امام علی علیه السلام:
دوستى و محبت، میوه فروتنى است.
غرر الحکم، ج ۳ ص ۳۲۷، ح ۴۶۱۳
تمدن و زبان موجب پیوند کشورهای عضو اکو میشود
محمد مهدی اسماعیلی: آنچه موجب پیوند کشورهای عضو مؤسسه فرهنگی «اکو» میشود، عناصری چون تاریخ، تمدن و زبان است. مؤسسه فرهنگی اکو ظرفیتهای فوقالعادهای برای افزایش تعاملات منطقهای در اختیار کشورهای عضو قرار داده است. همچنین علاوه بر تعهدات مرسوم میان مؤسسه اکو و کشورهای عضو میبایست به راهکارهای فعالتر شدن ظرفیتهای اکو اندیشید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشهای مختلف آن برای همکاری سازنده با مؤسسه اکو و گسترش تعاملات میان کشورهای عضو آمادگی کامل دارد. آنچه کشورهای منطقه اکو را به هم پیوند میدهد، عناصری چون تاریخ، تمدن و زبان است و از این منظر، فرصتهای فرهنگی پیش روی اکو از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است.
فیلم سینمایی «علفزار» به تهیهکنندگی بهرام رادان و کارگردانی کاظم دانشی با عبور از ۲۰ میلیارد تومان فروش دومین فیلم پرفروش اجتماعی سینمای ایران پس از متری شش و نیم شد. بر اساس خبری که این کارگردان در صفحه مجازیاش منتشر کرده؛ این فیلم تاکنون توانسته نزدیک به ۶۰۰ هزار مخاطب را به سالنهای سینما بکشاند و عنوان پرفروشترین فیلم غیر کمدی سال را نیز در اختیار دارد. «علفزار» بتازگی جهت رقابت در بخش مسابقه جشنواره فیلم آنتالیا و کسب پرتقال طلایی در پنجاه و نهمین دوره این جشنواره که از ۱ تا ۸ اکتبر در شهر آنتالیای ترکیه برگزار میشود، انتخاب شده است.
بهانگیزه شروع هفته دفاع مقدس
جنگستیزی و دفاعپذیری ایرانی
حمید عسکری نویسنده
و پژوهشگر جنگ
در تاریخ 10 هزار ساله ایران زمین، دفاع مقدس هشت ساله در چکاد مُشعشع آن قرار گرفته است و ضرورت دارد با دقتنظر و ژرفنگری خاص در زوایای آن و بررسی ابعاد مختلف این پدیده ماندگار، مسیر الگوگیری نسل آینده را فراهم و ضریب مقاومت و پایداری یک ملت را ارتقا بخشید. آنچه در حوزه نظری دفاع هشت ساله از ارکان مهم و محوری محسوب میشود، جنگستیزی و دفاعپذیری برخاسته از خوی حقطلبی ایرانیان است. تاریخ نشان داده است که روح سلحشوری مردمان این سرزمین در دفاع از حق، آیین و کیان ارضی به روشنی جلوه عینی و عملی مییابد.رفتاری که بیش از همه بر غنای فرهنگ، اصالت انسانی و اخلاقمداری ایرانیان تأکید دارد.
این مؤلفه در مقطع جنگ هشت ساله مهمترین دلیل انسجام ملی در دفع تجاور قلمداد میشود و بر همین اساس میتوان ادعا کرد که بیشترین اثرگذاری دفاع مقدس باوجود ماهیت نظامی آن، عرصه فرهنگ بوده است. به گونهای که طیف وسیع و گستردهای از کنشهای فکری و رفتاری جامعه را تحتالشعاع روح معنوی خود قرار داد که با گذشت بیش از سه دهه از پایان جنگ میتوان با قاطعیت و قطعیت ادعا کرد که در هیچ مقطعی از تاریخ انقلاب به اندازه دوره هشت ساله دفاع مقدس، بازپروری باورهای عقیدتی و فرهنگی جلوه نکرده است و آنگاه که این میراث عظیم و گنجینه تمام ناشدنی در بُعدی از ابعاد به فعلیت میرسد، قرین برکات فراوان برای جامعه و مردم میشود. در واقع دفاع مقدس شالوده گفتمانی انقلاب اسلامی را در عین به ظهور رساندن، قوام نیز بخشید.
