گروه ورزشی/ درخشش هندبال ایران در بخش زنان ادامه دارد. پس از جهانی شدن تیم ملی هندبال زنان ایران در رده بزرگسالان، دیروز نوبت به تاریخ‌سازی جوانان رسید. دختران جوان هندبال با نایب قهرمانی در شانزدهمین دوره مسابقات قهرمانی جوانان آسیا در قزاقستان، جواز حضور در مسابقات قهرمانی جهان 2022 اسلوونی را کسب کردند. در این دوره پنج تیم قزاقستان، ایران، هند، تایلند و ازبکستان حضور داشتند که دو تیم برتر جواز حضور در مسابقات قهرمانی جهان 2022 را از آن خود کردند. دختران ایران یکشنبه با پیروزی مقابل تایلند به کارشان در این دوره پایان دادند اما برای رفتن روی سکو و تصاحب جواز حضور در مسابقات قهرمانی جهان باید منتظر دو بازی دیگر که دیروز برگزار شد، می‌ماندند؛ بازی هند و تایلند که
 41 -18 به نفع هند تمام شد و مسابقه دیگر میان قزاقستان و ازبکستان که ازبک‌ها 29 -22 بازنده شدند. بر این اساس، تیم‌های هند، ایران و قزاقستان اول تا سوم شدند و جواز شرکت در قهرمانی جهان هم به هند و ایران رسید. در ضمن هدیه ویسی بهترین بازیکن آسیا در پست پخش شد. افسانه دهقانی نایب رئیس زنان فدراسیون هندبال بعد از شگفتی‌سازی دختران جوان در قهرمانی آسیا گفت: «دختران ما کار بزرگی کردند و واقعاً حریفان قدری را از پیش‌رو برداشتند. در نهایت هم نتیجه‌ای که شایسته دختران و جامعه هندبال ما بود به دست آمد. کسب مدال نقره آسیا و جواز حضور در مسابقات جهانی برای اولین بار است که برای دختران جوان رقم می‌خورد.»

«بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان دیروز دوشنبه در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله تحولات اوکراین و مذاکرات وین به گفت‌وگو پرداخت.
امیرعبداللهیان در این گفت‌وگوی تلفنی اظهار داشت: روند مذاکرات وین متوقف نشده، بلکه در هماهنگی با هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ، وقفه‌ای کوتاه در مسیر مذاکرات ایجاد شده است. مذاکره‌کننده ارشد ایران با جدیت به تلاش‌ها برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار ادامه می‌دهد. حل و فصل موضوعات باقیمانده که جزو خطوط قرمز ما است به اراده طرف امریکایی و عدم اتلاف وقت مرتبط است. رئیس دستگاه دیپلماسی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران برای حصول توافق خوب، قابل اتکا و پایدار کاملاً جدی است.
امیدواری عمان به حصول توافق نهایی در وین
وزیر خارجه عمان نیز در این تماس تلفنی ضمن تمجید از روابط مثبت دو کشور به تبیین برخی موضوعات دوجانبه و قدردانی از مواضع منطقی ایران پرداخت و گفت: سلطنت عمان همواره در زمینه حل‌ و‌ فصل بحران‌های مختلف قائل به گفت‌وگو و مذاکره است و در مسیر صلح گام برمی‌دارد و امیدوار است نتیجه توافقات دو کشور بزودی نهایی و عملیاتی شود.
بدر بن حمد البوسعیدی همچنین در مورد مذاکرات وین، نسبت به حصول توافق نهایی ابراز امیدواری کرد و آن را به نفع همه طرف‌ها و منطقه خواند.
وزرای خارجه در این گفت‌وگو بر استمرار رایزنی‌ها در مسائل مختلف تأکید کردند.
 گفتنی است «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان چهارم اسفند ماه در سفر به تهران با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.امیرعبداللهیان چندی پیش (۲۰ دی ماه) به مسقط و پس از آن به دوحه سفر و با همتای عمانی دیدار و گفت‌وگو کرد. «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه عمان در دیدار امیرعبداللهیان با اشاره به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اقتصادی و منابع انسانی ایران، بر ارتقای همکاری‌های دوجانبه و بهره گیری از ظرفیت‌های اقتصادی منطقه تأکید کرد.امیرعبداللهیان ۱۲ دی ماه نیز با همتای عمانی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی تلفنی گفت‌وگو کرده بود.

گروه سیاسی/ جلسه شورای‌عالی جوانان که روز گذشته همزمان با روز جوان و به ریاست رئیس جمهور تشکیل شد، یک محور اصلی داشت: چگونگی سامان دادن ارتباط جوانان با سطوح مختلف حکمرانی.  رئیس جمهور در این زمینه به تجربه «سازمان ملی جوانان» اشاره کرد، سازوکاری که بتواند به صورت مستقل و کارآمد نیازهای جوانان را بررسی، احصا و به صورت عملی و عینی دنبال کند. چنین گزاره‌هایی بیانگر آن است که دولت سیزدهم، برخلاف گذشته عزم جدی دارد تا از نگاه و برخورد شعاری با جوانان و مسأله جوانی فاصله بگیرد و در مقابل، زمینه‌ها و بسترهایی را فراهم کند تا جوانان بتوانند در زمین واقعیت، مسئولیت‌هایی در حوزه پیشرفت کشور برعهده بگیرند.
روز گذشته معاون اول رئیس جمهور نیز در دیداری سه ساعته میزبان جوانانی بود که در حوزه‌های مختلف فناوری، اقتصادی و اجتماعی سرآمد بودند. محمد مخبر برپایه گفت و شنودهای صمیمی با جوانان در این جلسه، خواستار نقش‌آفرینی بیشتر آنان در کشور شد و اعلام کرد که دولت آماده است تا واسطه انتقال اقتصاد از دولت به مردم و بویژه جوانان در همه زمینه‌ها شود. واقعیت این است که دولت سیزدهم نگاه به جوانان و سپردن مسئولیت‌های مهم به آنان را از عالی‌ترین سطوح قوه مجریه آغاز کرده است. کما اینکه مطابق اظهار نظر سخنگوی دولت، «متوسط سن وزرا و هیأت دولت سیزدهم ۷ سال جوان‌تر از دولت دوازدهم است.»
 حضرت علی‌اکبر (ع) بهترین الگو برای جوانان
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت‌الله رئیسی در جلسه شورای‌ عالی جوانان، با تبریک سالروز ولادت حضرت علی‌اکبر (ع) و روز جوان گفت: نامگذاری این مناسبت به عنوان روز جوان انتخاب و اقدام بسیار شایسته‌ای بوده است، چرا که حضرت علی‌اکبر (ع) بهترین الگو برای جوانان در زمینه بصیرت، ایمان، روحیه ایستادگی، ولایتمداری و دفاع از حریم دین و ارزش‌های الهی است.
هدایت جوانان در مسیر نقش‌آفرینی سازنده
آیت‌الله رئیسی با اشاره به اینکه مسائل مربوط به جوانان طیف وسیعی از حوزه‌ها از اشتغال، مسکن، ازدواج تا دانش‌افزایی، مهارت‌آموزی و ورزش برای سلامت جسمی را شامل می‌شود، اظهار کرد: شناسایی و بالفعل کردن استعدادهای جوانان در مسیر توانمندسازی آنان، سامان دادن ارتباط جوانان با سطوح مختلف حکمرانی و حمایت و هدایت جوانان در مسیر نقش‌آفرینی سازنده اجتماعی نیز از جمله دیگر مسائل مربوط به این بخش از جمعیت کشور است که باید به شکل مناسبی سامان داده شود.
ضرورت ایجاد سازوکار چابک برای تأمین نیازهای جوانان
رئیس جمهور تصریح کرد: باید یک ساختار چابک و کارآمد، با لحاظ مأموریت‌های تعریف شده برای تأمین نیازها و تحقق مطالبات جوانان ایجاد شود تا به شکلی واقعی و نه شعاری و نمایشی پیگیر مسائل جوانان باشد؛ ساختاری که بتواند مأموریت‌های مختلف تعریف شده در ساحت‌های متنوع را پیگیری کند. وی اضافه کرد: ترجیح دولت بر این است که این ساز و کار، بدون ایجاد یک ساختار جدید که نیاز به فرایند قانونگذاری دارد، با تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های لازم در دولت در کوتاه‌ترین زمان به سرانجام برسد. فعال کردن سازمان ملی جوانان یکی از بهترین گزینه‌ها برای تحقق این هدف است.
استقبال از تشکیل شورای مشورتی جوانان
رئیس جمهور همچنین از پیشنهاد تشکیل شورای مشورتی جوانان در سطوح مختلف نهادها و دستگاه‌ها استقبال کرد و گفت: ایجاد یک باشگاه حکمرانی مدیران جوان مؤمن انقلابی می‌تواند محملی برای همفکری و هم‌افزایی جوانان باانگیزه و خلاق در راستای کمک فکری به مدیران باشد.
تشکیل این شورا و باشگاه می‌تواند بهترین راهکار برای سامان دادن ارتباط جوانان و بویژه جوانان مؤمن انقلابی با سطوح مختلف حاکمیت باشد. آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه هیچ‌گاه از طرف مشورت قرار دادن جوانان زیان نکرده‌ایم، بلکه شهامت و شجاعت آنان ایده‌های خلاقانه و کارگشایی نیز در اختیار ما قرار داده است، تصریح کرد: امام راحل و مقام معظم رهبری بهترین الگوها در زمینه بهره‌گیری از ظرفیت‌های جوانان کشور هستند و همه مسئولان باید از ایشان در این زمینه پیروی کنند.
محکومیت سکوت نسبت به اعدام بی گناهان
رئیس جمهور همچنین درباره اعدام‌ بی‌گناهان اظهارکرد: اعمال استاندارد‌های دوگانه کشورهای غربی و استفاده ابزاری از مفهوم حقوق انسان و همچنین سکوت و بی‌عملی کشورهای مدعی حقوق بشر به اینگونه اقدامات، محکوم است و نشانه‌ای از دورویی این کشورها در بهره‌برداری سیاسی از مفهوم حقوق بشر برای مطامع سیاسی خود و علیه دولت‌های مستقل است. آیت‌الله رئیسی گفت: سازمان‌های بین‌المللی و رسانه‌های آزاد و نهادهای ذیربط باید سکوت خود را بشکنند.
قانون «نظام رتبه‌بندی معلمان» ابلاغ شد
روز گذشته همچنین رئیس جمهور «قانون نظام رتبه‌بندی معلمان» را برای اجرا به وزارتخانه آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی در اجرای اصل 123 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «قانون نظام رتبه‌بندی معلمان» مصوب مجلس شورای اسلامی را برای اجرا به وزارتخانه آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ کرد.
«قانون نظام رتبه‌بندی معلمان» در جلسه علنی 15 اسفندماه به تصویب رسید و یک روز بعد نیز از سوی شورای نگهبان تأیید شد. هرچند در ابتدا شورای نگهبان به دلیل بار مالی موجود در این قانون برای دولت، بر آن اشکال وارد کرده بود که در نهایت سخنگوی دولت اعلام کرد دولت سیزدهم بار مالی این لایحه را پذیرفته است. این اقدام دولت را می‌‌توان ناشی از این واقعیت دانست که نظام رتبه‌بندی یکی از خواسته‌های صنفی معلمان در سال‌های اخیر بوده است. گفتنی است با اجرای قانون رتبه‌بندی، معلمان در پایین‌ترین رتبه تحت عنوان «آموزشیار معلم» ۴۵ درصد افزایش حقوق خواهند داشت.
آمادگی دولت برای انتقال اقتصاد به مردم و جوانان
روز گذشته معاون اول رئیس‌جمهور نیز  در دیداری سه ساعته با جمعی از جوانان فعال در حوزه‌های اقتصادی، تولید و علم و فناوری، در فضایی صریح،‌ شفاف،‌ آزاد و صمیمی، پای درددل‌ و دغدغه‌های جوانان نشست. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، محمد مخبر پس از شنیدن پیشنهادات و نظرات جوانان حاضر اظهار کرد: دولت مردمی آمادگی دارد تمام ظرفیت‌های خود را در اختیار جوانان ایرانی قرار دهد که این گونه توانسته‌اند جمهوری اسلامی ایران را در زمره پیشتازان صنعت و نوآوری‌های نوین جهان قرار دهند.
معاون اول رئیس‌جمهور اظهار کرد: متاسفانه تاکنون اقتصاد به مردم سپرده نشده و اگر این کار انجام شود مطمئناً مردم می‌‌توانند کارهای بزرگی برای پیشرفت و توسعه انجام دهند و شاهد یک بخش خصوصی قدرتمند در کشور باشیم. وی تأکید کرد: دولت سیزدهم آمادگی دارد تا واسطه انتقال اقتصاد از دولت به مردم و بویژه جوانان در همه زمینه‌ها شود.

