آب شرب زاهدان پایدار شد

 محمد شکوهی‌فر 
خبرنگار

آبرسانی به 2 هزار و 800 روستای سیستان و بلوچستان که جمعیتی حدود 780 هزار نفر را در بر می‌گیرد، وعده‌ای است که مردم این استان محروم سال‌ها در انتظار تحقق آن هستند. دولت سیزدهم قول داده تا پایان کار دولت این طرح را به اتمام برساند. هر چند به گفته مسئولان امسال 25 شهر و 1500 روستای این استان دچار تنش آبی شدند و آبرسانی به 900 روستا هم به‌صورت تانکری انجام شد؛ اما اقداماتی همچون بهره‌برداری از اولین چاه آب ژرف در سیستان، انتقال آب از چاه نیمه‌ها، حفر چاه‌های جدید و مهم‌تر از آن، تبدیل شدن طرح انتقال آب دریای عمان به یک قانون مصوب مجلس و... نشان داده زمان تحقق آرزوی دیرینه مردم دیار نیمروز نزدیک است.
«علیرضا قاسمی»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص وضعیت آب استان توضیح داد: خشکسالی و فقر منابع آبی دو چالش جدی در سیستان و بلوچستان است که از ابتدای کار دولت سیزدهم تلاش شده با کاهش آثار ناشی از خشکسالی‌ها این معضل برطرف شود. وی با اشاره به وابستگی مستقیم تأمین آب به نزولات آسمانی در استان اظهار داشت: سیستان و بلوچستان با 3.1 میلیون نفر جمعیت، وسیع‌ترین استان کشور و در عینِ‌حال با تراکم جمعیتی ۱۶ نفر در کیلومتر مربع، کم‌تراکم‌ترین استان نیز محسوب می‌شود.
این مقام مسئول با اشاره به شرایط تأمین آب شرب در این استان، گفت: بیش از 20 سال است که با خشکسالی درگیریم اما به علت شرایط خاص توپوگرافی استان مجبوریم برای تأمین آب، ۶۰ درصد از منابع آب زیرزمینی و ۴۰ درصد از آب‌های سطحی، شور و لب‌شور را برداشت کنیم، این در حالی است که این منابع در استان ناپایدار است و وابستگی مستقیمی به نزولات آسمانی دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان چاه نیمه‌ها را اصلی‌ترین منابع تأمین آب استان دانست و اظهار داشت: چاه‌نیمه‌ها که منبع تأمین آب آشامیدنی 5 شهرستان و 940 روستای سیستان هستند در ابتدا گودال‌های طبیعی بودند که با ساخت سازه‌های جانبی و عملیات خاکی گسترده تبدیل به سدهای طبیعی شده‌اند.
بازنگری طرح آبرسانی به روستاهای سیستان
قاسمی خاطرنشان کرد: با توجه به قدمت طرح آبرسانی به روستاهای سیستان که در ابتدای دهه هفتاد وارد مدار بهره‌برداری شده است بازنگری و رفع نواقص طرح در دستور کار شرکت قرار گرفته و هم‌اکنون خطوط انتقال آن در حال اجراست، در این راستا یک خط انتقال از زهک و هیرمند به طول ۴۰ کیلومتر با قطر ۷۰۰ میلیمتر چند سال قبل تکمیل و وارد مدار شده است. با تکمیل این خط و استفاده از ظرفیت طرح آبرسانی به شهرها، تابستان امسال با وجود خشکسالی شدید، کم‌تنش‌ترین دوره آبی برای آب شرب روستاهای سیستان رقم خورد. وی با تأکید بر اینکه شهر زاهدان نیز آب شرب خود را از سیستان و چاه‌‌های سطح شهر تأمین می‌کند، گفت: می‌توان گفت از ابتدای دهه ۸۰ که خط انتقال آب از چاه نیمه به زاهدان تکمیل و وارد مدار بهره‌برداری شد زاهدان برای اولین بار رنگ آب شیرین پایدار را به خود دید و دوران جدید آبی برای این شهر اتفاق افتاد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان تصریح کرد: هزار لیتر بر ثانیه از چاه‌نیمه‌ها و چاه‌های حرمک و ۹۰۰ لیتر در ثانیه از چاه‌های سطح شهر و شیرین‌سازی برای زاهدان آب تأمین می‌شود. هرچند که در حال حاضر این میزان با نیاز آبی ساکنان شهر فاصله زیادی دارد ولی تابستان سال‌جاری با وارد مدار شدن ۱۰ حلقه‌ چاه جدید در دشت حرمک، کمترین قطعی آب در شهر زاهدان رقم خورد.
قاسمی اصلی‌ترین نگرانی برای تأمین آب شرب زاهدان و سیستان را عدم آورد رودخانه هیرمند عنوان کرد و افزود: طی چند سال اخیر برای رفع بخشی از کمبود آب قابل تصور، طرح‌های اضطراری تهیه و تصویب و شرکت آب و فاضلاب در حوزه کاری خودش عملیات اجرایی آن را آغاز کرده است. در این زمینه در مرکز، غرب و شرق استان که شامل تفتان، سراوان، ایرانشهر، نیکشهر، دلگان و فنوج و سایر شهرها و روستاها است، آب شرب از طریق منابع آب زیرزمینی و زیرسطحی تأمین می‌شود.
قاسمی با بیان اینکه همه شهرها و بخش زیادی از روستاها دارای شبکه آب شرب هستند، افزود: گاه به‌دلیل ارتباط مستقیم منابع تأمین آب این نقاط به بارش‌های آسمانی، در بعضی از فصول سال دچار تنش آبی می‌شوند.