گروه اقتصادی / منابع رسمی در روسیه و ایران عنوان کردند از آنجا که روسیه برخی از کشورها را غیردوست خطاب کرده است، دیگر حاضر نیست از آنها کالا خریداری کند و به همین دلیل برای تأمین بخشی از کالاها با سایر کشورها همکاری خواهد کرد. یکی از این کشورها ایران است، لذا تجار ایرانی اگر فرصت‌سوزی نکنند، می‌توانند با ارسال کالاهای کیفی و مطابق با دستور‌العمل و استاندارد روسیه در بازار این کشور پهناور ماندگار شوند.بازار روسیه مانند گذشته بازار عراق، افغانستان و برخی دیگر از کشورها نیست که تجار به هر شکل و کیفیتی کالاهای خود را صادر کنند. آن بازارها را از دست دادیم و چین و ترکیه جایگزین ما شدند. به همین دلیل صادرات کالای کیفی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که تجار و تولیدکنندگان باید به آن توجه کنند.
این روزها روابط تجاری و اقتصادی ایران با خیلی از کشورها و بخصوص روسیه متحول شده است، لذا این امر یک فرصت بی‌نظیر است. گفته می‌شود، حدود ۸۰ تا ۹۰‌درصد مشکلات حوزه تجارت به خودتحریمی برمی‌گردد و ۱۰ تا ۲۰ درصد مشکلات مربوط به مسائل تحریمی از بیرون است؛ دولت‌های گذشته به این مقوله توجه نکردند و تمام این مدت به تحریم‌های بیرونی نگاه کردند.
۱۰۰ میلیارد دلار ظرفیت خالی بازار روسیه برای ایران
علیرضا پیمان‌پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت در خصوص بازار روسیه و شرایطی که تجار می‌توانند دنبال کنند، گفت: توسعه تجارت با روسیه و بسترسازی برای آن از اهداف دولت سیزدهم است، بر اساس آمار تقریبی روسیه در سال ۲۰۲۰ واردات ۲۳۲ میلیارد دلاری و صادرات ۳۳۷ میلیارد دلاری داشته‌ که رقم قابل توجهی است.او در کارگاه بین‌المللی آموزش تجارت با فدراسیون روسیه با اشاره به اینکه تراز تجاری روسیه به‌دلیل صادرات گسترده نفت، گاز و غلات مثبت است، تصریح کرد: در سال‌جاری با توجه به رویدادهای اخیر، فدراسیون روسیه کشورهایی را غیر دوست عنوان کرده که بر اساس برآوردها ۸۰ میلیارد دلار از واردات آن حذف شده است.
پیمان‌پاک با بیان اینکه آمار روسیه این برآوردها را ۱۰۰ میلیارد دلار اعلام کرده است، تأکید کرد: بازاری با این حجم از ظرفیت به‌صورت بکر و بالقوه که قرابت سیاسی و راهبردی با ایران دارد، فراهم شده و به وجود آمده که می‌توانیم از آن بهره‌مند شویم.
لوازم خانگی ایران در راه روسیه
معاون وزیر صمت با بیان اینکه در بخش‌های مختلف نیاز بازار روسیه مزیت نسبی داریم، تصریح کرد: میوه و سبزیجات که پیش از این نیز صادر می‌شد، اما لوازم خانگی و محصولات پلاستیکی که تاکنون روسیه از بازارهای هدف وارد می‌کرد و مقاصد تجاری ایران در این بخش نبوده است.
او با اشاره به سهم ۵۰۰ میلیون دلاری ایران از واردات روسیه، خاطرنشان کرد: طی چهار ماه اخیر جلسات مختلفی برگزار شده است تا از این فرصت به وجود آمده بهترین استفاده را کنیم.
توقف تجارت به شیوه ثالث
پیمان‌پاک با بیان اینکه در بخش زنجیره کالاهای صادراتی در چند بخش متمرکز شده‌ایم، اظهارکرد: توسعه بازار با ایجاد شناخت و سازوکار برای برقراری ارتباط تجار دو کشور، یکی از بخش‌های مهم در این زمینه است و از سوی دیگر ایجاد فضا برای برقراری ارتباط با شرکت‌های معتبر که در روسیه کالا را وارد و توزیع می‌کنند زیرا پیش از این به‌دلیل نبود ارتباط مناسب بخشی از تجارت از طریق کشورهای ثالث انجام می‌شد.
بازار روسیه با عراق و افغانستان متفاوت است
او تصریح کرد: باید تفاوت این بازار را با بازارهای سنتی ترکیه، عراق و افغانستان که ایران با آنها تجارت دارد، شناخت، بازار روسیه ویژگی‌های خاصی دارد که اگر به طور مناسب مبادله انجام نشود، ضدتبلیغ محسوب می‌شود که در پایان ممکن است بازار را برای تجار ایرانی پیچیده و نامناسب کند که این کاملاً اشتباه است.
