مهلت 10 روزه برای شناسایی متهم اصلی بوی تهران

حمیده امینی فرد
خبرنگار
بارندگی دیروز تهران علاوه بر اینکه بار سنگین آلودگی هوا را از دوش مسئولان برداشت، مرهمی شد تا حداقل یک روز مشام تهران نشین‌ها از بوی عجیب و نامطلوب این چند روز خالی شود. کارگروه اضطرار آلودگی هوا اما فارغ از این پیش‌بینی هواشناسی، دیروز را برای بحث و بررسی بوی تهران قرار داده بود. جلسه‌ای که می‌خواست بعد از چند روز «نمی دانیم» و «تکذیب می‌شود» و «در دست بررسی است» بالاخره روشن کند که منشأ این بو از کجاست؟ اما سرانجام هم فقط 3 علت احتمالی مطرح و دوباره مهلتی 10 روزه داده شد تا کارگروه علمی متهم اصلی را شناسایی کند! انوشیروان محسنی بند پی، استاندار تهران بعد از این جلسه از 3 گاز SO۲ و SH۲ و با احتمال کمتری آمونیاک به‌عنوان علت‌های اصلی بوی نامطبوع تهران نام برد، اما او با قاطعیت اعلام نکرد که آیا فرضیه‌های از پیش مطرح شده درباره آراد کوه و بوی گوگرد تأیید می‌شود یا نه؟! بنابراین همچنان این دو فرضیه که بیشتر از سوی خیلی‌ها مطرح شده، باقی می‌ماند. آیا این بو، می‌تواند از زباله‌های چند هزار تنی آرادکوه باشد که با باد جنوب به سمت شمال کشیده شده؟ احتمالی که البته از سوی مدیران شهری رد می‌شود، اما بسیاری بر آن تأکید ویژه دارند. آنها معتقدند براساس گزارش‌های رسیده، بوی نامطبوع بیشتر در مناطق مرکزی و حتی شمالی مثل 2، 6 و 10 احساس شده و اتفاقاً ساکنین مناطق نزدیک به آرادکوه مثل 18 و 16 چنین بویی استشمام نکرده اند! در آن سو، اما مقامات وزارت بهداشت بر این باورند که این بو از دی اکسید گوگرد آلودگی هواست! آنها تأکید می‌کنند که علی رغم اینکه بررسی علت بو، جزو وظایف محیطی زیستی‌ها و شهرداری چی‌هاست، اما هر زمان که بوی نامطبوع بلند می‌شود، آنها هم تحقیقاتشان را از سر می‌گیرند تا خدای نکرده این اتفاق به کسی آسیب جانی نزند، تحقیقات آنها این فرضیه را به وجود آورده است: «در این فصل چون پدیده وارونگی هوا اتفاق می‌افتد و امکان تخلیه هوای آلوده از سطح شهر تهران وجود ندارد، آلاینده‌ها تجمیع پیدا کرده و آلودگی افزایش می‌یابد و فرضیه‌ای به وجود می‌آید که آلودگی هوا بر بروز بوی نامطبوع تأثیرگذار است.» بعد از این فرضیه این سؤال به وجود می‌آید مگر در سال‌های گذشته، آلودگی‌ها به مرحله بحران و اضطرار نرسیده و مگر این دو سال برای نخستین بار است که آلودگی هوا از خودش بو ساطع می‌کند؟ تهرانی‌ها البته نه فقط امسال که در دی ماه سال گذشته هم مشابه همین بو را استشمام کرده‌اند، اما بعید است که حافظه بویایی‌شان تشخیص دهد که این بو همان است یا نه!؟ مسئولان وزارت بهداشت تأکید دارند که «این «بو» آن «بو» نیست.» بنابراین باید پرسید آن بو از کجا بود و این بو از کجاست؟! گاز مرکاپتان (نوعی از سولفیدهای آلی که به‌ طور گسترده‌ در محصولات نفتی وجود دارند) البته علت اصلی بوی نامطبوع تهران در سال گذشته معرفی شد. با این همه تأخیر مسئولان در شناسایی این بوی عجیب و تکرار دوباره آن، این روزها بازهم داد بسیاری ازمردم را درآورده است، اگرچه مدیران شهری و بهداشت از بی‌خطر بودن این بو خبر داده‌اند، اما انتشار آن به طور گسترده، نفس کشیدن را در هوای آلوده، سخت‌تر کرده است. در این میان البته برخی مسئولان هم صدای اعتراضشان را بلند کرده‌اند. محسن هاشمی، رئیس شورای شهر از بی‌تفاوتی و کرختی مسئولان انتقاد کرده و می‌گوید که اگر مسئولان نگاهی متفاوت به این وقایع داشتند طبیعتاً می‌توانستند با اقدامات اجرایی و پیگیری مستمر آنها را حل کنند.
به‌گزارش ایسنا، محسن هاشمی در جلسه علنی شورا با بیان اینکه در هفته گذشته شاهد دو اتفاق ساده و تکراری از نظر مسئولان در سطح شهر تهران بودیم، تأکید می‌کند: حدود یکسال است که شاهد پاس‌کاری موضوع و فرافکنی آن به یکدیگر از سوی مسئولان مربوطه هستیم و تکلیف قطعی موضوع مشخص نمی‌شود، سه مسأله پسماند، فاضلاب و نشت گازهای زیرزمینی به‌عنوان عوامل احتمالی بوی نامطبوع معرفی شده‌اند، که دست کم در حوزه پسماند مدیریت شهری مسئول است و تاکنون با وجود همه شعارها و وعده‌هایی که در دهه‌های گذشته داده شده، مسأله پسماند تهران بدون تفکیک و به صورتی غیربهداشتی جمع‌آوری و در کهریزک دفن می‌شود.

نیم‌نگاه
آخرین تصمیمات جلسه بررسی منبع بوی نامطبوع تهران

 کارخانه سیمان شهرستان ری از سوخت گاز استفاده کند و مصرف سوخت مازوت متوقف شود.
کارگروه بررسی عوامل ۲۰ گانه منشأ بو گزارش خود را طی مدت ۱۰ روز ارائه دهد.
شهرداری تهران مکلف به خرید دستگاه سنجش گاز شد.‌
شهرداری تهران مکلف شد، نسبت به تأسیس ایستگاه هواشناسی و سنجش غلظت آلاینده‌های گازی در آرادکوه اقدامات لازم را انجام دهد.
متهمین اصلی کارخانه‌هایی هستند که از سوخت مازوت استفاده می‌کنند، در شهر ری در ساعتی میزان دی اکسیدگوگرد حدود ۲۰۰ برابر روز قبل بوده است.
شرکت گاز مکلف شده است نسبت به تأمین سوخت این کارخانه امروز اقدام کند و تا زمانی که از سوخت دیگری استفاده می‌کند، فعالیتش ممنوع باشد.
حضور یک گروه کارشناسی ژاپنی در آرادکوه برای بررسی منابع بو.