بـــرش
13 دستور ویژه رئیس جمهور برای کاهش تصادفات

رئیس جمهور روز گذشته در جلسه شورای عالی حمل و نقل و ایمنی ترافیک که پس از وقفه‌ای ۸ ساله و با رویکرد ایمنی سفرهای نوروزی برگزار شد، 13 دستور ویژه برای کاهش سوانح و تصادفات خطاب به دستگاه‌های مربوطه صادر کرد.
آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی  با اشاره به ضرورت هماهنگی و هم‌افزایی فعالیت‌ها و خدمت‌رسانی دستگاه‌های متولی سفرهای نوروزی، گفت: با کاهش شیوع کرونا شاهد افزایش سفرهای نوروزی خواهیم بود، اما دستگاه‌های متولی باید ضمن فرهنگ‌سازی برای رانندگی ایمن، مراقب حوادث جاده‌ای باشند.
رئیس جمهور دستور داد: اعتبارات مورد نیاز بسته جامع کاهش تصادفات بویژه رفع نقاط حادثه‌خیز و برنامه‌های آموزشی و تأمین نیازمندی‌های دستگاه‌های مسئول با قید اولویت انجام شود.
آیت‌الله رئیسی با تأکید بر اینکه افزایش ایمنی جاده‌ها، ایمنی حمل و نقل، بازسازی ناوگان حمل و نقل زمینی، ریلی، هوایی و دریایی در زمره برنامه‌های اصلی دولت قرار دارد، اظهارکرد: ضرورت دارد وزارت راه و شهرسازی این موضوعات را به صورت جدی پیگیری کند و حرکت در مسیر تحقق این برنامه‌ها به هیچ عنوان نباید تا رسیدن به نتیجه مطلوب، متوقف شود.
رئیس جمهور، ساماندهی و نظارت دقیق بر ترددهای جاده‌ای را ضروری دانست و افزود: لازم است رویکردهای پیشگیرانه و روش‌های نوین برای کاهش سوانح و تصادفات جاده‌ای اتخاذ شود تا از صدمات جانی و مالی بر مسافران جلوگیری گردد.
آیت‌الله رئیسی گفت: توجه به برنامه‌ها و اقدامات آگاه‌سازی و آموزش عمومی برای ارتقای انضباط اجتماعی تأثیر زیادی در کاهش سوانح جاده‌ای دارد لذا برنامه‌های آموزشی و فرهنگ‌سازی با شیوه‌های هنرمندانه توسط رسانه ملی تولید و پخش شود.
رئیس جمهور بار دیگر خودروسازان را مورد خطاب قرار داد و گفت: رعایت نکات ایمنی و استاندارد بر تولید خودرو و افزایش تولید اولویت دارد و سازمان استاندارد لازم است بر رعایت استانداردهای ایمنی در تولید و ترخیص خودروها نظارت کامل و دقیق داشته باشد.
آیت‌الله رئیسی همچنین دستورات ویژه‌ای را به منظور کاهش سوانح و تصادفات به شرح زیر صادر کرد:
- توجه ویژه به نقش آفرینی مردم با تأکید بر رسیدگی با قید فوریت به حل مشکلات گزارش شده آنها ضروری است  - اتخاذ و اجرای طرح‌های ابتکاری و نو در پیشگیری از تصادفات - هدفگذاری کاهش جدی تصادفات از سوی همه دستگاه‌های مسئول - آشکارسازی نقاط حادثه‌خیز با اقدامات زودبازده - نصب علائم هشداردهنده و ارسال پیامک به سرنشینان خودروها در نقاط حادثه‌خیز
- پیش‌بینی و اطلاع‌رسانی تمهیدات لازم برای مقابله با اثرات بحران‌های احتمالی ناشی از شرایط جوی و طبیعی - توجه به توسعه خدمات رفاهی و تسهیلات شایسته بین‌راهی به هموطنان با تأکید بر در اختیار قرار دادن زیرساخت‌ها و امکانات دولتی در حد امکان - توجه به توسعه سیستم‌های هوشمند حمل و نقل با اولویت رفع نقص دوربین‌های کنترل سرعت ثابت - نظارت بر ایمنی سفر ناوگان عمومی و ناوگان سنگین جاده‌ای بخصوص نسبت به معاینه فنی و کنترل سامانه‌ای و افزایش نظارت در مبدأ سفر - به‌روز‌رسانی جاده‌‌ها (خط‌کشی، تابلوها و علائم) و اصلاحات اولویت‌دار و زود بازده فنی و مهندسی - به‌کارگیری حداکثر توان امدادی و استقرار و یکپارچه‌سازی پایگاه‌های امدادی و عوامل انسانی - هدفمند کردن گشت‌های راهور، راهداری و امدادی - استقرار پلیس با هدف بازدارندگی از تخلفات و برخورد قاطع با تخلفات حادثه‌ساز، در تمامی محورهای مواصلاتی

محمد معصومیان
گزارش نویس
رفتن به بازار گل وسط یک شهر شلوغ و پر‌دود مانند طبیعت‌گردی در دامنه دشت است. نفس کشیدن هوایی پر از بوی بنفشه و دیدن رنگ‌های شفاف در آستانه بهار هم حال و هوای دیگری دارد. در بازار گل غرب تهران آنقدر مناظر چشم‌نواز است که بیرون آمدن از بازار را سخت می‌کند. حتی مردمی که اینجا قدم می‌زنند هم انگار آن اضطراب و بی‌حوصلگی همیشگی را ندارند و خنده بر لب در رفت‌و‌آمدند.
ظهر یک روز معتدل پایان اسفند از خروجی اتوبان به سمت محوطه گلفروشی می‌روم. حجم اتومبیل‌هایی که منتظر پیدا کردن جای پارک خودرو هستند، زیاد است.
مردم با خانواده می‌آیند و ابتدا سری به گلفروشی روباز محوطه می‌زنند که به خاطر روباز بودن استقبال بیشتری از آن می‌شود. ابتدای ورودی نیسانی پر از جعبه‌‌های بنفشه پارک شده و چند پسر جوان مشغول خالی کردن بار نیسان هستند. دیدن جعبه‌های چوبی چیده شده روی هم با رنگ‌های آبی، قرمز و بنفش تصویری زیبا خلق کرده است که هر رهگذری را مشتاق می‌کند بایستد و با گوشی چند عکس بیندازد.پنج زن مسن در قالب یک تیم آرام و خندان به بازار آمده‌اند. یکی از آنها که با عجله از سمت بازار دیگر آمده می‌گوید: «آنطرف قیمت خاک و گلدان ارزان‌تر است.» و یکی از زن‌ها شروع می‌کند به شوخی: «باز تو رفتی دنبال ارزان؟» باقی می‌زنند زیر خنده و به راه می‌افتند. جلو می‌روم و سر حرف را باز می‌کنم و می‌پرسم همیشه به این باغ گل سر می‌زنید؟ یکی از آنها با لبخند می‌گوید: «نه پسرم هر بار یکجا می‌رویم. اولین بار است اینجا آمده‌ایم چون تعریفش را شنیده بودیم.» زنی که قیمت گرفته بود، می‌گوید: «اینجا چون خیلی منظم و مرتب است آدم احساس بهتری دارد.» آرام کنارشان قدم می‌زنم و حرف توی حرف می‌آید: «ما 5 تا دوست قدیمی و عاشق گل و گیاه هستیم. هر سال هم آخرهای اسفند باهم به چند باغ گل سر می‌زنیم و خرید می‌کنیم. البته این دوساله کرونا نمی‌شد. امسال ولی کمی خیالمان راحت‌تر بود.» زن دیگری با خنده می‌گوید: «راستش امسال بچه‌ها کمتر غر می‌زدند و اجازه دادند بیایم بازار.» زن دیگری می‌گوید: «خودشان سرشان گرم زندگی است و وقت نمی‌کنند سر بزنند ولی از راه دور حسابی آدم را کلافه می‌کنند.» همین طور خنده و شوخی ادامه پیدا می‌کند تا اینکه از آنها خداحافظی می‌کنم.برمی‌گردم به بازار روباز گل و از دیدن گل‌های تازه لذت می‌برم. مردی داد می‌زند: «نرخ بنفشه شکست» انگار که جمله‌ای از یک شعر باشد. چند بار با خودم تکرار می‌کنم و بعد توی ذهنم ادامه شعر گلفروش را کامل می‌کنم: «نرخ بنفشه شکست، هوای باغچه ابری شد...» انگار واقعاً دیدن گل و گیاه و تنفس هوای بهاری و پر از اکسیژنی که از کوه‌های سرد برف‌پوش، لابه‌لای برگ‌ها می‌چرخد، شاعرم کرده است.
سر حرف را با فروشنده‌ای که قیمت گل‌ها را فریاد می‌زند، باز می‌کنم. خیلی از کسب و کار راضی نیست و معتقد است آن‌طور که باید شلوغ نشده و مردم کمتر خرید می‌کنند: «مردم می‌آیند ولی 6 نفر می‌آیند یک گل 30 هزار تومانی می‌خرند.» یک خانواده می‌ایستند و قیمت می‌گیرند. مرد توضیح می‌دهد: «آزالیا را از یک ماه دیگر می‌شود بیرون گذاشت. ادریسی‌ها 60 هزار تومان بوده ولی شده 50 هزار تومان، آزالیا 15 هزار تومان است.» چرخی در گلفروشی می‌زنم و بیرون می‌روم چون فروشنده بی‌حوصله به نظر می‌رسد.در راهروی خیس به گلدان‌های بزرگ و کوچک خیره می‌شوم. کارگر افغانستانی مشغول خالی کردن گلدان‌های پلاستیکی و سیاه بنفشه و جای دادن آنها با ریشه و خاک در گلدان‌های سفید آپارتمانی است. نجیب اهل هرات است و زمان عکس گرفتن می‌خواهد که صورتش در عکس نباشد: «5 ماه است از افغانستان به ایران آمده‌ام. چون چند نفر از دوستانم اینجا کار می‌کردند و من هم باغبانی بلد بودم، آمدم پیش آنها. البته 4 سال پیش هم اینجا کار می‌کردم.»بیشتر کارگران این باغ، کارگران جوان و نوجوان افغان هستند که با جان و دل مشغول کارند. همین‌طور که با نجیب حرف می‌زنم فرغون بزرگی از بنفشه توسط پسر جوان افغانستانی از راه می‌رسد و همه کنار می‌روند.
 نامش عبدالرحمن است و اهل مزارشریف، 18 ساله است و رگ‌های ساعد نیرومندش از فرط کار بیرون زده اما روحیه خوبی دارد. با خنده می‌گوید: «کار باشد، پول باشد، انجام می‌دهیم.» او فرصت کمی برای حرف دارد: «پول را برای خانواده می‌فرستم الان اوضاع مالی آنطرف خوب نیست.» پسر پای نیسان نام او را داد می‌زند و حرفش قطع می‌شود. خالی کردن فرغون پر از بنفشه بعدی نوبت اوست.وارد راهروی تنگی می‌شوم که انگار ورودی بهشت است. ورودی باغچه سرسبزی که اگر فراموش کنی وسط بازاری در تهران هستی می‌توانی تخیل کنی که اگر از وسط آن سد سبز پر برگ بگذری به دامنه‌ کوه می‌رسی: «یاس هلندی سایز کوچک همیشه سبز است اما گیاه بیرونی است. یوکا آپارتمانی است و یک میلیون تومان قیمت دارد اما دیگر گلدان نمی‌خواهد. گیاه مقاومی است. نور غیر‌مستقیم می‌خواهد. شما آپارتمانی می‌خواهی یا باغچه‌ای؟» با خنده می‌گویم آمده‌ام ببینم کار و کاسبی چطور است؟ اسماعیل فروشنده و نگهبان باغچه است: «کار و کاسبی خوب است خدا را شکر، همین که مردم می‌آیند و می‌روند خوب است اما خرید کم است. حالا هرچه بیشتر نزدیک روز تحویل سال شویم خرید و فروش بهتر می‌شود، امید به خدا.»از بازار گل رو باز به سوله‌های سرپوشیده روبه رو می‌روم. ورودی پر از بوی اغراق شده اسپری‌های خوشبوکننده دسته گل است. اینجا خبری از گلدان نیست و همه غرفه‌ها پر از گل‌های شاخه‌ای است. سوله کناری اما شبیه باغ سرپوشیده است. بعضی غرفه‌ها آنقدر پوشیده از گیاهان روی دیوار هستند که شبیه غار سبزی وسط جنگل به نظر می‌رسند. انواع گیاهان آپارتمانی و خاک مخصوص و داروهای تقویت‌کننده گیاه پیدا می‌شود. انتهای سالن همان 5 زن را می‌بینم که مشغول چانه‌ زدن با فروشنده‌ای جوان هستند.دو سوله دیگر بالای پلکانی بلند ساخته شده‌ که پر از انواع گلدان چوبی و فلزی و پلاستیکی است. سوله‌ها پررفت‌و‌آمد هستند و مشتریان زیادی بعد از تعویض گلدان، درختچه‌ها و گلدان‌ها را با فرغون جابه‌جا می‌کنند. علیرضا فروشنده انواع گلدان سفالی ساخته همدان است و کاروکاسبی را خوب توصیف می‌کند، اما منتظر روزهای شلوغ‌تر است.
او که سال‌هاست در باغ‌ گل‌های تهران کار کرده، معتقد است اوضاع کاسبی از دو سال پیش بهتر شده است: «بازار امسال جنب‌وجوش بهتری دارد اما توقع ما بیشتر است.»انتهای سوله بالای پله‌ها می‌ایستم و جنب‌وجوش مردم را تماشا می‌کنم. زن و شوهری تعادل یک گلدان بزرگ را روی فرغونی که یک کارگر در حال حمل آن است، حفظ می‌کنند. پدربزرگی با دو نوه‌اش مشغول قیمت گرفتن «پتوس بلک» است. پیرمرد که اطلاعات زیادی از گل‌ها و نگهداری آنها دارد، گاهی مچ فروشنده را می‌گیرد که حرف‌های کلی و نسخه‌های پیش‌پا‌افتاده برای نگهداری گل‌ها می‌دهد. او که نگاه هوشیارش متوجه من می‌شود، سر برمی‌گرداند و می‌گوید: «کاش جای این همه ساختمان در شهر، درخت و گل بود تا مردم حال بهتری داشتند.»

