همه چیز بهانه است؛ هدف، مهار ایران است
حسین حاجی
تحلیلگر سیاسی
نه تحریمهای اقتصادی و نه بهانههای موشکی و هستهای و نه دلسوزیهای دروغین حقوق بشری و نه بحران و تنگنای حجاب و پوشش، هیچکدامشان دلیل جدل و خصومت اصلی و اساسی امریکا با ایران نیست. سطح تحلیل اگر خُرد و نازل باشد سرانجام به تقلیلگرایی میانجامد و ما را از عمق فهم استراتژیک باز میدارد. دشمنی عمیق امریکا نه در شیوه توصیف میگنجد و نه در روش تفسیر و تحلیل جای دارد، بلکه به فهم تبیین و به دانش هرمنوتیک و تأویل نیازمند است تا بتواند هدف غایی امریکا را در دفن موجودیت ایران آشکار و هویدا کند.
اگر نبود این دلایل چرا باید امریکا از چند موشک ایران بترسد، اما از صدها موشک اتمی پاکستان، هندوستان و کره شمالی و.... هیچ واهمهای به دل نداشته باشد؟ کودکان یمن با بمبهای فسفری ذوب! در عربستان گردن جوانها با شمشیر قطع! در امریکا و اروپا تجاوز جنسی، تبعیض و آپارتاید نژادی علیه رنگینپوستان غوغا! استبداد و جنایت دموکراتیک رهبران اروپا و امریکا جایگزین حقوق بشر! یاللعجب؛ با چه حُجت عقلی، نژادی، ناسیونالیستی و اخلاقی، دلشان به سیادت، امنیت، سلامت و آینده جوان ایرانی میتپد؟
سیاست مهار (containment policy) ایران با نظریهپردازی مارتین ایندیک از دیپلماتهای ارشد امریکا و توسط بیل کلینتون در دهه نود سده بیستم میلادی رقم خورد، سیاست مهار ایران برگرفته از نسخه موفق سیاست سد نفوذ و مهار شوروی توسط نظریهپرداز رئالیست و واقعگرای مشهور امریکا جُرج کنان بود. سیاست مهار شوروی چهل سال طول کشید و درسال ۱۹۹۱ شوروی فروپاشید.
صرفنظر از اینکه آیا سیاست مهار امریکا بهتنهایی موجبات فروپاشی شوروی شد، تحلیل و آنالیز این نوشتار نیست، اما راهبرد امریکا را یکی از متغیرهای مهم در فروپاشی آن میدانم.
اگر بخواهیم به مَجد و عظمت قدرت جمهوری اسلامی و افول قدرت امریکا پی ببریم لازم است اهمیت این بزرگی را با قدرت اتحاد جماهیر شوروی سابق مقایسه کنیم.
شوروی سابق در بحران موشکی کوبا با استقرار موشکهای اتمی خود در کوبا - کشوری در امریکای شمالی - اقتدار و قدرت نفوذ خود را به رخ کشید و امریکا را مجبور به تمکین و تسلیم کرد، اما تغییر و تداوم سیاستهای امریکا از تهدید سخت به جنگ نرم، موجبات فروپاشی شوروی را فراهم کرد.
سیاست مهار دوگانه (dual containment) ایران و عراق توسط بیل کلینتون در سال ۱۹۹۳ که با هدف دوری دو کشور از ائتلافسازی علیه امریکا بود، در عراق تا اندکی بویژه در اقلیم کردستان جواب داد. چه اینکه هدف از مهار عراق دلیل مهار ایران بود.
برگردیم به قدرت ایران و ترس امریکا از ابرقدرتی آتی ایران، بله ابرقدرتی ایران دور از محاسبات عینی و میدانی نیست، ایران در چند قدمی ابرقدرتی است، ایران دور زده از تحریمهای بینالمللی و جهانی، یک تنه در برابر جنگ نامتقارن امپراطور رسانه و تحریمهای ظالمانه ایستاده است، ایران فاتح بسیاری از رشتههای علم و تکنولوژی است، ایران اولین قدرت نظامی خاورمیانه و سومین قدرت موشکی دنیاست، اندازه قدرت دریا پایه ایران در خلیج فارس و انهدام منابع و منافع لجستیک و ناوهای امریکا و اروپا به مراتب قویتر از شوروی دیروز و روسیه امروز است.
هراس و وحشت امریکا نه تخیلات ذهنی است و نه از جنس افسانههای تاریخی و نه نگاه پوپولیستی عوامفریبانه و نه برای خرید دلخوشیهای نسیه است، بلکه واقعیتی است عینی و انکارناشدنی میدانی و اگر نبود قدرت ایران، امریکا یک لحظه در حمله پیشدستانه خود دریغ نمیکرد. با این وصف مهار ایران در میادین نبرد نظامی منتفی است، سیاست تحریم (sanction policy) تلفیقی و ترکیبی امریکا - اروپا نیز بعد از دو دهه در نازلترین و ضعیفترین حالت از ریتمهای تنفسی است! آخرین و سمیترین حربه امریکا جنگ روانی و فروپاشی ذهنها از طریق بمباران رسانهای و تبلیغاتی است! عبور ایران از پیچ دوربرگردان و تضمین ثبات و آرامش جامعه، همت بلند پدران و مادرانی را میطلبد که امنیت و آسایش فرزندانشان در گرو آن است.
