روسیه و ایران در حال ایجاد یک مسیر تجاری جدید بین‌قاره‌ای

گروه سیاسی/ یک روز بعد از آنکه نخستین خط کشتیرانی مستقیم چین به چابهار راه‌اندازی شد و اولین کشتی اقیانوس‌پیما از مبدأ چین در این بندر پهلوگیری کرد، تارنمای آسیاپلاس در گزارشی خبر داد «روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین‌قاره‌ای جدید -از حوزه شرقی اروپا تا اقیانوس هند- گذرگاهی به طول ۳۰۰۰ کیلومتر و غیرقابل دسترس برای هرگونه مداخله خارجی هستند.» این مسأله به خوبی نشان می‌دهد دیپلماسی اقتصادی چگونه در سیاست خارجی جدید ایران محوریت یافته است.
به گزارش ایرنا، در این گزارش با بیان اینکه روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین‌قاره‌ای جدید برای دور زدن تحریم‌ها هستند، آمده است: دو کشور میلیاردها دلار برای تسریع تحویل کالا در مسیر رودخانه‌ها و راه‌آهن‌های متصل به دریای خزر هزینه می‌کنند. داده‌های ردیابی کشتی‌های گردآوری شده توسط بلومبرگ نشان می‌دهد ده‌ها کشتی روسی و ایرانی از جمله کشتی‌های مشمول تحریم‌ها، در حال تردد در این مسیر هستند.
بر‌اساس این گزارش، هدف همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه محافظت از روابط تجاری در برابر مداخله غرب و ایجاد روابط جدید با اقتصادهای غول‌پیکر و در حال رشد آسیا است. کریدور تجاری در حال ظهور (شمال-جنوب) به روسیه و ایران این امکان را می‌دهد که مسیرهای موجود را هزاران کیلومتر کوتاه کنند. به گزارش آسیاپلاس، روسیه در حال نهایی کردن قوانینی است که به کشتی‌های ایران حق عبور از آبراه‌های داخلی رودخانه‌های ولگا و دن را می‌دهد.
گسترش شبکه ریلی شمال-جنوب ایران
داده‌های مربوط به ترافیک کشتی‌ها که توسط بلومبرگ گردآوری شده است، نشان می‌دهد حداقل ده‌ها کشتی ایرانی که برخی از آنها متعلق به گروه خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران هستند، بین سواحل خزر این کشور و بنادر کلیدی رودخانه ولگا تردد می‌کنند. ایران در داخل مرزهای خود در حال سرمایه‌گذاری در پایانه‌هایی است که می‌توانند محموله‌ها را از کشتی‌ها به خطوط ریلی که از دریای خزر به خلیج‌فارس از کشور عبور می‌کنند، منتقل کنند. همچنین در حال گسترش شبکه ریلی است که در حال حاضر حدود ۱۶۰۰۰ کیلومتر دارد و بخشی از فهرست میراث جهانی یونسکو است.
هیأت‌های تجاری به طور فزاینده‌ای بین ایران و روسیه پرواز می‌کنند و تجارت نیز در حال رشد است. به طور رسمی مبادلات تجاری در مرداد‌ماه سال‌ جاری تقریباً دو برابر شده است. سرگئی کاتیرین، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع روسیه ماه گذشته در کنفرانسی در تهران در خصوص آینده این روابط گفته است: پس از توافق تجارت آزاد، مسیری روشن برای رسیدن به ۴۰ میلیارد دلار وجود دارد.
رونق دیپلماسی اقتصادی
توسعه اقتصادی روابط اقتصادی و محورهای اقتصادی در حالی است که نخستین محموله ترانزیتی از روسیه به هند در خردادماه امسال از طریق خاک ایران و از کریدور شمال-جنوب به مقصد رسید. کاهش زمان و هزینه مسیر ارتباطی شمال اروپا به جنوب آسیا از طریق ایران باعث شده این کریدور مورد توجه قرار بگیرد. این مسأله در سایه رویکرد دولت سیزدهم در اهتمام به دیپلماسی اقتصادی بیش‌ازپیش در کانون تصمیم‌گیری‌ها قرار گرفته است. در راستای همین مسأله اکنون 53 درصد از سهام بندرسالیانکای روسیه در اختیار کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد که در شهر بندری آستاراخان مشغول به فعالیت است. این بندر در خاک روسیه و در مسیری قرار دارد که رودخانه ولگا به دریای خزر متصل می‌شود. این بندر که می‌تواند نقش ویژه‌ای به عنوان دروازه ورود کالاهای ایرانی به روسیه باشد یکی از نقاط مهم همکاری دو کشور است.
گفتنی است دولت‌های هند و روسیه در سال 1397 برای اجرای طرح کریدور بین‌المللی شمال به جنوب از طریق ایران تفاهمنامه همکاری امضا کرده‌اند. ایران نیز به جهت منافع ناشی از فعال شدن این کریدورها در دولت سیزدهم اهتمام جدی به تکمیل خطوط ریلی کشور برای بهره‌برداری بهتر و کسب منافع اقتصادی در نظر دارد.