رفت و آمد 24 هیأت
رئیس سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه هماهنگی هیأت‌های تجاری و تهیه فهرست نیازمندی‌های این بازار از اقداماتی است که در توسعه مبادلات دو کشور تأثیر‌گذار خواهد بود، گفت: تاکنون بالغ بر ۲۴ هیأت تجاری میان دو کشور تردد داشته‌اند که فرصت خوبی را برای دستیابی به افزایش صادرات فراهم کرده که از طریق بخش خصوصی و بخش‌های دولتی استانی اطلاع‌رسانی شده است و به‌زودی اطلاعات به‌روز شده و لازم در سامانه‌های مشخص در دسترس قرار خواهد گرفت
ایجاد مرکز تجارت در مسکو
او در خصوص مراکز تجاری در دو کشور تصریح کرد: مجوز مرکز تجارت در مسکو گرفته شده تا نمایشگاه دائمی در این فضا برپا شود و ۶۰ عنوان خدمتی نیز از کشور مقابل گرفته شده است تا به تجار ایرانی ارائه شود که شامل بخش‌های حقوقی، برقراری لجستیک، بیمه‌ای صندوق ضمانت صادرات و تمام اقدامات موردنیاز برای صادرات و واردات تجار می‌شود که تا شهریورماه آماده خواهد شد.
تمام مشکلات بانکی و مالی با روسیه حل شد
پیمان‌پاک با بیان اینکه این توسعه تجاری نیاز به فراهم کردن الزاماتی از سوی دولت دارد، گفت: دولت با برنامه‌ریزی در این مسیر گام برداشته است به همین دلیل در زمینه‌های حل مشکلات ارز، استاندارد، حمل‌ونقل و لجستیک مسیری را طی کرده است تا با غلبه و رفع خودتحریمی فضا را برای تجاری که می‌خواهند وارد این بازار شوند، تسهیل کند.
او افزود: اقدامات مهمی در بخش بهبود و تهیه الزامات لجستیکی انجام شده است، به لحاظ بانکی نیز برای انتقال ارز و پرداخت هزینه‌ها توافق‌هایی صورت‌گرفته و قراردادی هم برای صندوق ضمانت صادرات و پرداخت‌های اعتباری تنظیم شده است.
افزایش ۴۰ درصدی تجارت
رستم ژیگانشین، رایزن بازرگانی فدراسیون روسیه در ایران گفت: آمار نشان می‌دهد که مبادلات تجاری با ایران در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ حدود ۴۰ درصد افزایش را تجربه کرده است.او در کارگاه بین‌المللی آموزش تجارت با فدراسیون روسیه با اشاره به نشست رؤسای جمهور ایران و روسیه، اظهارکرد: در این جلسات در کنار تمام توافق‌ها به همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور توجه ویژه شد.این نماینده روس با بیان اینکه هیأت‌های تجاری به طور مداوم میان ایران و روسیه در حال تردد هستند، خاطرنشان کرد: در این مدت قراردادها و توافق‌هایی امضا شد که شامل توافق‌های بین بانکی، حمل و نقلی، نفتی و گازی، ترانزیتی و گمرکی است.
مذاکره برای راه‌اندازی مسیر رشت - آستارا
او بیان کرد: مذاکراتی میان ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان برای راه‌اندازی مسیر رشت - آستارا در حال انجام است، زیرا فعالان تجاری روسیه علاقه‌مند به همکاری با شرکت‌های ایرانی هستند.ژیگانشین با بیان اینکه درخواست خرید و واردات کالاهای ایرانی از سوی شرکت‌های روسی وجود دارد، تأکیدکرد: کالاهای وارداتی موردنیاز روسیه قطعات یدکی خودرو، پتروشیمی، دارویی، آرایشی، مصالح ساختمانی و دیگر محصولات ایرانی است که فهرست درخواستی در اختیار ایران قرار گرفته است.
رابطه برد-برد بین ایران و روسیه
خسرو حسن بیگف، نماینده مرکز توسعه صادرات روسیه در ایران نیز با بیان اینکه اولویت در گسترش روابط با تجار ایرانی به‌صورت منفعت برای دو کشور است، گفت: در حال حاضر بسترهای مناسبی برای توسعه پتانسیل‌های محصولات کشاورزی، روغن خوراکی، غلات، تجهیزات نوآورانه سوخت‌های انرژی، محصولات جنگلی، مدرنیزه کردن سیستم‌ها در روسیه وجود دارد.او با بیان اینکه شرکت‌های روسی می‌توانند در بخش‌های مختلف به ایران کمک کنند، افزود: در زمینه محصولات ساخت‌وساز، مصالح ساختمانی و شهرهای هوشمند می‌توانیم همکاری داشته باشیم.
