مذاکره با روسیه برای مشارکت در راه‌آهن رشت-آستارا

معاون حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی با اشاره به تداوم مذاکرات میان ایران و مسکو گفت: ایران تفاهمنامه پیشنهادی خود را با ۱۶ ماده برای تعیین نحوه مشارکت و سرمایه‌گذاری روسیه در پروژه ریلی رشت-آستارا ارائه کرده است.
شهریار افندی‌زاده پروژه ریلی رشت-آستارا را مهم‌ترین پروژه ریلی کشور دانست و گفت: با وجود انجام مذاکرات با روسیه و همچنین آذربایجان به منظور مشارکت در تکمیل این خط ریلی، این پروژه را چه با حضور روسیه و چه بدون حضور این کشور تکمیل می‌کنیم تا در جهت افزایش ترانزیت کشور مورد استفاده قرار گیرد.
افندی‌زاده در بیان اهمیت خط ریلی رشت-آستارا گفت:‌ این خط ریلی با طول ۱۶۲ کیلومتر کامل‌کننده کریدور شمال به جنوب از بندرعباس تا رشت و بعد از رشت تا آستارا است و با تکمیل آن ایران از طریق آذربایجان به روسیه و شمال اروپا وصل می‌شود.
معاون حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی خاطر نشان کرد: دولت روسیه علاقه‌مند به مشارکت در تکمیل راه‌آهن رشت-آستارا است تا به صورت وام  یا روش‌های دیگر به تأمین مالی این خط ریلی کمک کند. به همین منظور طی ماه‌های اخیر مذاکراتی با دولت روسیه در راستای توسعه ترانزیت میان دو کشور انجام شده است.
وی افزود: برای این کار تفاهمنامه دوجانبه بین ایران و روسیه پیشنهاد داده شده و تفاهمنامه سه‌جانبه‌ای نیز میان ایران، روسیه و آذربایجان منعقد شده که پیرو بیانیه مشترک با امضای وزرای سه کشور است.
افندی‌زاده خاطرنشان کرد:‌ در این تفاهمنامه محورهایی درباره احداث و نحوه بهره‌برداری پروژه ریلی در ۱۶ ماده پیش‌بینی شده که شامل تعیین نوع طراحی خط از جمله عرض خطوط ریلی این پروژه است.
معاون حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی ادامه داد: عرض خطوط ریلی کشور ما یک هزار و ۴۳۵ میلیمتر و عرض خطوط آذربایجان و روسیه یک هزار و ۵۲۰ میلیمتر است، بنابراین باید بین رشت و آستارا حتماً از خطوط ریلی ایران استفاده کنیم اما پیشنهاد شده ریل سومی هم در کنار شبکه ریلی کشور قرار گیرد و به عرض یک هزار و ۵۲۰ میلیمتر هم برسد تا هم قطارهای با عرض استاندارد و هم قطارهای با عرض پهن بتوانند از شبکه ریلی ما عبور کنند که البته نیاز است این موضوع از لحاظ علمی و فنی مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: به این ترتیب، هم افزایش عبور قطارها را به‌ دنبال خواهیم داشت و هم در آستارا و رشت می‌توانیم تعویض بوژی داشته باشیم که البته نیاز است احداث این ریل و سرمایه‌گذاری آن بر عهده کشور روسیه باشد که در این رابطه باید مسئولان کشور تصمیم‌گیری کنند.
افندی‌زاده دومین مسأله مورد مذاکره با روسیه را تأمین مالی دانست و گفت: نوع سرمایه‌گذاری روسیه در این پروژه، نحوه طراحی، بهره‌برداری و نحوه مشارکت دو کشور در حال مذاکره است.
معاون حمل‌ونقل وزارت راه‌وشهرسازی گفت: در تفاهم اولیه قرار است تملک اراضی بر عهده ایران باشد و نوع ساخت و بهره‌برداری نیز در تفاهمنامه‌ها مورد مذاکره قرار دارد. وی درباره حضور قرارگاه خاتم‌الانبیا در پروژه ریلی رشت-‌آستارا گفت: با توجه به اهمیت این پروژه، قرارگاه خاتم نیز اقداماتی در آغاز انجام داده است و همچنین بعد از تفاهمنامه دوجانبه با روسیه به‌ دنبال پیمانکارانی خواهیم رفت تا تکمیل خط هرچه سریع‌تر انجام شود.
وی با بیان اینکه پروژه ریلی رشت-آستارا نقش حیاتی در ترانزیت کشور دارد، افزود: در سیزدهمین اجلاس مشترک ایران و روسیه با این کشور برای جابه‌جایی ۱۰ میلیون تن کالا تا سال ۲۰۲۳ تفاهم شده و همچنین سه کشور ایران، روسیه و آذربایجان نیز برای جابه‌جایی ۱۵ میلیون تن کالا تفاهم کرده‌اند که نشان می‌دهد تقاضای بار به اندازه کافی وجود دارد.
افندی‌زاده تأکید کرد: برای پاسخگویی این حجم از تقاضا باید ظرفیت کشور را هم در حوزه زیرساخت‌ها و هم در توسعه ناوگان بویژه لکوموتیو و واگن افزایش دهیم. وی در پایان خاطرنشان کرد: حدود ۸۰ درصد ترانزیت کشور از طریق جاده انجام می‌شود و حمل‌ونقل ترکیبی یعنی حمل کالا از طریق دریا، ریل و جاده نیز باید رونق گیرد.
 تکمیل راه‌آهن رشت-کاسپین
بخش دیگری از کریدور ریلی شمال-جنوب راه‌آهن رشت–بندرکاسپین است که در مسیر دیگری خلیج فارس را به خزر متصل می‌کند. تکمیل این بخش از شبکه ریلی نیز نقش مهمی در افزایش فعالیت کریدور شمال-جنوب دارد. در این خصوص نیز خیرالله خادمی، معاون وزیر راه‌وشهرسازی گفت: با پیگیری‌های صورت گرفته و به منظور تسریع در روند اجرای راه‌آهن استراتژیک رشت-کاسپین بزودی مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل ماده ۵۶ به این پروژه تخصیص می‌یابد. این مسیر ریلی در ادامه راه‌آهن قزوین-رشت به‌ طول ۳۵ کیلومتر در حال ساخت است و تا پایان سال‌ جاری طبق برنامه زمانبندی عملیات اجرایی حد فاصل رشت تا ایستگاه پیربازار به‌عنوان اولویت اول تکمیل و آماده بهره‌برداری می‌شود. 
وی افزود: در صورت تأمین منابع مالی مورد نیاز در بهار سال ۱۴۰۲ اولویت دوم از پیربازار تا کاسپین تکمیل و آماده بهره‌برداری است.