نشنال پست(کانادا):
حمله ویروس جدید کرونا به جوانان و افرادی که مبتلا به بیماریهای زمینهای نیستند معضل جدیدی پیش روی پزشکان کانادایی قرار داده است. این شرایط در حالی نگران کننده شده است که در چند هفته اخیر شمار ورزشکاران کانادایی مبتلا به ویروس کرونا و بستری شدگان سیری صعودی را نشان میدهد.
گالف نیوز(امارات):
19 کشور حوزه یورو برای بار دوم در مدت یک سال رکود اقتصادی را تجربه کردند. اقتصاد قاره سبز به دلیل قرنطینههای اجباری و روند کند واکسیناسیون با درآمد تقریبی 0.6 درصد، دچار این بحران دوباره شده است. اقتصاددانان معتقدند گرچه بسته حمایتی اتحادیه اروپا میتواند تا حدودی شرایط را بهبود بخشد اما وضعیت تا تابستان بهتر نخواهد شد.
تریبیون(فرانسه):
به باور تحلیلگران فرانسوی، امانوئل مکرون رئیس جمهوری این کشور با اعلام مرحله دوم ارتقای اقتصادی و سرعت بخشیدن به روند سرمایهگذاری ها در برهه فعلی ریسک بزرگی کرده است، چراکه اقتصاددانان معتقدند حتی در صورت بازگشایی همه مشاغل تا پایان ژوئن، 5درصد درآمد خالص پیشبینی شده برای سال 2021، قابل دستیابی نخواهد بود.
امریکا روند خروج از افغانستان را آغاز کرد
پایان 20 سال حضور نابجا
بنفشـــه غلامــی - زهــــــره صفاری/
26 سپتامبر 2001 (4 مهر1380) تنها 15 روز پس از حملات 11 سپتامبر القاعده علیه امریکا، یک بالگرد نظامی امریکا با هشت سرنشین، مخفیانه وارد دره پنجشیر در شمال کابل شد تا آغازگر جنگی 20 ساله شود. جنگی که دیروز اول ماه مه 2021 وارد مرحله پایانی خود شد و نخستین گروه از نظامیان امریکا خسته از بار جنگی بیحاصل سوار هواپیما شدند تا خاک افغانستان را برای همیشه ترک کنند. یک تریلیون دلار هزینه و مرگ 2 هزار و 400 نفر از نظامیان پنتاگون تنها دستاورد امریکا از این جنگ بود.
تنها ساعتی پس از حمله القاعده به برجهای دوقلوی تجارت جهانی بود که «جورج بوش»، رئیس جمهوری وقت امریکا با پیشنهاد ژنرال «تامی فرانک»، فرمانده وقت فرماندهی مرکزی سنتکام، تصمیم به حمله به افغانستان گرفت.
در آن زمان هدف اصلی نابودی القاعده و تروریسم اعلام شد. مسأله بغرنجی که هنوز هم آنچنان به قوت خود باقی است. القاعده درست همزمان با خروج نخستین گروه نظامیان امریکا از افغانستان، دست به تهدید واشنگتن زده و اعلام کرده است جنگ آنان با امریکا تنها زمانی به پایان میرسد که نظامیان این کشور از سایر کشورهای اسلامی خارج شوند. این در حالی است که هدف دومی که امریکا هنگام آغاز جنگ مدعی آن شده بود، یعنی مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیز به قوت خود باقی است.به گــــــــــــــــــــــــــــزارش خبرگزاری «آسوشیتدپرس»، بر اساس برآوردهای دانشگاه «براون» که کار ارزیابی هزینههای جنگ امریکا را در مناطق مختلف جهان انجام میدهد، سهم ارتش امریکا از تلفات و هزینههای جنگی که خود در افغانستان افروخت کم نبوده و 2 هزار و 400 نظامی این کشور به خاطر جنگافروزی واشنگتن در افغانستان جان خود را از دست داده و بیش از 20 هزار نفر از آنان زخمی شدهاند. باید به این آمارها افزود شمار بالای نظامیان امریکایی که بخاطر تأثیرات ناشی از این جنگ دست به خودکشی زده یا از اثرات روانی آن رنج میبرند.
