امام على علیهالسلام: اگر در وجود کسى خصلتى پسندیده باشد، انتظار خصلتهاى پسندیده دیگرى را نیز در او داشته باشید.
[نهج البلاغه، حکمت ۴۴۵]
بیژن بیژنی: گاهی اثرگذاری موسیقی از دیالوگهای یک فیلم نیز بالاتر است
جناب فرهادی این اثر را در آن سالها گوش کرده بود و همانطور که خود ایشان گفتهاند این کار از جمله آثار موسیقی مورد علاقهشان بوده است. البته آقای کیارستمی نیز بارها به من گفته بود که علاقه زیادی به این اثر داشته است. من هنوز فیلم «قهرمان» را ندیدهام ولی آقای فرهادی از انتخاب این اثر برای تیتراژ پایانی فیلم خود بسیار خرسند بود. فیلم «جدایی نادر از سیمین» هم موسیقی فیلم خاصی برایش ساخته نشده و موسیقی آن در این حد است که سیمین در حال خروج از خانه است و تنها چیزی که با خود میبرد، کاستی از استاد شجریان است که همزمان با این سکانس صدای استاد پخش میشود. این امر، هم دلبستگی کارگردان به شجریان را نشان میدهد و هم اینکه ادای احترامی است به او. گاهی ممکن است در فیلم به موسیقی نیازی نباشد ولی در بعضی مواقع موسیقی به گونهای به کار جان میدهد که شاید اثرگذاری آن از دیالوگها نیز بالاتر رود.
گفتوگوی این خواننده با ایسنا درباره اینکه چگونه شد
که فرهادی اثر «نهانخانه دل» را برای تیتراژ پایانی فیلم «قهرمان» برگزید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی:
بخش قابل توجهی از اقتصاد فرهنگ و هنر مربوط به سریالهای خانگی است
«ســــــــریالهای خانگــــی هم از منظر اقتصادی و هم فرهنگی جایگاه مهمی در جهان پیدا کردهاند و کشور ما هم نمیتواند هم از نظر اقتصادی و هم فرهنگی نسبت به این مسأله بیتوجه باشد و اگر ما نتوانیم در این زمینه تولید داخلی داشته باشیم، مصرفکننده روزافزون تولیدات غربی و منطقهای خواهیم شد. همچنین شرایط کرونایی و قرنطینه ایجاب میکرد که مردم بیشتر در خانه بمانند و در این شرایط بحث سریالهای خانگی اهمیت مضاعفی پیدا کرده است.»
به گزارش روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سید عباس صالحی در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سؤال سید مجتبی محفوظی که «چرا این وزارتخانه توجهی به محتوای سریالهای خانگی نمیکند؟»، گفت: سریالهای خانگی از زاویههای مختلفی دارای فرصتها و مخاطراتی هستند. فرصتهایی که سریالهای خانگی دارند در فضای اقتصاد فرهنگ و هنر اهمیت دارد و باید گفت که بخش قابل توجهی از اقتصاد فرهنگ و هنر مربوط به سریالهای خانگی است.
او تصریح کرد: امریکا به طور میانگین سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار از ساخت سریالهای خانگی درآمد کسب میکند و ترکیه هم پس از امریکا بزرگترین تولیدکننــــده ســـریالهای خانـــگی و تلویزیونی است که ۱۵۰ سریال ترکی به بیش از ۱۰۰ کشور جهان صادر کرده است.
صالحی با بیان اینکه در کنار فرصتها بایــــد نـــگاه آسیبشناســــانهای به سریالهای خانگی هم داشته باشیم، گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این دو نگاه را درباره سریالهای خانگی با هم پیش برد تا هم از فرصتهای آن استفاده و هم به تهدیدات و مخاطرات آن توجه شود.
او با اشاره به مخاطراتی که ممکن است از طریق سریالهای خانگی وجود داشته باشد، گفت: مخاطره اصلی که در فضای سریالهای خانگی میتواند مطرح باشد ضعف در مضامین و محتوای سریالها است و ممکن است که مضامین این سریالها سطحی و ناهنجاریهایی داشته باشد و از مقررات اخلاقی، دینی، سیاسی و اجتماعی عبور کرده باشد.توجه به حقوق مصرفکنندگان هم یکی از مسائل مهمی است که ممکن است در آن مخاطرهای به وجود آید و اگر سریالی کشش و محتوای خوبی نداشته باشد، حقوق مصرفکننده ضایع میشود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: اقتصاد سریالسازی هم مسألهای مهم است و منابع مالی سریالسازی باید کاملاً شفاف و با اطمینان نسبی باشد و ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقداماتی را انجام دادیم و حتی آییننامهای را در این باره به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کردیم تا در جاهایی که لازم است، مقرراتی در نظر گرفته شود.