تأمین امنیت سایبری
حسن بیگف با بیان اینکه دو کشور می‌توانند در زمینه تأمین امنیت سایبری همکاری داشته باشند، افزود: شرایط امروز جهانی نشان می‌دهد باید در این بخش همراهی‌ها را ارتقا دهیم؛ روسیه از نظر قیمت و کیفیت آمادگی تأمین نیاز ایران را دارد.نماینده مرکز توسعه صادرات روسیه در ایران تأکید کرد: دریافت محصولات فناورانه بر پایه فناوری موردنیاز روسیه است که ایران موفق شده به رده‌های برتر جهانی در این بخش دست پیدا کند.
امضای موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اوراسیا تا سه ماه آینده
میرهادی سیدی، مشاور امور بین‌الملل و توافقنامه‌های تجاری سازمان توسعه تجارت ایران در کارگاه بین‌المللی آموزش تجارت با فدراسیون روسیه، گفت: موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا پس از تأیید مقامات ۶ کشور تا سه ماه آینده به امضا خواهد رسید، که این امر زیرساخت مهمی در مبادلات تجاری محسوب می‌شود و بر اساس آن ۸۰ درصد تعرفه‌های گمرکی بین ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا صفر خواهد شد.او با تأکید بر اینکه امضای این موافقتنامه اهمیت بسیاری دارد، خاطرنشان کرد: برای افزایش تجارت با پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا باید از همین امروز تجار و فعالان اقتصادی تمهیدات خود را برای استفاده از این فرصت به کار ببندند.
سیدی تأکیدکرد: تولید در جهان امروز شامل تهیه مواد اولیه از کشورهای مختلف جهان است که برای دستیابی به آن نیاز به تسهیل روابط وجود دارد که در این مسیر موافقتنامه‌ها بسیار کمک‌کننده هستند.
50 درصد تجارت دنیا بر اساس موافقتنامه‌ها است
مشاور امور بین‌الملل و توافقنامه‌های تجاری سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه ۵۰ درصد تجارت امروز جهان بر اساس موافقتنامه‌ها با تعرفه اندک انجام می‌شود، اظهارکرد: سهم ایران در این بخش ۵ درصد است که شکاف بزرگی با جهان ایجاد کرده اما امضای موافقتنامه با اوراسیا می‌تواند آن را پوشش دهد؛ بازار ۱۸۰ میلیون نفری اوراسیا ظرفیت بسیار عظیمی برای ایران فراهم می‌کند که می‌توانیم از آن بهره‌مند شویم.
توافق در همکاری‌های تجاری در دستور کار
رحمت‌اله خرمالی، مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت، نیز درخصوص همکاری ایران و روسیه گفت: در راستای اهداف دولت سیزدهم مبنی بر توسعه تجارت با همسایگان، فدراسیون روسیه در شمال ایران از اولویت بسیار بالایی برخوردار است.
او با بیان اینکه رئیس‌جمهور روسیه دیدارهای خوبی با مقامات ایرانی داشته است، تأکید کرد: توسعه روابط اقتصادی و تجاری در کنار توسعه روابط سیاسی با اراده بلند مقامات میان دو ملت بیش از پیش رشد خواهد داشت.
خرمالی با بیان اینکه گسترش سرمایه‌گذاری مشترک از موارد توسعه تجارت با روسیه است، تصریح کرد: پیگیری برنامه‌های توسعه‌ای و تنظیم توافق‌های همکاری‌ تجاری بین ایران و روسیه در دستور کار قرار دارد.
تقاضا برای همکاری مشترک
خیلی از شرکت‌های بخش خصوصی و تولیدکنندگان ایران و روسیه آماده همکاری با یکدیگر هستند و همان‌طور که در گزارش روزهای گذشته نوشته شد، حضور پوتین در ایران، تجار را به آینده همکاری‌های اقتصادی دلگرم‌تر می‌کند. یکی از بخش‌هایی که می‌خواهد همکاری‌های خود را توسعه دهد، صنایع فولادی و شرکت‌های معدنی است؛ شرکت‌های دانش‌بنیان نیز علاقه‌مندی خود را اعلام کرده‌اند که البته روسیه از ایران خواسته است شرکت‌های دانش‌بنیان ایران به شرکت‌های روس وصل شوند.