عاشقان زندگی
درباره شهید مهدی باکری چهره ملی ایرانیان و فیلم موقیعیت مهدی

فصـــل اول
درآمــــــــــــــــــد

بهار آمد؛ شادباش نوروزی / نوروزِ کهن‌روز؛ نگاهی به آداب آغاز سال/ کارنامه یک مبارز؛  در یادبود حیدررحیم پور، سعید تشکری، علی سلیمانی و محمدسرور رجایی و ...

فصـــل دوم
برگ‌هایی از تاریخ

عارف سلحشور؛ تاریخ سیاسی اجتماعی ایران / آکتور کارکُشته؛ تاریخ سینمای ایران/ شمایل سیاست؛  تاریخ سینمای جهان / غصه‌های مجید ؛ تأملاتی در زندگی و آثار  و ...

فصــل سـوم
راهنــمای کتــــاب

چریک‌های پشیمان ؛ راهنمای کتاب‌های تاریخی / معمای فیلسوفان حرفه‌ای ؛  راهنمای کتاب‌های اندیشه / ظهور و سقوط کانون ؛  راهنمای کتاب‌های‌ نظری و ...

فصـل چهارم
راهنمای مجــلات

معرفی مجلات ایرانی؛ به یاد ابوالمشاغل / پایان عشق؟  یادی از یک مجله قدیمی/ کودک66 ساله؛  درباره‌ کیهان‌بچه‌ها /
تجربه روسیه؛ راهنمای مجلات خارجی  و ...

فصـل پنجـم
راهــــنمای فیـــلم و مـــــوسیـــــــقی

برادری که جا ماند ؛ راهنمای فیلم‌های سینمای ایران / پاک پلید است و پلید پاک ؛  راهنمای فیلم‌های سینمای جهان/ عاشقانه قاجاری ؛  راهنمای سریال‌های ایرانی و ...

■ واشنگتن‌پست: عملیات علیه یک هسته موساد انجام شده است

5 و 3

بررسی تازه‌ترین آمارهای بانک مرکزی درباره نقدینگی و رشد آن نشان می‌‌دهد که شتاب این متغیر اقتصادی اثرگذار کنترل شده است، درحالی که رشد بالای نقدینگی در نهایت خود را در شاخص تورم و افزایش هزینه خانوارها نشان می‌‌دهد، در دولت سیزدهم و با تغییر سیاست‌های مالی و پولی شاهد نزولی شدن نرخ رشد نقدینگی هستیم.
رشد نقدینگی در مهرماه ۴۲.۸ درصد، در آبان ماه ۴۲ درصد، در آذرماه ۴۱.۴ درصد و در دی ماه ۳۹.۸ درصد بوده است که البته 2.4 درصد آن مربوط به پوشش آماری یکی از بانک‌های ادغامی است، ولی درمجموع روند رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر کاهشی شده است.
براساس آخرین داده‌های آماری بانک مرکزی، میزان نقدینگی در دی ماه امسال به رقم 4501 هزار میلیارد تومان رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۳۹.۸ درصد رشد داشته است. همچنین حجم نقدینگی در دی ماه سال گذشته برابر سه‌هزار و ۲۱۹ هزار میلیارد تومان و اسفندماه ۹۹ نیز سه هزار و ۴۷۶ هزار میلیارد تومان بود. همچنین نقدینگی در دی ماه امسال در مقایسه با اسفند سال گذشته ۲۹.۵ درصد افزایش یافته است.
لازم به توضیح است که 2.4 واحد درصد از رشد نقدینگی در 10 ‌ماه منتهی به دی‌ماه ۱۴۰۰ مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفترکل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مهر اقتصاد به اطلاعات خلاصه دفترکل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک سپه (به واسطه ادغام بانک‌های متعلق به نیروهای مسلح در بانک سپه) است و فاقد آثار پولی است. علاوه بر این، نرخ رشد نقدینگی در 12 ماه منتهی به دی‌ماه ۱۴۰۰ به 39.8 درصد رسید که 2.6 واحد درصد از آن مربوط به افزایش پوشش آماری مذکور بوده است.
به عبارت دیگر در صورت عدم لحاظ پوشش آماری مذکور، رشد نقدینگی در پایان دی‌ماه ۱۴۰۰ نسبت به پایان سال ۱۳۹۹ معادل 27.1 درصد و در 12 ماه منتهی به دی‌ماه ۱۴۰۰ معادل 37.2 درصد می‌بود.
به‌صورت جزئی‌تر نیز رشد ماهانه نقدینگی در دی‌ماه ۱۴۰۰  حدود 1.6 درصد بوده که در ۲۴ماه اخیر تنها یک بار رشدی از این مقدار کمتر داشته‌ایم. از سوی دیگر در شش ماه اخیر در پایان هر ماه رشد سالانه نقدینگی بیش از ۴۱ درصد محاسبه شده که در دی‌ماه  به زیر ۴۰ درصد رسیده است.
رشد نقدینگی در آذرماه امسال نسبت به سال گذشته ۴۱.۴ درصد بود و این رقم در دی ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۹.۸ درصد شد، بنابراین شتاب رشد نقدینگی ۱.۶ درصد کاهش داشت.
نگاهی به آمارهای بانک مرکزی نشان می‌‌دهد که رشد ماهانه پایه پولی در دی‌ماه 2.1 درصد بوده که یکی از پایین‌ترین ارقام از رشد پایه پولی در دو سال اخیر است.
رشد پایه پولی در 12 ماه منتهی‌ به دی‌ماه 1400 به 35.5 درصد رسیده و پایه پولی در پایان دی‌ماه 1400 نسبت‌ به پایان سال 1399، رشدی معادل 23.8 درصدی داشته است.
رشد سالانه پایه پولی در دی‌ماه با ۳۵ درصد نیز در ۷ ماه اخیر پایین‌ترین رشد به حساب می‌آید. از طرفی آمار نشان می‌دهد که برخلاف بازه‌های قبلی از بهمن ۱۳۹۹ به بعد پایه پولی و نقدینگی از الگوی مشابهی پیروی  و همگرایی داشته‌اند.
از همین رو است که در آمارها شاهد افت سرعت رشد سالانه و ماهانه نقدینگی هستیم. تورم انتظاری نیز به طور محسوس کاهش پیدا کرده و دیپلماسی فعال اقتصادی دولت سیزدهم  امیدوارکننده بوده و درآمد صادراتی نیز بیش از ۱۰ میلیارد دلار بیشتر شده است. این موضوع نشان می‌دهد که قدرت بانک مرکزی در ماه‌های آینده برای کنترل خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی (جزئی از پایه پولی) بالا بوده و همچنان می‌توان به کاهش سرعت رشد پایه پولی و متعاقب آن نقدینگی و تورم امیدوار بود.
رشد پایه پولی در ۱۲ماه منتهی‌ به دی‌ماه ۱۴۰۰ به 35.5 درصد رسیده و پایه پولی در پایان دی‌ماه ۱۴۰۰ نسبت‌ به پایان سال ۱۳۹۹، رشدی معادل 23.8 درصدی داشته است. همچنین طبق آمارها؛ رشد پایه پولی طی دوره پایان تیرماه تا پایان دی‌ماه امسال 9.8 درصد بوده است. بدین ترتیب رقم پایه پولی از ۵۱۷ هزارمیلیارد تومان به ۵۶۸ همت رسیده است.
در ۲۴ ماه اخیر میانگین رشد ماهانه پایه پولی 2.6 درصد بوده که رشد ماهانه دی‌ماه با 1.2، درصد دو برابر کمتر از این مقدار بوده و نشان از کاهش سرعت رشد پایه پولی دارد. رشد سالانه پایه پولی در پایان مهر، آبان و آذر به ترتیب ۳۷، ۳۶ و ۳۷ درصد بوده و از طرفی این رقم برای ماه‌های ابتدایی دولت تیر، مرداد و شهریور به ترتیب ۴۲، ۴۲ و ۳۹ درصد بوده است. در مجموع کاهش سرعت رشد پایه پولی چه از حیث سالانه و چه ماهانه نکته امیدوارکننده‌ای است که بررسی جزئیات آن بیشتر می‌تواند به سیاست‌ها و پیش‌بینی‌های آتی کمک کند.
خلاصه دارایی‌ و بدهی‌های بانک مرکزی
میزان دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در پایان دی‌ماه به ۶۸۸ هزار و ۴۶۰ میلیارد تومان رسید که حاکی از رشد ۱۴.۳ درصدی است.
همچنین خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی با ۴۷.۷ درصد رشد نسبت به دی سال قبل به ۲۱۰ هزار و ۸۴۰ میلیارد تومان و مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها با ۴۶.۱ درصد رشد به ۱۷۵ هزار و ۲۲۰ میلیارد تومان رسید،البته، رقم بدهی دولت و شرکت‌ها و مؤسسات دولتی به بانک مرکزی در این مدت به ترتیب معادل ۱۶۷ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان و ۴۳ هزار و ۷۴۰ میلیارد تومان بوده که هر یک با رشد ۴۵.۳ و ۳۰.۳ درصدی مواجه شده‌اند.

