گروه اقتصادی/ با اتمام معاملات هفته جاری، سوت پایان معاملات در شهریورماه نیز به صدا درآمد تا کارشناسان به جمع بندی کارنامه آماری بازار بپردازند.  بر این اساس بیشترین رشد ارزش سهام در گروه‌های معاملاتی هتل و رستوران با 38درصد بود و حمل‌ونقل بار زمینی با 14.59درصد در جایگاه دوم قرار گرفت. همچنین نماد‌هایی خودرویی ضمن ثبت بیشترین بازدهی، بیشترین حجم معاملات را نیز به خود اختصاص دادند.
شاخص تمامی رشد 1401 را از دست داد
در پایان معاملات شهریور ماه، شاخص کل بورس با طی یک روند نزولی به ارتفاع یک میلیون و 355 هزار واحد بازگشت تا تمامی رشد ارتفاعی که از ابتدای سال 1401 به ثبت رسانده بود را بازپس گیرد و بازدهی 6 ماهه آن به عدد صفر برسد. آمار نشان می‌دهد، طی شهریورماه شاخص کل بورس 5.22 درصد و شاخص کل فرابورس با 2.96 درصد کاهش ارتفاع روبه‌رو شده‌اند. از نظر کارشناسان رفتار شاخص کل در ارقام ارتفاع کنونی به‌عنوان یک سطح حمایتی مهم و سرنوشت‌ساز می‌تواند برای پیش‌بینی روند آتی شاخص‌ها در نیمه دوم سال بسیار حائز اهمیت باشد. همچنین این کارشناسان براین عقیده‌اند که انتشار بموقع گزارش‌های میاندوره‌ای 6ماهه صنایع بزرگ کشور نیز می‌تواند در روزهای آتی برتصمیم‌گیری سهامداران تأثیر‌گذار شود. 
خروج پول حقیقی همچنان ادامه دارد
در پایان معاملات شهریورماه، در حدود 3 هزار و 580 میلیارد تومان خروج پول حقیقی از معاملات سهام به ثبت رسید که نسبت به ماه قبل با افزایش روبه‌رو شده است. در این بازه، حدود یکهزار و 150 میلیارد نیز از طرف حقیقی‌ها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت وارد شده که نسبت به ورود پول صورت گرفته در مرداد ماه کاهش یافته است. کارشناسان براین باورند، افزایش نااطمینانی‌ها در بازارهای جهانی و پیش‌بینی رکود در اقتصادهای بزرگ مانند چین و امریکا از جمله مهمترین دلایل رویگردانی سهامداران از بازار بوده است. همچنین بی‌اعتمادی سهامداران در نتیجه سیاست‌های دولت دوازدهم، افزایش ریسک‌های سیستماتیک و افزایش بازدهی‌های پیش‌بینی شده در بازارهای موازی از جمله افزایش در نرخ بهره بین بانکی، از دیگر مواردی است که بر معاملات بازار سهام تأثیر‌گذار بوده و منجر به خروج پول از این بازار شده است.
نسبت‌های ارزندگی سهام تقویت شدند
هرچند که آمار نشان می‌دهد طی معاملات شهریورماه کمتر از 80 درصد نمادهای قابل معامله در بازار با کاهش قیمت روبه‌رو شده‌اند، اما در همین مدت افزایش بیش از 5.5 درصدی تولید صنعتی در شرکت‌های بورسی و همچنین رشد بیش از 100 درصدی نرخ کرک اسپرد شرکت‌های نفتی نسبت به تابستان 1400، باعث شد تا نرخ سود‌سازی بازار با افزایش قابل قبولی روبه‌رو شود و از این رو نسبت قیمت بر درآمد بازار به محدوده عدد 6 و زیر سطح تاریخی خود برسد. آمار نشان می‌دهد میانگین کرک تابستان برای پالایشگاه‌ها به عدد 21.4 دلار رسیده در حالی که این رقم در تابستان سال گذشته 10.7 دلار بوده است.

گروه اقتصادی / وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا یکی از مطالبات جدی رئیس جمهور است، گفت: دولت قصد خالی کردن شانه از مسئولیت یا کسب درآمد ندارد و به دنبال ارائه کارنامه موفق در صنعت خودرو‌سازی در سال‌های آینده است. سید احسان خاندوزی روز چهارشنبه در حاشیه نشست هیأت دولت با حضور در جمع خبرنگاران گفت: مسأله واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا که از درخواست‌های جدی رئیس‌جمهور بود در حال پیگیری است. به گفته وی، کارگروه ویژه‌ای از وزارت اقتصاد و وزارت صمت تشکیل شده تا بهره‌وری بهتری در صنعت خودرو را شاهد باشیم. 
وزیرامور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: حتماً این چهارچوب مشترک را در معرض اظهارنظر صاحبنظران این حوزه قرار خواهیم داد. چون دولت قصد خالی کردن شانه از مسئولیت یا کسب درآمد ندارد و به دنبال ارائه کارنامه موفق در صنعت خودرو‌سازی در سال‌های آینده است. خاندوزی گفت: تنظیم گری در صنعت خودرو در سال‌های آینده و چاره‌سازی برای قیمت‌های دستوری در صنعت خودرو به عنوان دو پیش‌نیاز قطعی با دوستان وزارت صمت مطرح شده است.