صالحی با اشاره به اینکه شورای پروانه ساخت و شورای پروانه نمایش در حوزه شبکه نمایش خانگی وجود دارد، گفت: هر فیلمنامهای که بخواهد پروانه ساخت بگیرد، ابتدا باید طرح اولیه آن در این شوراها به تصویب برسد و ما اقداماتی را انجام دادیم تا این الزام ایجاد شود که فیلمنامه کامل یک سریال در همان ابتدا به شورای پروانه ساخت ارائه شود.این در حالی است که در گذشته فقط حلقه اول سریال به شورای پروانه نمایش ارائه میشد، اما الان باید تعداد زیادی از حلقههای یک سریال به شورای پروانه نمایش ارائه شود تا بتواند مجوز دریافت کند. همچنین برای شفافیت در بخشهای مالی فیلمها و سریالهایی که پروانه ساخت میگیرند، ابتدا باید یک خوداظهاری مالی داشته باشند و همچنین باید پروانه مالکیت را بگیرند که مشخص شود مالکان آن چه کسانی هستند.ما آییننامهای را در این زمینه تهیه و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کردهایم که اگر تصویب شود، اطمینان بیشتری حاصل میشود تا از فرصتهای سریالهای خانگی استفاده شود و تهدیدات و مخاطرات آن کاهش یابد.
او با بیان اینکه شورایی که بر محتوای فیلمها و سریالها نظارت میکند باید فراقوهای باشد، گفت: بنده معتقدم که در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید مسئولانی از سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم و نمایندگانی از کمیسیون فرهنگی مجلس حضور داشته باشند و باید یک شورای فرا قوهای جهت نظارت بر این سریالها وجود داشته باشد. همچنین بهدلیل سرمایه زیادی که از سریالهای خانگی به دست میآید، باید حتماً منابع مالی هر سریال شفاف باشد تا مصادیقی از پولشویی را نداشته باشیم.
صالحی با بیان اینکه دهه موجود و دهه آینده متکی بر تصویر است، گفت: اقتصاد فرهنگ و هنر و همچنین هویت و دیپلماسی کشورها وابسته به سریالهایی است که میسازند و کشورها نفوذ و دیپلماسی فرهنگی خود را از طریق سریالهایی که میسازند، پیش میبرند. اگر ما میخواهیم دیپلماسی دفاعی در برابر مصرف سریالهای بیگانه و دیپلماسی تهاجمی برای صدور ارزشهای انقلاب داشته باشیم، نیازمند یک سیاستگذاری راهبردی در حوزه سریال و نمایش خانگی هستیم.
سریالهای خانگی ضد دین و فرهنگ اسلامی است
در ادامه جلسه، سید مجتبی محفوظی در تشریح سؤال خود گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید بهدنبال فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد اما بعضاً سریالها و فیلمهایی در شبکه نمایش خانگی اکران میشود که پر زرق و برق است و در آن روابط نامشروع، اشاعه فحشا، خشونت، خیانت، جنایت و ترویج فرهنگ غربی دیده میشود که پیام این سریالها ضد دین و فرهنگ اسلامی است.
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی افزود: ما نباید مسأله فرهنگ را دستکم بگیریم و متأسفانه امروز دشمنان از فرهنگ برای ضربه زدن به ما استفاده میکنند و ما نباید فقط بهدلیل مباحث اقتصادی، فرهنگ خود را زیر سوال ببریم و بهدنبال آن باشیم که مانند کشوری چون ترکیه سریالسازی کنیم.امیدوارم در دولت جدید برای فرهنگ و ارشاد اسلامی یک برنامه متقن وجود داشته باشد چرا که هشت سال است که مسائلی چون امر به معروف و نهی از منکر و حجاب و عفاف تعطیل شده و باید در دولت آینده پیگیری شود. پس از آنکه نماینده سؤال کننده و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مباحث خود را درباره موضوع مذکور مطرح کردند، محمدباقر قالیباف اظهارداشت: مسائل فرهنگی و آسیبهایی که سریالهای خانگی دارند، موضوع کاملاً بحق و بجایی است.