گروه اقتصادی - چند روز پس از مرکز آمار ایران، بانک مرکزی نیز نتایج محاسبات خود از رشد تولید ناخالص داخلی را اعلام کرد. براساس اعلام بانک مرکزی، رشد اقتصادی کشور در فصل پاییز به 5.7 درصد رسید که این رقم در مجموع موجب ثبت رشد 4.1 درصدی اقتصاد کشور در 9 ماهه امسال شده است.بر اساس محاسبات مقدماتی اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (و به قیمت‌های ثابت سال 1395) در سه ماهه سوم سال 1400 به رقم 3510.2 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سه ماهه سوم سال 1399، رشد 5.7 درصدی را نشان می‌دهد.‌رشد اقتصادی بدون نفت طی دوره مذکور معادل 5.8 درصد بوده است. رشد عملکرد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال‌جاری حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده گروه‌های «خدمات»، «صنایع و معادن» و «نفت» به ترتیب معادل 8.1، 3.8 و 5.4 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است؛ با وجود این گروه‌ «کشاورزی» در فصل سوم سال‌جاری با کاهش عملکردی معادل 2.5 درصد نسبت به فصل مشابه سال گذشته مواجه بوده‌ است.بر این اساس و در مجموع عملکرد تولید ناخالص داخلی کشور با احتساب نفت و بدون احتساب نفت به قیمت‌های ثابت سال 1395 در ۹ ماهه سال 1400 به ترتیب به 11041.4 و 10088.7 هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب از افزایش 4.1 و 3.4 درصدی برخوردار بوده است.رشد ارزش افزوده گروه‌های «خدمات»، «نفت»، «صنایع و معادن» و «کشاورزی» در این دوره به ترتیب معادل 6.5، 11.7، 0.0 و 2.1 - درصد بود که از سهمی معادل 3.5، 0.9، 0.0، و 0.3- واحد درصد در رشد اقتصادی ۹ ماهه سال‌جاری برخوردار بوده‌اند.

بخش خدمات جان گرفت
رشد 6.5 درصدی ارزش افزوده گروه خدمات در ۹ ماهه سال‌جاری عمدتاً متأثر از تحولات زیر بخش‌های «اطلاعات و ارتباطات»، «بهداشت و مددکاری اجتماعی»، «حمل و نقل و انبارداری»، «عمده فروشی، خرده فروشی و تعمیر وسایل نقلیه موتوری» و «اداره عمومی، دفاع و تأمین اجتماعی» بوده است به طوری که زیر بخش‌ «اطلاعات و ارتباطات» سهم 0.6 واحد درصدی و سایر گروه‌های ذکر شده هریک سهم مساوی و معادل 0.5 واحد درصدی از رشد تولید ناخالص داخلی داشته‌اند.بر‌اساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در 9 ماهه سال ١٤٠٠ به قیمت‌های ثابت سال ١٣٩٥ به میزان 952.7 هزار میلیارد ریال برآورد شد که گویای رشد 11.7 درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل است. نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان‌دهنده آن است که افزایش نرخ رشد ارزش افزوده این گروه طی دوره مذکور، ناشی از افزایش تولید و صادرات نفت خام و همچنین افزایش تولید و صادرات گاز طبیعی و میعانات گازی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است.گروه صنایع و معادن در 9 ماهه سال ١٤٠٠ از نرخ رشدی معادل صفر درصد برخوردار شد که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 6.7 واحد درصد کاهش یافته است و در نتیجه سهمی معادل صفر واحد درصد از نرخ رشد 4.1 درصدی اقتصاد را در دوره مورد بررسی به خود اختصاص داده است. در این گروه، ارزش افزوده بخش‌های «صنعت»، «استخراج معدن»، «ساختمان»، «تأمین برق، گاز، بخار و تهویه هوا» و «آبرسانی، مدیریت پسماند، فاضلاب و فعالیت‌های تصفیه «به ترتیب با نرخ‌های رشد 3.6، 8، 13.6-، 3.7- و 5.7 درصدی مواجه بوده‌اند.

افزایش مصرف بخش خصوصی و دولتی و رشد 18.4 درصدی تشکیل سرمایه در ماشین‌آلات
برخلاف روند سال‌های گذشته، در 9 ماهه امسال و در سه ماهه سوم سال 1400 مصرف بخش خصوصی که بیانگر افزایش قدرت خرید کل جامعه است، رشد داشته است. در سه ماهه اول 1.7 درصد، سه ماهه دوم 3.7 درصد و سه ماهه سوم 4.6 درصد افزایش یافته است. مجموع رشد تشکیل سرمایه ثابت در سه ماهه سوم معادل 4.6 درصد بوده است.در بخش تشکیل سرمایه ثابت در 9 ماهه امسال رشد تشکیل سرمایه ثابت 5.2 کاهش یافته اما تشکیل سرمایه ثابت در بخش ماشین‌آلات به عنوان یکی از دو جزء این بخش رشد قابل توجهی داشته است.

شمس‌الله مریجی
رئیس دانشگاه باقرالعلوم
انقلاب اسلامی نوری بود که ارزش‏‌های غیردینی حاکم را کنار گذاشته و به‏ جای آن، ارزش‌‏های دینی را جایگزین کرد. اگر الان مقام معظم رهبری می‏‌گویند در بحث فرهنگ، انقلاب لازم است، برای این است که بدون تعارف، سازمان موجود امروز با گذشت بیش از چهل سال از انقلاب، نتوانسته به وظیفه خود عمل کرده و ارزش‏‌ها را در جامعه پیاده کند. یکی از مهم‌ترین علت‌ها، عدم بازسازی ساختار فرهنگ با توجه به مشکلات تا به امروز است، قبل از آن باید ببینیم سازوکار فرهنگ به چه شکل است.
فرهنگ سه بخش دارد؛ یک بخش آن، بحث شناخت فرهنگ است که شامل باورها و ارزش‏‌های فرهنگی می‌‏شود. فرهنگ اسلامی برخلاف فرهنگ‏‌های دیگر که دست‏‌ساخته بشر است، وصل به آموزه‏‌های آسمانی می‌باشد و هرگونه تغییر در آن تحریف محسوب می‌شود و در این حوزه ما نیاز به بازخوانی داریم.
بخش دیگر، بخش سازمانی آن است که شامل نهادهایی است که می‌‏خواهند فرهنگ را از فضای آموزه‌‏های ذهنی خارج کرده و آن را واقعی و بالفعل کنند. سازمان و نهاد، حد واسطی بین ذهن و عین است. طبعاً این بخش از فرهنگ، جای انقلابی‏گری است و می‌‏توان صحبت از سازمان یا نهاد انقلابی به میان آورد یعنی اگر سازمان قادر به این کار نباشد، نیاز به انقلاب دارد.
بعد از آن‌که سازمان فرهنگ شکل می‌‏گیرد، این سازمان نیاز به ابزار دارد و این ابزار، بخش فنی فرهنگ را تشکیل می‌‏دهد. اینجا جایی است که بحث از فناوری و مصرف مطرح می‏‌شود. این بخش از فرهنگ نیز جای بحث انقلابی بودن دارد و دست‌ساخته بشری نیز در آن راه دارد. البته مهم است که هماهنگی سازمان و فناوری با بعد شناختی فرهنگ وجود داشته باشد.
در این خصوص باید از ابزارهایی بهره‌گیری شود که بتواند ارزش‌های دینی را به خوبی پیاده کند. فناوری غرب، مطابق ارزش‌های غربی است و در تضاد با ارزش‌های دینی. البته ما با توجه به اشتراکات فطری که با دیگر جوامع انسانی داریم، می‏‌توانیم از دستاوردهای دیگر جوامع استفاده کنیم.
بخشی از سازمان‌‏های فرهنگی، در ابتدا به‏‌طور مطلوبی شکل گرفتند، اما بعد از مدتی، دچار انحراف و روزمرگی شدند و آنچه را که برای آن شکل گرفته بودند انجام نمی‌‏دهند. بنابراین، انقلاب در این دو بخش فرهنگ باید صورت بگیرد و باورهای غیردینی کنار رفته و باورهای دینی سامان‏دهی و پیاده شود.
یکی از مسائلی که بازسازی ساختار فرهنگی را به ضرورت تبدیل کرده، مسأله مشارکت‌دهی مردم است که باید گفت این اتفاق رخ نداده است و حتی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی قادر به مشارکت‏‌دهی نخبگان و فضای دانشگاهی هم نشده است و مشارکت مردمی، اساساً یک انتظار خیلی زیاد از این ساختار خواهد بود. نشانۀ آن چالش نظام در مورد دانشگاه‎‏ها، دانشجویان و رشته‌‏های تحصیلی دانشگاهی و دوم شکل گرفتن دانشگاه‌های حوزوی، مانند دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مؤسسه امام خمینی(ره) است.
در حال حاضر، بخشی از جامعه و بخصوص جامعه دانشگاهی ما، صحبت از مرز نداشتن علم کرده و معتقد هستند که نیازی به علوم بومی وجود ندارد. نقش دانشگاه‎‏هایی مثل باقرالعلوم(ع) این است که باید ثابت کنند که چشم‏‌انداز انقلاب اسلامی با این دسته از علوم انسانی و روش‌های آن، محقق نمی‏‌شود.
در‌مورد مشارکت‌دهی مردم و نخبگان 3 موضوع قابل توجه است؛ اولی آن است که هم باید نهادهایی از سمت حاکمیت ایجاد شود و هم مشارکت مردمی باید سازمان و نهاد را شکل دهد؛ هر دو شکل این موضوع لازم است.
دوم آن که در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی غلبه حاکمیتی شورا مانع مردمی‌سازی فرهنگ شده است و اعضای حقوقی شورا در تلاش هستند که با نزدیکی به رئیس‌جمهور، مشکلات اداری و اجرایی مجموعه خود را حل کنند. در حالی که رئیس‌جمهور به این جهت رئیس شورا قرار گرفته است تا ضمانت اجرایی تصمیمات شورا باشد.
سوم آن است که ما می‌توانیم فناوری موجود را (در عین حالی که می‏‌تواند چالش‎های متعددی برای بحث فرهنگ ایجاد کند) تبدیل به فرصت‌ کنیم که می‌‏تواند به سازمان فرهنگی برای اتصال به بدنه خود کمک کند. یعنی ساختار می‌تواند هم از خواسته‏‌ها و دردهای جامعه اطلاع پیدا کند و هم از نیازهای مدیران آگاه شود.
در نگاه دینی، نهادهای علم، وابسته به حاکمیت نیستند و اسلام بر استقلال نهاد علم و تأمین آن از طریق مردم و موقوفات تأکید فراوان دارد. حوزه علمیه از این جهت که وابسته به نهادی نیست، موفقیت بیشتری دارد؛ درحالی که دانشگاه هم تا زمانی که وابسته به دولت است، نباید انتظار حریت از آن داشت و باید فقط به نیازها و خواسته‏‌های دولت توجه کند.

