در نشست «نقش شعر در وقایع اجتماعی» تأکید شد
شعر وفادارترین هنر به اسلام و انقلاب است
علیرضا قزوه، شاعر آیینی و مدیر دفتر شعر و موسیقی صدا و سیما تأکید دارد شعر اجتماعی همیشه پررنگترین حوزه شعری در طول تاریخ ادبیات ایران بوده است.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، علیرضا قزوه، در نشست نقش شعر در وقایع اجتماعی عنوان کرد: شعر فارسی در طول تاریخ شکلگیری و بلوغ خود بهزودی جلوههای بلوغ اجتماعی را نشان داد و یکی از نخستین اشعار تاریخ ادبیات ما به شعری از زبان کودکان ختلان خطاب به اعراب مرتبط است «از ختلان آمذیه/برو تباه آمذیه/ آوار باز آمذیه/ بیدل فراز آمذیه» که یک شعر اجتماعی و اعتراضی بوده است.
این شاعر آیینی با بیان اینکه شعر اغلب بزرگان ادبیات ایرانزمین مضامین بلند اجتماعی داشته است، افزود: اصطلاح حکیم که برای شاعرانی همچون فردوسی، رودکی، نظامی و سنایی به کار میرفته بهدلیل توجه آنها به مسائل اجتماعی و سیاسی بوده است. میتوان گفت در طول تاریخ ادب فارسی شاعران بیش از هر موضوع از جمله فلسفه، عشق و طبیعت، شاعر اجتماعی بودهاند و میتوان شعر اجتماعی را سنگبنای ادب فارسی دانست.
وی با تأکید بر غلبه شعر اجتماعی از دوران کهن تا امروز در شعر فارسی گفت: حبسیههای سبک خراسانی در شعر امثال ناصرخسرو نمونه بارز و موفق شعر اجتماعی است. در دوره غلبه شعر عراقی نیز که دوران طلایی ادبیات فارسی به شمار میرود میبینیم اشعار حافظ، سعدی، نظامی و مولانا مملو از مضامین اجتماعی هستند. اشعار سبک هندی نیز مملو از مضامین اجتماعی هستند و میتوان این سبک ادبی را به نوعی مردمی و نقد اجتماعی دانست. در دوره بازگشت ادبی نیز شاعران به شعر اجتماعی روی آوردند و در دوران مشروطه تمام شاعران، اجتماعیسرا بودند. شعر انقلاب اسلامی نیز فرزند ادبیات مشروطه است و شاهدیم شعر اجتماعی همچنان در ادبیات انقلاب زنده و پرتپش است و شاعران انقلاب اسلامی در عین جدال با قدرتمندان ظالم از مظلومیت انقلاب اسلامی دفاع میکنند.
قزوه همچنین با اشاره به گسترش شعر در فضای مجازی طی سالهای اخیر افزود: بزرگان شعر و ادب فارسی که پاک و خالص شعر میسرودند همیشه ماندگار میمانند و کسانی که قدرت زبانی و اندیشه عمیقی ندارند ماندگار نخواهند شد. حافظ و مولانا شعرشان را با نام خدا و نعت پیامبر اسلام و مولا علی(ع) آغاز میکردند و شاعرانی در دهه 60 شکوفا شدند که پیرو و یادگار شاعران بزرگ کهن ما بودهاند. متأسفانه آن شاعران بزرگ اوایل انقلاب را قدر ندانستیم و از کنارشان گذشتیم که این امر سبب شد در دهههای 80 و 90 شعر افول کند و بیشتر شاعران جوان، تنها دنبال بازیهای زبانی و نه اندیشههای بلند باشند. شاعران بزرگ انقلاب اسلامی شهره نمیشوند و دیگرانی که اشعارشان عمق و ظرافت نداشت مورد توجه قرار گرفتند.
وی در عین حال تصریح کرد: ما در طول تاریخ روزهای خوب و بد زیادی دیدهایم و تاریخ انقلاب اسلامی نیز خاطرات تلخ و شیرین بسیاری را پشت سرگذاشته است. شاعری که متعهد باشد همیشه به انقلاب و جمهوری اسلامی وفادار میماند و مانند حاج قاسم این شعر سعدی را از عمق جان خطاب به رهبرش تأکید میکند «ما را سریست که گر خلق روزگار/ دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم».
شعر فارسی جای خالی فلسفه کاربردی را پرکرد
همچنین در این نشست، علی محمد مؤدب، شاعر آیینی و مدیرعامل مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب در سخنانی امتیاز شعر فارسی را گرهخوردن آن با حکمت، دانش و قرآن عنوان کرد و گفت: زمانی که فلسفه پیوندی با مردم نداشت و فقط برای خواص قابل فهم بود شعر فارسی جای آن را در ارتباط با اقشار مختلف پرکرد و امثال فردوسی و حافظ میداندار خلق و آفرینش اندیشههای ناب و عامفهم شدند. گره خوردن و اتصال شعر فارسی با حکمت و اندیشه آن را قابل فهم کرده و ایرانیان درونشان با شعر و ظاهرشان با شرع آراسته است.
مؤدب تأکید کرد: با وجود اینکه فیلسوفان زیادی در ایران داشتهایم اسکلت فرهنگی ما را شاعران شکل دادهاند. شاعران ایران زمین در قالب شعر مشکلات اجتماعی را بیان کردهاند و در تمام ادوار ادبیات فارسی رد پای اشعار اجتماعی را میتوان دید.