وی بیان کرد: از آن جایی که حوزه مسئولیت در زمینه اعطای مجوز به سریالهای خانگی عوض شده و دیگر در حیطه وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست، به نماینده مردم آبادان تأکید کرد که پاسخهای وزیر به رأی نمایندگان گذاشته نشود.
رئیس مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: طبق گفته نماینده سؤال کننده، طرح این سؤال در جلسه علنی مجلس از این جهت مهم بود که این مسأله مورد توجه قرار گیرد و امیدوارم صدا و سیما هم در آینده به طور جدی به این موضوع توجه کند. بر این اساس سیدمجتبی محفوظی از به رأی گذاشتن توضیحات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منصرف شد.
خاطرات سینمای ایران از زبان آقای بازیگر
محدثه واعظیپور
روزنامه نگار
مصاحبه میتواند یکی از جـــذابتریــن بخـشهای حرفه روزنامهنگاری باشد، اگر مصاحبهکننده اطلاعات کافی و حوصله داشته باشد و مصاحبه شونده در کنار تمایل، بداند که در یک مصاحبه درست چه موارد جذابی را میتواند برای ثبت در تاریخ به یادگار بگذارد. «آقای بازیگر» (زندگی و آثار عزتالله انتظامی) مجموعه مصاحبههای هوشنگ گلمکانی با یکی از مهمترین بازیگران تاریخ سینمای ایران است. گلمکانی در این کتاب کوشیده علاوه بر بررسی جداگانه آثار انتظامی در فصلهایی مستقل، شیوه کاری و اخلاق حرفهای او را تحلیل کند.
انتظامی، بازیگری منظم و دقیق بود. از نسلی که بازیگری را با تئاتر آغاز کرده بودند، در فیلمفارسی هضم نشدند، با موج نو همراه شده و به تحولات سینمای پس از پیروزی انقلاب رسیدند. انتظامی که خوشصحبت و شیرین بود، در این مصاحبهها کمتر به نکات تلخ و همکاریهای شکست خوردهاش پرداخته، اشارههایی کرده که برای مخاطب پیگیر سینمای ایران گویا، روشنگر، شنیدنی و خواندنی است، اما بیشتر درباره آثاری صحبت کرده که قابل توجه بوده و در سینمای ایران باقی ماندهاند. از «گاو» و «اجاره نشینها» تا «روسری آبی» و «خانه خلوت».
گاهی مصاحبهشونده از او سؤالهای چالشی پرسیده، مثل گفت وگو درباره شخصیت رسول در «روسری آبی» (رخشان بنیاعتماد) و انتظامی کوتاه نیامده است.وی تحلیل خود را درباره نقش داشته و کامل و جامع، شخصیت را درک کرده است. با خواندن مجموعه این مصاحبهها که خوشخوان و پر از نکات جالب درباره سینمای ایران، کارگردانهای بزرگ آن، بازیگران مهم دهه شصت و هفتاد و پشت پرده بعضی پروژهها است، متوجه تفاوت انتظامی با دیگر بازیگران سینمای ایران بویژه بازیگران جوان میشویم. آنهایی که تجربه گفت و گو با بازیگرها را داشتهاند، میدانند اغلب آنها توانایی تحلیل نقش ندارند و فقط جملههایی که کارگردان یا نویسنده گفته، طوطیوار تکرار میکنند. بیشتر آنها، برخلاف انتظامی که فیلمنامه را دقیق و سرفرصت میخوانده، فقط هر روز و سر صحنه فیلمنامه را میخوانند و نه تنها درباره داستان ایدهای ندارند که حتی درباره نقش خود و جایگاه او در قصه یا روابط شخصیتها تحلیل ندارند.
زمانی که انتظامی در سینمای ایران فعالیت میکرد، نامش میتوانست ضمانت کیفیت یک فیلم باشد. همه آثاری که بازی کرد، در خور این نام معتبر نبود، اما در آثار ضعیف کارنامهاش هم کوشید بهترین باشد و بهترین بود. خواندن کتاب «آقای بازیگر» دریچهای برای شناختن این بازیگر است. بازیگری که با وجود توجه به بخش مالی هر پروژه، درباره داستان و شخصیتها وسواس به خرج میداد. حتی اگر در فیلمی بازی نمیکرد، پیشنهادهایش درباره داستان و حتی انتخاب بازیگر را بدون عقده به تیم سازنده و کارگردان ارائه میداد. انتظامی، شوخطبع و صریحاللهجه بود، اما در کتاب هوشنگ گلمکانی وجوه دیگری از شخصیت بازیگری او را درک خواهید کرد که عاشق حرفهاش بود، هوشی ذاتی داشت و اعتبار خود را خرج روابط بیهوده و پروژههای سفارشی نمیکرد. او بارها در این گفت و گو تأکید کرده که نقش کوتاه و بلند برایش تفاوت نداشته است، حالا که کارنامه او را به خاطر میآوریم همان قدر که در «اجاره نشینها» درخشان است، در «خانهای روی آب» و همان قدر که در «خانه خلوت» به یادماندنی است در «بانو». یادش گرامی.