یکی از این ارکان مهم گفتمانی، جایگزین کردن«مسئولیت» به جای «ریاست» بود! و راز تقدس دفاع هشت ساله را نیز باید در همین زوایا جُست! و به همین دلیل است که ماهیتبخشی غیر فرهنگی به دفاع هشت ساله، به اسارت بردن مظلومانه آن و جفای بزرگ به حماسهسازان این واقعه تاریخی است! احساس مسئولیت و نه ریاست که به تعبیر دکتر شریعتی «زاده آگاهی و انسان بودن» است، در جنگ هشت ساله برانگیختگی اخلاق و انسانیت را در پی داشت و رزمندگان را حتی در سختترین صحنهها، ملتزم به رعایت موازین انسانی نسبت به دشمن مینمود! نقل است یکی از خلبانان شجاع ارتش جمهوری اسلامی ایران مأموریت مییابد تا پل استراتژیک کرکوک را منهدم کند، او وقتی بر فراز آسمان و در آن شرایط خطیر شاهد عبور یک دستگاه خودرو روی پل میشود، با خود میاندیشد اگر سرنشینان خودرو افراد غیرنظامی باشند، من حق ندارم که جانشان را بستانم و با وجود حساسیتهای فراوان، تمامی مساعی خود را به کار میگیرد تا خود مسیر را بپیماید! این احساس تکلیف و مسئولیتپذیری نسبت به انسان که برخاسته از مکتب نورانی اسلام است، از رهاوردهای مهم دفاع مقدس است که هرگز مشمول مرور زمان نمیشود و از این قابلیت برخوردار است که حوزههای فرهنگی و اجتماعی را همواره پویا و پر طراوت نماید.
بر همین مبنا تقدس و زنده بودن دفاع هشت ساله وجهی عقلی مییابد و با مرزبندی ذهنی، عینی و عملی میان «جنگ»و «دفاع»، ضرورت دارد نسل امروز و آتی را در میان همه غبارها با تمسک و توسل به آن پایدار و مقاوم کرد. نگره نظامی هویت جنگ بود، اما عناصر تکوینگر ماهیت دفاع هشت ساله، فرهنگ و فضیلتهای ناب اخلاقی بود که با گذر زمان نه تنها کهنه نمیشود، که جامعه و نسلهای آینده برای آرامش خود بدان بشدت نیازمند است.
دفاع مقدس هشت ساله صحنه تبدیل«آمر» به «عامل» بود! فرایندی کاملاً فرهنگی که گمشده ساختار مدیریت امروز ما در بسیاری از ابعاد است. شهید همت پیشاپیش نیروهایش قرار دارد و انگار قرار است در آخرین درس خود در مدرسه ایثار، عملاً معلم شهادت شود و با سری جدا از پیکر در بحبوحه خیبر، بر سطر سطر کتاب شهادت بوسه زند! و این چنین است که این مرد میدان عمل در قاب تاریخ ماندگار و جاودانه میشود! تنها با عامل بودن در صحنه سخت نبرد است که میتوان هیمنه دشمن را با وجود برخورداری از پشتیبانی بیش از50 کشور جهان فروریخت! آن چنانکه تنها دو کشور عربستان و کویت در مجموع ٢٥ تا ٥٠ میلیارد دلار را بهصورت قرض یا وام بلاعوض در اختیار عراق قرار دادند!
یکی از جلوههای جاودانه دفاع مقدس، «عامل» کردن انسانها به جای«آمر» بودن آنها بود! در این گفتمان، «عمل» مقدم بر «اَمر» است و «عامل» صحنهگردان مقاومت و ایستادگی در میدان است و آمر در این چهارچوب فاقد قدرت! سردار نامدار اسلام و انسانیت -شهید حاج قاسم سلیمانی- محصول فرهنگ دفاع مقدس است. یک ژنرال برجسته نظامی با تولیدات فرهنگی مؤثر که بدون ساختار رسمی آنچنان دلها را متمایل به حقیقت میکند که گاه از عهده نهادهای رسمی فرهنگی نیز ساخته نیست! در این فرهنگ نبود ظاهری افراد، دامنه اثرشان را فزونی میدهد و در ضمیر رفتار جامعه به مدلهای معرفتی و فکری بدل میشوند! اینکه پس از گذشت نزدیک به سی سال، بازگشت شهدای مظلوم غواص کربلای چهار موجی از عشق، معنویت و احساس را برمیانگیزند، از حقانیت آنان حکایت دارد که با فطرت حقطلبی انسان همسو است و بهعنوان گنجینهای عظیم میبایست نصبالعین نهادهای تبلیغی و فرهنگی قرار گیرد.
