محمدمحمدی سدهی/ در سال‌های گذشته بارها کلیدواژه «فوتبال پاک» از زبان فوتبالی‌ها خارج شده است. موضوعی که اتفاقاً در راستای جاری نبودن فوتبال پاک مطرح شده و در غالب موارد، هدف گوینده اعتراض به وضع موجود بوده است. آخرین بار این عبارت توسط فرهاد مجیدی بیان شد. سرمربی استقلال در نشست خبری پیش از بازی تیمش با هوادار، تأکید کرد که ترجیح می‌دهد یک قهرمانی داشته باشد اما آن قهرمانی پاک باشد. در این شرایط سؤال جامعه فوتبال این است که چرا فوتبالمان در مسیری قرار نمی‌گیرد که «پاک بودن» جزو لاینفک آن باشد و هیچگاه از این حیث نتوان تردیدی به آن وارد کرد؟ چرا متولیان فوتبال و در رأس آن فدراسیون با شفاف‌سازی و از بین بردن ابهامات، کاری نمی‌کنند که فوتبالمان در مسیری صحیح و سالم گام بردارد؟ بر همین اساس خبرنگار «ایران» با 2 پیشکسوت سرخابی‌ها گفت‌وگو کرد؛ حسین کلانی و مجید نامجومطلق به سؤالاتی در این خصوص پاسخ دادند.
 
کلانی: فوتبال ما از هر نظر آلوده است
حسین کلانی، مهاجم سابق پرسپولیس در دهه 50 صحبت‌های خود را این گونه آغاز کرد:‌ «زمانی که مسائل مالی وارد یک جریاناتی شود، نمی‌توان انتظار این را داشته باشیم که آن تشکیلات پاک بماند. قطعاً افرادی که در این جریان مشغول به کار هستند، نهایتاً بوی پول و منافع شخصی به مشامشان می‌خورد و این موضوعات اجازه نمی‌دهد که مسائل به صورت شفاف و سالم انجام شود. بیان جمله فوتبال پاک بازی با لغات است که هر از چندگاهی از زبان جامعه فوتبال جاری می‌شود اما فوتبال ما هیچ گاه به آن سمت نرفته و این پاکی کاملاً مغفول مانده است.»
او صحبت‌های خود را این گونه ادامه داد:‌ «فوتبال پاک تنها شامل مسائل پشت پرده‌ نمی‌شود و همین عدم پایبندی به قراردادهای مالی بازیکنان هم نشانی از ناپاکی فوتبال است. زمانی که یک باشگاه با بازیکنی قرارداد امضا می‌کند و به مفاد قرارداد پایبند نیست و به آن عمل نمی‌کند، این هم ناپاکی است. فوتبال ما از هر نظر آلوده است و حتی اگر افراد سالمی وارد فوتبال شوند، نمی‌توانند سلامت خود را حفظ کنند. این ناپاکی کاملاً در فوتبال ما رسوخ پیدا کرده و به مربی، بازیکن، داور و حتی پزشک تیم‌ها هم سرایت پیدا کرده است. فوتبال ما در باتلاق مافیا گیر افتاده و متأسفانه هر کسی که در رأس امور می‌نشیند، به فکر استفاده از منافع مالی است.» این پیشکسوت فوتبال در پاسخ به این سؤال که فدراسیون فوتبال به عنوان متولی این رشته چگونه می‌تواند با موضوع فساد مبارزه کند، افزود: ‌«من به شخصه کمیته انضباطی و استیناف فدراسیون فوتبال را قبول ندارم چرا که اعضای این کمیته شاید از نظر قضایی در کار خود تبحر داشته باشند اما در امور ورزشی این گونه نیست. حقوقدان ورزشی دنیای جدایی است و شخصی که در این مورد فعالیت دارد باید از تمامی مسائل فوتبالی اطلاعات کاملی داشته باشد که من این افراد را در فدراسیون نمی‌بینم.»
 
