چرا روسها در ماجرای اوکراین چندان هم متضرر نشدند؟
اشتباه مجدد غربیها در برآورد سیاستهای جهانی
ارکو کارنلوس، تحلیلگر سیاسی
مترجم: وصال روحانی
جهان در سه دهه اخیر به سوی بینظمی فزایندهای در حال حرکت بوده است. واقعه 11 سپتامبر 2001، جنگهای افغانستان و عراق به بهانه جلوگیری از تکرار این واقعه و سقوط اقتصادی مهلک سال 2008 همه و همه، جهانی را ساخته اند که با 40 سال پایانی قرن بیستم و حتی سالهای اوج جنگ سرد بین امریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق قابل قیاس نیست. امریکا که میخواست ژاندارم جهانی باشد، حالا حتی از برقراری یک نظم داخلی عاجز است، مشابهسازی روند گردش امور کشورهای جهان به یک فرضیه شکست خورده تبدیل شده و حتی تأمین انرژی و غذارسانی به کشورهای محتاج دچار خلل آشکار شده است. ظهور «کووید19» از اواخر سال 2019 اوضاع را آشفتهتر کرد و حال جنگ روسیه با اوکراین آخرین امیدها را هم به سوی تباهی سوق داده است. پوپولیسم که با افراطگراییهای امثال دونالد ترامپ بی اعتبار شده بود، دوباره به راه نجات مردم در کشورهای غربی تبدیل شده و خیلیها در اردوگاه غرب به این باور رسیدهاند که باید اقلیتها را فراموش و مهاجران را دفع کرد تا اکثریت که همان سفیدپوستان هستند، زندگی آسودهتری داشته باشند.
لرزشها در اردوگاه غرب
جو بایدن در امریکا به قدری ضعیف عمل کرده که سایر زبدههای حزب دموکرات معتقدند او نباید برای انتخابات سال 2024 این کشور باز پای در صحنه بگذارد وگرنه جمهوریخواهان او را له خواهند کرد. امانوئل مکرون راه اختصاصی خودش را در فرانسه طی میکند، بدون اینکه در نظر بگیرد آیا مردم این کشور نیز همین را میخواهند یا خیر. کنارهگیری اخیر بوریس جانسون از ریاست حزب محافظهکار انگلیس نیز این کشور را در انفعالیترین شرایط خود طی نیم قرن اخیر قرار داده است. در آلمان هم پس از کنارهگیری آنگلا مرکل از قدرت، به دنبال هر چیزی بگردید الا رهبری که نه فقط آلمانیها را به مسیری درست هدایت کند، بلکه کل اروپا را هم به دنبال خود بکشاند. اینک قدرت در آلمان در دست اولاف شولتز است که نه تنها هیچ کاریزمایی ندارد بلکه سرکرده دولتی ائتلافی است که اعضای تشکیل دهنده آن از هرگونه اتحاد واقعی دور هستند.
ثباتی بیشتر در جبهه شرق
30 سال پس از فروپاشی ظاهری کمونیسم، غرب که گمان میکرد ارباب بلامنازع مناسبات جهانی شده، در یک هرج و مرج واقعی بسر میبرد و در بلوک شرق اوضاع باثباتتر است زیرا حکومتها با حفظ نسبی شرایط سوسیالیستی پیشین خود، فقط به اسم و در ظاهر با کمونیسم خداحافظی کردهاند. برای باور هر چه بیشتر این مسأله کافی است سفری ولو گذرا و کوتاه به بلغارستان، لهستان و مجارستان داشته باشید، حتی در اقمار شوروی سابق نیز اوضاع آنقدرها غیرکمونیستی نیست و نیاز مبرم آنها به کمک دولت مسکو شرایط آنان را همچون گذشته سوسیالیستی و با یک برابری نسبی برای همگان باقی نگه داشته است. شاید خطاهای بزرگ و اصلی در این ارتباط از خود دولتهای عمده غربی سر زده باشد زیرا به جای استفاده کامل از شرایط موجود و برگرداندن تمام موازنهها به سود خود سیاستهای دوگانهای را باب کردهاند که نه سرمایهداری را به روند حاکم بر جهان تبدیل کرده و نه توانسته باقیماندههای کمونیسم فعال را در کوبا، نیکاراگوئه و البته کره شمالی ویران کند.
