گروه اقتصادی/ درحالی که دلالان در بازار آزاد از جو روانی به وجود آمده درخصوص مذاکرات هسته‌ای استفاده می‌‌کنند و دلار آزاد را به بالای 30 هزارتومان رسانده‌اند، آمار و قیمت ارز دربازار رسمی که بیش از 95 درصد از نیاز ارزی کشور را تأمین می‌‌کند گویای عدم تغییر معنادار است.
آمارهای رسمی نشان می‌‌دهد که از ابتدای سال جاری تاکنون میزان عرضه ارز دربازار نقد و حواله افزایش قابل توجهی داشته که این میزان تمام نیاز واردکنندگان و سایر نیازهای ارزی را تأمین می‌‌کند. علاوه براین بانک مرکزی برای افزایش عرضه ارز و تأمین هر میزان نیاز واردات اعلام آمادگی کرده است.با این حال بانک مرکزی به دلیل افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و افزایش فاصله قیمتی میان ارز نیمایی و آزاد، براساس اختیارات ویژه‌ای که شورای عالی هماهنگی اقتصادی با حضور سران سه قوه به این نهاد داده است، برنامه‌های ویژه‌ای را برای جلوگیری از تلاطمات دربازار آزاد آغاز کرده است.در جلسه روز 11 خرداد شورای عالی هماهنگی سران قوا به ریاست رئیس جمهور، اختیارات جدید و ویژه‌ای به بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز داده شد. براساس مصوبه این جلسه همچنین معاملات فردایی طلا همانند معاملات فردایی ارز، ممنوع و غیرقانونی شناخته شد و فعالان این بازار به جرم اخلال اقتصادی، تحت پیگرد قرار خواهند گرفت. برهمین اساس، با همکاری بانک مرکزی و پلیس امنیت اقتصادی ۳۱ نفر از سرشاخه‌های معاملات فردایی ارز و طلا دستگیر شدند. 
جلسه ویژه ارزی رئیس کل بانک مرکزی با صرافان
روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی جلسه‌ای با صرافان ارزی برای اجرای سیاست‌های جدید ارزی در ساختمان میرداماد برگزار کرد. در روزهای اخیر به دلیل جو روانی و حواشی مربوط به مذاکرات هسته‌ای، بازار ارز دچار نوسان شده و نرخ ارز افزایش یافته که فعالان بازار هم علت اصلی نوسانات اخیر ارزی را جو روانی می‌دانند و می‌گویند عرضه ارز مناسب است، اما بانک مرکزی نباید اجازه دهد که اختلاف دلار نیمایی و آزاد افزایش یابد. 
میزان عرضه ارز افزایش می‌یابد
درهمین راستا، دیروز رئیس کل بانک مرکزی با تشریح وضعیت عرضه و تأمین ارز مورد نیاز کشور، برنامه‌های خود را برای ساماندهی این بازار اعلام کرد. رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر اینکه از ابتدای سال تا 20 خرداد مجموعاً 8 میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار در بازار حواله به عنوان یکی از مهم‌ترین بازارها، معامله شده است، گفت: در جلسه دیروز با صرافان مقرر شد تا در زمینه اسکناس، میزان عرضه ارز را بیشتر و مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس را هم تسهیل کنیم. بدین ترتیب اتفاق مثبتی رخ می‌‌دهد و حجم معاملات بالا خواهد رفت تا نیاز واقعی بازار را به صورت کامل پوشش دهیم.
علی صالح آبادی با بیان اینکه صادرکنندگان نفتی، غیرنفتی، پتروشیمی و فرآورده‌ها، در بازار عرضه ارز داشتند و تمام تقاضاهایی را که در بازار بوده  پوشش دادند، تأکید کرد: این رقم در مدت مشابه سال گذشته، ۴.۶ میلیارد دلار بود و این امر به معنای رشد قابل توجه در بازار ارز است. رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار در بازار حواله معامله می‌‌شود، یادآور شد: در این بازار عرضه‌ها به مراتب بیش از تقاضاست. در واقع مشکل ما در گذشته این بود که بانک مرکزی ارزهای دولت را خریداری می‌‌کرد و ریال را به دولت و بازار می‌‌داد.وی یادآور شد: علاوه بر اینها بانک مرکزی در سایر حوزه‌ها مرتبط و اثرگذار است، حضور جدی و فعال دارد و این موضوعات را دنبال می‌کند و مطمئناً باتوجه به وضعیت خوبی که در حوزه درآمدهای ارزی کشور چه به لحاظ حواله و اسکناس وجود دارد تعادل خوبی در بازار برقرار کند و امیدوارم این سیاست در بازار دنبال شود.رئیس کل بانک مرکزی افزود: در بازار اسکناس نیز صادرکنندگان به عنوان عرضه کننده ارز و بانک مرکزی نیز به عنوان بازارساز در بازار حضور دارند و همان طور که بکرات اشاره کردم در حال حاضر میزان اسکناسی که در بانک مرکزی داریم، هیچ زمانی در تاریخ بانک مرکزی این میزان از اسکناس نبوده است. بنابراین با توجه به این میزان از اسکناس به هر نحوی که بازار تقاضای واقعی داشته باشد، آمادگی پوشش آن را داریم.