نامجومطلق:‌ صحبت از «فوتبال پاک» شبیه به فیلم طنز است
مجید نامجومطلق، ‌هافبک دهه 60 استقلال درخصوص اتفاقات عجیب در فوتبال ایران اظهار داشت: ‌«اشکال اصلی در سیستم است و زمانی که به لیگ‌های بزرگ دنیا نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که در چنین مواردی شوخی ندارند. چند سال پیش باشگاه یوونتوس به دلیل فساد مالی به دسته پایین‌تر سقوط کرد و این موضوع باعث شد تا تیم‌ها جرأت تخلف نداشته باشند و این به دلیل قدرت برخورد بالا در کشورهای اروپایی است که می‌بینیم فساد در این کشورها به پایین‌ترین حد خود رسیده است. اما در ایران نوع برخورد کاملاً متفاوت است و فدراسیون به عنوان متولی، قدرت بالایی برای برخورد با فساد ندارد.» او در ادامه با انتقاد از نوع برخورد مسئولان با فساد تأکید کرد:‌ «مثلاً زمانی که یک مربی تخلفش محرز می‌شود، نهایت محرومیتش حضور در رده پایین‌تر است، در صورتی که حضور چنین فرد فاسدی در رده پایین‌تر برای او بهشت محسوب می‌شود چرا که فساد در لیگ‌های پایین‌تر بیشتر است. البته نباید تمام جامعه فوتبال را به یک چشم ببینیم، افراد سالم بسیاری در فوتبال کشورمان حضور دارند و از سلامت کامل برخوردارند اما زمانی که یک فساد در یک بخش دیده می‌شود، همه را به یک چشم می‌بینند و فکر می‌کنند که همه فاسد هستند در حالی که معرفی افراد باعث می‌شود تا این نگاه نسبت به فوتبال تغییر کند.»
این پیشکسوت فوتبال اظهار داشت:‌ «هر جایی که پول باشد، فساد هم هست و متأسفانه در حال حاضر فوتبال ایران این گونه است و در فوتبال پول‌های بسیاری جابه‌جا می‌شود که این پول‌ها صرف تبانی و سایر امورات نادرست می‌شود که با فوتبال پاک کاملاً تعارض دارد. اتفاقات در فوتبال ایران تا حدی زیاد است که رسانه‌ای شدن آن باعث ایجاد فاجعه بزرگی می‌شود. متأسفانه در کشور ما مرجعی برای رسیدگی و برخورد با این موضوعات وجود ندارد و این موضوع باعث می‌شود تا فساد در فوتبال روز به روز تبعات بیشتری داشته باشد. صحبت از فوتبال پاک شبیه به فیلم طنز است و فوتبال ایران در بند مافیا گیر افتاده است.» نامجو مطلق افزود:‌ «در زمان حضور عادل فردوسی پور ده‌ها اتفاق درخصوص این موضوع افتاد و در رسانه ملی پخش شد. پس از محرز شدن این موضوعات هم مطبوعات بارها به آن پرداختند اما هیچ گاه اتفاق خاصی نیفتاد. مهم‌ترین پرونده در این خصوص پرونده فساد در فوتبال بود که حتی این پرونده به مجلس هم رفت اما هیچ اقدامی در این خصوص صورت نگرفت و این بی‌تفاوتی باعث شد تا حتی افراد سالم هم ترغیب و به نوعی مجبور شوند که قید فوتبال پاک را بزنند.»

سیدحمید سجادی، وزیر ورزش و جوانان و سیدرضا صالحی امیری، رئیس کمیته ملی المپیک که برای حضور در المپیک زمستانی به پکن رفته بودند، بدون ملاقات با توماس باخ رئیس IOC به تهران بازگشتند. پیش از این صالحی‌امیری گفته بود که قرار است در دیدار با باخ برای لغو تعلیق جودو رایزنی کند اما باخ قرار ملاقات را برای صبح امروز (دوشنبه) تعیین کرده بود، در حالی که وزیر و رئیس کمیته ملی المپیک ایران دیشب بلیت بازگشت به تهران داشتند و به این ترتیب ملاقات لغو شد. صالحی‌امیری در این خصوص به مهر گفت: «اگر پرواز یکشنبه‌شب را لغو می‌کردیم، زمان بازگشت ما به کشور تا پنجشنبه به تعویق می‌افتاد زیرا به جز این پرواز، پرواز دیگری برای بازگشت تا پنجشنبه از چین وجود ندارد. آمار مبتلایان به کرونا در چین افزایش داشته و به همین دلیل قوانین سختگیرانه‌ای در تردد و رفت و آمد به کشور در نظر گرفته شده و پروازها هم محدود شده است.»
وزیر ورزش و رئیس کمیته ملی المپیک در حضور چند روزه خود در پکن با رئیس کمیته ملی المپیک کره جنوبی، وزیر ورزش و رئیس کمیته ملی المپیک چین و تعدادی از مسئولان  IOC  دیدار کردند.

تمرین دیروز استقلال یک میهمان ویژه نیز داشت. مرتضی پورعلی گنجی بازیکن شنژن چین این روزها در ایران به سر می‌برد و تمرینات ریکاوری خود را پس از پشت سر گذاشتن مصدومیت سنگین پارگی رباط صلیبی انجام می‌دهد. پورعلی گنجی دیروز برای انجام تمرینات خود، به همان سالن بدنسازی مراجعه کرده بود که بازیکنان استقلال نیز راهی آنجا شده بودند و به همین دلیل، آبی‌پوشان پس از اطلاع از حضور پورعلی گنجی دراین محل، به سراغ او رفته و پس از خوش و بش با این بازیکن عکس یادگاری گرفتند.

