صحنه‌ای به وسعت ایران

گروه فرهنگی: حالا که پس از فقدان و غیابی تقریباً طولانی، جشنواره منطقه‌ای کشور در حوزه تئاتر کار خود را از سر گرفته، امیدهای هنرمندان جوان و مستعد هم در گوشه و کنار ایران دوباره جوانه زده و گواه این اتفاق، جنب‌وجوشی‌ است که در سالن‌های تئاتر کرمانشاه، بوشهر و مازندران می‌بینیم و در ادامه نیز تا پایان جشنواره تئاتر مناطق از این دست شور و شوق‌ها کم نخواهیم دید. این حیات دوباره، یکی از اصلی‌ترین نکته‌هایی‌ است که همه از تجدید و باز ازسرگیری‌اش به نیکی یاد می‌کنند و مهم‌ترین خروجی آن را بیرون آمدن از مرکزگرایی و توجه صرف به هنرمندان تهران‌نشین است. اصلی که همه حداقل در حرف به آن باور دارند و حالا در شکل عملی هم این‌طور دیده و شنیده می‌شود که «تئاتر فقط تهران نیست.» از سوی دیگر، برگزاری جشنواره تئاتر در استان‌ها و حضور برگزیدگان این رویدادهای مهم و تأثیرگذار در جشنواره‌های تئاتر منطقه‌ای و معرفی برگزیدگان این جشنواره‌ها به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، اقدام مبارکی است که زمینه را برای ارتقای کمی و کیفی تئاتر استان‌ها فراهم می‌کند و تبادل اندیشه، کسب تجربه و بهره‌گیری از داشته‌های دیگر استان‌ها، تقویت باو‌رها و آیین‌های نمایشی و توسعه کمی و کیفی عادلانه تئاتر در استان‌ها و شهرستان‌ها نیز از دیگر نقاط قوت و قابل اعتمادی است که نه فقط در غنای تئاتر امروز، که در روزگاران پیش‌رو در این عرصه هنری، تأثیرگذار خواهد بود و نسلی تازه و پرنفس و مستعد میراث‌دار آن خواهند بود.
 
جشنواره و پیوندهای قومی
به گفته رضا کرمی‌ نمایشنامه‌نویس اهوازی، «جشنواره‌های تئاتر منطقه‌ای نقشی مهم در تقویت اتحاد و همبستگی اقوام ایرانی‌ دارد و این رویداد بهترین ظرفیت برای بهره‌مندی هنرمندان کشور از تجارب ارزنده یکدیگر است.» کرمی در گفت‌وگو با «ایران» به این مسأله اشاره می‌کند که «این جشنواره‌ها می‌توانند پیوند عمیق بین هنرمندان را دوام ببخشند و اتحاد و همدلی را بین هنرمندان از هر زبان و قومیتی به نمایش بگذارند. آموزش و کمک به ارتقای آثار خیلی اهمیت دارد. با این شکل اجرایی، انگیزه هنرمندان تئاتر استان‌ها و شهرستان‌ها برای انجام فعالیت‌های نمایشی و تولید آثار جدید که ویژگی‌های یک تئاتر ایده‌آل و مناسب را داشته باشد، مضاعف و دوچندان می‌شود. حالا هنرمندان تلاش می‌کنند ماحصل و عصاره یک سال تلاش، جدیت، همت و فعالیت خودشان را بعد از حضور موفقیت‌آمیز در جشنواره‌های استانی، در جشنواره منطقه‌ای با دیگر استان‌ها به اشتراک بگذارند و با رفع نواقص و برای حضور در جشنواره تئاتر فجر که آیینه تمام‌نمای تئاتر کشور است و همه ظرفیت‌ها و داشته‌های تئاتری شهرستان‌ها و استان‌ها را به نمایش می‌گذارد، آماده شوند.» او در پایان به این نکته اشاره می‌کند که «تئاتر نماد اتحاد، همدلی و همبستگی است و هرگز نباید تعطیل شود چراکه تئاتر با توانایی نفوذ و اثرگذاری که بین مردم دارد، زمینه‌ساز توسعه فرهنگی و عامل استحکام ارزش‌ها و باو‌رها است و پیام‌رسان مفاهیم عالی الهی و انسانی که می‌تواند در تقریب ادیان و مذاهب، گفت‌وگوی هنری و فرهنگی و اتحاد و همبستگی اقوام و ملت‌ها تأثیر بسیاری داشته باشد.»

