نیم نگاهی به کارنامه جمهوری اسلامی در عرصه زنان
زن ایرانی به روایت آمار
احمد فاضل زاده/ حضور عفیفانه و شریف زنان ایرانی به شکل محسوسی بعد از انقلاب اسلامی شاهد شکوفایی و فتح قلههای مختلف علمی، ورزشی، هنری، اقتصادی و اجتماعی شد. واقعیت بزرگی که اراده قاطع امام راحل عظیم الشأن، حتی در وصیتنامه خود به آن افتخار میکنند: «ما مفتخریم که بانوان و زنان پیر و جوان و خرد و کلان در صحنههای فرهنگی و اقتصادی و نظامی حاضر و همدوش مردان یا بهتر از آنان در راه تعالی اسلام و مقاصد قرآن کریم فعالیت دارند.» مقام معظم رهبری مکرراً آن را مایه مباهات، تحسین و شکر بیپایان میدانند: «زن ایرانی در همه میدانها با موفقیت و سربلندی و با حجاب اسلامی ظاهر شده. اینها رجزخوانی نیست، اینها واقعیتهای محسوس جامعه ما است. ورودیهای دانشگاههای ما یا 50 درصد یا بیش از 50 درصد دخترهای ما هستند، زنهای ما هستند. در مراکز علمی حساس و مهم که بنده از بعضی از آن مراکز خودم شخصاً بازدید کردم، زنان دانشمند ما آنجا نقشآفرینند. در میدان ادب، ادبیات، شعر، رمان، شرححالنویسی، زنها جزو برجستهترینهایند. در میدان مسابقات ورزشی واقعاً گاهی انسان قدرت تحسین این شخصیتها را ندارد به اندازهای که شایسته آن هستند.» نگاهی کوتاه به نتایج اراده و اتحاد عملی بانوان ملت و دولت جمهوری اسلامی برای جبران عقبماندگی در همه زمینهها نشان میدهد که در همین دوره کوتاهی که نظام مقدس جمهوری اسلامی روی کار بوده، جایگاه زنان از نظر رشد و پیشرفت رشد قابل توجهی داشته است.
آموزش و پرورش
طبق آمار بانک جهانی، در سال 1976 فقط 24 درصد از بانوان بالای15 سال در ایران باسواد بودهاند. درحالی که در سال 2016 ، 81 درصد از بانوان بالای 15 سال در ایران باسواد شدهاند. این مقدار بیش از 2/3 برابر میانگین جهانی در این بازه بوده است. این در حالی است که در اواخر حکومت پهلوی در کشوری مثل هائیتی 33 درصد از زنان باسواد بودهاند (9 درصد بیش از ایران). حتی در کشورهای جهان عرب در سال 1978 بیش از 30 درصد بانوان بالای15 سال، باسواد بودهاند. این درحالی است که در سال 2019 درصد بانوان بالای 15 سال کشورهای جهان عرب، 16 درصد کمتر از ایران شد.
طبق آمار یونسکو برای مثال در سالهای انتهایی دوران پهلوی، ترکیه وضعیت به مراتب بهتری از ایران در شاخص محرومیت دختران از تحصیل ابتدایی داشته است. به گونهای که ایران در مقایسه با ترکیه 27 درصد محرومیت بیشتری داشته است. اما مقایسه این دو کشور در سال 2012 بیانگر آن است که تعداد دختران محروم از تحصیل ابتدایی در ترکیه بیش از 3 برابر ایران میباشد. در واقع در سالهای پس از انقلاب اسلامی ، 5 برابر میانگین جهانی محرومیت دختران از تحصیل ابتدایی کاهش یافته است.
آموزش عالی
تعداد دانشجویان زن در رشتههای مختلف از 54 هزار نفر در سال 1357 به یک میلیون و 872 هزار نفر در سال 1395 رسیده که رشد 34 برابری را نشان میدهد. البته تعداد دانشجویان دختر در سال 1392 به بالاترین میزان خود یعنی 2 میلیون و 214 هزار نفر رسید که نسبت به سال 1357 رشد 41 برابری را نشان میدهد.