امیر فرشباف
پژوهشگر
پس از اعلام خبر توقف مذاکرات و درز اخبار متنوع و بعضاً متناقض از ناحیه مذاکره کنندگان غربی، رسانه‌‌ها روند گمانه‌‌زنی پیرامون علت یا علل این توقف را آغاز کردند. محمل‌‌های اصلی رسانه‌‌ها، توئیت‌‌ها و اظهارات پراکنده و حاشیه‌‌ای طرف‌‌های غربی مذاکره بود؛ ازجمله توئیت روز جمعه جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که برای نخستین بار از عبارت «عوامل بیرونی» برای بیان دلیل این توقف استفاده کرد که هرچند با پاسخ وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران همراه شد؛ اما درکنار اظهارات سایر مقامات غربی، درنهایت موجب ارائه تفسیرهای مطلوب طرف غربی شد. در چنین شرایطی، آنچه در فضای رسانه‌‌های غربی به نحو اجمالی طرح شده بود، در فضای رسانه‌‌ای داخل ایران به عریان‌‌ترین شکل توسط جریان رسانه‌‌ای موسوم به اصلاح‌‌طلب مطرح شد. به بیان دیگر، سرنخ مجعولی که مقامات غربی به دست رسانه‌‌ها دادند، در ایران به طور کامل پیگیری شد و آن سرنخ رسانه‌‌ای که با کلیدواژه «عوامل بیرونی» بازنمایی شد، عبارت بود از انکار مسئولیت امریکا در توقف مذاکرات و افکندن بار این مسئولیت در زمین ایران و روسیه که در ادامه با تفصیل بیشتری به آن پرداخته خواهد شد.
نگاهی به خطوط القایی رسانه‌‌های جریان اصلاح‌‌طلب
پیش از پرداختن به مصادیق تصویرپردازی رسانه‌‌ای این جریان، باید به یک گزاره القایی کلان اشاره کرد که سایر گزاره‌‌ها و تصاویر فرعی که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌‌شود، ذیل آن طبقه‌‌بندی می‌‌شوند. انگاره «ایران؛ مستعمره روسیه» یک روند سنتی و کلان عملیات روانی است که رسانه‌‌های جریان ضدانقلاب در خارج به همراه رسانه‌‌های جریان اصلاحات آن را به انحای مختلف بازنمایی می‌‌کنند. اما آن تصاویر و گزاره‌‌های فرعی‌‌تر که در این مقطع توسط جریان اصلاحات به مخاطب تلقین می‌‌شوند، گزاره‌‌هایی از این دست هستند: «احیای برجام با منافع مسکو سازگار نیست»، «روسیه با طرح درخواست‌‌های فرابرجامی و زیاده‌‌خواهی سعی در برهم زدن توافق دارد»، «ایران با تعلل در مذاکرات، فرصت‌‌سوزی می‌‌کند» و «ایران، قربانی و وجه المخاصمه نزاع روسیه و امریکاست» و...
اما به عنوان نمونه در این بخش به چند مورد اشاره می‌‌شود؛ مثلاً سارا معصومی خبرنگار نزدیک به عباس عراقچی در گزارشی برای روزنامه اعتماد به بازنمایی دو تصویر زیاده‌‌خواهی‌‌های فرابرجامی روسیه و انفعال ایران می‌‌پردازد:
«درحالی‌که طرف‌های غربی، مطالبه جدید روسیه مبنی بر دریافت مصونیت تحریمی هرگونه کار تجاری با ایران از تحریم‌های وضع‌شده بر مسکو به دلیل تحولات اوکراین را عامل کند شدن مذاکرات می‌دانند، طرف روسی ترجیح می‌دهد این مطالبه را در قالب برجام تعبیر و تفسیر کند. این در حالی است که هدفگذاری برجام رفع تحریم علیه ایران است و نه رفع تحریم علیه هرکدام از کشورهایی که در این توافق حضور دارند! در این فضا سخنان اخیر ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهور روسیه درباره هدف ایالات متحده از تمایل به مذاکره با ایران و ونزوئلا هم نشان از تمایل روسیه برای سهم‌خواهی بیشتر و البته فراتر از برجام از مذاکرات وین دارد.»
روزنامه جمهوری اسلامی هم که به اسم سیاست «نه شرقی، نه غربی» به طور ثابت در اکثر تولیداتش روند روسیه‌‌ستیزی را دنبال می‌‌کند، در یادداشتی به قلم غلامرضا بنی‌‌اسدی، رسماً تصویر «زیر میز مذاکره زدن روسیه» را بدون هیچ استناد قابل ذکری به مخاطب القا می‌‌کند.
درباره گزاره «فرصت‌‌سوزی ایران» نیز می‌‌توان به یادداشت کوروش احمدی در روزنامه اعتماد اشاره کرد که علاوه بر القای روس‌‌هراسی، رنگ و بوی تهدید هم داشت، آنجا که نوشته:
«مقامات ایران باید توجه داشته باشند که فرصت‌‌ها نه الزاماً دوام دارند و نه قابل تکرارند. فرصت‌‌ها برای تأمین منافع ملی همیشه می‌‌توانند بسرعت از دست بروند. ایران یک‌‌بار در تیرماه گذشته فرصت توافق را داشت. امروز نیز اگر از هر فرصتی برای نهایی کردن برجام استفاده نشود یا در جهت ایجاد چنین فرصتی تلاش نشود، معلوم نیست فردا خیلی خیلی دیر نباشد.»
نگاهی به اهداف جریان اصلاح‌‌طلب
کنش‌‌های رسانه‌‌ای را نمی‌‌توان به عنوان اقداماتی کور و تصادفی تلقی کرد و از نقاط اتصال و تقاطع‌‌های کاری مقرر یا نانوشته میان ایشان به سادگی گذشت، خاصه با توجه به سوء پیشینه این جریان در جعل، تحریف حقیقت و قلب واقعیت که بارزترین نمونه آن القای بزرگ‌‌ترین دروغ تاریخ معاصر ایران یعنی القای تقلب در انتخابات ریاست جمهوری سال 88 و راه‌‌اندازی و سازماندهی آشوب خیابانی 8 ماهه در تهران بود. حال پرسش این است که این جریان، چه اهدافی -اعم از روانی و میدانی- را در این مقطع از تاریخ کشور دنبال می‌‌کند؟
عجالتاً به چند مورد می‌‌توان اشاره کرد، ازجمله اینکه جریان اصلاح‌‌طلب تا پیش از این به طرز مشکوکی انگاره «حتمی بودن توافق» را بازنمایی می‌‌کرد که این تصویر حداقل دو پیامد دارد؛ یکی شرطی شدن بازار و دیگری شرطی‌‌سازی افکار عمومی. به بیان دیگر، چه در صورت توافق و چه در صورت عدم توافق، تبعات سوء اجتماعی و اقتصادی دامنگیر کشور می‌‌شود؛ درصورت توافق، انتظارات بازار و افکار عمومی از واقعیت فراتر می‌‌رود و نوعی تعجیل و استعجال روانی نسبت به عواید توافق حاصل می‌‌شود و درصورت عدم حصول نتیجه مذاکرات نیز به طور مضاعفی پیامدهای این انتظارات در جامعه سرریز می‌‌شود. هدف دیگر این جریان، نمایش تصویر یک دولت بی‌‌کفایت از دولت سیزدهم است که جهت حرکتش کاملاً خلاف شعارهایش بوده و حداقل فایده این تصویرپردازی برای این جریان این است که از یک سو، مشروعیت و اقبال مردمی دولت رئیسی را زایل می‌‌کند و از سوی دیگر، زمینه را برای تطهیر چهره جریان لیبرال و غربگرا فراهم می‌‌کند. دیگر هدف راهبردی محافل اصلاح‌‌طلب که برخی از ایشان پیشینه امنیتی هم دارند، تمهید فضای آشوب و ناآرامی است و این زمینه‌‌سازی را از طریق ابزارهایی که در اختیار دارند انجام می‌‌دهند. به عنوان نمونه می‌‌توان به آموزش، تحریک و سازماندهی معلمان توسط یک کانال تلگرامی به نام «شورای هماهنگی تشکل‌‌های صنفی فرهنگیان» اشاره کرد که اعضای ارشد آن سابقه عضویت در احزاب اصلاح‌‌طلب دارند. مصادیق متعددی برای تمهید فضای ناآرامی توسط جریان مزبور وجود دارد که به عنوان خطوط پیوسته رسانه‌‌ای می‌‌توان در فرصتی مستقل به آنها پرداخت. مثلاً این تیتر روزنامه آرمان ملی (متعلق به خانواده ‌هاشمی): «بحران معیشت، جوانان را به سمت انتقام می‌برد» که محتوای گفت‌‌وگویی آسیب‌‌شناسانه را به یک تصویر خشونت‌‌آفرین تبدیل کرده که روندی ممتد و سنتی است و نمونه‌‌های فراوانی برای آن می‌‌توان برشمرد.
حقیقت چیست؟
اظهارات صریح سخنگوی وزارت امور خارجه مبنی بر بی‌‌اعتبار بودن روایت طرف غربی مذاکرات و تصریح به این موضوعات که «مسئولیت فعلی و نقطه عدم توافق، به عهده امریکاست و آخرین قدم‌ها، تصمیمات سختی است که همه آنها در سبد امریکاست» درکنار این اظهارات که «طی یازده ماه گذشته، نزدیک‌‌ترین مواضع در مذاکرات وین را نمایندگان چین و روسیه داشتند و نباید اجازه داد که روایت‌های برخاسته از غرب، مسائل را عوض کند»، مواردی هستند که در تعارض کامل با تصویرپردازی غربی‌‌ها و جریان اصلاح‌‌طلب قرار دارند. اخباری که از میانه مذاکرات به گوش می‌‌رسد نیز مؤید عدم مسئولیت‌‌پذیری طرف امریکایی در به رسمیت نشناختن برخی حقوق و منافع اولیه ایران و پافشاری بر برخی امور حاشیه‌‌ای است و آنچه می‌‌توان از متن و حاشیه‌‌های مذاکرات تشخیص داد، این است که طرف امریکایی بنا به طرح و برنامه‌‌ای که قرار است درآینده نزدیک در غرب آسیا عملیاتی کند، راضی به توافق نیست؛ چراکه سیاست «توازن قوا و احاله مسئولیت» که مشروط به خروج نظامی امریکا از منطقه است، با توافقی که می‌‌تواند دست ایران را در مقابله با شیطنت صهیونیست‌‌ها و متحدان منطقه‌‌ای امریکا بازتر از قبل کند، در تعارض است. نشانه‌‌های متعددی برای این مسأله می‌‌توان برشمرد؛ ازجمله اینکه اگر رژیم صهیونیستی مانند سابق صرفاً می‌‌خواست روی روند مذاکرات، تأثیر سلبی و تخریبی بگذارد، مانند گذشته نهایتاً به چند تهدید لفظی و نمایش سیاسی و رسانه‌‌ای اکتفا می‌‌کرد؛ نه اینکه در میانه مذاکرات، اقدام به حمله نظامی علیه نیروهای ایرانی کند و این بدون چراغ سبز امریکا ممکن نبود. دولت امریکا همزمان با مذاکرات، تحریم جدید وضع می‌‌کند، نفتکش‌‌های ایرانی را توقیف می‌‌کند، تضمین رسمی برای عدم اعاده تحریم‌‌ها نمی‌‌دهد، سپاه را از لیست گروه‌‌های تروریستی خارج نمی‌‌کند، اما برای خروج سنتکام از فهرست گروه‌‌های تروریستی و عدم منع تعقیب قاتلان شهید سلیمانی تضمین رسمی می‌‌خواهد؛ بعد با تمام این اوصاف سعی در افکندن مسئولیت شکست مذاکرات به عهده روسیه و ایران دارد! درحالی که با توجه به دشمنی صریح غربی‌‌ها با روسیه، اگر حقیقتاً روسیه خواسته‌‌های فرابرجامی مطرح و مسیر مذاکرات را منحرف می‌‌کرد، دولت‌‌ها و رسانه‌‌های غربی چنان پروپاگاندای سنگینی علیه روسیه رقم می‌‌زدند که میراث روس‌‌ها از این مذاکرات چیزی جز یک رسوایی تاریخی نبود، نه اینکه به واسطه تمثیل و استعاره و رمزگویی متوسل بشوند و به گفتن عباراتی مانند «عوامل بیرونی» اکتفا کنند و نتیجه‌‌گیری را به رسانه و افکار عمومی واگذار کنند! کما اینکه در ماجرای نزاع اوکراین و روسیه نیز به همین طریق عمل کردند و با اینکه ریشه‌‌های این جنگ در سیاست‌‌های توسعه‌‌طلبانه خودشان بود؛ ولی از روس‌‌ها و شخص پوتین تصویر یک شرارت تاریخی بی‌‌سابقه بازنمایی کردند.
به هر تقدیر، وقاحت ذاتی و رسانه‌‌ای طرف غربی باعث شد مانند سابق به تطهیر خود و تخریب وجهه طرف مقابل بپردازد؛ اما باید پرسید چرا جریانی در داخل کشور بدون جست‌‌وجو پیرامون واقعیت، براحتی تصویر مطلوب دولت‌‌های غربی را بازنمایی می‌‌کند؟! آیا جز این است که جریان غربگرا، تحریف و وقاحت را هم از غربی‌‌ها به ارث برده است؟

