تشریح روند اجرای توافق 25 ساله ایران و چین

گروه سیاسی/ سفر هفته گذشته رئیس‌جمهور چین به  عربستان‌سعودی و انعقاد  قرارداد همکاری میان پکن و ریاض به ناگهان روابط ایران و چین بویژه همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور را به موضوع مورد علاقه جریان‌های مختلف سیاسی تبدیل کرد. چنانکه مخالفان رویکرد نگاه به شرق  که طی دو سال گذشته جز به انتقاد و تخریب درباره قرارداد همکاری‌های 25 ساله ایران و چین لب به سخن نگشوده بودند، به ناگهان مدعی کم‌کاری دولت در پیشبرد روابط اقتصادی و تجاری با چین شدند و حتی بعضاً امضای «شی جین پینگ» پای بیانیه‌ای با محتوای مداخله‌گرانه درباره حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه را از همین منظر تحلیل و ارزیابی کردند. مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه کشورمان اما در یک گفت‌وگوی تلویزیونی به این انتقادات و گمانه‌های اشتباهی که پیرامون عملکرد دولت در توسعه روابط اقتصادی با چین مطرح می‌شود پاسخ داد.
 قرارداد 25 ساله در مرحله اجرا
صفری با بیان این مقدمه که قرار داشتن جمهوری اسلامی ایران در برابر تحریم در حوزه‌های مختلف سبب شده بسیاری از همکاری‌های فی‌مابین ایران با کشورهای دیگر از جمله چین توسط هیچ‌یک از طرف‌ها اعلام عمومی نشود، ادعای بر زمین ماندن توافقنامه جامع راهبردی میان تهران و پکن را رد کرد و گفت:  در سفر هفت ماه پیش حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه  به چین، وزرای خارجه دو کشور اعلام کردند مرحله عملیاتی شدن قرارداد 25 ساله و مذاکرات درباره جزئیات اجرایی آن آغاز شده است. بنابراین برخلاف آنچه مطرح می‌شود همکاری‌های دو کشور در زمینه انرژی، سرمایه‌گذاری، همکاری‌های مالی و گمرکی و مهم‌تر از همه گسترش صادرات ایران به چین در اقلامی مانند زعفران، مرکبات، لبنیات و... آغاز شده است.
وی با اشاره به  16 تفاهمنامه‌ای که در چهارچوب سند همکاری و در جریان سفر معاون نخست‌وزیر چین به ایران امضا شد، افزود: هنگامی که طرف چینی را بدرقه‌ می‌‌کردم، وی گفت برای انجام این تفاهمات شخصاً 8-7 روز جلسه 8 -7 ساعته با ارگان‌های مختلف‌شان گذاشته است. در این سفر، ایشان را 9 معاون وزیر و 15 مدیرکل همراهی می‌کردند و جلسات مفید و جدی‌ای برای پیشبرد کار از جمله میان وزارت تجارت چین با مسئولان وزارت صمت و امور اقتصادی و دارایی ما برگزار شد.
 افزایش معنادار حجم مبادلات تجاری با چین
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه  در ادامه با اشاره به اینکه حجم تجارت میان ایران و چین در سال 1400 در مجموع 27 میلیارد دلار  بوده است، گفت: این رقم تنها در 7 ماه نخست سال جاری به 20 میلیارد دلار رسیده که 10 میلیارد دلار آن سهم ما و نیم دیگر سهم چین بوده است و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا پایان سال و بدون در نظر گرفتن صادرات نفتی به بیش از 30 میلیارد دلار برسد. بنابراین فضایی که در تجارت دو کشور و به طور ویژه در صادرات کالا از ایران به چین باز شده، قابل اعتنا است؛ چنانکه در حوزه شیلات 80 درصد از افزایش 67 درصدی صادرات ما ماحصل افزایش صادرات به چین بوده است و برخلاف نظر برخی دوستان، کار را معطل نگذاشته‌ایم.