وی خاطرنشان کرد: هماهنگی بسیار خوبی بین وزارت صمت، سیاست‌های تجاری و ارزی وجود دارد که باعث شده بتوانیم تمام تقاضاهای واقعی حواله را در بازار پوشش دهیم که قرار است این اطلاعات هر روز نیز اطلاع‌رسانی شود.
وی یادآور شد: خوشبختانه به دلیل بالا رفتن قیمت نفت، فرآورده‌ها، پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها در بازارهای جهانی، قیمت نیز بالا رفته و صادرات غیرنفتی ما بیشتر شده است، بنابراین حجم صادرات بیشتر شده و این نکته حجم عرضه ارز را در بازار حواله نسبت به گذشته بیشتر و مطلوب‌تر کرده است.
صالح آبادی درخصوص پوشش تقاضاهای واردات عنوان کرد: در پوشش تقاضای واردات هیچ مشکلی وجود ندارد و هم صادرکنندگان و هم بانک مرکزی و بانک‌ها نیز عرضه ارز دارند و بنابراین ما می‌‌توانیم تقاضاها را به صورت کامل پوشش دهیم. به این معنا که صادرکنندگان نسبت به عرضه ارز خود اقدام می‌کنند و بانک مرکزی نیز به عنوان بازارساز وجود دارد.وی درباره اوراق ارزی افزود: در این باره پروژه‌هایی انتخاب می‌‌شوند که درآمد ارزی و بازده قابل قبولی داشته باشند و از توجیه‌پذیری خوبی برخوردار باشند و بتوانند از محل عایدی ارزی خودشان بازپرداخت ارزی اوراق و اصل و فرعش انجام شود.
صالح آبادی در پایان یادآور شد: در این باره پروژه‌ها در حال بررسی است و مقررات آن هم در حال نهایی شدن است و چند روز آینده ابلاغ می‌‌شود و همزمان با پروژه جدید که تعریف می‌‌شود این اوراق منتشر می‌‌شود. این اوراق را هم مردم با ارز و هم کسانی که حواله دارند می‌‌توانند خریداری کنند و بازپرداخت آن نیز تضمین شده است که اصل و فرعش به شکل ارز بازپرداخت شود. 
بازار رسمی آرام، بازار غیر رسمی متلاطم
طبق روال گذشته، دلالان با تکیه بر عوامل غیراقتصادی همانند مذاکرات بازار خود را گرم می‌‌کنند؛ بازاری که سهم کمتر از پنج درصدی ازکل بازار ارز دارد و به همین میزان می‌‌توان برای قیمت آن هم اهمیت قائل شد. در شرایطی واسطه‌ها بر تنور افزایش قیمت ارز آزاد می‌‌دمند که عرضه ارز در کشور رشد جهشی داشته است. براساس اطلاعات ارائه شده، تأمین ارز در سال 1400 با افزایش 57 درصدی در مقایسه با سال 1399 به بیش از 57 میلیارد دلار رسید در حالی که تأمین ارز انجام شده در سال 1399 مجموعاً 36.5 میلیارد دلار بود.درخصوص بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور نیز مجموع عرضه ارز توسط صادرکنندگان در سامانه نیما در طول سال گذشته 29 میلیارد و 300 میلیون دلار بود که از رشد 66 درصدی نسبت به سال 1399 برخوردار است. علاوه براین، میزان خرید و فروش اسکناس دلار در بازار متشکل معاملات ارزی با افزایش 176 درصدی در پارسال درمقایسه با سال 1399 به رقم  یک میلیارد و 694 میلیون دلار رسید.ازنیمه دوم سال گذشته شتاب صادرات غیرنفتی درکنار رشد صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی، پشتوانه مطمئنی برای تأمین ارز مورد نیاز کشور بوده است. از یک سو طبق اعلام وزارت نفت درآمدهای نفتی و بازگشت ارز حاصل از آن به کشور رشد قابل توجهی داشته به طوری که در دو ماه ابتدایی سال نسبت به دوره مشابه سال قبل 60 درصد بیشتر شده است و ازسوی دیگر، اطلاعات رسمی از تجارت خارجی که درسال گذشته با رشد 38 درصدی از مرز 101 میلیارد دلار عبور کرد، از افزایش چشمگیر صادرات حکایت دارد، به طوری که طی سال گذشته صادرات غیرنفتی کشور به ۴۸.۶ میلیارد دلار رسید که ۴۰ درصد افزایش داشته است. به دنبال آن در دو ماهه نخست سال جاری نیز ارزش صادرات کشور حدود ۳۷ درصد رشد داشته است. صادرات کالاهای غیرنفتی کشور در دو ماه نخست امسال هشت میلیارد و 516 میلیون دلار بوده و واردات نیز هشت میلیارد و 115میلیون دلار که با پیشی گرفتن صادرات از واردات تراز تجاری کشور مثبت 401 میلیون دلار شده است. طی این دو ماه 16 میلیارد و 631 میلیون دلار تجارت کشورمان در حوزه غیرنفتی بوده  که 31 درصد افزایش نسبت به دو ماهه سال 1400 داشته است.