عطیه لباف / برخلاف پیش‌بینی‌هایی مبنی بر رسیدن قیمت نفت به 200 تا 300 دلار در بشکه، ممدوح سلامه اقتصاددان بین‌المللی نفت و استاد اقتصاد انرژی در دانشگاه ESCP اروپا –لندن- می‌گوید که بزودی تب نفت فروکش می‌کند و قیمت‌ها به 94 الی 95 دلار در بشکه بازمی‌گردد و در ماه های آتی به مرور به رقم های بالای 100 دلار می رسد. چراکه تاثیر تنش روسیه و اوکراین بر بازار نفت در حال کاهش است. اما قیمت گاز این روند صعودی را ادامه خواهد داد. او در این گفت‌و‌گو به بررسی وضع کنونی بازار نفت و گاز، رابطه روسیه و چین و آینده قیمت نفت و گاز پرداخت و سهم ایران از این بازارهای پر التهاب را بررسی کرد. در زمان انجام این گفتگو قیمت نفت خام 108 دلار بود.
مناقشه اوکراین چه تأثیری بر قیمت نفت داشت؟
در سال 2021 قیمت نفت خام به بالاترین سطح خود از سال 2014 رسید و شاخص نفت خام برنت از 90 دلار در هر بشکه فراتر رفت. رشد اقتصادی جهانی در سال 2021 با ثبت رقم 6.3 درصد که بیش از دو برابر نرخ رشد آن در سال 2019 بود، قیمت‌ها را پشتیبانی کرد. به همین ترتیب، افزایشی‌ترین دوره بازار جهانی نفت از سال 2014 را در این سال تجربه کردیم و تقاضای جهانی نفت که وارد فاز ابر چرخه (دوره طولانی رشد قوی تقاضا) شده بود، زیربنای این افزایش بود. به عبارتی، توسعه ناشی از رشد قوی تقاضا قیمت‌ها را افزایش داد و در نهایت قیمت نفت خام برنت در فوریه 2022 به 95 دلار در هر بشکه رسید.
در چند هفته اخیر، درگیری اوکراین و احتمال اختلال در عرضه جهانی نفت و گاز منجر به افزایش سرسام‌آور قیمت نفت و گاز شد. نگرانی‌های بازار در مورد تحریم صادرات نفت و گاز روسیه، قیمت نفت برنت را در یک زمان به 132 دلار در هر بشکه رساند. به دنبال آن، در روز دوشنبه 7 مارس، ایالات متحده واردات نفت خام روسیه را  حدود 600 تا 700 هزار بشکه در روز ممنوع کرد.
این مناقشه اوکراین حدود 25 تا 32 دلار به قیمت هر بشکه نفت خام برنت افزود، اما چنین افزایش‌هایی را نه می‌توان با تقاضای جهانی نفت توجیه کرد و نه قابل تحمل برای اقتصاد جهانی دانست. به این ترتیب که در صورت تداوم، منجر به از بین رفتن تقاضای نفت خواهد شد.
وضعیت کنونی در بازار جهانی نفت را چگونه می‌بینید؟
بازار جهانی نفت در حال حاضر با کاهش ظرفیت مازاد تولید نفت جهانی مواجه است که ناشی از سرمایه‌گذاری کم، شرایط سخت‌تر بازار، کاهش ذخایر جهانی نفت، تحریم‌ها علیه روسیه و ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی ایالات متحده است.
کاهش ظرفیت تولید نفت در جهان از کجا نشأت می‌گیرد؟
ظرفیت تولید جهانی نفت در نتیجه سرمایه‌گذاری ناکافی به طور پیوسته کاهش یافته است. از سال 2019 سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز به خاطر همه‌گیری کرونا، فشار بی‌وقفه فعالان محیط زیست بر صنعت جهانی برای واگذاری دارایی‌های نفت و گاز خود، سیاست‌های عجولانه اتحادیه اروپا برای تسریع دوره‌گذار انرژی -با حمایت آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) و همچنین فشار بر بانک‌ها برای جلوگیری از سرمایه‌گذاری در صنعت نفت که از 552 میلیارد دلار به 350 میلیارد دلار رسیده ، 37 درصد کاهش یافته است. حالا سالانه 600 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز نیاز است تا برای 10 سال آینده عرضه جهانی نفت و گاز بتواند تقاضا را برآورده کند.
علاوه بر این، بازار نفت در حال محدودتر شدن است که با کاهش تخمینی یک میلیارد بشکه از ذخایر جهانی نفت در سال 2021 این موضوع آشکار‌تر می‌شود.
آیا تحریم علیه روسیه می‌تواند معادلات بازار نفت و گاز را برهم بزند؟
پس از تحریم‌های اقتصادی و بانکی اعمال شده علیه روسیه توسط امریکا و اتحادیه اروپا، این نگرانی در بازار جهانی نفت ایجاد شد که ممکن است تحریم صادرات نفت و گاز روسیه نیز رقم بخورد.
اما در حالی که ایالات متحده واردات نفت خام و گاز روسیه را ممنوع کرد، اتحادیه اروپا این کار را نکرد چراکه با انجام این کار، یک بحران انرژی بسیار بدتر و مخرب‌تر از بحرانی که از سه ماهه آخر سال 2021 درگیر آن بوده است، رقم می‌خورد. این امر بشدت بر اقتصاد اتحادیه اروپا تأثیر می‌گذاشت و رشد اقتصادی آن را در سال 2022 تقریباً به صفر می‌رساند.
علاوه بر این، چنین تحریم‌هایی بیش از آنکه به روسیه آسیب برساند، به اقتصاد ایالات متحده و اتحادیه اروپا آسیب می‌رساند. تأثیر آن بر اقتصاد روسیه به این دلیل ساده کاهش خواهد یافت که بخش بزرگی از صادرات نفت و گاز این کشور به چین، بزرگترین بازار انرژی جهان، می‌رود. علاوه بر این فروش حجم کمتر نفت با قیمت بسیار بالاتر، ضرر مالی روسیه را کاهش می‌دهد.
ایالات متحده پس از چین با واردات 9 میلیون بشکه در روز، دومین واردکننده بزرگ نفت خام در جهان است. اقتصاد آن نسبت به سایر اقتصادهای بزرگ در برابر شوک‌های قیمت نفت آسیب پذیرتر است. از سوی دیگر، اتحادیه اروپا برای تأمین بیش از 40 درصد از نیاز گازی و 30 درصد نیاز نفتی خود به گاز روسیه وابسته است.
مجموع صادرات LNG (گاز طبیعی مایع) ایالات متحده، قطر و استرالیا و همچنین صادرات گاز نروژ به سختی می‌تواند جایگزین عرضه گاز روسیه به اتحادیه اروپا به میزان 200 میلیارد متر مکعب در سال از طریق خط لوله و 15 تا 16 میلیون تن LNG این کشور شود.
علاوه بر این، جایگزینی صادرات نفت روسیه به میزان 8 میلیون بشکه در روز متشکل از 5 میلیون بشکه نفت خام و 3 میلیون بشکه محصولات -میعانات گازی- در شرایط فعلی بازار جهانی نفت، عملاً غیرممکن خواهد بود.
از این گذشته، 8 میلیون بشکه از صادرات نفت روسیه ناپدید نخواهد شد. بخش بزرگی از این صادرات به چین است و بخشی دیگر به‌طور مجزا توسط تجار نفت خریداری می‌شود. کشورهای سرمایه‌داری غرب به دنبال استفاده از این فرصت اند تا شانس کسب درآمد بیشتر از خرید نفت خام روسیه را از دست ندهند.
در چنین شرایطی ایالات متحده با ناامیدی در تلاش است منابع جدیدی برای نفت خام بیابد تا جایگزین صادرات نفت خام روسیه شود. اولین گزینه اوپک پلاس بوده است. حتی قبل از اینکه بحران اوکراین به صحنه بیاید، بایدن رئیس جمهور ایالات متحده بارها از اوپک پلاس خواسته است که تولید خود را ماهانه فراتر از 400 هزار بشکه در روز افزایش دهد، اما فایده‌ای نداشت. حتی او در فکر بازدید از عربستان سعودی برای ترغیب این کشور برای افزایش تولید خود بود، اما عربستان سعودی اعلام کرد که به سیاست‌های فعلی تولید اوپک پلاس پایبند است.اوپک پلاس با وجود افزایش شدید قیمت‌ها در نتیجه درگیری اوکراین، همچنان بازار جهانی نفت را متعادل می‌بیند. بنابراین در صورت عدم تعادل در بازار، هر ظرفیت اضافی کوچکی را که برای استفاده از آن داشته باشد حفظ خواهد کرد.
رویکرد ایالات متحده در قبال ونزوئلا بهتر از این نخواهد بود. ونزوئلا در حال حاضر به دلیل تحریم‌های امریکا و عدم سرمایه‌گذاری نمی‌تواند تولید خود را بیش از 1.2 میلیون بشکه در روز افزایش دهد. بخش عمده‌ای از صادرات نفت آن به چین می‌رود تا وام‌هایی را که چین طی سال‌ها به آن اعطا کرده است، بپردازد. علاوه بر این، ونزوئلا حتی اگر بتواند، تا زمانی که همه تحریم‌ها علیه این کشور برداشته نشود، هیچ نفت خامی به ایالات متحده عرضه نخواهد کرد.
مسأله دیگری که به مشکلات ایالات متحده دامن می‌زند، این است که تولید نفت شیل ایالات متحده در سال‌جاری نمی‌تواند بیش از 200 تا 300 هزار بشکه در روز بالاتر از میانگین تولید 11 میلیون بشکه در روز خود در سال 2021 افزایش یابد.
آیا بازار جهانی گاز جایگزینی برای روسیه دارد؟
اتحادیه اروپا در آینده قابل پیش‌بینی به تأمین گاز روسیه وابسته خواهد بود. دلیل آن هم این است که همه تأمین‌کنندگان جایگزین بالقوه گاز و LNG منابع کافی برای جایگزینی گاز روسیه را نمی‌توانند تأمین کنند. به عنوان مثال، نروژ نمی‌تواند عرضه خود به اتحادیه اروپا را فراتر از سطح فعلی افزایش دهد. علاوه بر این، حداکثر حجم گازی که از طریق خط لوله کریدور جنوبی گاز (SGC) از آذربایجان به اتحادیه اروپا -از طریق ترکیه- وارد می‌شود، نمی‌تواند بیش از 20 میلیارد متر مکعب در سال -که ظرفیت خط لوله گاز است- افزایش یابد.
علاوه بر این، محدودیتی برای تأمین کنندگان عمده LNG مانند ایالات متحده، قطر و استرالیا وجود دارد که نمی‌توانند ظرفیت تولید LNG خود را تا پنج سال آینده افزایش دهند، تا تقاضای فزاینده منطقه آسیا-اقیانوسیه و اتحادیه اروپا را برآورده کنند.
در حال حاضر، ایران نه خط لوله بزرگی برای انتقال گاز خود به اروپا از طریق ترکیه دارد و نه ظرفیت صادرات LNG را. سال‌ها طول می‌کشد تا ایران بتواند گاز خود را به اتحادیه اروپا ارسال کند و این یک برنامه بلندمدت است.
اضافه بر این، عامل هزینه را نیز باید در نظر داشت. قیمت LNG هرگز نمی‌تواند با گاز لوله شده روسیه برابری کند. این امر با توجه به افزایش قیمت گاز و این واقعیت که بازار جهانی گاز برای سال‌های آینده با کمبود و رقابت شدید بین منطقه آسیا-اقیانوسیه و اتحادیه اروپا مواجه خواهد شد، بار بسیار سنگینی بر بودجه اتحادیه اروپا تحمیل خواهد کرد.
آیا اقتصاد روسیه می‌تواند در برابر تحریم‌های غرب مقاومت کند؟
اگرچه تحریم‌های غرب علیه بانک‌های روسیه و سایر بخش‌های اقتصاد منجر به کاهش شدید ارزش روبل و بازار سهام آن شده است، اما اهمیت صادرات نفت، گاز و زغال سنگ روسیه به جهان بویژه اتحادیه اروپا مانع از گسترش تحریم‌ها از سوی کشورهای غربی در زمینه صادرات نفت و گاز روسیه شده است.ممنوعیت بانک‌های روسی از سیستم پرداخت جهانی (سوئیفت) روسیه را مجبور کرده است که از سیستم روسی معادل سوئیفت -روش پرداخت همتای سوییفت- (SPFS) برای استفاده بانک‌های داخلی و احتمالاً راهی برای دور زدن تحریم‌های غرب از طریق تجارت با نزدیک‌ترین متحد خود یعنی چین استفاده کند.با این حال، به نظر می‌رسد که اقتصاد روسیه امروز بهتر از سال 2014 که روبل سقوط کرد، آماده است. روسیه در تلاش برای حمایت از روبل و اقتصاد خود، دارایی ارزهای خارجی‌اش را به حدود 635 میلیارد دلار افزایش داده است.
علاوه بر این، تجارت اقتصادی روسیه با چین از 13 میلیارد دلار در اوایل دهه 2000 به بیش از 150 میلیارد دلار در سال 2022 رسیده است که این امر یک پوشش اقتصادی قابل توجه ایجاد می‌کند که با آخرین توافق 30 ساله بین مسکو و پکن برای تأمین گاز طبیعی بیشتر تقویت خواهد شد. علاوه بر این، روسیه موافقت کرده است که قرارداد گازی جدید خود با چین را به دور از دلار امریکا منعقد کند.
به‌نظر می‌رسد افزایش واردات نفت، گاز و زغال سنگ روسیه توسط چین، منابع مالی قابل توجه مورد نیاز روسیه را برای عبور از طوفان جهانی تحریم‌ها فراهم می‌کند.
 موضع چین در مورد مناقشه اوکراین چقدر به اهداف روسیه کمک می‌کند؟
چین مطمئناً از مناقشه اوکراین سود زیادی خواهد برد. دستیابی نهایی روسیه به اهداف استراتژیک خود در اوکراین و اهداف امنیتی در برابر ایالات متحده و ناتو در اروپا، اتحاد استراتژیک چین و روسیه را تقویت خواهد کرد.
حمایت ضمنی چین از روسیه در اوکراین و توانایی این کشور برای کمک به روسیه برای مقابله با تحریم‌های غرب علیه این کشور، در نهایت زمان بازگرداندن تایوان به سرزمین اصلی چین کمک می‌کند که این کشور از همراهی روسیه سود ببرد.
علاوه بر این، اقتصاد چین و روسیه تا حد زیادی مکمل یکدیگر هستند. چین، بزرگترین اقتصاد جهان بر‌اساس ﺑﺮﺍﺑﺮی ﻗﺪﺭﺕ ﺧﺮﻳـﺪ، (PPP) با روسیه پیوند خورده است که ابرقدرت انرژی جهان است. همچنین چین، بزرگترین واردکننده غذا در جهان می‌تواند تمام نیازهای مواد غذایی خود را از روسیه که بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده گندم در جهان نیز هست، تأمین کند.
در همین حال، چین و روسیه به همکاری نزدیک خود برای تضعیف دلار نفتی و تقویت پترو یوان در بازار جهانی نفت ادامه می‌دهند تا به هدف نهایی خود یعنی تضعیف اقتصاد ایالات متحده و تضعیف تأثیر دلار بر اقتصاد جهانی برسند.در مجموع سه موضوع تفکر استراتژیک عمده چین را به خود مشغول کرده است: امنیت انرژی، رشد اقتصادی، تایوان و نظم جهانی چند قطبی. اتحاد استراتژیک چین و روسیه به چین این امکان را می‌دهد که به‌طور مؤثر با این سه موضوع برخورد کند. تایوان نقطه اشتعال بسیار مهمی است که می‌تواند در هر زمان بین ایالات متحده و چین فوران کند. چین نگران است که ایالات متحده ممکن است در توافقنامه وضعیت تایوان که بین رئیس جمهور سابق نیکسون و رهبر چین مائو تسه تونگ Mao Zedong در جریان سفر رئیس جمهور امریکا به پکن در سال 1972 به دست آمد، دبه کند.
قیمت نفت پس از جنگ اوکراین را چگونه می‌بینید؟
احتمالاً حل و فصل مناقشه اوکراین که خواسته‌های امنیتی روسیه را برآورده می‌کند، حاصل خواهد شد. علاوه بر این، روسیه تا زمانی که تمامی تحریم‌ها علیه این کشور برداشته نشود، نیروهای خود را از اوکراین خارج نخواهد کرد.
پس از بازگشت آرامش به بازار جهانی نفت، قیمت نفت خام به سطح 94 تا 95 دلاری –قیمتی که نفت برنت قبل از شعله ور شدن درگیری روسیه و اوکراین به آن قیمت رسیده بود- بازخواهد گشت. با توجه به شرایط کنونی بازار، قیمت‌ها می‌توانند در نیمه دوم سال‌جاری میلادی به 100 دلار در بشکه برسد. با این حال، پیش‌بینی می‌شود که قیمت گاز و LNG به دلیل کمبود عرضه جهانی و تقاضای بسیار بالا هم از منطقه آسیا-اقیانوسیه و هم از اتحادیه اروپا به افزایش خود ادامه دهد.

