ندا آکیش
خبرنگار
هنوز آفتاب صبح روز شنبه در آسمان عربستان سعودی طلوع نکرده بود که «آرامکو»، در شرق عربستان آماج باران پهپادی از سوی همسایه جنوبی اش «یمن» شد و خواب سران آل سعود را که بیش از 4 سال و نیم است در باتلاق جنگ یمن گیر افتاده‌اند، برآشفت. محمد بن سلمان، ولیعهد جاه طلب سعودی هنگامی که در سال 2015 به کمک متحدانش به یمن حمله کرد، حتی خوابش را هم نمی‌دید که روزی برسد، نیروهای مردمی انصارالله یمن یکی از مهمترین میدان‌های نفتی عربستان را که بزرگترین پالایشگاه نفت خام جهان هم هست، به آتش بکشند.
به‌گزارش الجزیره، ساعت 4 صبح به وقت محلی بود که تیم‌های امنیت صنعتی آرامکو، شرکت نفت دولتی عربستان از وقوع آتش‌سوزی مهیب در «بقیق»، بزرگترین پالایشگاه نفت جهان و «خریص»، میدان نفتی مهم و استراتژیک آرامکو خبر داده و مشغول اطفای حریق شدند. در همان لحظات اول آتش‌سوزی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تصاویری از شعله‌های گسترده آتش منتشر و اعلام شد که حملات پهپادی علت این آتش‌سوزی‌هاست. یکی از سخنگویان وزارت کشور عربستان هم روز شنبه در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دولتی عربستان سعودی (واس) اذعان کرد که آرامکو هدف حملات پهپادی قرار گرفته و بقیق و خریص بر اثر این حملات آتش گرفته‌اند. این مقام سعودی اما به جزئیات مربوط به خسارت‌های مالی و جانی این حملات پهپادی و همچنین عاملان حملات اشاره‌ای نکرد و تنها تأکید کرد که تحقیقات در این زمینه در حال انجام است. هر بار که انصارالله یمن به خاک عربستان حمله می‌کند، مقامات سعودی می‌کوشند این حملات را کم اهمیت جلوه دهند اما روز شنبه تصاویر منتشر شده از آتش و دود ناشی از حملات به آرامکو آنقدر گویا بود که مقامات سعودی ناگزیر به اعتراف شدند اما از بیان جزئیات امتناع کردند. بدر العساکر، رئیس دفتر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نیز در توئیتر به آتش‌سوزی پالایشگاه های آرامکو واکنش نشان داد و نوشت: خداوندا کشور، مردم، امنیت، آرامش آن و شب و روز و زمین و آسمان آن را به تو می‌سپاریم، خدایا این سرزمین و دیگر سرزمین‌های مسلمانان را در امان و اطمینان قرار بده.
اگرچه مقامات سعودی روز شنبه یقین داشتند منبع حملات پهپادی؛ یمن و عامل آن نیروهای مردمی انصارالله یمن هستند اما ترجیح می‌دادند، این اعتراف تلخ را به زبان نیاورند که مردمان یک کشور فقیر پس از 4 سال و نیم دفاع در مقابل ائتلاف متجاوز عربی به سرکردگی عربستان آنقدر قدرتمند شده‌اند که با حملات پهپادی بزرگترین پالایشگاه نفت جهان را به آتش می‌کشند و تهدید می‌کنند که حملات گسترده‌تر در راه است. بنا بر اعلام آرامکو، پالایشگاه بقیق بزرگترین پالایشگاه نفت جهان است که ظرفیت پالایش بیش از 7 میلیون بشکه نفت خام در روز را دارد. از میدان نفتی خریص هم روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت خام تولید می‌شود. از همین رو می‌توان توقف در کار این دو پالایشگاه را به معنای توقف شریان حیاتی نفت عربستان دانست. بویژه که برخی رسانه‌ها به نقل از مقامات سعودی نوشتند که از کارکنان بقیق و خریص خواسته شده در محل کار خود حاضر نشوند و در خانه‌هایشان بمانند. این مسأله می‌تواند دلیلی بر بالا بودن حجم خسارت‌ها به این پالایشگاه و میدان نفتی باشد.
