آیناز محمدی
شعر
«دیکته اقلیت» سروده پوریا سوری توسط انتشارات نگاه منتشر شد. این مجموعه شامل دو دفتر است. دفتر اول به نام دردهای موسمی شامل شعرهایی است غالباً خطابی، خطاب به سوم شخص غایب، دفتر دوم، خواب سنجاقک مرده، شعرهای کوتاهتر شاعر را دربرمیگیرد. سوری بیشتر به شعر اندیشه گرایش دارد و نگاهی فلسفی به انسان و پدیدههای اطرافش. این کتاب نوزدهمین دفتر از سلسله کتابهای نگاه تازه شعر انتشارات نگاه است که از آغاز فعالیت، به جوانان و مجموعهسازی توجهی ویژه داشته و بسیاری کارها منجمله آثار و زندگی نقاشان بزرگ، آثار ادبی، فلسفی و مجموعه شعر شاعران بزرگ ایران را در کارنامه خود دارد. اما این بار دریچهای به روی نسل جوان شاعر گشوده تا میدانی برای عرضه کار خود داشته باشند. همین ناشر مجموعه شعر «دوست دارم گاهی شاعر نباشم» از واهه آرمن را که سال گذشته منتشر کرده بود، تجدید چاپ کرد. سرودههای آرمن ترکیبی از نثر و شعر است. یعنی در اغلب شعرها مدخل یا مؤخرهای مینویسد در ارتباط با سوژه و خواننده را در فضای شعر قرار میدهد. «یک منظومه دیریاب در برف و باران یافت شد» دفتری از سرودههای احمدرضا احمدی است که کتاب نشر نیکا آن را به بازار فرستاد.یکی از مشخصههای بارز شعرهای این شاعر سادگی و شخصیت بخشی به اشیا است. وقتی میسراید: «در انتهای خیابان/ دوازده چتر سیاه / و یک چتر قرمز را میدیدیم / چترها در باران به طرف ما آمدند / در بالکن ایستاده بودیم». «امپراتور» مجموعه شعر سروده مهدی شادخواست توسط نشر شاملو در مشهد منتشر شده است. شادخواست کوتاه سرایی را ترجیح میدهد و در مقدمه بلند خود میگوید: کوتاه سرایی اپیدمی شده است و این در حالی است که سرودن شعر کوتاه دشوارتر است زیرا شاعر فضا و دایره واژگانی محدودی دارد و با حداقل کلمات باید حداکثر مفاهیم را منتقل کند.
«این ماهی سرخ بند نمیآید» عنوان مجموعه شعرهای حامد رحمتی است که در فاصله سالهای 84 تا 91 سروده شده و توسط انتشارات مروارید به بازار آمده است. رحمتی در این شعرها از طنزی ظریف و پنهان سود میبرد و از درازگویی میپرهیزد. گزیده شعر زنان ترک تحت عنوان «هر زنی درخت خود را میشناسد» به انتخاب و ترجمه طاهره میرزایی توسط انتشارات بوتیمار مشهد منتشر شد. مترجم پنج تن از شاخصترین زنان شاعر پس از جمهوری در ترکیه را انتخاب کرده که در شعرشان مضامینی چون عشق آسمانی و زمینی، دردهای اجتماعی و انتقاد به سنتهای دیرین، شاخصههای اقلیمی و منطقهای مانند کوه و دریا، تنهایی، باورهای دینی، اطمینان به خدا، گریز به گذشته و... از بسامد بالایی برخوردار است. «شاعر رنجهای فرزانه» یا زیستنامه غریب شارل بودلر به روایت احسان مهتدی از سوی انتشارات حرفه هنرمند منتشر شده است. بودلر را آغازگر راستین شعر مدرن میشناسند، شاعری که تمامقد در برابر کهنهپرستان ایستاد و شعر مدرن فرانسه و جهان را معنایی تازه بخشید. از بودلر در دهه پنجاه و شصت ترجمه گلهای شر، گلهای بدی، ملال پاریس و در دهه هشتاد گلهای رنج منتشر شد. میدانیم گلهای شر، گلهای بدی، گلهای رنج یک کتاب از این شاعر است که با ترجمههای مختلف توسط اسلامی ندوشن، حسن هنرمندی، محمدرضا پارسایار منتشر شده بود.
رمان و داستان
«چرکنویس» عنوان رمانی به قلم زندهیاد بهمن فرزانه توسط انتشارات ققنوس به چاپ چهارم رسید. چاپ اول این رمان در سال 83 منتشر شده بود. مترجمی که با کتاب مشهور «صد سال تنهایی» شهرت یافت و بعدها آثار متعددی از ادبیات امریکای لاتین و ایتالیا را به فارسی برگرداند. فرزانه در بخشی از رمان چرکنویس از زبان شخصیت روایت میکند: «و اکنون زمان ایستاده است. دستگاه پخش آن همه ماجراها، آن و دمی است که خاموش شود. با این همه گذشتهها همچنان پابرجاست. گذشته و خاطره آن شیطنتها، عشقها و ناکامیها». «گنجو و ننه خاور» رمانی به قلم ایرج آرامی است که توسط انتشارات مرز فکر منتشر شده است. یوسف شخصیت محوری این رمان است و ننه خاور روستایی مهربان و باصفایی که حضوری پررنگ در رویدادها دارد. ایرج آرامی، نویسنده رمان، فارغالتحصیل رشته معماری است و سالها در این عرصه فعالیت داشت و تجربه اندوخته، اکنون در دوران بازنشستگی به شعر و داستان روی آورد و در آثارش از جمله در همین رمان از حرفه و تجربه خود نهایت بهرهبرداری را میکند و در نقش استاد ظاهر میشود.