معرف گروه‌ها و اشخاص مستعد
وحید درویشی نویسنده و کارگردان نمایش «اسم شب؛ ضحاک زهرِماری» هم که امسال در جشنواره منطقه‌ای به میزبانی استان مازندران حضور دارد، درباره اهمیت این جشنواره می‌گوید: «گروه‌های نمایش استان‌ها نباید پس از پایان جشنواره مناطق به حال خود رها شوند و بهتر است در طول سال تا برگزاری جشنواره مناطق در سال بعد هم توسط اداره کل هنرهای نمایشی و امور استان‌ها مورد حمایت مالی و معنوی قرار گیرند تا نمایش‌های شاخص بتوانند در استان‌های دیگر بخصوص در تهران و در سالن‌های معتبر به اجرای عموم درآیند.» او معتقد است احیا و برگزاری مجدد جشنواره تئاتر منطقه‌ای اتفاقی‌ است که باید خیلی زودتر از اینها می‌افتاد. این جشنواره از همان سال‌های دور معرف گروه‌ها و اشخاص مستعد به جشنواره‌های معتبر و تئاتر فجر بوده است و حالا پس از تعطیلی چند ساله، گروه‌های منتخب استان‌ها در جشنواره مناطق بار دیگر مورد ارزیابی دقیق و فنی داوران و همچنین نگاه موشکافانه مخاطبان و سایر گروه‌های شهرستان قرار می‌گیرند و با انتخاب برترین نمایش‌ها می‌توان ادعا داشت جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر باید به خودش ببالد که پذیرای 15 الی 20 نمایش شاخص و باکیفیت بالای هنری خواهد بود.» 

حمایت و تقویت فنی
هنرمندان حاضر در این جشنواره، متفق‌القول معتقدند جشنواره یعنی فرصتی که گروه‌های نمایشی بتوانند نتیجه یک سال فعالیت‌های پژوهشی خود را جایی عرضه کنند که بهترین جای ممکن برای عرضه محصولات آنها است و کارشناسان و هنرمندانی در این عرصه هستند که با نگاه و دیدی ریزبین و تخصصی آنها را مورد رصد و نقد قرار می‌دهند و چنین اتفاق و بستری باعث برقراری و تبادل تجربه، بحث و گفت‌وگو و کشف خلاقیت‌های جدید خواهد شد و چه جایی بهتر از جشنواره تئاتر فجر و پیش‌تولید‌هایش، یعنی تئاتر جشنواره‌ای مناطق که در نهایت بهترین‌ها را معرفی خواهد کرد و باعث خواهد شد بهترین کیفیت را از جشنواره تئاتر فجر توقع داشته باشیم. وحید درویشی کارگردان نمایش «اسم شب؛ ضحاک زهرِماری» در پایان گفت: «تقویت فنی نیازمند به کمک و مساعدت سایر ارگان‌ها و نگاه ویژه دولت و همچنین اداره کل هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی کشور است که باید برای این مهم چاره‌ای عملی و ویژه داشته باشند.» داورانی مثل حسینعلی شوندی هم روی این نکته تأکید دارند که محتوا، تکنیک، شیوه‌های اجرایی و خلاقیت به کار رفته در این دوره از جشنواره برای هیأت داوران جشنواره غافلگیرکننده و شگفت‌انگیز بود تا جایی که به مسئولان و مدیران فرهنگی تئاتر کشور پیشنهاد شد در کنار گروه‌های متقاضی حضور در جشنواره‌ها، یک کارشناس و مشاور برای کمتر شدن اشکالات اجرایی قرار دهند تا گروه‌ها بی‌نقص‌تر در جشنواره حضور داشته باشند.