پاتکهای مؤثر روسها
از وقتی ارتش روسیه وارد اوکراین شد (که اینک قریب به 140 روز از آن میگذرد) انواع بیکفایتیها از سوی نهادهای غربی در برخورد با این واقعه مشاهده شده است. توقع این بود که ناتو، «گروه 7» و اتحادیه اروپا لااقل برای این مورد خاص به یک اتحاد ولو گذرا دست یابند و با ایجاد سدی لازم و قوی و مشترک مقابل روسها هم باعث شرمندگی آنها در جامعه جهانی شوند و هم از میزان مرگ و میر اوکراینیها بکاهند. در عمل چیزی خلاف این روی داده و روسها با استفاده از فقدان یکپارچگی در اردوگاه غرب هر کار دلشان خواسته، انجام دادهاند. دولت جو بایدن به جای عقب راندن واقعی روسیه، به مشتی تحریم کم اثر علیه این کشور و اعطای کمکهای چندین و چند میلیاردی به دولت اوکراین اکتفا کرده و کرملین با پاتکهای خود و عوض کردن مؤلفههای فروش کالاهای خود به کشورهای غربی، مجازاتهای اعمال شده علیه خویش را به حداقل کارایی رسانده است.
خوشبختی در عین بدبختی
مجموعه این کنشها و واکنشها سبب شده به جای اینکه بازارهای داخلی روسیه بیرونق شود، قفسه سوپرمارکتهای امریکا خالی از ارزاق عمومی و قیمت این کالاها چند برابر گذشته و به واقع فشار به اردوگاه غرب منتقل شود. این اردوگاه در سه سال گذشته بر اثر عارضه کرونا به اندازه کافی تهدید و تضعیف شده بود و حالا تبعات ستیز اوکراین و روسیه آن را به سراشیبی هولناکتری رهنمون کرده است. بخصوص که اینک در واشنگتن دولتی سر کار است که به لحاظ شدت ضعف فقط دولت جیمی کارتر در سالهای 1976 تا 1980 با آن برابری کرده است. «قدرت»های غربی بدبختند چون حتی از برآمدن از عهده روسیهای که جنگ در اوکراین نیمی از حواس و توانش را معطوف به خود کرده، عاجزند و در عین حال خوشبختند که این جنگ جریان دارد، زیرا میتوانند ضعفهای ذاتی و فراوان خود را محصول این جنگ توصیف و معایب خود را پشت آن لاپوشانی کنند. در یک کلام غربیها چوب سیاستگذاریهای غلط، ارتکاب اشتباه در برآوردهای جهانی و عدم اهتمام خود را در روزهایی میخورند که حتی نهادها و شرکتهای بزرگ اقتصادیشان حاضر نیستند برای زمین زدن روسها یک اتحاد کوتاه مدت را در روشهای کاری خود اعمال دارند.
منبع: Middle East Eye
لو پی نیو (فرانسه)
برخلاف همه ترسها انتظار میرود موعد تحویل گاز روسیه به آلمان از طریق خط لوله گاز نورد استریم یک، طبق برنامهریزیها انجام شده و این کشور روز پنجشنبه (امروز) شاهد از سرگیری واردات گاز باشد. این در حالی است که اگر این اتفاق نیفتد، در فصل زمستان از هر دو خانواده آلمانی فقط یک خانواده میتوانند بخاری خود را روشن کنند.
فویا د سائو پائولو (برزیل)
ژائر بولسونارو که شماری از سیاستمداران برزیلی را گرد آورد تا به آنها بگوید، احتمالاً در انتخابات آتی تقلب خواهد شد، با تکرار چندباره حملات خود به نظام انتخاباتی از قدرت خود در تأکید بر عدم صلاحیت قانونگذاران سوءاستفاده کرد. 43 دادستان نیز در نامهای به وی تأکید کردند که با این اتهامها دموکراسی را به خطر میاندازد.
