آرشیوی از دانستنی های دو عملیات در یک کتاب

اسماعیل علوی
دبیر گروه پایداری
«زمین‌های مسلح»، کتاب چهارم از مجموعه 10 جلدی حماسه 27 است که به شرح مبسوط کارنامه عملیاتی لشکر 27 محمد رسول‌الله اختصاص دارد.کتاب پنجم این مجموعه پیش از این باعنوان «کوهستان آتش» که به مأموریت شناسایی محور بمو- دربندیخان و نبردهای والفجر 3 و4 اختصاص دارد، زودتر از نوبت منتشر شده و از منظر داوران چهاردهمین دوره «جایزه جلال آل احمد» در بخش ویژه حائز رتبه برتر شناخته شد.
کتاب چهارم این مجموعه مستند تاریخی- زمین‌های مسلح – مهم‌ترین سرخط فعالیت‌های رزمی لشکر 27 در عملیات کوهستانی مسلم بن عقیل در محور سومار، والفجر مقدماتی و والفجر یک در محور فکه، از آبان ماه سال 1361 تا فروردین 1362 و گزارش زمینه‌ها و نحوه ارتقای تیپ 27 به لشکر و قرار گرفتن در پیشانی عملیات‌های بزرگ به دلیل خط شکنی در همین ایام را دربر دارد.
«زمین‌های مسلح» در 780 صفحه متن با جزئیات کامل، جمع  باز روائی اسناد بالادستی موجود در مراکز آرشیوی، به  همراه شرح عملیات، دانسته‌ها، گفته‌ها و خاطرات نیروهای عمل کننده از عالی رتبه‌ترین فرماندهان ارتش و سپاه تا فرماندهان میانی و میدانی در بخش‌های مختلف در دو عملیات والفجر مقدماتی و والفجر یک، می‌‌باشد که به نحوی آکادمیک گردآوری و به قلم کشیده شده است.
گلعلی بابائی این جلد از مجموعه 10 جلدی را برخلاف سایر جلد‌های تاکنون انتشار یافته به تنهایی کار کرده و پس از دو سال کار پژوهشی، یافته‌های خود را به قلم آورده  و همین موضوع موجب شده تا برجستگی‌های قلم وی نمایان شود. گلعلی در کارش وسواس خاصی دارد و از یک نظر و خبرجزئی  که با موضوع در ارتباط باشد هم صرف نظر نمی‌کند. این روحیه موجب شده تا وی برای تألیف این کتاب هرچه سند و مدرک چه مستقیم، چه غیرمستقیم در ارتباط با موضوع بوده را ببیند و در کتاب خود بازتاب دهد. از این جهت می‌‌توان گفت کتاب‌های گلعلی در هر موضوعی آرشیوی از مطالب پیرامون آن موضوع نیز هست. وی برای تألیف کتاب «زمین‌های مسلح» علاوه بر بازتاب کلیه اسناد و مدارک آرشیوی و روایت روایتگرانی که از صحنه عملیات‌ها گزارش‌های مبسوطی تهیه کرده‌اند، شنود بی سیم مکالمات  44 نفر از فرماندهان شهید، سخنرانی‌های آنان قبل، حین و بعد از عملیات را نیز دیده و به نحو مؤثری در کتاب خود گنجانیده است. همچنین برای تکمیل کار خود با 101 نفر از رده‌های فرماندهی از عالی رتبه‌ترین مقامات قرارگاه‌ها گرفته تا فرماندهان گروهان و دسته ملاقات کرده و پای حرف‌هایشان نشسته و نکات آن را برگزیده و به آگاهی‌های کتاب افزوده است. از این دست فرماندهان می‌‌توان به  سرداران غلامعلی رشید، محسن رضایی، علی شمخانی، رحیم صفوی، حسین علایی، امیران، حسین حسنی سعدی، عبدالحسین مفید، قویدل، دژاکام و...  اشاره کرد. وی به چهره‌های نظامی بسنده نکرده از دانسته‌های هنرمندانی همچون ابراهیم حاتمی‌کیا که جهت ثبت ایثارگری‌های رزمندگان پایشان به جبهه‌ها باز شده، بهره برده و بر غنای کتاب خود افزوده است. گلعلی برای نوشتن کتاب به این همه رضایت نداشته و به موازات جمع‌آوری اسناد و خاطرات وقتی را نیز به مطالعات کتابخانه‌ای اختصاص داده و کتاب‌های زیادی از جمله «سوداگری مرگ» گزارشی پیرامون تسلیح عراق از سوی غربی‌ها، نوشته: کنت. آر. تیمرسن/ «خانه عنکبوت» نوشته: آلمی فریدمن/ «کسوف آخرین روزهای سیا» نوشته: مارک بری/ «قوی‌ترین شریک جرم» نوشته: مارین ویلمسن/ «شوروی و جنگ ایران و عراق»، نوشته: جهانگیر کرمی/ «دوستان بلند پایه»، نوشته لیتوی مک کارتنی/ «حزب بعث و جنگ» نوشته: سرهنگ ستاد، خالد حسین/ «درس‌های جنگ مدرن»، نوشته: آنتونی کردزمن و... را مطالعه و در تألیف این کتاب از نکات قابل توجه آنها بهره برده است.
والفجر مقدماتی و والفجر -1 دو عملیات نفسگیر و پر تب و تابی بودند که در زمینی بشدت مسلح در محور فکه جنوبی و فکه شمالی به اجرا درآمدند. این مناطق با انواع موانع معمول و غیرمعمول به نحو بی سابقه‌ای مسلح شده  و امکان مانور رزمندگان را با وجود جسارت و روحیه ایثار به حداقل رسانده و مانع تأمین اهداف از پیش تعیین شده گردید. مطالعه این کتاب را که شامل خاطرات تکان‌دهنده رزمندگان جان برکف و نمایانگر روحیه ایثار و جانبازی آنان است، به همگان توصیه می‌‌نماییم.