البته دیروز شنبه مخفی‌کاری مقامات سعودی درباره عامل حملات پهپادی چندان مؤثر واقع نشد و یحیی سریع، سخنگوی نیروهای وابسته به انصارالله یمن اعلام کرد، انصارالله موفق شده با 10 فروند پهپاد در عمق عربستان بزرگترین عملیات پهپادی خود را انجام دهد و دو پالایشگاه نفت بقیق و خریص را در شرقی‌ترین نقطه عربستان هدف قرار دهند. این مقام وابسته به انصارالله یمن همچنین عربستان را تهدید کرد که عملیات‌های اینچنینی در آینده بیشتر و دردناک‌تر خواهد شد و تا زمانی که تجاوزات عربستان به خاک یمن ادامه دارد، اهداف انصارالله یمن نیز گسترده‌تر می‌شود. وی همچنین تأکید کرد که افراد شریف و آزاده در عربستان در زمینه اطلاعاتی به ارتش یمن کمک کرده‌اند.
نکته دیگری که درباره حملات پهپادی انصارالله یمن به آرامکو مورد توجه ناظران و رسانه‌ها قرار گرفت این بود که حملات پهپادی اگر در روز دیگری رخ می‌داد می‌توانست بازار جهانی نفت خام را دستخوش تغییر کند اما از آنجا که این حمله در روز شنبه (روز تعطیل) رخ داد تأثیر فوری بر بهای جهانی نفت خام نگذاشت.

گروه جهان/ طالبان، شوکه و سردرگم از تصمیم دونالد ترامپ برای پایان دادن به مذاکرات با این گروه، دست تمنا به سمت روسیه دراز کرده تا شاید بتواند از طریق این کشور به آمال خود برای راهیابی در عرصه سیاسی افغانستان دست یابد.
نمایندگان گروه طالبان که روز جمعه تنها 4 روز پس از آنکه دونالد ترامپ در اقدامی ناگهانی مذاکرات با آنان را مرده خواند، به مسکو سفر و با مقامات روسیه دیدار کردند تا ضمن نزدیک کردن خود به روسیه به‌عنوان رقیب امریکا، هم واشنگتن را ترغیب به بازگشت به مذاکرات کرده باشند و هم بتوانند کلاهی از نمد روسیه برای خود بدوزند. به گزارش خبرگزاری روسی «تاس»، محمد سهیل شاهین، سخنگوی گروه طالبان در دفتر قطر، به این خبرگزاری گفته است، نمایندگان طالبان با ضمیر کابلوف، فرستاده رئیس‎جمهوری روسیه در امور افغانستان و مدیر اداره دوم آسیای وزارت خارجه روسیه دیدار کردند و از روسیه خواستند تا در روند صلح افغانستان مداخله کند. روسیه اعلام نکرده، دقیقاً چه پاسخی به درخواست طالبان داده ‎است. اما یک سخنگوی وزارت خارجه روسیه به «تاس» گفته ‎است: «روسیه در این دیدار بر لزوم ازسرگیری مذاکرات بین طالبان و امریکا تأکید کرد و طالبان نیز خبر داد برای بازگشت به این مذاکرات از آمادگی کامل برخوردار است.»
درواقع طالبان بسیار علاقه‎مند بود مذاکره با امریکا به نتیجه برسد. هفته پیش پس از اینکه ترامپ مذاکرات با طالبان را مرده خواند، سهیل شاهین به شبکه «الجزیره» گفت که تصمیم ترامپ برای آنها خیلی غیرمنتظره بود و آنها انتظار نداشتند پس از 9 دوره مذاکره با امریکا با این تصمیم ناگهانی، آن هم درست پیش از دیدار برنامه‎ریزی شده ترامپ با رهبران طالبان در کمپ دیوید، روبه‎رو شوند. ترامپ پس از آن چنین تصمیمی را اعلام کرد که یک سرباز امریکایی در حمله‎ای تروریستی در کابل کشته شد و طالبان هم مسئولیت آن را پذیرفت.
مذاکرات صلح بین امریکا و طالبان روی 4 مسأله پایان حملات مرگبار طالبان در شماری از شهرهای افغانستان، خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان، آغاز مذاکرات بین افغانی و آتش‎بس فراگیر متمرکز بود.

■‌ رویترز: اردوغان اعلام کرد، با دونالد ترامپ، همتای امریکایی خود درباره خرید سامانه‌های دفاع موشکی «پاتریوت» از امریکا مذاکره خواهد کرد.
■‌ پایگاه خبری فلوریدا بولداگ: کمیسیون ۱۱ سپتامبر امریکا ۷ اکتبر ۲۰۰۳ از بندر بن سلطان درباره ریشه‌های القاعده و حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بازجویی کرده بود.
■‌ روسیا الیوم: نمایندگان روسیه و ایالات متحده روز ۱۱ سپتامبر در وین مذاکراتی در مورد امکان افزایش تعداد دیپلمات‌های خود در دو کشور داشتند.