فریدون بدرهای خبر درگذشتش را تکذیب کرد
من زندهام
روز یکشنبه خبر درگذشت فریدون بدرهای نخستین مدیرکل کتابخانه ملی ایران پس از انقلاب، نویسنده و زبانشناس منتشر شد که بعد از گذشت حدود 24 ساعت خوشبختانه توسط شهرزاد بدرهای، دختر این نویسنده و مترجم پیشکسوت تکذیب شد.
او ضمن تکذیب این خبر به ایسنا گفت: به محض اطلاع از این خبر، با آقای جربزهدار (مدیر انتشارات اساطیر و از ناشران آثار فریدون بدرهای) هم صحبت کردم و گفتم این خبر حقیقت ندارد و آن را تکذیب کنید. خود فریدون بدرهای در گفتوگوی کوتاهی با ایسنا گفت: «من زندهام و خبر مرگ مرا در ایران پخش کردهاند، نه یکی، نه دوتا و نه سهتا... چه خبر است؟!»
بدرهای استاد پارهوقت گروه زبانشناسی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷، معاون کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران از سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰، پژوهشگر فرهنگستان زبان و بعدها مدیر پژوهشکده واژههای فارسی و با حفظ سمت، سرپرست کتابخانه فرهنگستان زبان ایران از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷، رایزن فرهنگی ایران در پاکستان از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۵۸ و نایب رئیس انجمن کتابداری ایران از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۳ بود. اولین اثر او که مجموعه ۹ داستان بود، با نام «ناشناخته» در سال ۱۳۳۳ منتشر شد.
از جمله آثار این نویسنده میتوان به «واژگان نوشتاری کودکان دبستانی ایران»، «واژهنامه بسامدی داستان رستم و سهراب از شاهنامه فردوسی»، «کورش کبیر در قرآن مجید و عهد عتیق» و «بین انقلاب و دولت: مسیر تشکیل دولت فاطمی قاضی نعمان و توجیه مشروعیت حکومت فاطمی» اشاره کرد.
حج عامل تقویت روحیه برادری دینی
اسماعیل علوی
دبیر گروه پایداری
توحیــــــــــــــــــــد رکــــــن دعوت انبیای الهی و محوریترین شاخصه مکاتب آسمانی است که از طریق وحی تعلیم میشود. پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز با شعار توحید و یگانهپرستی کار خود را آغاز کرد و در محیط و اجتماع شرک آلود مکه، با شجاعتی کم نظیر به تبلیغ و ترویج توحید پرداخت و مردمان را به پرستش خدای یگانه و اجتناب ازکرنش در برابر بتان دعوت کرد.
بهطور کلی محور تعالیم ادیان الهی را توحید شکل میدهد و پیامبران نیز بهعنوان الگویهای یگانه پرستی در تاریخ بشریت مطرحند. بیشترین همت انبیای الهی صرف مبارزه با افکار چندگانه پرستی و شرک و برائت جستن از مظاهرآن شده و مبارزه با شرک و کفر همواره در دستور کار آنان قرار داشته است. به گونهای که صفبندی مشرکان و کافران در مقابل انبیای الهی همواره جبههای وسیع و نیرومند بوده و انبیا با وجود مواجه بودن با حقناپذیری وعناد مشرکان و کافران، شجاعانه و با پشتکار و جدیت مسیر دعوت به یکتاپرستی را پیمودهاند و به شیوههای مختلف ومتناسب با شرایط، بیزاری و نفرت عمیق خویش را از شرک مشرکان و کفر کافران ابراز کردند.
در سیره تمامی پیامبران بدون استثنا دعوت به توحید بهعنوان محور رسالت آنان به وضوح به چشم میآید. آیین اسلام نیز توحید را پایه تکامل و شخصیت والای فرد مسلمان محسوب مینماید.
حج بهعنوان یکی از شعائر بزرگ اسلامی، درخشش ویژهای در جهت بیان دیدگاههای توحیدی اسلام داشته و نقش محوری در وحدت و تقویت بنیه معنوی مسلمانان دارد.