اما بیشترین آسیب را از این جنگ مردم افغانستان دیدند. از سال 2001 تا کنون حاصل جنگ امریکا در افغانستان کشته شدن حداقل 47 هزار و 245 غیر نظامی افغان و همچنین 72 خبرنگار و 444 امدادرسان بوده است. ضمن اینکه شمار سربازان کشته شده ارتش افغانستان در این سالها تا 69 هزار نفر برآورد شده است. این جنگ 2.7 میلیون افغان را به مهاجرت به سایر کشورها واداشته و 4 میلیون نفر نیز در داخل این کشور آواره شدهاند.
واکنشهای داخلی و خارجی به تصمیم بایدن
خروج امریکا از افغانستان با واکنشهایی روبهرو شده است. «نیکلای پاتروشف»، دبیر شورای امنیت روسیه معتقد است، حضور امریکا در افغانستان تنها باعث تشدید تنش در این کشور شد. این در حالی است که سیاستمداران داخل امریکا مخالف خروج نظامیان کشور خود از افغانستان هستند. در حالی که «هیلاری کلینتون» و «کاندولیزا رایس»، وزرای خارجه اسبق امریکا از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه تأکید کردهاند این کار اشتباه بوده و امریکا باید در صورت لزوم به افغانستان بازگردد، سناتور «میچ مککانل»، رهبر جمهوریخواه سنای امریکا معتقد است با توجه به اینکه امریکا طی یک سال گذشته حتی یک نیرو را هم در مبارزه در افغانستان از دست نداده است، باید در این کشور میماند. او مدعی شده آنچه باعث نگرانیاش میشود، این است که تا پایان سال طالبان کنترل افغانستان را به دست بگیرد.
کارشناسان و تحلیلگران افغان چه میگویند
خروج بی حاصل امریکا با واکنش تحلیلگران افغانی نیز همراه بوده است. «حارث جبران»، تحلیلگر روزنامه «هشت صبح» چاپ کابل خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را امری خجسته خوانده و نوشته است: «بدون شک نیروهای نظامی افغانستان در دو دهه گذشته، آموزشهای حداقلی را دیدهاند و تجربه محاربه و به دوش کشیدن بار جنگ در سالهای پسین، آنها را قادر ساخته است تا خود به صورت مستقل دفاع کنند.» وی با این حال خواهان خروج مسئولانه امریکا از افغانستان است و نوشته است: «تعهدات مالی و سیاسی باید همچنان محفوظ بماند تا چتر مصونیت صفوف نیروهای دفاعی - امنیتی و دموکراسی برقرار باشد. قطع شدن کمکها و هزینهها میتواند هزینه گزافی به دنبال داشته باشد.»
روزنامه «اطلاعات روز» نیز در سر مقاله خود نوشته است: «جو بایدن، رئیس جمهور امریکا در نخستین سخنرانی خود در کنگره گفته که امریکا درصدد پایان جنگ در افغانستان است. او گفت: تهدید القاعده در افغانستان کاهش یافته است. اما این در حالی است که برای خروج نیروهای خارجی، این کشور ناگزیر شده است که پیشرفتهترین سامانه موشکی را مستقر کند و صدها نیروی ویژه برای خروج مصون بفرستد. این ترس احتمالی ناشی از تهدید بزرگی است که هنوز در افغانستان وجود دارد. روزنامه «صبح کابل» هم در سرمقاله خود نوشت: «پس از حادثه ۱۱سپتامبر، مبارزه در برابر تروریسم، هدف مشترک امریکا و ناتو قرار گرفت؛ ناتو در کنار ایالات متحده امریکا 20 سال در افغانستان جنگیدند. تا ۲۰۱۴، تروریسم جایگاه خود را به عنوان تنها دشمن امریکا و ناتو حفظ کرد... (اما بعد) ایالات متحده در سند استراتژی امنیت ملی ۲۰۱۷ خود، چین و روسیه را در کنار تروریسم به عنوان تهدید تعریف کرد؛ (و سپس) برای خردکردن تعریف تروریسم، در 29 فوریه ۲۰۲۰ پس از 18 ماه گفتوگو با گروه طالبان؛ (این گروه) را از فهرست گروههای تروریستی بیرون کشید. در کنار آن به طالبان قول داد که نیروهای نظامیاش را تا ۲۰۲۱ از افغانستان بیرون میکشد و به طالبان در ازای قطع رابطه با القاعده و مبارزه در برابر تروریسم، اجازه داد که در گفتوگو با حکومت افغانستان، در تعیین نظام آینده این کشور سهم داشته باشند.»