اسماعیل علوی دبیر گروه پایداری
رحلت پیامبر اسلام، حضرت محمد(ص) نزدیک است. همان پیامبری که خاتم انبیای الهی بوده و از امتیازات بسیاری برخوردار است. یکی از امتیازات رسول گرامی اسلام(ص) آناست که در محیطی زیست که در آن جهل و خشونت فراگیر و امری عادی بود و وی توانست مردمانش را تحت تأثیر قرار داده و منعطف به آرمانطلبی و دیگر دوستی نماید.
آن برگزیده الهی در میان مردمی زیست که با علم و معرفت سالها فاصله داشتند و حضرتش، از آن دوره و مردمش با عنوان «عصر جاهلیت» یاد فرموده است. چنین نامگذاریای از کسی برمیآید که به منزلت و جایگاه دانشوری و خرد و آگاهی، آگاه است. او برای چنین اجتماعی از جانب خداوند کتابی آورد که بر فضیلت علم و دانایی تأکید و با تصریح بر یکسان نبودن دانایی و نادانی مردمان را به کسب علم و فرهنگ تشویق و صاحبان اندیشه و تفکر را میستاید. او از آغاز بعثت خویش با شیوه و سیرهای ستوده همگان را به کتاب و حکمت فراخواند و بنیان تمدنی نوین و ممتاز را پیافکند؛ تمدنی که شرق و غرب عالم را درنوردیده و همچنان پیشتاز و نورافشان است. این همه درحالی است که آن حضرت خواندن و نوشتن نمیدانست لکن با وجود این، با نادانی و جهل و بتپرستی در افتاد و آیینی مبتنی بر فتوت و مهرورزی برای بشر به ارمغان آورد.
آیینی که او مأمور به تبلیغش بود، انسانها را در طول تاریخ به هماوردی با کفر و شرک و ظلم فراخوانده و شخصیتهای دانشور و کریم میپرورد. سخنان جامع، پرمغز و خردپسند او فرهنگ و سبک زندگی بهنجاری را ترویج میکند که با معجزه اصلاح و تدبیر همراه است. چنین است که خدای متعال در حقش میفرماید: «به خدا و رسولش ایمان آورید! آن رسول درس نخواندهای که به خدا و کلماتش ایمان دارد، از او پیروی کنید تا هدایت یابید.» (اعراف/158) همچنین خطاب بدو میفرماید: «... و خداوند کتاب و حکمت را بر تو نازل کرد و آنچه را نمیدانستی به تو آموخت و فضل و عنایت خداوندی بر تو هماره بزرگ بوده است.» (نساء/113)آری «خداوند آنچه را لازم بود به او وحی نموده و کتاب و حکمت را به او آموخته و وی را مشعلی فروزان و حجت و فرستادهای بیانگر دستورات الهی و پند دهندهای امانتدار، شخصیتی یادآور، مژده دهنده و بیم دهنده مقرر داشته است. (مائده/15 الی19) خداوند به وی شرح صدر و سینهای گشاده عنایت کرده و او را برای پذیرش وحی و پرداختن به وظیفه ارشاد در جامعهای که تعصب و خودخواهی بر آن سایهافکن بود، مهیا ساخت؛ آن وجود ارجمند که برترین راهنما و پیشوایی است که بشر در تعلیم و تربیت سراغ دارد. تبدیل محیطی آلوده به انواع جهل و تاریکی به علم گستری ظرف چند سال، تحولی شگرف است که از جمله ویژگیهای رسول گرامی اسلام(ص) محسوب میشود.