تعداد هیأت علمی زن در رشتههای مختلف از 9 هزار نفر در سال 1384 به 23 هزار نفر در سال 1396 رسیده است. تعداد هیأت علمی زن در هنگام انقلاب 100 نفر بوده است که در طول 4 دهه پس از انقلاب رشد 230 برابری داشته است.
سلامت و بهداشت
طبق آخرین آمار بانک جهانی در حوزه سلامت در سال 2020، به طور متوسط 27 نفر از هر هزار نوزاد شیرخوار در جهان از دنیا میروند. در ایران اما به دلیل پیشرفتهای متعدد حوزه بهداشت و سلامت و گسترش خدمات درمانی در سراسر کشور برای مراقبت از مادران و نوزادان، این میزان به11 نفر در هر هزار نفر در سال 2020 کاهش یافته است. طبق آخرین آمار بانک جهانی در حوزه سلامت در سال 2017، به طور متوسط 211 نفر از هر 100 هزار مادر در جهان پس از تولد نوزاد از دنیا میروند. پیشرفتهای پزشکی و گسترش خدمات درمانی در مراقبتهای بهداشتی از مادران باعث شده در ایران این میزان از 48 مرگ در هزار نفر در سال 2000 ، به 16 مرگ در هر هزارنفر در سال 2018 برسد و وضعیت به مراتب بهتری از میانگین جهانی داشته باشد. امید به زندگی زنان در ایران از 58 سال در 1979 به 78 سال در 2020 رسیده است. این در حالی است که این افزایش بالاتر از نرخ افزایش میانگین جهانی بوده و ایران جزو برترین کشورها در افزایش امید به زندگی زنان در چند دهه اخیر میباشد.
فرهنگ و ورزش
پیش از انقلاب اسلامی هیچ ناشر زنی در کشور وجود نداشته است؛ اما امروز 712 ناشر زن در کشور مشغول فعالیت هستند. همچنین تعداد نویسندگان زن از کمتر از 50 نفر در سال 57 به 8 هزار نفر و تعداد داستاننویسان زن به 4 هزار نفر رسیده است. قبل از انقلاب ۹ مربی و هفت داور زن در کشور وجود داشت و هفت رشته ورزشی در حوزه زنان فعال بود، همچنین تنها یک مجموعه ورزشی متعلق به زنان بود؛ اما پس از پیروزی انقلاب و در زمان کنونی بیش از 40 رشته ورزشی فعال در حوزه زنان وجود دارد و بیش از 35 هزار مربی و داور زن در کشور فعالیت میکنند و بیش از 12 هزار نفر از بانوان ایرانِ اسلامی در مسابقات بینالمللی شرکت میکنند.
ایثار و شهادت
بر اساس آخرین آمار اعلامی بنیاد شهید و امور ایثارگران، تعداد مادران شهدا 123 هزار و 553 نفر و تعداد همسران شهدا نیز ۶۱ هزار و ۵۲ نفر بوده است.
همچنین تعداد والدین جانبازان ۷۱ هزار و ۳۷۲ نفر، تعداد همسران جانبازان ۳۱۷ هزار و ۱۹۳ نفر، تعداد والدین آزادگان ۱۳ هزار و ۸۲ نفر و تعداد همسران آزادگان ۴۱ هزار و ۷۶ نفر بوده است. از این روست که میتوان مدعی بود به غیر از دختران شهدا، جانبازان و آزادگان، حدود ۵۵۰ هزار نفر از زنان ایرانی با صبر و تحمل فقدان همسر در صورت شهادت، اسارت یا مجروحیت او در حماسه آفرینی دوران دفاع مقدس نقش داشتهاند که این تعداد را باید در کنار آمار ۱۳ هزار زن قهرمانی گذاشت که به طور مستقیم در عرصه دفاع مقدس حضور داشتهاند. بر اساس آماری که به صورت شفاهی و از طریق مصاحبه با مسئولین وقت جهاد سازندگی استانها موجود است، در همه استانهای کشور (بنا به وسعت و درخواست نیرو) بین 80 الی 120 خواهر جهادگر داوطلب به صورت مستمر مشغول به فعالیت بودهاند.
