ناگفته‌هایی از خاورمیانه و جزئیات مذاکره سوریه با اسرائیل

چاپ تازه‌ای از «روایت گمشده»، خاطرات خودنوشت «فاروق الشرع» به همت انتشارات ایران و با ترجمه‌ای از حسین‌ جابری ‌انصاری روانه کتابفروشی‌ها شده است. این کتاب که به قلم وزیر خارجه سوریه پیش روی علاقه‌مندان قرار گرفته از جمله منابع مهم در زمینه روایت تاریخ سیاسی خاورمیانه به شمار می‌آید؛ روایتی خواندنی از رویدادهای مهم منطقه‌ای به بیان مردی که وی را فردی مهم در جهان عرب می‌دانند.
نویسنده علاوه بر شرح دوران کودکی، نوجوانی و جوانی‌اش، به حوادث سیاسی معاصر سوریه و جهان عرب و تأثیر آن در زندگی خود و دیگر جوانان سوریه اشاره می‌کند. مهم‌ترین بخش این کتاب، روایت الشرع درباره مذاکرات سوریه و اسرائیل از کنفرانس مادرید تا زمان درگذشت حافظ اسد در سال 2000 میلادی است. برای اولین مرتبه است که روایت سوریه از جزئیات این مذاکرات ارائه می‌شود و از این نظر «روایت گمشده» نوشته‌ای حائز اهمیت است.
همان‌طور که در پیشگفتار کتاب هم آمده، نویسنده «روایت گمشده» را اگر نگوییم مهم‌ترین، بی‌تردید یکی از مهم‌ترین وزاری خارجه جهان عرب در نیمه دوم قرن بیستم می‌دانند. نکته جالب توجه دیگر درباره «فاروق الشرع» این است که وی یک ربع قرن مسئولیت‌های سیاسی مختلفی در عرصه سیاست خارجی سوریه برعهده داشته، مسئولیت‌های سفیر سوریه در ایتالیا (۱۹۷۶ تا ۱۹۸۰)، وزیر مشاور در امور خارجی (۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴)، وزیر خارجه (۱۹۸۴ تا ۲۰۰۶)، معاون اول رئیس جمهور (۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲)، عضو رهبری کشوری حزب بعث سوریه (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳) را برعهده داشته و از آن پس هم بازنشسته شده است.
از جمله مسائل قابل تأملی که وزیر خارجه پیشین سوریه در این کتاب به آنها پرداخته، روابط سوریه با صدام، روابط با یاسر عرفات و مداخله سوریه در لبنان است. اما مسأله دیگری که در باب اهمیت «روایت گمشده» می‌توان به آن اشاره کرد، تصاویر بکری است که الشرع از دوران ساختار تصمیم‌سازی سیاست خارجی سوریه در دوران حافظ اسد ارائه می‌کند. همچنین او مجموعه اطلاعات و تحلیل‌هایی از نقاط ضعف سیاست خارجی سوریه در آن دوره را هم ارائه می‌کند. کتاب خاطرات «فاروق الشرع» با درگذشت «حافظ اسد» به پایان می‌رسد.
فارغ از نکاتی که درباره کتاب و نویسنده‌اش خواندید، حسین جابری انصاری مترجم «روایت گمشده» هم طی سه دهه گذشته همواره تحولات جهان عرب و سوریه را از نزدیک دنبال کرده، چهار سال از دوران کاری‌اش را نیز از سال 1377 تا 1381 به عنوان دیپلمات در سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق گذرانده و در سال‌های اخیر به علت مسئولیت خود در عرصه سیاست خارجی، در ارتباط مستقیم با سوریه و مسائل این کشور بوده است. جابری انصاری از جمله اهداف خود برای ترجمه این کتاب را کمک به تولید ادبیات سیاسی بازگوکننده واقعیت‌های سوریه می‌داند؛ به گفته وی به‌رغم روابط ممتاز و متداوم ایران و سوریه در بیش از چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نقش آشکار ایران در کمک به دولت سوریه برای مهار بحران یک دهه اخیر این کشور، ادبیات سیاسی وزین مرتبط با سوریه در زبان فارسی محدود است و همین مسأله او را بر آن داشته که سراغ ترجمه آثاری از این دست برود. گفتنی است که چاپ دوم «روایت گمشده» نوشته «فاروق الشرع» به تازگی از سوی انتشارات مؤسسه فرهنگی- مطبوعاتی ایران در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
روایت گمشده
فاروق الشرع
انتشارات مؤسسه فرهنگی- مطبوعاتی ایران