نشنال (امارات)
در سفر شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رئیس کشور امارات به فرانسه و دیدار او با امانوئل مکرون، دو طرف توافق کردند برای مقابله با چالشهای جهانی و بویژه بحران انرژی همکاری بیشتری با یکدیگر داشته باشند. محمد بن زاید در این سفر همچنین نگرانی عمیق خود بابت جنگ اوکراین و تأثیر آن بر وضعیت انسانی و اقتصاد جهان را ابراز کرد.
چین در پی یک هفته تنشآلود به امریکا هشدار داد مراقب پیامدهای اقدامات خود باشد
بازی خطرناک امریکا در اقیانوس آرام
لاله مهرزاد/ روابط چین و امریکا که چند سالی است دستخوش چالشهای فراوان شده است، این هفته در پی انتشار خبر کمکهای فنی نظامی امریکا به تایوان به ارزش 108 میلیون دلار وارد دور جدیدی شد و با سفر احتمالی رئیس مجلس نمایندگان امریکا به تایوان و عبور یک ناو جنگی امریکا از تنگه تایوان به اوج رسید و در نهایت چین را واداشت به رقیب خود هشدار دهد، مسئولیت پیامدهای اقدامات امریکا با خود این کشور است. نگرانی جهانی از اوجگیری تنشها در روابط عقاب و اژدهای سرخ دیروز در سخنان هنری کیسینجر که به جو بایدن هشدار داد، رویاروییهای بی پایان با چین میتواند حاصلی دردناک برای جهان دربرداشته باشد، خود را نشان داد. به گزارش سایت روزنامه امریکایی وال استریت ژورنال، ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست مطبوعاتی سهشنبه شب خود با خبرنگاران، با تأکید بر مخالفت کشورش با سیاستهای امریکا در قبال تایوان هشدار داد، سفر نانسی پلوسی به تایوان تأثیر منفی بسیار زیادی بر روابط سیاسی چین و امریکا خواهد داشت زیرا این سفر میتواند سیگنالهای اشتباهی به جدایی طلبان تایوانی ارسال کند. وی همچنین اعلام کرد: «اگر امریکا اصرار بر انجام این سفر داشته باشد، چین به منظور دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت خود، دست به اقدامات قوی و قاطعانه در قبال این اقدام خواهد زد.» سخنگوی وزارت خارجه چین در پایان سخنانش تأکید کرد: «مسئولیت عواقب ناشی از چنین سفری با امریکا خواهد بود.»
چین در حالی خشم خود را از سفر پلوسی به تایوان اعلام کرده که اکنون ماهها است، سیاستمداران هر دو کاخ ریاست جمهوری در امریکا و چین در تلاش هستند زمینههای دیدار جو بایدن و شی جین پینگ را فراهم آورند. اما بنا بر تحلیل اغلب ناظران مسائل چین و امریکا، سفر رئیس مجلس نمایندگان امریکا میتواند همه این تلاشها را بر باد داده و موجب شود روابط دو کشور بیش از قبل تضعیف شود، این در حالی است که نه کاخ سفید و نه شورای امنیت ملی امریکا هنوز درباره گزارش فایننشال تایمز که خبر چنین سفری را منتشر کرده بود، اظهارنظری نکردهاند و تایوان نیز مدعی شده هیچ اطلاعاتی درباره چنین سفری دریافت نکرده است. دفتر پلوسی نیز با بهانه قرار دادن پروتکلهای امنیتی حاضر به تأیید یا تکذیب [برنامه ریزی برای] چنین سفری نشده است. تنها یکی از نزدیکان به برنامههای پلوسی اعلام کرده که این سفر احتمالاً قرار است در حاشیه یک تور آسیایی و به عنوان بخشی از آن انجام میشود.