برش

به نظر شما نفت ایران چقدر به بازار جهانی نزدیک شده است؟
اکنون شنیده می‌شود که توافق هسته‌ای جدید بین ایران و امریکا محتمل‌تر شده است، اما از زمان آغاز مذاکرات هسته‌ای ایران در وین از سال گذشته، بارها گفته‌ام که لغو تحریم‌های امریکا علیه ایران ممکن است به این زودی‌ رقم نخورد و آینده رابطه این دو کشور روشن نیست. تنها توافقی که ایران می‌پذیرد توافقی است که طبق شرایط خودش به معنای لغو تمامی تحریم‌های امریکا علیه این کشور بدون محدودیت جدید در برنامه‌های توسعه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک باشد، اما ایالات متحده تحت فشار اسرائیل نمی‌پذیرد البته مذاکره‌کنندگان ایرانی که جزو بهترین‌ها در جهان هستند، می‌دانند که ایالات متحده برای دستیابی به یک توافقی عجله دارد تا تمام توان خود را روی چین و بحران اوکراین متمرکز کند. با توجه به این، اگر در شرایط بسیار غیرقابل تصوری توافق حاصل شود، حداکثر نفت اضافی که ایران در ابتدا می‌تواند به بازار جهانی نفت بیاورد، حدود 650 هزار بشکه در روز خواهد بود که تفاوت حجم صادرات نفت خام ایران بین قبل از تحریم و پس از تحریم است.

گروه سیاسی/ تنفس در مذاکرات وین، به همان میزان که فضای حاکم برمذاکرات و مواضع هر یک از کشورها را روشن کرد، بر پیچیدگی‌هایش افزود. اگرچه تبیین خواسته‌های ایران برای تحقق توافقی پایدار و قابل اتکا که مختصات آن توسط هیأت دیپلماتیک ایرانی روی میز مذاکرات هتل کوبورگ قرار گرفته، عرصه را شفاف‌تر و میدان دید را برای رصد و تحلیل روند جاری وسیع‌تر کرده اما متغیرهایی که در پی افروخته شدن آتش بحران اوکراین و تحریم‌های بی‌سابقه علیه روسیه افزوده شد، وضعیت مذاکرات را پیچیده‌تر کرده است. اصلی‌ترین چالش اما همانی است که سه کشور اروپایی طرف مذاکره در کنار امریکا سعی بسیار در ندیدنش دارند؛ یعنی رفع همه تحریم‌های برجامی و فرابرجامی و موانعی که از انتفاع اقتصادی ایران با همه کشورها ممانعت به عمل می‌آورد. در این میان مهم نیست تروئیکای اروپایی چقدر در ماه‌ها و هفته‌های اخیر زیر سایه مذاکرات کوشیده‌اند انفعال خود در پیگیری اقدامات متوازن در مقابل تحریم‌های امریکا را از حافظه مردم ایران پاک کنند بلکه مهم آن است که این بار کشورمان قصد ندارد زیر بار پذیرش تعهداتی برود که مابه‌ازای آن فقط یک امضای بی‌اثر رئیس جمهور امریکا روی کاغذ باشد و از سوی دیگر عمر توافق را به اراده دولت‌های آتی در امریکا گره بزند. چه آنکه سؤال مهم ناظران این است که چه تضمینی وجود دارد تفاهم جدید عاقبت برجام را نداشته باشد. از این‌رو کشورهای غربی چه بخواهند یا نه باید قبل از امتحان دوباره برجام، آزمون مسئولیت‌پذیری را به سلامت بگذرانند. این مهم را رئیس جمهور ایران در پیامی که دو روز پیش در صفحه توئیتر خود منتشر کرد، مورد یادآوری قرار داد. سید ابراهیم رئیسی با بیان اینکه از «خطوط قرمز رهبری در مذاکرات هسته‌ای عقب‌نشینی نمی‌کنیم»، بر پیگیری جدی دولت برای خنثی‌سازی تحریم‌ها تأکید کرد. تردیدی وجود ندارد که روند مناسبات اقتصادی ایران با همه بازیگران جامعه بین‌الملل که کشورهای عضو و غیر عضو برجام را هم شامل می‌شود، تابعی از منافع اقتصادی کشور است که تحریم‌ها می‌تواند مهم‌ترین عامل مهم اثرگذار بر آن باشد.
گره‌ای که در واشنگتن باز می‌شود
اینچنین بود که به‌رغم سعی بی‌نتیجه واشنگتن برای شتاب دادن به آهنگ مذاکرات و پایان بخشیدن آن در کوتاه مدت، ایران همچنان اعلام کرده است که برخی مباحث کلیدی و مفتوح باقی‌مانده که باید در واشنگتن پیرامون آنها تصمیم‌گیری شود. موضوعات حل نشده در حالی همچنان پاشنه آشیل رسیدن به توافق به حساب می‌آید که در پی بالا گرفتن تنش در اوکراین و جدال دیپلماتیک میان کشورهای منظومه غرب با روسیه، نام این کشور در صدر فهرست تحریم‌های بلوک غرب قرار گرفته است. تحریم‌هایی که مقام‌های روسی آن را عامل اثرگذاری بر مناسبات تهران و مسکو در چهارچوب برجام توصیف کرده‌اند. «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه یک هفته پیش با طرح این مسأله اعلام کرد که کشورش از امریکا ضمانت کتبی خواسته است که تحریم‌ها بر سر اوکراین بر روابط مسکو با تهران ذیل توافق موسوم به برجام اثر منفی نداشته باشد. طرح این درخواست از سوی روسیه در حالی بود که به نظر می‌رسد امریکا که خود باید درباره موضوعات اختلافی باقیمانده تصمیم‌گیری کند، می‌کوشد با انداختن توپ برجام در زمین روسیه، بار قصور وضعیت کنونی را به دوش روسیه بگذارد. اما این در حالی است که ایران به عنوان کشور اصلی مذاکرات معتقد است طرفی که باید هرچه سریع‌تر درباره خواسته‌های آن تصمیم‌گیری کند، امریکاست. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری روز گذشته‌اش پیرامون این موضوع توضیحاتی داد و تأکید کرد آنچه را که در مذاکرات وین می‌گذرد، نباید تنها به یک یا دو عامل مشخص فروکاست. منظور مشخص او تلاش رسانه‌های غربی برای ساختن روایتی است که امریکا را از هرگونه اقدام کارشکنانه برای رسیدن به تفاهم در وین مبرا می‌کند و قرار گرفتن مذاکرات در نقطه جاری را محصول یک عامل خارجی می‌داند. خطیب‌زاده درباره رویدادهای اخیر از جمله میزان اثرگذاری درخواست اخیر روسیه با تأکید بر اینکه مسئولیت شکل‌گیری وضعیت فعلی با امریکاست و اگر امروز امریکا پاسخ دهد می‌توانیم به وین برگردیم، به‌طور صریح اعلام کرد گره‌ای که اینک در مذاکرات افتاده در واشنگتن باز می‌شود نه در مسکو. خطیب‌زاده در شفاف‌سازی آنچه در مذاکرات می‌گذرد، با بیان اینکه متأسفانه امروز وین، آیینه دیروز رفتارهای غیرسازنده امریکاست، درخواست روسیه برای کسب تضمین از امریکا را هم قابل بررسی در کمیسیون مشترک برجام دانست و تأکید کرد: «رویکرد روسیه تا به امروز سازنده بوده و در بین مذاکره‌کنندگان در وین در ۱۱ ماه گذشته نزدیک‌ترین و حمایت‌گونه‌ترین بوده است. مقامات روس در گفت‌وگوهای خصوصی و در کمیسیون مشترک این را اشاره کردند که مانع هیچ توافق خوبی نمی‌شوند. اجازه ندهید روایت‌های دیگر این وضعیت را به گونه دیگری تصویر کند.» او این را هم افزود که آنچه در وین امروز با بازگشت هیأت‌ها به پایتخت‌های خود انجام شده یک تنفس و توقف کوتاه است که به درخواست هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام انجام شده است. به گفته او تاریخ بازگشت هیأت‌ها را نیز هماهنگ کننده برجام بورل و مورا اعلام خواهند کرد.
با این توضیحات و با در نظر گرفتن شرایط جاری که امریکا و محافل رسانه‌ای وابسته به این کشور سعی در منحرف کردن اذهان از واقعیات صحنه وین دارند، به نظر می‌رسد تا هنگامی که خواسته تهران مبنی بر اجرای بی‌کم و کاست برجام و رفع همه تحریم‌های فرابرجامی محقق نشود، نمی‌توان از توافق در وین سخن به میان آورد. اینچنین بود که علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در واکنش به تحولات جاری در صفحه توئیتر خود نوشت: «همه ارکان کشور فارغ از فضا سازی‌های هدفمند داخلی و خارجی صرفاً برای حفظ و ارتقای منافع ملی تلاش می‌کنند. تا زمان تأمین مطالبات قانونی و منطقی خود و دستیابی به توافق قوی در مذاکرات وین باقی خواهیم ماند.»