مرحلهای که امروز، انقلاب اسلامی باید از آن عبور کند مرحله عبور از جنگ رسانهای دشمن است. یعنی مرحلهای که در آن باید تولید دستگاه خبری صادق و فراگیر کرد. پیش از این، جمهوری اسلامی از فشار اهرم جنگ نظامی دشمن عبور کرده و اکنون خود به دست برتر نظامی منطقه تبدیل شده است. یعنی دیگر با حرکت نظامی نمیخواهند و نمیتوانند تأثیر و ضرر عمدهای بر کشور وارد کنند. فشار اهرم دیپلماتیک از مذاکرات هستهای سال 1382 تاکنون نزدیک به دو دهه است که در مجموع نتوانسته انقلاب اسلامی را در مذاکره شکست دهد. در این مذاکرات، پنج قدرت برنده جنگ جهانی یک طرف نشستند و میخواستند ایران اسلامی را مهارِ دیپلماتیک بکنند و نتوانستند.
انقلاب اسلامی در فتنه ۸۸، نرمافزار انقلاب مخملی را شکست داد و امروز از مرحله جنگ اقتصادی و تحریم هم در حال عبور است. یعنی ملت و دولت ابزارها و اهرمهای فشار دشمن را ناکارا و نابود میکند و از کار میاندازد، بهطوری که این راهبرد در دیگر کشورها هم دیگر اثری نخواهد داشت. این برهه از حیات جمهوری اسلامی، مرحله خبرسازی و جنگ ترکیبی است. به تعبیر ادبیات دینی، مرحله مقابله با نبأ فاسق است که در سوره حُجُرات از آن بحث شده است. اگر دستگاه خبرسازی آنها مرجعیت پیدا کند، درگیری و سوءظن، بدگویی و غیبت ایجاد میکند. امت مؤمن اگر میخواهد بر رقیب پیروز بشود باید بر دستگاه نبأ و خبرش که حالا امروز مدرن شده، و بر اهرم امپراتوریهای رسانهای و جنگ رسانهای غلبه کند و از آن عبور کند. خصوصاً در موضوع و مسأله زن در جمهوری اسلامی، این زنان هستند که میتوانند با ورود به میدان کار زینبی کنند. روایتی متقن و شورانگیز از افتخارات اسلام و قرآن توسط بانوان سرزمین ایران و از سوی دیگر منجلاب و قهقرایی که غرب برای بشریت گشوده است. فتح این قله نیز همانند دیگر عرصهها نیازمند کار و ابتکار فراوان است که بر اساس وعده الهی قطعاً نتیجه غلبه کامل حق بر باطل است.
آموزش و پرورش
طبق آمار بانک جهانی، در سال 1976 فقط 24 درصد از بانوان بالای15 سال در ایران باسواد بودهاند. درحالی که در سال 2016 ، 81 درصد از بانوان بالای 15 سال در ایران باسواد شدهاند. این مقدار بیش از 2/3 برابر میانگین جهانی در این بازه بوده است. این در حالی است که در اواخر حکومت پهلوی در کشوری مثل هائیتی 33 درصد از زنان باسواد بودهاند (9 درصد بیش از ایران). حتی در کشورهای جهان عرب در سال 1978 بیش از 30 درصد بانوان بالای15 سال، باسواد بودهاند. این درحالی است که در سال 2019 درصد بانوان بالای 15 سال کشورهای جهان عرب، 16 درصد کمتر از ایران شد.