تداوم پرستیژ و ابرقدرتی امریکا در گرو آخرین دوندگی نفسگیرشان در وقتهای اضافه بازی است، حراست و پاسداری از دروازه ایران وظیفه غیرتمندانه هر ایرانی است.
سیاست های ایالات متحده چگونه همپیمانان غربی اش را به دردسر می اندازد؟
اروپا، فدای جاهطلبی امریکا
بهادر نوکنده
دانشجوی دکترای روابط بینالملل
امریکا با جاهطلبیهای خود در عرصه بینالملل سعی در پیگیری اهداف پوسیدهای چون بازیابی نظام تکقطبی با محوریت خود دارد در همین راستا برای ازبین بردن قدرتهای منطقهای و بینالمللی تلاش میکند. یکی از رقبای دیرینه و قدرتهای بینالمللی روسیه است به همین منظور امریکا با هزینه بسیار گزاف به دنبال نزدیک شدن به مرزهای روسیه و فشار حداکثری بر این کشور است.
مهمترین ابزار نزدیکی به همسایههای روسیه، ناتو است. امریکا از طریق بنیاد سوروس و مؤسسات به ظاهر غیردولتی با ساماندهی انقلاب رنگی، گسترش ناتو به سوی روسیه را در دستور کار خود قرار داد. یکی از کشورهای مورد هدف امریکا به منظور فشار بر روسیه اوکراین است. در اوکراین، فعالان جنبشهای دانشجویی از طریق تأمین مالی یا آموزش، رژیم حاکم را به مبارزه طلبیدند. بر اساس اظهارات مندرج در «گاردین»، ائتلافی از نهادها و سازمانهای دولتی و غیردولتی امریکایی شامل وزارت خارجه امریکا، مؤسسه ملی دموکراتیک برای امور بینالمللی، مؤسسه بینالمللی جمهوریخواه، گروه بیلدربرگ، خانه آزادی و مؤسسه جامعه باز جرج سوروس همچنین بنیاد وقف ملی برای دموکراسی که از سوی دولت امریکا حمایت میشدند از جمله نهادهایی به شمار میروند که از ناآرامیهای اوکراین از سال 1988 پشتیبانی کردهاند.
اروپا در تحریم
پس از تغییرات در اوکراین با کمک امریکا این کشور خواهان پیوستن به پیمان ناتو شد که این یعنی همسایگی امریکا با روسیه؛ این تقاضا تذکر پوتین به اوکراین را در سالهای گذشته به همراه داشت اما این تذکرات نتیجه نداد و روسیه مجبور به بازدارندگی نظامی در اوکراین شد. این اقدام روسیه، تحریمهای بینالمللی همپیمانان امریکا چون اروپا را در برداشت، در مقابل روسیه هم در عملی متقابل اروپا را در زمینه انرژی تحریم کرد تا آنجا که عرضه انرژی روسیه از 45 درصد واردات گاز به اروپا در سال گذشته به تنها 14 درصد در سپتامبر 2022 رسید.
اروپا تاوان می دهد!
این تحریم باعث فشار زیادی بر اروپا در حوزه انرژی شد زیرا روسیه شریک مهم اروپا در زمینه انرژی است. بر اساس آخرین گزارش فصلی بازار گاز آژانس بینالمللی انرژی (IEA) بازدارندگی نظامی روسیه در برابر اوکراین و متعاقب آن کاهش جریان گاز به اروپا، قیمتهای بینالمللی را به بالاترین حد خود رسانده است و انتظار میرود آشفتگی بازار در سال 2023 ادامه یابد.
این گزارش میافزاید که در ایالات متحده، قیمتها به بالاترین سطح تابستانی خود از سال 2008 رسیده است. این بحران منجر به کاهش مصرف گاز طبیعی در اکثر مناطق شده است. بر اساس این گزارش، تقاضای گاز در اروپای OECD در بازه زمانی ژانویه تا آگوست، نزدیک به 10 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافت که بهدلیل کاهش تولید، حدود 15 درصد در صنعت کاهش یافت.
با تحریم گازی روسیه، اروپا مجبور به توصیههای اخلاقی در بین شهروندان خود شده و حتی به آنها گفته در مقابل سرماخوردگی مقاومت خود را بالا ببرید. توصیه آنها به شهروندانشان همبستگی، اتحاد و رفتار مسئولانه خانوار برای تضمین امنیت عرضه است.
همه گزارشها نشان میدهد اروپا چون گذشته بهدلیل عمل کردن به توصیههای امریکا دچار ضررهای شدیدی شده و در آینده نیز دچار بحران اقتصادی شدیدی خواهد شد.