 نگاه استراتژیک پکن به غرب آسیا
صفری در ادامه این گفت‌وگو با بیان اینکه چین تاکنون تنها با دو کشور در منطقه غرب آسیا  قرارداد همکاری بلندمدت امضا کرده که نخست با جمهوری اسلامی ایران بوده و سپس با عربستان و گفت‌وگوهای پکن با قزاقستان و عمان هنوز در حد بیانیه است، در پاسخ به کسانی که مخالف همکاری 25 ساله ایران و چین بودند اما امروز قرارداد این کشور با عربستان‌سعودی در جریان دیدار رئیس‌جمهور چین و پادشاه سعودی را تبلیغ می‌کنند، گفت: باید درک کنیم که بدون توجه به چرایی رویدادها، بعضاً و به صورت ناخواسته ممکن است رسانه‌ها سیاست‌های غرب را دنبال کنند.وی با بیان اینکه  چین روزی 6‌ونیم میلیون بشکه نفت از خلیج‌فارس می‌برد  که 3‌و‌نیم میلیون بشکه  آن از عربستان و مابقی از عراق و امارات تأمین می‌شود و به همین دلیل این منطقه برای پکن بسیار استراتژیک است، درباره  سهم ایران از تأمین انرژی چین و دیگر مبادلات تحت تحریم دو کشور گفت: بسیاری از مسائل را نمی‌توان به همین دلیل و محرمانه بودن مطرح کرد. هر چند  بعضی اوقات چنین تک‌هایی می‌زنند  که ما را ناچار به عکس‌العمل کنند و بعد بروند جلوی کارهایی  را که به‌رغم تحریم انجام شده بگیرند و چهارچوب‌های تحریمی برای آن طراحی کنند.
 آغوش گشاده ایران برای همکاری
معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه  با بیان اینکه مقامات عالی دولت از رئیس‌جمهور و معاون اول ایشان تا همه وزرای دولت، سیاست همسو و هم‌جهتی دارند که مبنای آن نیز همکاری با هر کشوری است که بتواند منافع ما را تأمین کند، گفت: همان‌طور که رئیس‌جمهور مطرح کردند اولویت دولت سیزدهم برای همکاری و تجارت با همسایه‌ها و کشورهای هدف همچون  روسیه، چین، هند، کشورهای آفریقایی، آسیایی، امریکای‌لاتین و امریکای‌مرکزی است و این یعنی می‌‌شود با خیلی‌ها کار کرد و ما با خیلی‌ها کار را شروع کرده‌ایم. صفری در عین حال این سیاست را به معنای کنار گذاشتن مبادلات اقتصادی و تجاری با کشورهای اروپایی ندانست و تأکید کرد: اگر چه در کار با برخی طرف‌های اروپایی از جهت عمل آنها به تعهدات‌شان مشکل داریم و به عنوان مثال به‌رغم تاریخ طولانی همکاری فرانسه با ایران در حوزه خودرو، امروز در تأمین قطعات از سوی این کشور مشکل داریم، اما همچنان از همکاری با آنها استقبال می‌کنیم و اگر این کشورها تمایل به سرمایه‌گذاری داشته باشند نه تنها استقبال می‌‌کنیم که حاضریم در حوزه‌های استراتژیکی مانند انتقال آب، تأسیس تصفیه‌خانه و کاغذسازی که مشمول تحریم نیستند با آنها همکاری کنیم، چنانکه امروز با دانمارک در حوزه دارو همکاری داریم.
وی با تأکید بر اینکه در مبادلات تجاری اصرار ما بر این است که تولیدات و فرآورده‌های ایرانی امکان صادرات پیدا کنند به مواردی همچون تقاضای روسیه برای خریداری قطعه و قرارداد فروش تراکتور به تاجیکستان اشاره کرد و افزود: بنابراین کار پیش می‌رود و متوقف نیست و اگر بعضی اوقات توقفی هست از ما است که با مطرح کردن مسائلی در کار سکته ایجاد می‌کنیم.