رافر مالوچی
پژوهشگر ارشد سیاسی در دانشگاه ییل امریکا
مترجم: وصال روحانی
تونس امروز چهارمین انتخابات سراسری خود پس از برکناری زین‌العابدین بن علی دیکتاتور سابق این کشور را برگزار می‎کند. این انتخابات در کشور 11.5 میلیون نفری تونس مورد توجه عمیق رسانه‎های بین‌المللی است. چرا که نهضت بتدریج کمرنگ شده موسوم به بهار عربی در همین کشور نضج یافت. نهضتی که پس از تونس به‌ سمت مصر و لیبی و برخی کشورهای عربی هم پرکشید اما بیش از هر مکانی تونس را تکان داد و در سایر نقاط به‌گونه‌ای مهار شد. در مصر ارتش این کشور به‌ سرکردگی السیسی، محمد مرسی و سایر اسلام گراها و مستقل‌ها را حاشیه نشین کردند و لیبی به سمت جنگ‌های تند داخلی کشیده و از نفوذ و توفیق بیشتر بهار عربی جلوگیری شد.
از دسامبر 2010 به بعد این دومین باری است که در تونس انتخاباتی با هدف تعیین یک رئیس‌جمهوری جدید انجام می‌پذیرد. چرخه‌ها و مکانیسم انتخابات پیش‌رو پیچیده است ولی نکته مهم‌تر از آن زیرساخت‌های اقتصادی کشور است که رکود و حفره‌ها در آن به وضوح و با حجم زیاد رؤیت می‌شود و امکان ندارد این مسأله روی رأی دهندگان تأثیر نگذارد. تونس بر اثر همین روند طی سال‌های اخیر رنج زیادی برده و نرخ رشد ملی‌اش که در سال 2014 به بالاترین درجه رسیده ‎بود و سودی چند صد میلیون دلاری را در حوزه‌های صنعتی رقم زده بود، رو به کاهش محسوس گذاشته است. مشکلاتی از این‌ دست سبب شده نرخ بیکاری در این کشور از 15 درصد هم فراتر برود و 10 درصد از مردم به فکر مهاجرت از خانه و زادگاه خود بیفتند. در چنین فضای نه چندان پر امیدی و براساس تغییرات صورت گرفته در قانون اساسی تونس در سال 2014 انتخابات ریاست‌جمهوری تونس در دو مرحله و به فاصله زمانی دو هفته برگزار می‌شود. ابتدا 26 مدعی در مرحله اول به رقابت بر می‌خیزند و سپس از میان آنها دو نفر که بیشترین آرا را آورده‌اند، به مرحله نهایی راه می‌یابند. تحت هر شرایطی صحنه سیاست تونس توسط دو گروه ترقی‎خواهان و محافظه‌کاران قبضه شده و این تکرار روندی است که در انتخابات 2014 هم رؤیت شده بود. در آن سال کمپ ترقی‎خواهان و لیبرال‌ها 54 درصد آرا را در مرحله دوم تصاحب کرد و محافظه‌کاران که منصف مرزوقی سرکرده‌ شان بود از 46 درصد فراتر نرفت. امسال چند فرآیند دیگر بر انتخابات پیش رو اثر می‌گذارد:
*‌ خشم مردم نسبت به سیاستمدارانی که به اغلب وعده‌های خود جامه عمل نپوشاندند، سبب شده حضور مردم در قیاس با دوره قبلی در پیشداوری‌ها به طور محسوس کمتر به‌ نظر برسد.
*‌ تفاوت اندک در عملکرد ترقی‎خواهان و محافظه‌کاران باعث تغییر بسیاری از آرای مردم و موضع‌گیری‌شان در قبال انتخابات جدید خواهد شد.
در حالی که فرار بن‌علی از کشور موجی از علاقه‌مندی و شوق را وارد چرخه انتخابات 2014 کرده‎ بود، اما گذشت زمان و انجام نشدن وعده‌ها آن اشتیاق‌ها را خشک کرده‎ است. از 2014 به بعد صحنه سیاست تونس توسط ائتلافی که محافظه‌کاران و ترقی‎خواهان به طورغیر رسمی و نامحسوس شکل داده‌اند، هدایت شده است. اما پس از مرگ ناگهانی السبسی برنده انتخابات 2014 در ماه جولای امسال، مردم و سیاستمداران تونس به‌سوی انگاره‌هایی نو به حرکت درآمده‌اند. نتیجه انتخابات تازه تونس نشان می‌دهد شاخصه‌های آزادی و بنیادهای یک گزینش اصولی تا چه حد در این کشور حفظ شده و البته در آزمونی مهم‌تر جایگاه بهار عربی نیز 10 سال پس‌از سرکوب اولیه آن در سطح آفریقا مشخص‌تر خواهد شد.
منبع: Yale Global