گروه اقتصادی / مزایده به جای عرضه در تالار شیشه‌ای، تصمیمی مهم برای تعیین تکلیف 1062 خودروی لوکس خارجی موجود در انبارهای سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی پس از حدود پنج سال انتظار. سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی، به‌تازگی اعلام کرده است که تا پایان مهرماه سال‌جاری تکلیف خودروهای مذکور را به شیوه مزایده، روشن خواهد کرد. هرچند که تا همین چند روز قبل، انتظار می‌‌رفت که  وضعیت خودروهای رسوبی سازمان اموال تملیکی از مسیر بورس کالا مشخص شود.  مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی در آخرین موضعگیری‌ها، اعلام کرد که شیوه‌نامه عرضه خودروهای سازمان اموال تملیکی در بورس کالا تنظیم شده است! این اظهارات تا حدودی بورس کالا را به این جمع‌بندی رساند که دیگر فروش خودروها در تابلوی بورس روشی محتوم است. با این همه، سیدعبدالمجید اجتهادی، مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی، آب پاکی  را روی دست مدیران بورس کالای ایران ریخت و تأیید کرد که مزایده سراسری 1062 دستگاه خودرو در انبارهای سازمان اموال تملیکی در 6 مهرماه انجام می‌شود. بلافاصله، سیدجواد جهرمی، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران هم به خبرنگار «ایران» گفته است که اگر عرضه خودروها به شیوه مزایده ن هایی شده، بنابراین عرضه آنها در بورس کالا منتفی شده و این خودروها در بورس کالا عرضه نخواهند شد! جهرمی، در عین حال تأیید کرد که تاکنون سازمان اموال تملیکی مدارکی برای عرضه این تعداد خودرو به بورس کالای ایران ارائه نکرده است. در این بین، این پرسش مطرح شده که چرا با وجود پیگیری جدی وزیر امور اقتصادی و دارایی و موافقت اولیه طرفین در ماه‌های اخیر، حرکت این خودروها به جاده بورس کالا منتهی نشد؟ سیدعبدالمجید اجتهادی، مدیرعامل سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی گفته است، خود وزیر امور اقتصادی و دارایی هم تصمیم داشت که خودروها از طریق بورس کالا ارائه شود اما با توجه به اینکه این خودروها سال‌ها در بنادر و در محیط سر باز و زیر آفتاب و هوای شرجی نگهداری شده‌، بنابراین کیفیت لازم برای عرضه از طریق بورس کالا را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ندارند، چون در روش عرضه از طریق بورس، خدمات پس از فروش باید وجود داشته باشد اما در شیوه مزایده، مشتری و متقاضی خودرو را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌بیند و آن را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ خریداری می‌کند و بعد از خرید، تضمینی از سوی فروشنده وجود ندارد، بنابراین بهترین روش برای عرضه این خودروها از طریق مزایده انجام می‌شود! با این همه اما آیا در روش مزایده، فروشنده نیازی به ارائه خدمات پس از فروش ندارد؟
«امیرحامد رضایی» کارشناس‌ارشد صنعت لیزینگ به خبرنگار «ایران» گفته است، طبق قانون در ایران هر نوع کالایی که به دست مصرف‌کننده نهایی می‌‌رسد نیازمند ارائه خدمات پس از فروش است، بنابراین فروش کالا در روش بورس کالا یا مزایده نیازمند ارائه خدمات پس از فروش است، مگر اینکه در روش مزایده، خریدار تعهد ارائه خدمات پس از فروش را به خریدار بعدی برعهده بگیرد. به گفته وی، در راستای الزام به ارائه خدمات پس از فروش، عرضه از طریق مزایده یا در بورس کالا فرقی نداشته، بنابراین با توجه به اینکه خودروهای مذکور خارجی بوده و امکان ارائه خدمات پس از فروش ندارند، فروش به شیوه بورس کالا از بعد شفافیت و در عین حال، رعایت عدالت مسیر بهتری است . گمان می‌‌رود با توجه به زمان‌بندی سازمان اموال تملیکی برای اعلام نتیجه مزایده در 16 مهرماه، پرونده عرضه خودروهای لوکس سازمان اموال تملیکی در بورس کالا مختومه شده، هرچند که با توجه به تجربه موفق عرضه خودرو در بورس کالا، طرفداران این روش دائماً در حال افزایش است. گفته می‌‌شود که در این دور از مزایده خودروهایی چون لکسوس، هیوندای، تویوتا، پورش، بی‌ ام و، بنز و ولوو به مزایده گذاشته خواهد شد.
با این اوصاف، باید دید که تا چه میزان مزایده به عرضه شفاف‌تر و بهتر خودروهای لوکس کمک خواهد کرد!