بــــرش

وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای عمانی خود مطرح کرد
حل و فصل موضوعات باقیمانده در وین منوط به اراده امریکاست

«بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان دیروز دوشنبه در تماس تلفنی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله تحولات اوکراین و مذاکرات وین به گفت‌وگو پرداخت.
امیرعبداللهیان در این گفت‌وگوی تلفنی اظهار داشت: روند مذاکرات وین متوقف نشده، بلکه در هماهنگی با هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ، وقفه‌ای کوتاه در مسیر مذاکرات ایجاد شده است. مذاکره‌کننده ارشد ایران با جدیت به تلاش‌ها برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار ادامه می‌دهد. حل و فصل موضوعات باقیمانده که جزو خطوط قرمز ما است به اراده طرف امریکایی و عدم اتلاف وقت مرتبط است. رئیس دستگاه دیپلماسی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران برای حصول توافق خوب، قابل اتکا و پایدار کاملاً جدی است.
امیدواری عمان به حصول توافق نهایی در وین
وزیر خارجه عمان نیز در این تماس تلفنی ضمن تمجید از روابط مثبت دو کشور به تبیین برخی موضوعات دوجانبه و قدردانی از مواضع منطقی ایران پرداخت و گفت: سلطنت عمان همواره در زمینه حل‌ و‌ فصل بحران‌های مختلف قائل به گفت‌وگو و مذاکره است و در مسیر صلح گام برمی‌دارد و امیدوار است نتیجه توافقات دو کشور بزودی نهایی و عملیاتی شود.
بدر بن حمد البوسعیدی همچنین در مورد مذاکرات وین، نسبت به حصول توافق نهایی ابراز امیدواری کرد و آن را به نفع همه طرف‌ها و منطقه خواند.
وزرای خارجه در این گفت‌وگو بر استمرار رایزنی‌ها در مسائل مختلف تأکید کردند.
 گفتنی است «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر امور خارجه سلطنت عمان چهارم اسفند ماه در سفر به تهران با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.امیرعبداللهیان چندی پیش (۲۰ دی ماه) به مسقط و پس از آن به دوحه سفر و با همتای عمانی دیدار و گفت‌وگو کرد. «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه عمان در دیدار امیرعبداللهیان با اشاره به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اقتصادی و منابع انسانی ایران، بر ارتقای همکاری‌های دوجانبه و بهره گیری از ظرفیت‌های اقتصادی منطقه تأکید کرد.امیرعبداللهیان ۱۲ دی ماه نیز با همتای عمانی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی تلفنی گفت‌وگو کرده بود.

گروه اقتصادی- دیروز آخرین فرصت سهامداران برای فروش سهام و خروج پول از کارگزاری‌ها، در سال 1400 بود و انتظار می‌رفت در این روز فشار عرضه از طرف سهامداران حفظ شود. انتظاری که با خروج 270 میلیارد تومانی پول حقیقی از بازار به تحقق پیوست.
با این شرایط به نظر می‌رسد در روزهای باقی مانده از سال 1400، از شدت عرضه‌های حقیقی‌ در بازار کاسته شود و بازار بتدریج با کاهش حجم معاملات در یک محدوده ثابت، و کم‌بسامد نوسان کند. کاهش عرضه همچنین می‌تواند منجر به شروع یک روند صعودی در روزهای باقی مانده باشد؛ همان‌طور که ذکر شد پیش‌بینی می‌شود این روند در دامنه بسیار کوتاهی انجام پذیرد.
در پایان معاملات دیروز، 302 نماد با افزایش قیمت و 373 نماد با کاهش قیمت روبه‌رو شدند. در این روز نماد‌های «شستا»، «کدما»، «شتران» و «خودرو» بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند. بیشترین خالص خرید حقیقی به نمادهای «تجلی»، «مبین» و «فنفت» تعلق گرفت و حقوقی‌ها در نماد‌های «شلرد»، «شبندر» و«بپاس» بیشترین درصد انتقال مالکیت را به خود اختصاص دادند.
 دیروز شاخص کل بورس با 595 واحد کاهش در عدد یک میلیون و 334 هزار واحد ایستاد و شاخص کل فرابورس با 14 واحد کاهش به عدد 18 هزار و 138 واحد رسید. دیروز 9 میلیارد و 480 میلیون برگ سهم در 473 هزار و 806 نوبت و به ارزش 5 هزار و 630 میلیارد تومان در مجموع بازارهای بورس و فرابورس معامله شد.
عرضه 448 هزار تن انواع محصول در بورس کالا
در جریان معاملات دیروز تالار‌های مختلف بورس کالا، تالار سیمان میزبان 167 هزار و 505 تن سیمان، تالار صادراتی میزبان عرضه 17 هزارو 350 تن قیر، 5 هزار و 650 تن گوگرد و 682 تن سبد ناودانی و تالار محصولات صنعتی و معدنی میزبان عرضه 20 کیلوگرم شمش طلا، 148 هزار و 160 تن شمش بلوم، یک هزار و 875 تن مس، 200 تن شمش آلیاژی آلومینیوم، 100 تن سیم و مفتول مسی و 20 تن بیلت آلومینیوم بود.
همچنین در طی معاملات دیروز تالار حراج باز بورس کالای ایران میزبان 484 تن پلی وینیل کلراید (PVC) و 60 هزار تن تختال C بود. در این روز 33 هزار و 101 تن مواد پلیمری، مواد شیمیایی، روغن پایه، سلاپس واکس، قیر و گوگرد در تالار فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی عرضه شد.
عرضه بیش از 30 هزار تن فرآورده‌های هیدرو کربوری در بورس انرژی
دیروز بورس انرژی نیز میزبان عرضه بیش از 30 هزار و 739 تن انواع محصول هیدروکربوری بود. در طی معاملات دیروز، «حلال 402» شرکت نفت ستاره خلیج فارس و (ته مانده تصفیه شده برج تقطیر «ATR-140») شرکت پالایش نفت شازند در رینگ صادراتی و کالاهای «آیزوریسایکل» شرکت پالایش نفت اصفهان و شرکت پالایش نفت تهران، «برش سنگین» و «پنتان» شرکت پتروشیمی تبریز، «برش سنگین» شرکت پتروشیمی جم و شرکت پتروشیمی امیرکبیر، «حلال 400»، «حلال 402» و«حلال 503» شرکت پالایش نفت اصفهان، «MTEB» شرکت پتروشیمی شیمی بافت، «گاربوتان» شرکت نفت ستاره خلیج فارس، «متانول» شرکت پتروشیمی زاگرس و شرکت پتروشیمی شیراز، «متانول» شرکت پتروشیمی مرجان و شرکت متانول کاوه، «نیتروژن مایع» شرکت پتروشیمی غدیر و شرکت صنایع طبی آرکا شیمی سورنا در رینگ داخلی عرضه شدند.
قیمت نفت به کانال 110 دلاری بازگشت
با توجه به انتظار کاهش تنش‌ها بین اوکراین و روسیه و انتظارات درمورد افزایش نرخ بهره امریکا، قیمت شاخص‌های نفتی از شروع جنگ روسیه و اوکراین با 40درصد کاهش روبه‌رو شده بود؛ در روزهای معاملاتی گذشته تاحدی از التهاب قیمت نفت کاسته شد، به طوری که قیمت نفت برنت طی چند مرحله کاهش، بار دیگر به کانال 110دلار بازگشت.
طبق گزارش رویترز، روسیه و اوکراین پس از مذاکرات صلح، هردو نسبت به نتیجه مذاکرات ابراز خوشبینی کردند و این موضوع، گمانه‌زنی‌ها را درخصوص پایان جنگ افزایش داد.
افزایش نرخ بهره در بازار امریکا موجب بالا رفتن بازدهی اوراق خزانه این کشور می‌شود. این موضوع منجر به کاهش هیجانات در بازارهای موازی از جمله طلا شده است. بنابراین قیمت هر اونس طلا با کاهش جزئی به 1976 دلار رسید. همچنین قیمت طلا در معاملات آتی دیروز برای تحویل ماه آوریل به 1979 دلار رسید.
با توجه به کاهش تنش‌ها در اروپا، به نظر می‌رسد هیجانات در بازارهای طلا و نفت تاحدی کنترل شود و قیمت‌ها در کانال‌های فعلی خود باقی بمانند.

چهارشنبه‌سوری یکی از قدیمی‌ترین آیین‌های ایرانی است که در گذشته‌های نه‌چندان دور بهانه‌ای برای دورهمی‌های شادی و شادمان زندگی کردن به‌شمار می‌آمد. کم نبودند افرادی که با زمزمه دعای «زردی من از تو، سرخی تو از من» از روی آتش می‌پریدند و با بهترین آرزوها به استقبال بهار می‌رفتند. قاشق‌زنی، کوزه شکستن و خوردن آجیل همه مراسمی بود که برای دورکردن احساس منفی و دستیابی به سرور و شعف انجام می‌شد. حالا اما چندسالی است که بوته‌های آتش در مقابل بمب‌های دست‌ساز رنگ باخته‌اند و کوزه شکستن جای خود را به منفجر کردن ترقه، سیگارت و پیازی داده است.  
عکس: محمد حسین موحدی نژاد /  تسنیم

این گزارش را در صفحه اجتماعی بخوانید