خدای کریم از حلم و مردمداری رسول خویش سخن گفته است، آنجا که میفرماید: «اگر خشن و سنگدل بودی از پیرامونت پراکنده میشدند. پس آنان را ببخش و برایشان طلب آمرزش کن. (آل عمران/159) نقل است آن حضرت با مردی روبهرو شد، آن مرد از هیبت و شکوه حضرتش بر خود لرزید. پس فرمود: «آرام باش! من پادشاه نیستم که از من بترسی، بلکه فرزند زنی هستم که غذایش گوشت خشکیده بود.» از ابو امامه نیز نقل است که نشسته بودیم پیامبر بر ما وارد شد. به احترامش برخاستیم. فرمود: مانند غیرعربها که برخی برای برخی دیگر برخاسته تعظیم میکنند به پا برنخیزید.
خانواده، حلقه اول در زنجیره آموزش هنر
شهره طاعتی
مددکار اجتماعی
خانواده بهعنوان یک نهاد و گروه کوچک در جامعه شناخته میشود که اعضای آن تعاملات و اهداف مشترکی را دنبال میکنند. زن و مرد در قالب قرار گرفتن در این نهاد کوچک و پذیرش نقش هایشان در این نهاد قوانینی را برای خانواده خود وضع میکنند. این قوانین جزو قانونهای نانوشتهای است که در هیچ سند و مدرکی ثبت نمیشود ولی قابلیت اجرایی آن بسیار محکمتر و با پشتوانهتر است. نقش خانواده و قوانین موجود در آن در آموزش فرزندان آن خانواده بسیار مهم است زیرا کودکان هر جامعه با حضور در اولین نهاد آن جامعه که خانواده است، بسیاری از مهارتها، محدودیتها، الزامات، انعطافها، مبانی اخلاقی، مؤلفههای نقشهای اعضای خانواده و گرایشهای مذهبی، هنری، اجتماعی و سیاسی را میآموزند. هرچقدر که خانوادهای اجرای منظم قوانین داخلی خود را فارغ از اجبار در خانواده رواج دهد، اعضای آن و بخصوص فرزندان آن خانواده با نگاهی درستتر و با دلیل و منطق میتوانند رسوم خانوادگی خود را درک کنند و آن را بپذیرند. در این بین مهارتهای هنری و رواج یک یا چند شاخه هنری در خانواده میتواند بهعنوان یک ابزار مناسب به کمک اعضای خانواده بیاید و در انسجام و همکاری و هماهنگی بین آنها یاری رسان باشد. هر کدام از شاخههای هنری بهدلیل ماهیت زاده خود در درونش با عمق روح و روان انسانها آمیخته شده است و میتوان گفت که هنر از عمق روان انسان به بیرون میتراود و در قالب شاخههای هنری و اثرهنری نمایان میشود. ذات هنر آرامش دهنده است و برای یک فرد جزو مهارتهای فردی او محسوب میشود شاید اینگونه گفته شود که هنر میتواند یکی از مؤلفههای موضوع توسعه فردی نیز محسوب شود.
رواج هنر در یک خانواده توسط یک یا چند نفر از اعضای آن خانواده به پیشینه خانوادگی آن فرد گره خورده است و شاید بتوان گفت که هنر هر فرد یکی از نتایج قوانین وضع شده نانوشته خانوادگی و آبا و اجدادی اوست. به طور مثال به سابقه خانوادگی هنرمندان که نگاه میکنیم میبینیم که اکثر آنها بهصورت نسل به نسل در آن شاخه هنری فعالیت میکنند و هنر آنها یکی از قوانین و رسوم داخلی خانوادگی آنها است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است حتی اگر یک نفر از یک خاندان آن هنر را زنده نگه داشته باشد این نتیجهگیری را باید کرد.
۱۷ عضو کودک و نوجوان مراکز کانون پرورش فکری در بیستونهمین مسابقه بینالمللی نقاشی کودکان انجمن هیکاری ژاپن در سالهای ۲۰۲۱ موفق به کسب جایزه شدند. از میان ۹۹۹۸ اثر از ۵۰ کشور جهان ۱۷ نفر از اعضای مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان موفق به کسب جایزه و دیپلم افتخار از این دوره مسابقه هیکاری ژاپن شدند. در این میان سه عضو مراکز فرهنگیهنری کانون دیپلم افتخار نشان نقره، چهار عضو دیگر دیپلم افتخار نشان برنز و ۱۰ عضو کانون پرورش فکری نیز موفق به کسب دیپلم افتخار شدند./ایرنا