«آپارتمان، دریا» نخستین رمان احمدرضا احمدی که رمان متفاوتی هم ارزیابی میشود، در مدت کوتاهی به چاپ دوم رسید. ناشر این کتاب، کتاب نشر نیکاست. احمدی مقدمه رمان را متنی به نقل از رنه شار چهره شاخص شعر فرانسه آورده که حدیث نفس او میتوان تلقی کرد. «دختر بویراحمدی» جدیدترین رمان حسن کریمپور را نشر آموت منتشر کرده است. حوادث این رمان در پاریس و فارس میگذرد، از زبان راوی اول شخص. کریمپور ماه گذشته رمان «نامههای پراکنده» را توسط انتشارات علمی به بازار فرستاده بود. دو ترجمه دیگر از سومین رمان خالد حسینی، نویسنده افغانی مقیم امریکا در هفتههای اخیر راهی کتابفروشیها شد. «و کوهستان به طنین درآمد» ترجمه نسترن ظهیری را انتشارات ققنوس منتشر کرد که به لحاظ حروفچینی و صفحهبندی و جلدسازی گوی سبقت را از دیگر ناشران ربود، اگرچه با تأخیر در انتشار کتاب مذکور از قافله عقب ماند. ترجمه دیگر این رمان به قلم شبنم سعادت تحت عنوان «و پاسخی پژواکسان از کوهها آمد» توسط نشر افراز منتشر شد و ناشر روی جلد کتاب«رمان پرفروش سال 2013» آورده است. متأسفانه هر دو ناشر از سوابق ادبی و دیگر ترجمههای این مترجمان اطلاعاتی به دست ندادهاند. امری که برای همه ناشران ضروری است و اکثر ناشران از آن غفلت میکنند. «آدولف هـ : دوزندگی» به قلم اریک امانوئل اشمیت نویسنده مشهور فرانسوی با ترجمه محمد همتی منتشر شد. اگر هیتلر، پیش از ورود به ارتش در دانشکده هنرهای زیبای وین پذیرفته میشد چه سرنوشتی پیدا میکرد؟ در عالم هنر به کجا میرسید؟ و رفتارش با خانواده، هنرمندان و منتقدان چگونه بود؟ این پرسش به ظاهر ساده و البته محال دستمایه رمان شگفت امانوئل اشمیت میشود. اشمیت با همین فرض آغاز میکند و نگاهی موشکافانه و منصفانه به تاریخ قرن بیستم آن هم در آستانه جنگ جهانی دوم میاندازد، «داستان پیانو» مجموعه ده داستان کوتاه از نویسندگان مشهور جهان مانند میشیما، مارکز، چخوف و... است که ترجمه و گردآوری آن را حسن اکبریان طبری به عهده داشته و انتشارات نقش و نگار ناشر آن است. فضاهایی که در داستانهای این مجموعه به تصویر کشیده شده مبین حسآمیزی در روایتها و خرده روایتها، رنگ و بوی متفاوت مردمان پنج قاره جهان است. «هنوز آلیس...» رمانی از لیزا جنوا با ترجمه شهین احمدی توسط انتشارات معین منتشر شده است. این رمان نخستین کتاب خانم لیزا جنوا در سال 2007 منتشر شد و بلافاصله جایزه نیویورک تایمز را برای پرفروشترین کتاب به خود اختصاص داد و سال بعد جایزه برونته را گرفت. این رمان، داستان زندگی یک استاد پنجاه ساله دانشگاه هاروارد است که روانشناسی شناخت و زبانشناسی تدریس میکند. اما در اوج زندگی حرفهای به بیماری آلزایمر زودرس مبتلا میشود و...
«سرزمین گوجههای سبز» به قلم هرتا مولر نویسنده رومانیایی مقیم آلمان است که با ترجمه غلامحسین میرزاصالح در سال 1379 توسط انتشارات مازیار منتشر شده و اکنون چاپ نهم آن به بازار آمده است. این کتاب سرگذشت گروهی دانشجو است که در اوج رژیم خفقان آور چائوشسکو ، دیار فلاکت زده خود را به امید زندگی بهتر ترک میکنند اما در شهر آرزوهایشان بر باد میرود. هرتا مولر که خود از جان به دربردگان حکومت پلیسی رومانی بود، صادقانه سرگذشت ملتی را بازگو میکند که تحت سیطره حکومت افسارگسیخته مأموران پلیس، ترس، دمار از روزگارشان درآورده بود. «رمان: زبان و روایت از سروانتس تاکالونیو» اثری از آندره برینگ با ترجمه فرزانه قوجلو توسط انتشارات کتاب نشر نیکا منتشر شده است. گروهی از نظریهپردازان پیوند بین زبان و روایت را پیگیرانه بررسی کردهاند. تودورف در نثرهای شاعرانه زبان را به عنوان الگویی برای روایت و نحو را الگویی برای دستور زبان روایت مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده و منتقد در این اثر ده رمان برجسته جهان مانند دن کیشوت، ژاک قضا و قدری و اربابش، مادام بواری، محاکمه، صد سال تنهایی، سبکی تحملناپذیر هستی، شبی از شبهای زمستان مسافری و... را مورد کندوکاو قرار میدهد.