800 میلیون دلار کالا از تعاونی‌ها صادر شد

گروه اقتصادی/ در شش ماهه اول سال 1401، 788 میلیون و 161 هزار دلار صادرات بخش تعاونی‌ها بوده  است.
 صادرات بخش تعاون به دو گروه صادرات مستقیم که شامل صادرات کالاهایی می‌شود که از مبادی گمرک و با کارت بازرگانی به نام تعاونی‌ها صادر شده باشد و گروه صادرات غیرمستقیم که کالاهای صادراتی را شامل می‌شود که توسط تعاونی‌ها تولید اما صادرات آنها از طریق تعاونی‌ها انجام نمی‌گیرد.
بی‌تردید یکی از اصلی‌ترین آیتم‌های افزایش سهم تعاون در اقتصاد کشور، صادرات محصولات تولیدی و خدمات است که موجب می‌شود زمینه بهره‌وری و رشد کیفیت محصولات و خدمات تعاونی‌ها را فراهم آورد. تحقق این امر می‌تواند ارزآوری و کمک به افزایش تولید ناخالص ملی و همچنین توسعه بازار شرکت‌های تعاونی را ایجاد کند.
یکی از مزیت‌هایی که در این یک سال اخیر یعنی از زمانی که دولت سیزدهم زمام اجرایی کشور را در دست گرفت، ایجاد رقابت پذیری تعاونی‌ها و استفاده بهینه از ظرفیت‌های بازارهای هدف صادراتی و افزایش سهم اقتصاد تعاونی‌ها در بازار کالا و خدمات کشور بوده است.
برگزاری نمایشگاه‌های خارجی و ایجاد بازارهای مجازی از مهمترین اقداماتی بوده که موجب تقویت بخش تعاون شده است.
داده‌های آماری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خوبی این مسئله را نشان می‌دهند که صادرات غیر نفتی بخش تعاون در شش ماهه اول امسال از گستردگی قابل توجهی برخوردار بوده است. به عبارتی پراکندگی صادراتی بخش تعاون در کشور نشان از توسعه متوازن این بخش در یک سال اخیر دارد. در حال حاضر گفته می‌شود که حدود 7 تا 9 درصد تولید ناخالص داخلی را تعاونی‌ها تشکیل می‌دهند و این سهم باید در سالهای آینده به 25 درصد برسد.
بیشترین صادرات بخش‌های تعاونی
طبق آخرین اطلاعات بدست آمده از سامانه جامع آماری تا تاریخ 15 مهر سال 1401، تعداد 100 هزار و 351 تعاونی فعال در کشور مشغول به فعالیت بوده‌اند. در شش ماهه اول سال 1401، بیشترین سهم گروه‌های شغلی تعاونی در صادرات غیر نفتی ، به ترتیب بخشهای تعاونی کشاورزی، صنایع غذایی، صنایع دستی و فرش دستباف و صنایع معدنی بوده است.
در این مدت، کالاهای بخش تعاونی کشاورزی به ارزش 105 میلیون و 352 هزار دلار صادر شد که بالاترین میزان صادرات بخش تعاون را به خود اختصاص داد.
صنایع غذایی با 88 میلیون و 795 هزار دلار، صنایع دستی و فرش دستباف با 79 میلیون و 747 هزار دلار، مواد معدنی و صنایع مرتبط با آن به ارزش 68 میلیون و 694 هزار دلار و مصالح ساختمانی نیز به ارزش 56 میلیون و 936 هزار دلار در رتبه‌های دوم تا پنجم صادرات غیر نفتی بخش تعاون قرار گرفتند.
طبق داده‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حدود 19 گروه کالایی در بخش تعاون صادر شده است.
عملکرد استانی تعاونی‌ها
از بین 31 استان کشور، حدود 21 استان بیشتر از برنامه صادراتی تعیین شده، صادرات داشته‌اند و در این میان صادرات تعاونی استانهای خوزستان و البرز بالای 100 میلیون دلار بوده است. نکته قابل تأمل اینکه برنامه تعیین شده صادرات بخش تعاون در شش ماهه اول امسال برای استان البرز 27 میلیون و 800 هزار دلار بوده که بدین‌ترتیب بیش از 72 میلیون دلار بیشتر از برنامه اعلام شده صادرات داشته است. صادرات این استان 100 میلیون و 260 هزار دلار بوده است.
دو استان تهران و گلستان نیز همان برنامه تعیین شده صادراتی را انجام داده‌اند. طبق برنامه هدفگذاری بخش تعاون در شش ماهه اول امسال در استان تهران، 36 میلیون و 183 هزار دلار بود که این مقدار محقق شد و در استان گلستان نیز 10 میلیون و 325 هزار دلار بود که این مقدار نیز تحقق یافته است.
در مجموع عملکرد صادراتی بخش تعاون استانها در شش ماهه اول امسال، از 20 میلیون دلار تا 100 میلیون دلار بوده است که حکایت از عملکرد موفقیت آمیز صادرات بخش تعاون داشته و ناشی از توسعه متوازن بخش تعاون بوده که نتیجه آن گستردگی و پراکندگی صادرات در استانهای مختلف کشور بوده است.
کشورهای مقصد صادراتی بخش تعاون
بر اساس آمار صادرات تعاونی‌ها، 10کشور عراق، افغانستان، پاکستان، ترکیه، روسیه، قطر، امارات، ترکمنستان، چین و عمان مقصد بیش از 50 درصد از محصولات تعاونی های کشور در شش ماهه اول امسال بوده‌اند.
عراق با 20 درصد در رتبه اول مقصد صادرات محصولات تعاونی قرار دارد و 18 درصد دیگر محصولات تعاونی به بازارهای بین المللی غیر از کشورهای یاد شده صادر می شود. در میان کشورهای سنتی خواهان محصولات تعاونی کشور، افغانستان با 13 درصد، ، پاکستان با 11 درصد و ترکیه با 9 درصد بعد از عراق بیشترین واردات تعاونی از ایران را داشته‌اند. به هر حال شرکت‌های تعاونی، باید با به چالش کشیدن وضع موجود، خود به استقبال مشتریانی پیچیده از سراسر جهان رفته و باور حضور در رقابتی جهانی و کسب بازارهای بین المللی بر اساس فرهنگی و روح خود را جا بیندازند. این هدف جز در سایه نیروی انسانی کارآمد، هدفمند، خودانگیخته و خردمند تحقق نخواهد یافت که بخش تعاون مملو از این توانمندی است. بخش تعاون برای حضور در بازار، انگیزه‌های بسیاری دارد و شدت ریسک و رقابت را بیشتر درک می‌کند. تعاونی‌های موفق به عنوان فعالان اقتصادی در انتخاب‌های خویش دقت بیشتری به عمل می‌آورند و شانس خود را برای موفقیت بیشتر می‌کنند. بخش تعاون توانمند، ضامن حضور موفق در بازارهای جهانی خواهد بود. بخش تعاونی در بین سیاستهای اقتصادی دولت تا کنون مجال کافی برای حضور چشمگیر در اقتصاد مملکت به دست نیاورده است. منابع مناسب و انگیزه‌های پررنگ جهت حضور موفق در بازار جهانی، بخش تعاونی را بر می‌انگیزد تا از فناوریهای نوین به نحو مطلوب استفاده کند.