تنش ناوی
اما خشم چین از امریکا تنها به سفر احتمالی پلوسی به تایوان محدود نمیشود. به گزارش خبرگزاری رویترز، بامداد دیروز یک ناو جنگی امریکا از تنگه تایوان عبور کرد و ناوگان هفتم دریایی ارتش امریکا نیز با تأیید این اقدام خبر داد، ناو یو اس اس بنفولد در یکی از رفت و آمدهای معمول خود در تنگه تایوان و در راستای «قوانین بینالمللی» عبور کرد. اما ارتش چین که این دست رفت و آمدهای ماهانه را نشانه حمایت امریکا از تایوان میداند، در بیانیهای هشدار داد، امریکا در حال ایجاد «خطرات امنیتی» در منطقه است. این بیانیه تأکید کرده است: «اقدامات تحریک آمیز پیاپی امریکا نشان میدهد این کشور در حال نابودی صلح و امنیت و ثبات در تنگه تایوان است و میزان احتمال خطرات امنیتی در این آبراهه را افزایش میدهد.» این بیانیه در پایان تأکید کرده است: «ارتش آزادیبخش خلق چین همواره در حالت آماده باش است و با قاطعیت تمام از تمامیت ارضی کشور خود دفاع میکند.»
هشدار کیسینجر به بایدن
تشدید تنشها بین امریکا و چین باعث بروز نگرانیهایی بین کشورهایی که در شرق آسیا زندگی میکنند، شده است بویژه که هیچ کدام از آنها نه علاقهای به از دست دادن همکاریهای خود با چین به عنوان ابرقدرت منطقه دارند و نه از پیامدهای حفظ این روابط بر روابط خود با امریکا اطمینانی دارند. علاوه بر آنها نگرانیهای جهانی بابت تشدید این تنشها وجود دارد. دیروز در همین ارتباط هنری کیسینجر که از معروفترین سیاستمداران و دولتمردان سابق امریکایی است و تجربه کار با 6 رئیس جمهور این کشور را دارد، به جو بایدن هشدار داد، مراقب پیامدهای رویاروییهای خود با چین باشد. به گزارش سایت شبکه خبری بلومبرگ، وزیر خارجه پیشین امریکا که در مصاحبهای با این شبکه خبری حاضر شده بود، به سیاستمداران امریکایی توصیه کرد، با توجه به فضای ژئوپلیتیک امروز جهان، «انعطاف پذیری نیکسونی» داشته باشند تا بتوانند به چالشهای امریکا با چین از یک طرف و با روسیه از طرف دیگر خاتمه دهند و حتی روابط بهتری با اروپا داشته باشند. او که در دهه 1970 مردی بود که توانست منازعات چین و امریکا را به پایان برساند، با اشاره به جو بایدن گفت: «او باید مراقب باشد تا سیاست داخلی بر سیاست خارجی سایه نیفکنده و متوجه اهمیت چین باشد.» او با تأکید بر اینکه بایدن و دولتهای قبلی امریکا بیش از حد سیاست داخلی خود را به چین گره زده بودند، گفت: «البته برای امریکا بسیار مهم است که از هژمونی چین یا هر کشور دیگری جلوگیری کند اما این چیزی نیست که با رویاروییهای مداوم و بی پایان به دست آید.» کیسینجر پیشتر نیز به بایدن هشدار داده بود که روابط خصمانه با چین میتواند به یک فاجعه جهانی که همانند جنگ جهانی دوم خواهد بود، تبدیل شود.»
ساختار تسلیحات غرب و فرایند ارسال آنها به اوکراین، ارتش این کشور را با دردسر جدی روبهرو کرده است
بیتدبیری غرب؛ سردرگمی اوکراین
زهره صفاری/ اجرای شتابزده و بیتدبیری غرب و ناتو در ارسال کمکهای تسلیحاتی به اوکراین، برخلاف آنچه کشورهای غربی عنوان کرده بودند نهتنها نتوانست معادلات جنگی را علیه روسیه تغییر دهد بلکه ارتش کییف را با معضلی جدی در بهکارگیری این سلاحهای فوق پیشرفته روبهرو کرده است؛ موضوعی که کارشناسان و مقامات امریکایی و اروپایی نیز به آن اذعان داشته و نسبت به آن هشدار دادهاند.