همکاری ایران و روسیه در حوزه معدن و فولاد
یکی از حوزه‌هایی که ایران و روسیه می‌توانند همکاری خوبی داشته باشند، معدن و صنایع فولاد است. تجارت ایران و روسیه در زنجیره معدن سالانه ۸۰ میلیون دلار است که کمتر از یک درصد تجارت خارجی ایران در این حوزه را تشکیل می‌دهد. بر این اساس قرار است در این حوزه همکاری‌های مشترک تعریف شود. به این دلیل شرکت فولاد مبارکه در حال مذاکره با روس‌ها به منظور تهاتر اسلب با ورق‌گرم است تا از این طریق، بخشی از بازار شمال ایران از طریق واردات تأمین شده و ورق از ناحیه جنوبی کشور با قیمت بهتر صادر شود. چادرملو نیز در حال مذاکره با یک فولادساز روسی به‌منظور سرمایه‌گذاری مشترک در یک معدن سنگ آهن روسیه است. روس‌ها به فناوری آهن‌اسفنجی ایران علاقه‌مند بوده و پیمانکاران ایرانی احتمالاً قراردادهایی به منظور ساخت واحدهای بریکت‌سازی با فولادسازان روسی امضا خواهند کرد.

آن‌گونه که وزارت صمت اعلام کرده، بزودی خودروهای پژو405، تیبا، سمند و ساینا کنار گذاشته می‌‌شود و جای این خودروها، محصولات جدیدتر و به‌روزتر رونمایی خواهد شد، اما بخشی از خودروها در زمره محصولات اقتصادی هستند، تا دهک‌های بیشتری از جامعه بتوانند به خودرو با قیمت مناسب دسترسی پیدا کنند. در این باره امید قالیباف، سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌‌آید.
 
زمانی که صحبت از حذف برخی خودروها می‌‌شود، این سؤال به وجود می‌‌آید که آیا با قیمت مناسب می‌‌توان خودروهای جدیدتر و به‌روزتر خریداری کرد؟
تولید خودروی اقتصادی از یک سال و نیم پیش کلید خورده، اما در چند ماه اخیر شتاب بیشتری گرفته است. در حقیقت دو شرکت خودروساز یک پلتفرم مشترک تعریف کردند که در راستای آن سالانه ۳۰۰ هزار دستگاه خودروی اقتصادی تولید شود. تا بهمن ماه می‌‌توان از طراحی مفهومی این خودرو رونمایی کرد و بعد مرحله تولید تجاری آن است که فکر می‌کنم تا یک سال و نیم آینده وارد بازار شود و از آنجا که در دنیا خودروی اقتصادی تقریباً ۵۰ درصد تقاضای بازار را تشکیل می‌دهد در کشور‌های مختلف کیفیتش پایین نیست.

آیا این خودروی اقتصادی کیفیت لازم را دارد یا مانند سایر خودروهای تولیدی است؟
اول از همه باید گفت که کیفیت خودرو در حال حاضر اصلاً قابل دفاع نیست و وزارت صمت هم به هیچ وجه دفاع نمی‌کند و بار‌ها گفته شده که کیفیت و خدمات پس از فروش قابل دفاع نیست. حالا صحبت شما دو بحث دارد، یکی وضع موجود است که این وضع موجود از نظر ارتقای کیفیت سال آینده به طور خاص جزو اولویت نخست صنعت خودرو است. امسال اولویت ما پایداری تولید، کاهش التهابات بازار و تنظیم قیمت و مواردی از این دست است. همین که تولید سه خودرو از نظر کیفی متوقف و سه تا چهار خودروی جدید جایگزین می‌شود این یک گام کیفی‌سازی است. اکنون در دنیا خودرو‌های اقتصادی کیفیت‌های خوبی دارند و در واقع در لبه فناوری‌های روز دنیا هستند، اما با فرایند‌های تولید به مقیاس و تأمین زنجیره‌ای قطعات به شکل اقتصادی و با قیمت‌های پایین‌تری تولید و در اختیار مصرف‌کننده قرار داده می‌شوند.

تولید ۳ خودروی تیبا، ساینا و سمند از ابتدای مرداد متوقف می‌شود؟
اکنون حدود ۳۵ هزار دستگاه خودروی تیبا داریم که روی خط تولید است و همچنین تعهد 2 تا ۵ هزار دستگاه سمند و ساینا وجود دارد که قرار شده پلاک و شماره‌گذاری شوند و بعد از اینکه تعهدات به پایان رسید، تولید متوقف می‌‌شود. البته تولید از ابتدای مرداد تمام می‌شود، ولی تعهدات به قوت خود باقی است. توقف تولید خودروهای قدیمی، یکی از 8 فرمان رئیس جمهور است که اکنون روی سه خودرو متمرکز هستیم و بتدریج خودرو‌های دیگری هم جایگزین خودرو‌های فعلی خواهد شد.

واردات خودرو به کجا رسید؟
آیین‌نامه واردات خودرو به دولت داده شده و کلیات آن هم در دولت بررسی شده و مشکلی نداشته، اما تصویب نهایی با دولت است؛ تصور می‌‌کنم بزودی این آیین‌نامه مصوب و بعد از آن دستورالعمل نوشته شود و اگر مشکل ارزی از ناحیه بانک مرکزی وجود نداشته باشد، به محض اینکه تصویب شود، واردات خودرو عملیاتی خواهد شد.