حامد جیرودی
روزنامه‌نگار
«فوتبال پاک» عبارتی است که با ادبیات فوتبال ایران عجین شده است. موضوعی که صحبت‌های اخیر فرهاد مجیدی باعث شد تا دوباره بحث آن مطرح شود. سرمربی استقلال در کنفرانس خبری پیش از بازی اخیر تیمش برابر هوادار گفت: «دوست دارم وقتی بعد از سال‌ها در یک برنامه تلویزیونی دعوت شدم، اگر قهرمانی‌هایم را گذاشتند که ببینم، ترجیح می‌دهم یک قهرمانی باشد اما آن قهرمانی پاک باشد.» این صحبت، گمانه‌‌زنی‌ها درباره اینکه خطاب او به چه تیم یا چه کسانی بوده را به وجود آورد. گرچه مجیدی در کنفرانس بعد از بازی در این خصوص توضیح داد و تا حدودی از ابهام ماجرا کم کرد: «هر کس هر چه دوست دارد، برداشت کند. پرسپولیس برای من در داخل زمین رقیب است اما بیرون زمین برای آنها احترام قائلم. من هم به بازیکنان و هواداران پرسپولیس احترام می‌گذارم. حتماً آقای گل‌محمدی و بازیکنانش زحمت کشیده‌اند که قهرمان شده‌اند.» با این حال، بحث فوتبال پاک مسأله تازه‌ای نیست و مربیان و بازیکنان و مسئولان مختلف، سال‌های زیادی است درباره آن به اظهارنظر می‌پردازند. از زنده یاد ناصر حجازی دروازه بان بزرگ تیم ملی و استقلال که یکی از سردمداران آن بود و همیشه به نوعی در صحبت‌هایش بحث فوتبال پاک را به میان می‌آورد تا چهره‌های دیگری که هر کدام از زاویه‌های مختلفی به این مقوله پرداخته‌اند. در این میان اما عده‌ای هم هستند که نظرات دیگری دارند. مثل فیروز کریمی که در یکی از مصاحبه‌هایش گفت: «به جرأت می‌توانم قسم بخورم پاک‌ترین فوتبال جهان در ایران است. هیچ جای دنیا به پاکی فوتبال ما مشاهده نخواهید کرد. ممکن است کسانی که عرضه و لیاقت بازیکن شدن ندارند بگویند از آنها درخواست پول شده و الا همه دنبال این هستند که یک بازیکن پیدا کنند تا به او پول بدهند. مثلاً یک تیم را نام ببرید که مجتبی جباری را نخواهد.» اما این فقط نمونه‌ای نادر از این دست است و بیشتر مربیان و بازیکنان از دریچه انتقادی و اعتراضی به این مسأله پرداخته‌اند و نمونه‌های متعددی هم وجود دارد که روی ناپاکی در تعدادی از بازی‌ها یا فصول مختلف صحه می‌گذارد. مثل شائبه‌هایی که درباره عیسی اندوی دروازه‌بان خارجی اسبق ذوب آهن در لیگ برتر ششم مطرح شد که پول گرفته تا از عمد گل بخورد یا مسأله اتفاق عجیب آب معدنی‌هایی که در بازی پرسپولیس و سپاهان در لیگ دوازدهم رخ داد و مسمومیت پرسپولیسی‌ها را در پی داشت و هیچ وقت هم مشخص نشد که واقعاً چه اتفاقی افتاده بود! در این بین می‌توان به بازی پرسپولیس و سپاهان در لیگ سیزدهم اشاره کرد که علی دایی سرمربی وقت سرخپوشان، بحث غش کردن داور به سمت دیگر را مطرح کرد و در ادامه ماجرای کارت به کارت مطرح شد. موضوعی که به رفتن محسن قهرمانی از داوری منجر شد یا اعترافات جنجالی که مرتضی کریمی کمک داور دربی سال 89 داشت و در نهایت مجبور به خداحافظی از فوتبال شد. در این بین مربیانی نیز هستند که سال‌هاست هواداران درباره کار آنها شائبه ایجاد و از آنها به عنوان «مافیا» یاد می‌کنند. اما در این خصوص تنها نمی‌توان باشگاه‌ها یا بازیکنان و مربیان را مقصر دانست بلکه بخش مهمی از این ماجرا به فدراسیون فوتبال مربوط می‌شود که از سال‌های گذشته تاکنون نتوانسته به این ماجرا ورود و دست به پاک سازی بزند. فدراسیون اصلی‌ترین و مهم‌ترین مرجع تصمیم‌گیری درباره فوتبال است و عجیب اینکه پرونده‌های زیادی در راستای «فوتبال پاک» وجود داشته و دارند که یا خاک می‌خورند یا مسکوت ماندند و به نوعی مشمول زمان شدند. مثل اکبر یوسفی ملی پوش سابق فوتبال که در مصاحبه‌ای تأکید کرد که درباره شرط‌بندی در فوتبال مدارک مستندی را ارائه داده ولی کمیته اخلاق به آن رسیدگی نکرده است. البته گاهی هم شده که این پرونده‌ها نتیجه داشته باشد. مثل پرونده تبانی در لیگ یک و تیم شهرداری تبریز که بازیکنان و افراد زیادی در آن محروم شدند ولی این موضوعی است که باید به صورت ریشه‌ای به آن پرداخت تا به قول مجیدی، حتی یک قهرمانی هم پاک، سالم و بسیار ارزشمند باشد.