به گزارش «والاستریت ژورنال»، به اذعان مقامات اوکراینی در هفتههای اخیر که سلاحهای پیشرفته غربی جایگزین سیستمهای قدیمی و تجهیزات فرسوده جامانده از زمان شوروی سابق شده است، حملات به روسها شدت بیشتری گرفته اما بهرغم خسارات وارد شده به ارتش روسیه، خروجی جنگ بهمراتب از تصوری که نهتنها اوکراینیها که حتی شرکای امریکایی و اروپاییشان داشتند فاصله زیادی دارد و همچنان این روسها هستند که در میدان نبرد، دست برتر را در اختیار دارند. از سوی دیگر چالش جدیتر ارتش اوکراین، ارسال بدون برنامه و با فاصله تسلیحات از مبدأ کشورهای مختلف غربی است که کییف را با دردسری بزرگ روبهرو کرده است. تحلیلگران اندیشکده دفاعی – امنیتی لندن در توضیح این امر اعلام کردند: «ساختار پیچیده سلاحهای غربی ارسالی برای اوکراین به کابوسی بزرگ برای ارتش کییف بدل شده است چرا که نهتنها فرایند ساخت بلکه نگهداری آن نیز نیازمند آموزشهای بسیار گسترده است.» جک والتینگ، کارشناس سیاسی نظامی اوکراین نیز معتقد است: «هیچ یک از این سیستمها ساده نیستند در واقع قطعات قابلیت جایگزینی ندارند و مسأله مهم همین است.»
این معضل در حالی مطرح است که سازمان پیمان امنیت جمعی آتلانتیک شمالی(ناتو) با اعلام بیش از هزار تعهد هماهنگسازی، تأکید بسیاری بر استانداردسازی تجهیزات تسلیحاتی دارد تا علاوه بر یافتن قطعات آن در تمامی کشورهای عضو، فروش آنها نیز سودمند باشد. اما به باور کارشناسان به نظر میرسد کشورها اهمیتی به این استانداردسازی ندادهاند. در همین ارتباط اسکات بوستون، تحلیلگر ارشد مسائل دفاعی معتقد است: «وقتی قرار است ارتشی از سلاحهای زمان شوروی سابق به تجهیزات جدید خیز بردارد باید بسترهای بسیاری در این راه آماده شود که مهمترین آنها نگهداری و مدیریت تسلیحات جدید است.» یک نمونه ملموس این معضل، سیستمهای پدافندی ارسالی آلمان است که کارشناسان بهرهبرداری درست از این سیستم را نیازمند دستکم 40 روز آموزش میدانند. همچنین با توجه به وزن 57 تنی آن، زیرساختهای اوکراین مانند پلها و... ظرفیت تحمل آن را ندارند و بنابراین به سادگی نمیتوان آن را در هر موقعیتی مورد استفاده قرار داد.
هشدار کارشناسان
به باور ناظران غربی، سردرگمی ارتش اوکراین پس از دریافت تسلیحات از کشورهای مختلف اروپایی و امریکا و فضای شتابزده و پرچالش فعلی، درس بزرگی برای غرب در بحرانهای مشابه آینده دارد. یکی از مقامات ارشد امنیتی غربی نیز بر این امر صحه گذاشت و گفت: «تحلیلهای بسیاری در کشورهای اروپایی و امریکایی درباره ساختار مؤثر سیستمهای تسلیحاتی مطرح شده است اما آنچه همه بر آن اتفاق نظر دارند این است که باید این سیستمها طوری طراحی شوند که نهتنها بکارگیری بلکه نگهداری و تعمیر آنها در فضای جنگی نیاز به آموزش سنگینی نداشته باشد.» از سوی دیگر اگر سیستمهای جدید در آینده نزدیک مؤثر نباشند انگیزه کشورها برای تکرار این تدابیر در شرایط مشابه از بین خواهد رفت.
نصرالله: به اسرائیل اجازه نمیدهیم نفت و گاز کاریش را استخراج کند
دبیرکل حزبالله لبنان در سخنانی تأکید کرد اگر لبنان به حق و حقوق نفتی و گازیاش دست نیابد به رژیم صهیونیستی اجازه نخواهد داد، نفت و گاز اراضی اشغالی را استخراج کند.
به گزارش ایسـنا به نوشتــه روزنــامـه الاخبــار، سیـــد حســـن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان در سخنانی به مناسبت نشست سالانه عاشورایی که با حضور وعاظ و عزاداران برگزار میشود، اظهار کرد: «مقاومت لبنان به این لحظه تاریخی برای نجات دادن کشور چنگ زده است و تا زمانی که لبنان به حق و حقوقش دست نیابد هیچ گونه استخراج و اکتشافی از سوی رژیم اسرائیل (در حوزه کاریش در دریای مدیترانه) صورت نخواهد گرفت.»
