حقایق کارتونی

مریم درویش
خبرنگار
نقاشی‌های امیر عباسی در مجموعه‌ای به‌نام «اوتاکو» در گالری ژاله به نمایش درآمد. در این مجموعه مخاطب با آثاری مواجه می‌شود که از ابتدا برای او آشنا می‌نماید و دلیل این آشنایی چیزی جز حضور کاراکترهای شناخته شده و معروف در این آثار نیست. اما این چهره‌های مشهور نه از دنیای هنر و ورزش و سیاست، که از دنیای شاد و هیجان‌انگیز کارتون‌ها هستند و به‌همین دلیل است که همه مخاطبان با هر نوع سلیقه و گرایشی با آنها آشنایی و الفت دارند. اما نقاش در این آثار قصد بازنمایی صحنه‌ها و داستان کارتون‌ها را ندارد و قرار نیست مخاطب با دیدن تابلوها به مرور ماجراهای هیجان‌انگیز آنها بپردازد. عباسی با وام گرفتن از انیمیشن‌ها و بازی‌های کامپیوتری قصد دارد موضوع دیگری را بیان کند و به دنیای معاصر بپردازد.
عباسی در آثار خود انسان امروز را به‌کاراکترهای کارتونی تبدیل کرده است تا دغدغه‌های خود را به زبان طنز بیان کند. کاراکترهایی که در هیاهوی کارتون‌ها یا زرق و برق بازی‌های کامپیوتری در حال جنگ و جدالی مداوم برای به دست آوردن چیزهای مختلف هستند، به‌جای آدم‌هایی قرار گرفته‌اند که همان دغدغه‌ها را در ابعادی بزرگ‌تر دارند و برای رسیدن به آنها تلاشی مضاعف و جنگی خشن‌تر را به‌کار می‌برند. از این روی آثار عباسی را می‌توان دربردارنده طنز تلخ و نگاه انتقادی به فرهنگ و جامعه‌ دانست که لایه شاد و جذاب بیرونی آن، مفاهیمی قابل‌ تأمل درون خود دارد.
ویژگی قابل توجه دیگری که در این آثار وجود دارد تلفیق کارتون و بازی به‌عنوان سرگرمی‌های معاصر، با آثار هنری مطرح جهان است. عباسی در تابلوهای خود از آثار هنرمندانی شناخته شده بهره گرفته و شخصیت‌های مورد نظرش را در فضایی کاملاً متضاد قرار داده است. لوک خوش‌شانس به جای اسب وفادار و بی‌توقع خود در کنار یکی از گران قیمت‌ترین آثار هنری معاصر قرار گرفته است. مجسمه فلزی اثر جف کونز، در حالی جای اسب لوک را گرفته است که با وجود ارزش فراوان خود توانایی کمترین حرکتی را ندارد و عملاً نمی‌تواند کارآیی برای سوار خود داشته باشد.
در تابلویی دیگر الاغ همراه شِرِک را در کنار مونالیزا می‌بینیم و آن تابلوی جاودانه که همه روزه جمعیت زیادی را در موزه لوور در مقابل خود میخکوب می‌کند، جایگاهی هم‌اندازه الاغ خندان پیدا کرده و حتی پشت او پنهان شده است تا ارزش‌هایش مخفی نگهداشته شود. در این آثار هنرمند سعی کرده است دنیای جذاب کارتونی را به‌صورت موازی با دنیای حقیقی امروز همراه کند تا در ذهن مخاطب سؤالی ایجاد کرده و او را به یافتن پاسخ آن سؤال تشویق کند.
نامی که عباسی برای این مجموعه انتخاب کرده است برگرفته از فرهنگی است که بیشتر انیمیشن‌ها و بازی‌های کامپیوتری از آن آمده‌اند. ژاپن منبع این دنیای خیالی است که افراد زیادی را در سراسر دنیا به خود مشغول می‌کند، اما در همین کشور افرادی هستند که بشدت تحت تأثیر کارتون‌ها قرار گرفته و در زندگی واقعی و رفتارهای خود از آنها الهام می‌گیرند. این رویکرد که با نام «اوتاکو» شناخته می‌شود، در تابلوهای عباسی هم به نوعی بازتاب دارد و تداخل و درهم پیچیدگی زندگی واقعی و خیالی در آنها نمایان شده است.