در همین حال «محمد هدایت» نیز در روزنامه «افغانستان ما» بر توان مردم افغانستان برای به دست گرفتن سرنوشت خود تأکید کرده و نوشته است: «ایالات متحده پس از بیست سال حضور نظامی در افغانستان بدون این که دستاورد ملموس در زمینه مبارزه با تروریسم داشته باشد کشور را ترک میکند .... واقعیت این است که متأسفانه تروریسم اکنون پس از سالها مبارزه خونین علیه آن همچنان مقتدرانه نه تنها در صحنه جنگ بلکه در صحنه سیاسی نیز قویتر از گذشته حضور دارد.... اما با تمام آنچه گفته شد به نظر میرسد شرایط نسبت به گذشتهها بسیار تغییر کرده است و فاکتورهایی اساسی در روزگار ما وجود دارد که بازگشت به نقطه صفر و احتمال بازگشت حاکمیت سیاه طالبانی را ناممکن میسازد.
مردم افغانستان بیش از حد تصور طالبان رشد کردهاند و تغییرات اساسی در نگاه و حیات جمعی مردم به وجود آمده است ... ما برای رسیدن به یک زندگی مرفه و صلحآمیز راه طولانی در پیش داریم ولی هرگز به گذشته برنخواهیم گشت و تاریخ تکرار نخواهد گردید.»
برش
وقایع نگاری طولانی ترین جنگ امریکا
بهانه نبرد با تروریسم/ 7 اکتبر 2001، کمتر از یک ماه از حمله 11 سپتامبر به برجهای دوقلوی امریکا، «جورج دبلیو بوش»، رئیس جمهور وقت این کشور، عملیات «آزادی جاویدان» را در افغانستان آغاز کردظرف چند هفته به حکومت 5 ساله طالبان پایان داد. همین موفقیت سبب شد حدود هزار نظامی امریکایی در ماه نوامبر به فاصله یک سال به 10 هزار تن برسند.
نبرد فراموش شده/ با حمله امریکا به عراق در سال 2003 و سقوط دیکتاتوری «صدام حسین»، توجهات از افغانستان به سمت عراق چرخید. در این برهه طالبان و دیگر گروههای تکفیری در شرق و جنوب افغانستان تجدید قوا کردند. در سال 2008 درخواست نیروی بیشتر در افغانستان شد و «بوش» حدود 45 هزار و 500 نظامی دیگر به این کشور اعزام کرد.
افزایش چشمگیر نظامیان/ در سال 2009، «باراک اوباما»، رئیس جمهور وقت امریکا که در کمپینهای انتخاباتیاش بر پایان جنگهای افغانستان و عراق متعهد شده بود، شمار نظامیان را به 68 هزار تن رساند و 30 هزار تن دیگر را نیز تا ماه دسامبر همان سال به مأموریت افغانستان فرستاد. او هدف خود از این اقدام را خطر افزایش قدرت طالبان و تقویت زیرساختهای این کشور عنوان کرد. این روند در سال 2010 با اعزام بیش از 150 هزار نیروی خارجی که 100 هزار امریکایی میان آنها بود، ادامه یافت.
کشته شدن بن لادن/ 2 مه 2011، «اسامه بن لادن» رهبر طالبان در عملیات نیروهای ویژه امریکایی در پاکستان کشته شد.