بدین ترتیب همان گونه که مشاهده می‌‌شود، به دلیل رشد قابل توجه درآمدهای ارزی کشور با هیچ گونه کمبودی مواجه نیست و در بسیاری از روزها، ارز عرضه شده در سامانه‌ها درمقابل تقاضا با مازاد روبه‌رو می‌‌شود.

میزان سپرده‌ها و تسهیلات بانکی تا پایان فروردین ماه سال‌ جاری نسبت به مقطع مشابه در سال گذشته معادل ۴۲.۴ و ۴۸.۴ درصد افزایش یافته است. براساس گزارش بانک مرکزی از وضعیت کل مانده سپرده‌ها و تسهیلات ریالی و ارزی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به تفکیک استان در پایان فروردین ماه سال‌ جاری، مانده کل سپرده‌ها به رقم ۵۵۳۹.۷ هزار میلیارد تومان رسیده است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل و پایان سال گذشته معادل ۴۲.۴ و ۰.۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
همچنین، بالاترین مبلغ سپرده‌ها مربوط به استان تهران با مانده ۲۹۹۳.۱ هزار میلیارد تومان و کم‌ترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویراحمد معادل ۱۵.۱ هزار میلیارد تومان است.
علاوه بر این، مانده کل تسهیلات در این زمان ۴۱۶۰.۸ هزار میلیارد تومان است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل و پایان سال گذشته معادل ۴۸.۴ و ۰.۵ درصد افزایش داشته است.
طبق این گزارش، بیش‌ترین مبلغ تسهیلات نیز مربوط به استان تهران با مانده ۲۵۹۷.۷ هزار میلیارد تومان و کم‌ترین مبلغ مربوط به استان کهگیلویه و بویر احمد معادل ۱۴.۷ هزار میلیارد تومان است.
نسبت تسهیلات به سپرده‌ها بعد از کسر سپرده قانونی ۸۳.۳ درصد است که نسبت به مقطع مشابه سال قبل و پایان سال قبل، به ترتیب ۳.۱ و ۰.۱ واحد درصد افزایش را نشان می‌دهد که نسبت مذکور در استان تهران ۹۵ درصد و استان کهگیلویه و بویراحمد ۱۰۹.۴ درصد است.در این گزارش، یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر مرکزی بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران بیان شده و عمده فعالیت‌های بانکی آنها از طریق شعب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری استان تهران انجام می‌شود.

در حج تمتع امسال به زائران بیت‌الله الحرام تعداد ۵۰۰ یورو به قیمت نرخ ارز بازار متشکل یا به عبارتی نرخ صرافی به‌عنوان ارز همراه تخصیص می‌یابد.
به گزارش مهر، با توجه به نیاز هر ساله حجاج به ارز مسافرتی، بانک مرکزی مبلغ ۵۰۰ یورو به هر زائر حج تمتع اختصاص می‌دهد.این ارز مسافرتی از سوی بانک مرکزی در سال‌های گذشته بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ یورو برای هر زائر ایرانی بود و امسال نیز میزان ارز حجاج پس از اعلام سعودی‌ها برای پذیرش زائر خارجی، ۲۰۰ یورو اعلام شده بود که در نهایت با پیگیری‌های سازمان حج و زیارت این مبلغ به ۵۰۰ یورو افزایش یافت.نرخ ارز اختصاص یافته به زائران حج تمتع سال‌ جاری به نرخ ارز متشکل (صرافی) تعیین شده که با توجه به قیمت امروز هر یورو در صرافی‌ها برای خرید ۵۰۰ اسکناس یورو باید حدود ۱۴ میلیون و ۱۹۰ هزار تومان پرداخت کرد.
طبق اعلام سازمان حج و زیارت، در حالی امسال حدود ۴۰ هزار زائر به حج تمتع مشرف می‌شوند که این افراد  سال ۹۹ هزینه حج تمتع را پرداخت کرده بودند و بخشی از هزینه‌ها نیز با توجه به افزایش برخی قیمت‌ها از سوی دولت عربستان، در هفته‌های اخیر توسط زائران پرداخت شده است.