بازارربایی عربستان با تخفیف‌های نفتی

گروه اقتصادی
جنگ قیمتی میان تولیدکنندگان نفت شدت گرفته و همگی در حال تلاش برای حداکثر کردن سهم خود در بازار جهانی نفت خام هستند. به‌طوری که حتی خیال تصاحب بازار یکدیگر را نیز در سر دارند. وبسایت انرژی اینتلیجنس، Energy Intelligence، در این خصوص نوشته که عربستان سعودی در حال توافق نفتی با بلاروس است. به‌نظر می‌رسد عربستان سعودی توافقنامه‌ای را برای تأمین نفت خام بلاروس انجام داده است، که سیلی بر صورت روسیه است. چراکه بلاروس تاکنون مشتری نفت روسیه بوده است. در میان تولیدکنندگان نفت خام بیش از همه عربستان، امارات و روسیه با یکدیگر در رقابت هستند و می‌خواهند که از ماه آوریل یعنی دو هفته دیگر عرضه نفت به بازار را بشدت افزایش دهند.
امارات هم تخفیف نفتی می‌دهد
عربستان و امارات و روسیه گفته‌اند که قصد افزایش تولید نفت خود را دارند و می‌خواهند که در ماه آوریل مجموعا نزدیک به 4 میلیون بشکه در روز افزایش دهند. تاکنون عربستان بیش از 3 مشتری جدید نفتی پیدا کرده که احتمالاً به خاطر تخفیف‌های نفتی این کشور، واردات نفت تولیدکننده دیگری را کاهش داده‌اند و سراغ واردات نفت سعودی رفته‌اند. امارات تولیدکننده نفت خام متحد با عربستان نیز چنین برنامه‌ای در سر دارد. خبرگزاری بلومبرگ اعلام کرده که شرکت ملی نفت امارات(ادنوک) هم قیمت نفت صادراتی خود را کاهش داده است. گفته می‌شود که ابوظبی با تبعیت از اقدام هفته گذشته عربستان سعودی که آماده سیل عرضه به بازار می‌شود، قیمت فروش نفت خود را کاهش داد. ادنوک، گرید نفتی موربان را دو دلار و ۷۵ سنت در هر بشکه ارزان‌تر از قیمت پایه دوبی در آوریل خواهد فروخت. این قیمت چهار دلار و ۶۳ سنت کمتر از قیمت ماه جاری گرید نفتی موربان خواهد بود. ابوظبی عمده ذخایر نفت امارات متحده عربی را که سومین صادرکننده بزرگ عضو اوپک است، در اختیار دارد.
کاهش سود آرامکو
عربستان با شکست مذاکرات اوپک و اوپک پلاس دست به افزایش تولید و تخفیف زده است و همین موضوع مدام قیمت نفت را به سمت ارقام زیر 35 دلار برای هر بشکه سوق می‌دهد. حتی برخی فعالان بازار نفت معتقدند که بزودی نفت وارد کانال 20 دلار در بشکه نیز خواهد شد. اما آیا عربستان در قیمت‌های پایین سود بیشتری می‌برد. شاید در بلند مدت این شرایط به نفع عربستان باشد اما اکنون خیر. عربستان حتی در سال 2019 که قیمت‌ها بالاتر از 60 دلار در بشکه بود، مشکلاتی داشت. به طوری که سوددهی شرکت آرامکو عربستان سال گذشته میلادی ۲۱ درصد کاهش یافت. رویترز می‌نویسد: «سود خالص آرامکو در سال ۲۰۱۹ میلادی پس از کسر زکات و مالیات ۳۳۰.۶۹ میلیارد ریال عربستان، معادل ۸۸.۱۱ میلیارد دلار بوده، در حالی که این رقم در سال پیش از آن ۴۱۶.۵۲ میلیارد ریال عربستان بود.» با افزایش صادرات نفت خام این کشور، اگرچه عربستان بشکه‌های نفت بیشتری وارد بازار می‌کند اما ممکن است که این رقم بازهم در 2020 کم شود.
افزایش تقاضای عربستان برای کرایه ابرنفتکش‌ها
مساله دیگری که عربستان با افزایش تولید خود به راه انداخته، افزایش کرایه حمل نفتکش هاست. بلومبرگ در این خصوص گزارش می‌دهد: «عربستان سعودی سرگرم آماده‌سازی عرضه میزان بالایی نفت به بازار جهانی است که ناوگان نفتکشهای این کشور ظرفیت کافی برای حمل آن را ندارند و برای این منظور به کرایه کشتی‌های دیگر اقدام کرده است. شرکت کشتیرانی ملی عربستان سعودی معروف به بحری حداقل هشت ابرنفتکش را برای بارگیری نفت در ماه جاری و ماه آینده از بنادر نفتی اصلی این کشور کرایه کرده است. هر کدام از این کشتی‌ها ظرفیت حمل دو میلیون بشکه نفت را دارند و شامل دالیان، آگیوس سوتیس و هنگ‌کنگ اسپیریت هستند. جست‌وجوی عربستان سعودی برای کرایه نفتکش‌ها منعکس‌کننده عرضه زیادی است که این کشور قصد دارد پس‌از شکست مذاکرات هفته گذشته اوپک و متحدانش به بازار روانه کند. اکثر نفتکش‌هایی که تاکنون برای کرایه ثبت شده‌اند به مقصد خلیج امریکا بوده‌اند. این موضوع مشکلات تولیدکنندگان نفت شیل امریکا که زیر بار بدهی سنگینی قرار دارند و از افت قیمت‌های نفت تحت فشار قرار گرفته‌اند را تشدید خواهد کرد.» به‌گزارش امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، کاهش قیمت نفت خام ناشی از تصمیم عربستان سعودی، باعث شد تا درخواست اجاره کشتی برای ذخیره‌سازی شناور، هم در سواحل سنگاپور و هم در سواحل امریکا بیشتر شود. یکی از کارگزاران نفت خام می‌گوید که مخازن نفتی بنادر با تمام قدرت و ظرفیت خطوط لوله در حال پرشدن هستند چون شرکت‌ها حاضر به از دست دادن نفت با این رنج قیمتی نیستند.
با این حال، اگر شیوع ویروس کرونا در دنیا متوقف شود و پروازها به شرایط عادی خود بازگردند، تقاضا برای نفت نیز بیشتر خواهد شد و بخشی از مازاد عرضه نفت در بازار جبران می‌شود. اما اگر به‌همین ترتیب روند افزایش تولید کشورها ادامه داشته باشد، بحران سختی در انتظار کشورهای تولیدکننده نفت خام خواهد بود.