طبق آمار یونسکو برای مثال در سالهای انتهایی دوران پهلوی، ترکیه وضعیت به مراتب بهتری از ایران در شاخص محرومیت دختران از تحصیل ابتدایی داشته است. به گونهای که ایران در مقایسه با ترکیه 27 درصد محرومیت بیشتری داشته است. اما مقایسه این دو کشور در سال 2012 بیانگر آن است که تعداد دختران محروم از تحصیل ابتدایی در ترکیه بیش از 3 برابر ایران میباشد. در واقع در سالهای پس از انقلاب اسلامی ، 5 برابر میانگین جهانی محرومیت دختران از تحصیل ابتدایی کاهش یافته است.
آموزش عالی
تعداد دانشجویان زن در رشتههای مختلف از 54 هزار نفر در سال 1357 به یک میلیون و 872 هزار نفر در سال 1395 رسیده که رشد 34 برابری را نشان میدهد. البته تعداد دانشجویان دختر در سال 1392 به بالاترین میزان خود یعنی 2 میلیون و 214 هزار نفر رسید که نسبت به سال 1357 رشد 41 برابری را نشان میدهد.
تعداد هیأت علمی زن در رشتههای مختلف از 9 هزار نفر در سال 1384 به 23 هزار نفر در سال 1396 رسیده است. تعداد هیأت علمی زن در هنگام انقلاب 100 نفر بوده است که در طول 4 دهه پس از انقلاب رشد 230 برابری داشته است.
سلامت و بهداشت
طبق آخرین آمار بانک جهانی در حوزه سلامت در سال 2020، به طور متوسط 27 نفر از هر هزار نوزاد شیرخوار در جهان از دنیا میروند. در ایران اما به دلیل پیشرفتهای متعدد حوزه بهداشت و سلامت و گسترش خدمات درمانی در سراسر کشور برای مراقبت از مادران و نوزادان، این میزان به11 نفر در هر هزار نفر در سال 2020 کاهش یافته است. طبق آخرین آمار بانک جهانی در حوزه سلامت در سال 2017، به طور متوسط 211 نفر از هر 100 هزار مادر در جهان پس از تولد نوزاد از دنیا میروند. پیشرفتهای پزشکی و گسترش خدمات درمانی در مراقبتهای بهداشتی از مادران باعث شده در ایران این میزان از 48 مرگ در هزار نفر در سال 2000 ، به 16 مرگ در هر هزارنفر در سال 2018 برسد و وضعیت به مراتب بهتری از میانگین جهانی داشته باشد. امید به زندگی زنان در ایران از 58 سال در 1979 به 78 سال در 2020 رسیده است. این در حالی است که این افزایش بالاتر از نرخ افزایش میانگین جهانی بوده و ایران جزو برترین کشورها در افزایش امید به زندگی زنان در چند دهه اخیر میباشد.
فرهنگ و ورزش
پیش از انقلاب اسلامی هیچ ناشر زنی در کشور وجود نداشته است؛ اما امروز 712 ناشر زن در کشور مشغول فعالیت هستند. همچنین تعداد نویسندگان زن از کمتر از 50 نفر در سال 57 به 8 هزار نفر و تعداد داستاننویسان زن به 4 هزار نفر رسیده است. قبل از انقلاب ۹ مربی و هفت داور زن در کشور وجود داشت و هفت رشته ورزشی در حوزه زنان فعال بود، همچنین تنها یک مجموعه ورزشی متعلق به زنان بود؛ اما پس از پیروزی انقلاب و در زمان کنونی بیش از 40 رشته ورزشی فعال در حوزه زنان وجود دارد و بیش از 35 هزار مربی و داور زن در کشور فعالیت میکنند و بیش از 12 هزار نفر از بانوان ایرانِ اسلامی در مسابقات بینالمللی شرکت میکنند.
ایثار و شهادت
بر اساس آخرین آمار اعلامی بنیاد شهید و امور ایثارگران، تعداد مادران شهدا 123 هزار و 553 نفر و تعداد همسران شهدا نیز ۶۱ هزار و ۵۲ نفر بوده است.
