از این خدمات استفاده کنند و در آغاز زندگی مشترک سختی کمتری متوجه‌شان شود. 
تولید محتوا و مکتوبات مورد نیاز جوانان و از همه مهم‌تر افزایش آموزش مهارت‌های زندگی و انتخاب صحیح همسر نیز از جمله اقداماتی است که در این حوزه انجام گرفته است. برخی از جوانان شرایط ازدواج را دارند اما در پیدا کردن همسر مناسب موفق نیستند از این رو مؤسسات و مجموعه‌هایی که در حوزه انتخاب همسر فعال هستند با تأیید سازمان تبلیغات اسلامی از وزارت ورزش و جوانان مجوز دریافت می‌کنند.