پایان عملیات نظامی/ ائتلاف ناتو در سال 2014 مأموریت خود را در افغانستان پایان داد. به این ترتیب 12 هزار و 500 نظامی خارجی - که 9800 نفر امریکایی بودند - برای آموزش سربازان افغانستانی و هدایت عملیاتهای ضدتروریستی در این کشور ماندند. اما در سال 2015، با قدرت گرفتن طالبان و فعالیت داعش در سال 2015 امنیت در افغانستان به مخاطره افتاد.
قرارداد تاریخی/ در سال 2018، مذاکرات امریکا با طالبان آغاز شد و در 29 فوریه 2020، توافقی تاریخی در دوحه قطر به امضای طرفین رسید. قراردادی که براساس آن قرار شد با آغاز مذاکرات صلح بینالافغانی میان دولت افغانستان و طالبان و تضمین امنیت این کشور، روند خروج نیروهای خارجی از ماه مه کلید بخورد.
پایان طولانیترین جنگ واشنگتن/ شمار نظامیان امریکایی در پایان دوران «ترامپ» در ژانویه2021 به 2500 نفر رسید. در ماه آوریل، «جو بایدن» رئیس جمهوری امریکا، 11 سپتامبر را پایان جنگ افغانستان اعلام کرد؛ شرایطی که از ضربالاجل تعیین شده توسط ترامپ فاصله زیادی داشت. اما سرانجام در 29 آوریل نیروهای ناتو تحت حمایت امریکا با خروج 9600 نظامی، فرایند پایان جنگ را آغاز کردند.
سناریوهای امریکا در خروج بی نتیجه از افغانستان
ادامه از صفحه اول : بنابراین تداوم حضور آنها میتوانست پیامدهای منفی بیشتری برای ایالات متحده داشته باشد. جنگی که امریکاییها برای توصیف آن اصطلاح «ویتنامیزه شدن» یعنی جنگ طولانی، پرهزینه و بی فایده را به کار میبرند.
اما سومین سناریو خروج «مسئولانه» امریکا از افغانستان است.
براساس این سناریو با توجه به تعهدات امنیتی بین امریکا و دولت افغانستان، امریکا از موضع مستشاری بویژه از منظر آموزش، حمایت مالی و تجهیز نیروها به افغانستان کمک خواهد کرد تا مسئولیتی که قرار است نیروهای امریکایی در ارتباط با امنیت افغانستان برعهده بگیرند نیروهای افغان برعهده بگیرند. در همین حال در پیشبرد پروسه صلح میان دولت افغانستان و طالبان نیز همکاری خواهد داشت. پروسهای که طالبان را از گروهی نظامی به سیاسی بدل خواهد کرد.
براساس این سه سناریو، جمعبندی محافل استراتژیک امریکا بر سناریوی سوم قرار گرفت و قرار بر خروج مسئولانه نیروهای امریکایی از افغانستان شد. اما در حال حاضر دغدغه امریکاییها این است که پروسه صلح به خوبی پیش نرود. طالبان، امریکاییها را به خلف وعده متهم میکند و معتقد است آنها پروسه صلح دوحه را طی نکردهاند و از این منظر نگاه منفی به طرف امریکایی دارد.
بنابراین ممکن است طالبان با نفوذ ایالات متحده امریکا در افغانستان به هر شکل ممکن مخالفت کند. در این شرایط حتی اگر بخشی از نیروهای طالبان سیاسی شده و در چارچوب پروسه صلح وارد هیأت حاکمه افغانستان شوند، بخش دیگری از این گروه که مخالف فرایند صلح هستند به عملیات نظامی خود ادامه خواهند داد.
در واقع در اینجا طالبان به دو گروه با دو کارکرد متفاوت تقسیم خواهد شد؛ یک گروه در سیاست پیش خواهد رفت و دیگری در تقسیم کار برنامهریزی شده به شکل مسلحانه عمل میکند که نتیجه هر دوی آنها عقبنشینی هر چه بیشتر دولت افغانستان خواهد بود. دومین نگرانی برای امریکاییها حضور چین در افغانستان است. چراکه بلافاصله پس از تصمیم امریکا برای خروج، چینیها برای پر کردن خلأ ایالات متحده وارد میدان شدند. این سیاست چینیها را میتوان در چارچوب بازی بزرگ میان امریکا و چین قرار داد.
