آبگیری «چم‌شیر» همچنان در ابهام

 زیست‌بوم: سازمان حفاظت محیط زیست، آبگیری سد «چم‌شیر» را به دلیل ابهامات موجود درباره احتمال وجود گنبدهای نمکی نهفته در آن تا زمان نمونه‌گیری مجدد متوقف و تأکید کرده مجوز آبگیری سد تا زمان نمونه‌برداری مجدد از سوی وزارت نیرو، صادر نخواهد شد. ایرج حشمتی، معاونت محیط زیست انسانی، واقع شدن دریاچه سد در یک میدان نفتی با چندین چاه نفت و اختلافات فنی و کارشناسی بین دو وزارتخانه نفت و نیرو را از جمله دلایل توقف آبگیری سد می‌داند. این در حالی است که چند روز پیش نماینده سازمان حفاظت محیط‌ زیست، افتتاح سد چم‌شیر را بدون مانع دانسته و اعلام کرده بود که هیچ نمکی‌ در این سد مشاهده نشده است. پیشتر نیز مرکز پژوهش‌ها و کمیسیون اصل ۹۰ نسبت به وجود نمک و شور شدن منابع آبی این محدوده اظهار نگرانی کرده و خبر آبگیری این سد، واکنش منفی افکار عمومی و بسیاری از فعالان محیط زیست را به همراه داشت.
شوری احتمالی آب دریاچه
ایرج حشمتی با اشاره به ابهامات موجود درخصوص بهره‌برداری و آبگیری سد چم‌شیر می‌گوید: موضوعاتی از قبیل واقع شدن دریاچه سد در یک میدان نفتی با چندین چاه نفت و اختلافات فنی و کارشناسی بین دو وزارتخانه نفت و نیرو موجب ایجاد اخلال در ادامه پیگیری برای آبگیری از سد شده است. همچنین مطرح شدن موضوع وجود احتمالی سازندها و لایه‌های دارای نمک در محدوده پیرامونی و دریاچه سد نیز از جمله ابهاماتی بوده که بحث شوری احتمالی آب دریاچه سد را در آینده افزایش داده است.
طبق گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، با توجه به پیگیری‌های دستگاه‌های نظارتی و حاکمیتی مانند کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی، معاونت حقوقی ریاست جمهوری و سازمان حفاظت محیط زیست، موضوع انجام بازدیدها، بررسی‌ها و نمونه‌‌برداری‌های میدانی توسط این سازمان در دستور کار قرار گرفت. در راستای انجام بازدیدها و نمونه‌برداری از این سد، دفاتر تخصصی معاونت محیط زیست انسانی سازمان به همراه اداره کل حفاظت محیط زیست استان نسبت به انجام بازدید و بررسی‌های مورد نظر طی هفته جاری اقدام کردند که برای اطلاع‌رسانی در همین رابطه نیز نشست کارشناسی توسط عوامل و مدیران اجرایی طرح سد چم‌شیر در تاریخ 23 آذر 1401 در محل سد (با شرکت کارشناس این معاونت) برگزار شد.
دوباره نمونه‌برداری می‌شود
حشمتی می‌گوید: در عین حال برای موضوع بهره‌برداری یا آبگیری از سد، با توجه به بررسی‌های صورت گرفته مقرر شد تا بررسی‌های تکمیلی برای تداخل هرچه کمتر میدان نفتی، بهره‌برداری اصولی و استاندارد از چاه‌های نفت (به منظور جلوگیری از هرگونه نشت و انتشار احتمالی مواد نفتی از چاه‌های واقع در دریاچه سد) و نیز بررسی‌های تکمیلی مربوط به میزان حقابه زیست محیطی رودخانه زهره بر مبنای سه سناریوی خشکسالی، ترسالی و نرمال و ارائه جدول رهاسازی ماهانه حقابه در قالب سه سناریوی تعیین شده توسط وزارت نیرو و عوامل اجرایی سد صورت پذیرفته و پس از ارائه نتایج اطمینان بخش آن، نسبت به آبگیری یا بهره‌برداری از طرح (البته به انضمام تحویل یک دستگاه هیدرومتری آنلاین کمی - کیفی به سازمان) اقدام کند.
او ادامه می‌دهد: اگرچه مسئولان آب منطقه‌ای استان پیشتر اعلام کرده‌اند که نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد بحث انحلال سازندها و شور شدن آب در دریاچه سد منتفی است، اما به علت دغدغه کارشناسان و سمن‌ها، ریاست سازمان حفاظت محیط زیست از وزیر نیرو خواسته ‌است که یک‌بار دیگر گمانه‌زنی انجام شده و با حفر چاهک به صورت کاملاً تصادفی و در نقاط مختلف، نمونه‌برداری شده و نتایج آن از لایه‌های زمین به صورت نیم‌رخ‌های عمقی و عرضی به سازمان حفاظت محیط زیست داده شود.
اجازه تکرار «گتوند» دیگری نمی‌دهیم!
به گفته معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، با توجه به تراز آبی که زمان آبگیری سد انجام می‌شود، فعلاً مشکل خاصی در این زمینه وجود نخواهد داشت، اما چون احتمال وجود گنبدهای نمکی نهفته و حبس شدن نمک در دوره‌های مختلف زمین‌شناسی با توجه به جنس سنگ‌های مختلف در آن منطقه وجود دارد، از وزارت نیرو خواسته‌ایم که دوباره نمونه‌برداری انجام شود.
حشمتی تأکید می‌کند که تا زمان مشخص شدن ابهامات فوق‌الذکر و نیز ارائه گزارش بازنگری شده حقابه رودخانه توسط وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به انجام نظارت‌ها و پایش‌های معمول اقدام خواهد کرد.
او می‌گوید: همان‌طور که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر به استان کهگیلویه و بویراحمد اعلام کردند، سازمان حفاظت محیط زیست اجازه تکرار گتوند دومی را نخواهد داد و حتماً باید نتایج ارزیابی مطالعات در دریاچه سد چم‌شیر به تأیید مراجع ذیصلاح برسد و تا اطمینان حاصل نشود، این سازمان هیچ مجوزی برای آبگیری نخواهد داد.