دیانت اسلام درتمامی ابعاد، باورها و نمادها در مناسک حج تجلی داشته و مراسم آن وضعیتی کاملاً استثنایی به دیانت اسلام میبخشد و همه ساله در ایام حج مسلمانان عظمت اسلام را آشکار و کعبه بهعنوان کانون معنویت اسلام و پایگاه الهام بخش امت، نسبت به یکتاپرستی در میآید.
آئین حج بیشاز هرچیز ناظر بر ایجاد و تقویت روحیه برادری دینی و تقویت بنیه ایمانی پیروان مکتب اسلام است، در پرتو این مشخصه آحاد مسلمانان وقوف و تربیت درستی یافته و ضمن تنظیم روابط برادری با یکدیگر به مقابله با مظاهر شرک و کفر فراخوانده میشوند. همچنین حج عامل نیرومندی در همبستگی و اتحاد مسلمانان است. بگونهای که اهمیت اجتماعی و معنوی آن را نمیتوان نادیده گرفت. تا آنجا که میتوان آثار استقرار عقیده راستین به توحید، درباور مسلمانان پس از هراجتماع مسلمانان در مکه را بوضوح دید.
آئین حج که ازمبدأ وحی نشات گرفته در حقیقت خط مشی هر مسلمان را در زندگی فردی و اجتماعی مشخص میسازد و او را به تعامل با همنوعان خود در زندگی اجتماعی رهنمون میشود. اهمیت توحید درباور دیانت اسلام تا بدانجاست که در پیروان مکتب اسلام، اثرات مثبتی بهوجود آورده و روح تازهای به کالبد جامعه اسلامی دمیده و اندیشه مسلمانان را تعالی میبخشد. اصل توحید علاوه بر اعتقاد به یگانگی خداوند با مظاهر شرک در افتاده و از پایگاه یکتاپرستی بــــه نفـــی طاغــــوت وطاغوتیـــان میپردازد. بر این اساس فریضه حج قادر است تغییر وضعیتی در مسلمانان ایجاد کرده و شیوه زندگی آنان را دگرگون کند.
این دگرگونی برپایه عنایت به معنویت اسلامی بوده و میتواند نظام اجتماعی و نهادهای مدنی را متحول کند. برادری دینی دستورالعملی اسلامی است که ملزوماتی دارد و از جمله الزامهای آن پایبندی به آداب برادری و قائل بودن به نسبت برادری در عمل است. این نسبت در مناسک حج با شناخت و رعایت حقوق یکدیگر در عمل عینیت مییابد و آثار خود را نشان میدهد.
همبستگی و همدلی حاصل از مناسک حج، از آن جهت که بههیچ یک از نهادها و سیستمهای سیاسی وابستگی ندارد و یکسره از ایمان فردی نشأت گرفته، حلقه پیوند و قدر مشترک اجتماع مسلمانان محسوب شده و کمتر عاملی قادر است در آن تزلزل ایجاد کند. با عنایت به امتیاز چشمگیر اسلام که همانااصل توحید و یگانه پرستی است، برگزاری همه ساله آن اولاً بیانگر تأکید برهویت توحیدی فرد مسلمان بوده ودر ثانی مقوم برادری دینی است. زیرا در محیط و اجتماعی که شرک و کفر در آن ریشه دوانده و زوایای آن را فرا گرفته باشد، ظلم و ستم وفساد به حاکمیت میرسد و صلح وصدق و صفا وبرادری مهجور ومنکوب میشود. ابراهیم خلیل که با شجاعتی کم نظیر در مقابل نمرود ایستاد و ندای توحید سرداد، در واقع مصلحی بود که برای زدودن جامعه از ظلم وستم و فساد از طریق رواج توحید قیام نمود و مطابق تصویری که قرآن کریم از آن حضرت(ع) ترسیم میکند، حضرت ابراهیم(ع) با اصرار برتوحید بهدنبال اصلاح امور جامعه خویش از طریق بیداری اندیشه و وجدان مخاطبانش بود و با آماده ساختن ذهن و دل مردم پیام توحید را مطرح میساخت.
تنها ۱۰ هزار زائر، میهمان خانه خدا هستند. امسال برای دومین سال پیاپی است که مراسم حج با حضور محدود به ساکنان عربستان در حال برگزاری است. این شرایط بهخاطر ویروس کرونا برمراسم حج تحمیل شده است. / ایسنا