براساس قواعد این بازی بزرگ، چینیها تلاش خواهند کرد هر روز بیش از پیش امریکاییها را از عرصههای استراتژیک مختلف وادار به عقبنشینی کنند و تداوم این فرایند اما بتدریج به کاهش نفوذ ایالات متحده امریکا در مناطق مختلف منجر خواهد شد.
بنابراین، این دو دغدغه بسیار مهم برای امریکاییها نگرانیهایی را به وجود آورده که ممکن است در آینده نیز همچنان برای آنها باقی بماند.
خاطرات یک دیپلمات
روایت گمشده
فاروق الشرع / وزیر خارجه سابق سوریه
مترجم: حسین جابری انصاری
اولین دیدار خارجی از غرب آفریقا
دو ماه پس از تعیین من به عنوان وزیر مشاور در امور خارجه، مقرر شد به عنوان عضو سوری کمیته سهجانبه مرکب از سوریه، الجزایر و امارات که در اجرای مصوبه اجلاس سال ۱۹۷۹ سران عرب در تونس تشکیل شده بود، عازم دیدار از 11 کشور غرب آفریقا شوم. این مأموریت که با هواپیمای راشد عبدالله النعیمی وزیر امور خارجه امارات انجام شد، دو هفته طول کشید و وزیر اماراتی برخلاف همکار الجزایری، شوخ طبع بود که به سفری چنین طولانی طعمی از لطافت میداد. یکی از لطیفههای او را که هنوز به یاد دارم این بود که هیأتی به نمایندگی از سازمان ملل متحد در پایان دهه ۱۹۴۰ و پیش از کشف نفت در منطقه مشیخات، برای مقابله با ملخ که شنهای این منطقه را فراگرفته بود؛ به آنجا رفتند. شیوخ و اهالی منطقه تشکیل جلسه داده و تصمیم گرفتند هیأت سازمان ملل متحد و کارشناسان بیگانه آن را طرد کنند. زیرا هیأت متوجه این نبود که مردم از ملخ که در آن دوره جزئی از وعدههای اصلی غذای فقرای منطقه بود، استقبال میکردند.
در این سفر به کشورهای آفریقایی، از این موضوع غافلگیر شدم که اقلیتهای عرب و اکثریت لبنانی آنها، از امکانات گستردهای مانند کارگاهها، کارخانهها، و نیروی ماهر کارگری و فنی در بسیاری از کشورهای غرب آفریقا برخوردار و با طبقه حاکمه، خواهی نخواهی نزدیک هستند و بویژه از دید آفریقاییهای فقیر و حاشیهنشین که بسادگی نمیتوانند لقمهای غذا برای زندگی به دست آورند؛ مرتبط با طبقه حاکمه محسوب میشوند.
در اینجا نمیتوانم درباره این دیدار و نقاط منفی و مثبت و تناقضهای آن، زیادهگویی کنم؛ اما میتوانم در جملاتی کوتاه این سفر را خلاصه کنم، اگر چه آنکه میخواهد بیشتر بداند و بوالفضولی برای تمایز میان دیروز و امروز دارد را سیراب نخواهد کرد. اما وضعیت گذشته، بذرهای تناقض را در بسیاری از ابعاد زندگی حتی برای طبقات حاکمه در درون خود داشت.
یکی از رؤسای این کشورها در جمهوری بنین که افسری با درجه سرهنگی بود، و حسنی زعیم را به یادم میآورد، دفتر کار خود را از عاج سفید و فولاد قرمز به شکل فضاپیما و با رنگهای زرد و پنجرههای بیضوی کوچک ساخته بود که شباهنگام از پشت شیشههای آن ستارهها میدرخشیدند و خانهها را از آسمان میتوانستی ببینی.
خاطرات 453 روز حضور در کاخ سفید
اتاقی که در آنجا اتفاق افتاد
جان بولتون / مشاورامنیت ملی سابق ترامپ / مترجمان: مسعود میرزایی و بهجت عباسی
ادامه پاورقی خاطرات بولتون را در سایت ایران آنلاین (ion.ir) بخوانید.