وی با انتقاد از غلبه تفکر اقتصادی بر فرهنگی در سالهای اخیر افزود: دشمنان تلاش کردهاند به ما القا کنند بحران اصلی، اقتصاد است ،نه فرهنگ و تا اندازهای موفق شدهاند، به گونهای که امروز اغلب ما انسان را وسیله سود میدانیم و شعر انقلاب جای خود را به اشعار ضعیف و تبلیغاتی سطح پایین داده است. مسئولان از شعر انقلاب غافل شدهاند و ادبیات بازاری جای ادبیات و شعر سیاسی و اجتماعی را گرفته است.
مؤدب همچنین گفت: غفلت نهادهای فرهنگی از برنامهریزی برای تربیت نسل جدید شاعران متعهد سبب شده گوهر اصلی انقلاب رها شود و شاعران متعهد دلسرد شوند. امروز ما با بحران ادبیات مواجه شدهایم و فراموش کردهایم، شعر وفادارترین هنر به انقلاب و اسلام است که تنها به شاعر، کلمه و کاغذ نیاز دارد.
مدیرعامل مؤسسه شهرستان ادب در ادامه به برگزاری 10 دوره آموزش شعر در این مؤسسه در قالب شعر جوان آفتابگردانها اشاره کرد و افزود: شاعرانی که در این 10 دوره تربیت شدند پیشگام در بصیرتسازی در زمان اغتشاشات اخیر بودهاند و در آینده نزدیک تلاش داریم دوره آموزشی شعر آفتابگردانها را به یک دوره دانشگاهی تبدیل کنیم.
دبیرکل کنفرانس انتفاضه فلسطین:
مأموریت حاج قاسم خلق قدرت برای مردم بود
نشست بررسی ابعاد رسانهای شخصیت و مکتب شهید سلیمانی و شب شعر «جانفدا» همزمان با شب شهادت سردار شهید حاجقاسم سلیمانی در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
در این نشست، سیدمجتبی ابطحی دبیرکل کنفرانس انتفاضه فلسطین و عباس محمدیان مدیرکل تبلیغات و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنرانی کرده و شاعرانی همچون مصطفی محدثی خراسانی، علی داوودی، عبدالرحیم سعیدیراد، ناصر فیض، محمود حبیبی کسبی، سیده فاطمه موسوی، فریبا یوسفی، حجت الاسلام خانمحمدی و محمدمهدی عبدالهی شعرخوانی کردند.
سیدمجتبی ابطحی دبیرکل کنفرانس انتفاضه فلسطین در سخنانی گفت: وظیفه و مأموریت اصلی شهید سلیمانی یک کلمه است: «خلق قدرت». وظیفه ما هم خلق قدرت است. دقت داشته باشید که عدهای برای مسیر خدایی خلق قدرت میکنند و فی سبیل الله پیش میروند و عدهای دیگر برای شیطان، قدرت خلق میکنند.
وی ادامه داد: ما در مقطعی از زمان زندگی میکنیم که همه دنیا احساس میکنند که به مرحله آخر نزدیک شدهاند و به همین دلیل دنبال تغییراند. من در بیش از ۹۰ کشور کار کردهام و با آن چیزی که در دنیا شکل میگیرد آشنا هستم. درخواست همه همین موضوع است. بشریت احساس میکند با نظامها و شرایط فعلی، زندگیاش نوعی شکنجه و عذاب است. هیچ کس راضی نیست؛ یک روز با جلیقه زرد به خیابان میآید، یک روز با نهضت اخلاق میآید و روز دیگر با وقوع حادثه دیگری در آمریکا خودش را نشان میدهد. در این شرایط حاج قاسم احساس میکرد که برای خلق خدا و برای عدالتخواهان باید قدرت تولید کند.
ابطحی با اشاره به اخلاص حاج قاسم گفت: در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ اسمی از حاج قاسم نمیشنوید و فقط بچههای کرمان او را میشناختند. دلیل این موضوع این بود که امام خمینی ما را به سمت رسانه لله سوق داده بود. به نظرم باید آن کاری که کردهایم را اعلام و برایش تبلیغ کنیم. دقت داشته باشید که خلق قدرت فقط با سلاح نیست و لازمه خلق قدرت، خلق قدرت علمی، پژوهشی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و در رأس آن رسانه است. آن کسی که رسانه ندارد، هر خلق قدرتی هم داشته باشد، چون بروز نمیکند، نمیتواند بهرهبرداری کند.
وی سخنان خود را با نقل خاطرهای ادامه داد و گفت: خاطرم است در روزهای ابتدایی که حزب الله در لبنان شکل گرفت (سال ۱۹۸۳ میلادی)، اولین نیازی که احساس کردیم این بود که باید رادیو داشته باشیم. با پیگیریهایی که کردیم، توانستیم اولین رسانه را با عنوان «صوت المستضعفین» درست کنیم. همچنین روزنامهای را با عنوان «العهد» آماده میکردیم که توزیع میشد. در سال ۲۰۰۳ که آمریکا در عراق حضور پیدا کرده بود، خدمت حاج قاسم عرض کردیم که اگر میخواهیم مقابل گسترش آمریکا در منطقه بایستیم، اولین کار این است که رسانه داشته باشیم. برهمین اساس، حاج قاسم دستور داد که رادیو «صوت المجاهدین» راهاندازی شود. البته کسی آن را نمیشناخت. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که کسی نمیتواند به نیابت از کسی رسانه داشته باشد و باید خود ملت عراق با اهدافی که مدنظر امت اسلام است، رسانه درست بکند.