نصرالله گفت: «ما مطمئن نیستیم که به سمت جنگ خواهیم رفت. احتمال دارد شاهد یک هدفگیری موضعی و پاسخی مناسب باشیم . اما ممکن است آنها ماجرا را به جنگ تبدیل کنند. شاید هم اسرائیل حتی بدون جنگ تسلیم شود.»
دبیرکل حزبالله لبنان همچنین تصریح کرد: «تاکنون میانجیگری امریکا در مذاکرات ترسیم مرزها پاسخ روشنی نداده است، این درحالی است که لبنان امتیازات زیادی داده است و حداقل آنچه لبنان میخواهد به دست نیامده است.» وی تأکید کرد: «امروز دشمن احساس ضعف میکند و خواهان جنگ نیست و میداند که جنگ فقط با حزبالله نیست، بلکه ممکن است با ورود کل محور مقاومت برای سرنگونی آن توسعه پیدا کند. جنگ برای اسرائیل گزینه بسیار پرخطر و پرهزینه است.»
وی در پاسخ به منتقدان مواضع حزب الله در قبال موضوع ترسیم مرزهای دریایی با رژیم صهیونیستی نیز تأکید کرد: «ما با جلوگیری از استخراج (توسط رژیم صهیونیستی) از میدان گازی کاریش به دنبال یک دستاورد اخلاقی نیستیم، بلکه ما میخواهیم نفت و گاز خود را استخراج کنیم، بنابراین اگر لبنان حق خود را نگیرد، رژیم اشغالگر در سراسر این رژیم نفت یا گاز استخراج نخواهد کرد. اگر هفت ماه قبل تهدیداتمان را بیان میکردیم، تأثیر کنونی را نداشت.
اهمیت معادله امروز در این است که با نیاز اروپا به نفت و گاز همراه شده است و اگر این معادله عملی نشود، یک فاجعه واقعی برای آنها پیش خواهد آمد و آنها باید تسلیم روسیه شوند.»
ابتکار عمل چهارچوب هماهنگی برای حل بحران عراق
چهارچوب هماهنگی شیعیان عراق در حالی دو گزینه را برای حل اختلافات درباره نامزد پست ریاست جمهوری این کشور مطرح کرده است که با انصراف هادی العامری و نوری المالکی از نامزدی نخست وزیری، نشستی برای تعیین کمیتهای برای این پست تشکیل دادند.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه شفق نیوز، غیاث سورجی از رهبران اتحاد میهنی اقلیم کردستان عراق گفت: دو گزینه برای حل اختلافات درباره پست ریاست جمهوری عراق مطرح است. این دو گزینه عبارتند از اینکه اتحاد میهنی، پست ریاست جمهوری را در ازای دستیابی حزب دموکراتیک کردستان به پستهای وزارتی متعلق به کردها در دولت عراق برعهده بگیرد و گزینه دوم نیز این است که حزب دموکراتیک کردستان عراق نامزدش برای پست ریاست جمهوری را لغو کند و دو حزب با یک نامزد مشترک توافق کنند. این گزینهها، گزینههای اتحاد میهنی یا حزب دموکراتیک کردستان نیست بلکه بخشی از طرح چهارچوب شیعیان عراق به عنوان راهکارهایی برای حل بنبست سیاسی و تعیین نامزد پست ریاست جمهوری است.
در عین حال منابع سیاسی از نشست چهارچوب هماهنگی شیعیان برای تشکیل کمیتهای برای تعیین نخست وزیر در خانه «همام حمودی» خبر دادند. این منبع همچنین اعلام کرد هادی العامری، رئیس ائتلاف الفتح و نوری المالکی، رئیس ائتلاف دولت قانون برای تسهیل در روند انتخاب نخست وزیر جدید انعطاف بالایی نشان دادند و خبرهایی از انصراف آنها مطرح شده است. بر همین اساس نام حیدرالعبادی، محمد شیاع السودانی، عبدالحسین عبطان، علی الشکری و قاسم الاعرجی برای نخست وزیری عراق مطرح شده است.