همچنین تعداد والدین جانبازان ۷۱ هزار و ۳۷۲ نفر، تعداد همسران جانبازان ۳۱۷ هزار و ۱۹۳ نفر، تعداد والدین آزادگان ۱۳ هزار و ۸۲ نفر و تعداد همسران آزادگان ۴۱ هزار و ۷۶ نفر بوده است. از این روست که میتوان مدعی بود به غیر از دختران شهدا، جانبازان و آزادگان، حدود ۵۵۰ هزار نفر از زنان ایرانی با صبر و تحمل فقدان همسر در صورت شهادت، اسارت یا مجروحیت او در حماسه آفرینی دوران دفاع مقدس نقش داشتهاند که این تعداد را باید در کنار آمار ۱۳ هزار زن قهرمانی گذاشت که به طور مستقیم در عرصه دفاع مقدس حضور داشتهاند. بر اساس آماری که به صورت شفاهی و از طریق مصاحبه با مسئولین وقت جهاد سازندگی استانها موجود است، در همه استانهای کشور (بنا به وسعت و درخواست نیرو) بین 80 الی 120 خواهر جهادگر داوطلب به صورت مستمر مشغول به فعالیت بودهاند.
مرحلهای که امروز، انقلاب اسلامی باید از آن عبور کند مرحله عبور از جنگ رسانهای دشمن است. یعنی مرحلهای که در آن باید تولید دستگاه خبری صادق و فراگیر کرد. پیش از این، جمهوری اسلامی از فشار اهرم جنگ نظامی دشمن عبور کرده و اکنون خود به دست برتر نظامی منطقه تبدیل شده است. یعنی دیگر با حرکت نظامی نمیخواهند و نمیتوانند تأثیر و ضرر عمدهای بر کشور وارد کنند. فشار اهرم دیپلماتیک از مذاکرات هستهای سال 1382 تاکنون نزدیک به دو دهه است که در مجموع نتوانسته انقلاب اسلامی را در مذاکره شکست دهد. در این مذاکرات، پنج قدرت برنده جنگ جهانی یک طرف نشستند و میخواستند ایران اسلامی را مهارِ دیپلماتیک بکنند و نتوانستند.
انقلاب اسلامی در فتنه ۸۸، نرمافزار انقلاب مخملی را شکست داد و امروز از مرحله جنگ اقتصادی و تحریم هم در حال عبور است. یعنی ملت و دولت ابزارها و اهرمهای فشار دشمن را ناکارا و نابود میکند و از کار میاندازد، بهطوری که این راهبرد در دیگر کشورها هم دیگر اثری نخواهد داشت. این برهه از حیات جمهوری اسلامی، مرحله خبرسازی و جنگ ترکیبی است. به تعبیر ادبیات دینی، مرحله مقابله با نبأ فاسق است که در سوره حُجُرات از آن بحث شده است. اگر دستگاه خبرسازی آنها مرجعیت پیدا کند، درگیری و سوءظن، بدگویی و غیبت ایجاد میکند. امت مؤمن اگر میخواهد بر رقیب پیروز بشود باید بر دستگاه نبأ و خبرش که حالا امروز مدرن شده، و بر اهرم امپراتوریهای رسانهای و جنگ رسانهای غلبه کند و از آن عبور کند. خصوصاً در موضوع و مسأله زن در جمهوری اسلامی، این زنان هستند که میتوانند با ورود به میدان کار زینبی کنند. روایتی متقن و شورانگیز از افتخارات اسلام و قرآن توسط بانوان سرزمین ایران و از سوی دیگر منجلاب و قهقرایی که غرب برای بشریت گشوده است. فتح این قله نیز همانند دیگر عرصهها نیازمند کار و ابتکار فراوان است که بر اساس وعده الهی قطعاً نتیجه غلبه کامل حق بر باطل است.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ویژه نامه