دموکراسی تعطیل نمی شود

ندا آکیش / در کره جنوبی، کشوری که در ماه های اخیر به دومین کانون همه گیری ویروس کرونا تبدیل شده بود، دیروز چهارشنبه واجدان شرایط رأی دادن با ماسک و دستکش و حفظ فاصله اجتماعی در صف ها پای صندوق های رأی ضدعفونی شده رفتند تا در انتخابات پارلمانی شرکت کنند و این پیام را به کشورهایی که به بهانه همه گیری ویروس کرونا فعالیت های دموکراتیک را به تأخیر انداخته اند برسانند که دموکراسی تعطیلی بردار نیست.
به گزارش سی ان ان، مردم کره جنوبی دیروز چهارشنبه نه تنها در انتخابات میان دوره ای پارلمانی برای انتخاب 300 عضو مجمع ملی شرکت کردند بلکه با حضور زودهنگام پای صندوق های رأی رکورد زدند به طوری که تا ساعت 3 بعدازظهر به وقت محلی حدود 56 درصد واجدان شرایط رأی خود را به صندوق ها ریخته بودند. این انتخابات که نخستین انتخابات سراسری برگزار شده در جهان پس از همه گیری ویروس کرونا به شمار می رود در واقع حامل این پیام به دیگر کشورهای جهان بود که حتی در شرایط حاد و بحرانی دموکراسی تعطیل نخواهد شد. این انتخابات همچنین رفراندومی برای حزب حاکم و رئیس جمهوری «مون جائه این» بود که در بحران همه گیری ویروس کرونا عملکرد مطلوبی داشت.
علاوه بر کره جنوبی، سوئد هم از جمله کشورهایی است که در بحران همه گیری کرونا حاضر نشد اصول دموکراسی را زیرپا بگذارد. دولت سوئد برخلاف رهبران بسیاری از کشورها حاضر نشد یک شبه درباره بسته حمایتی 300 میلیارد کرونی به تنهایی تصمیم گیری کند و این تصمیم گیری را به رأی پارلمان سپرد.
به گزارش واشنگتن پست، اما برخی کشورها مانند فرانسه و بولیوی انتخابات را به تأخیر انداختند و برخی کشورها مانند پرو به ریاست جمهوری خود اختیارات قانونی جدیدی دادند. رژیم اسرائیل هم به بهانه مبارزه با کووید 19 به شدت به سوی جاسوسی و اطلاعاتی شدن پیش رفت. کابینه رژیم صهیونیستی لایحه ای را به پارلمان ارائه کرد که به موجب آن به دولت صهیونیستی اجازه داده می شود با رصد تلفن های همراه از موقعیت مکانی مردم مطلع شود و بداند که آیا آنها به قوانین قرنطینه پایبند هستند یا نه. اکنون این واقعیت مشهود است که برخی رهبران جهان به بهانه مبارزه با شیوع ویروس کرونا در حال کسب قدرت‌های جدید هستند. در شرایطی که قانونگذاران فعالیت های دموکراتیک را به نام فاصله گذاری اجتماعی  محدود کرده یا به تأخیر انداخته‌اند، بسیاری از اصول دموکراسی از جمله انتخابات، مناظره، تأمل و سنجش به کنار گذاشته شده است. این سرعت تغییر در دموکراسی دانشمندان علوم سیاسی، ناظران بر عملکرد دولت ها و گروه‌های حقوق بشری را نگران کرده است. بسیاری از این افراد می پذیرند که دولت ها در شرایط اضطراری مجبور هستند تصمیم های اضطراری بگیرند و به این بحران سلامتی پاسخ دهند اما این سؤال را مطرح می کنند که پس از پایان یافتن بحران ویروس کرونا این دولت ها تا چه اندازه حاضر خواهند شد، قدرت‌های فوق العاده ای را که در زمان اضطرار کسب کرده اند واگذار کنند. این واگذاری قدرت های مازاد چقدر سریع رخ خواهد داد. به عنوان مثال در مجارستان تمام اصلاحات دموکراتیک به بهانه مبارزه با همه گیری ویروس کرونا به کناری گذاشته شد و به ویکتور اوربان، نخست وزیر این کشور اختیاراتی در حد اختیارات یک حاکم دیکتاتور داده شد. حالا این سؤال مطرح است که پس از پایان بحران کرونا چه اتفاقی برای دموکراسی مجارستان رخ خواهد داد. تا قبل از بحران کووید 19 اتحادیه اروپا به خاطر اقدامات اوربان در تعطیل کردن رسانه های مخالف و نقض قانون اساسی مجارستان برای ماندن در قدرت درصدد اعمال تحریم هایی علیه او بود اما همه گیری کرونا به او فرصت داد که به بهانه مبارزه با این همه گیری نه تنها فارغ از نظارت پارلمانی با اختیارات بسیار بیشتر از قبل در قدرت بماند بلکه به بهانه انتشار «اطلاعات غلط» راحت تر رسانه ها و گروه های مخالف خود را تنبیه و سرکوب کند.
اتفاق هایی از این دست در دیگر کشورهایی که به طور سنتی جزو کشورهای دارای دموکراسی و آزادی بیان و عقیده هستند هم رخ داد و یک شبه تصمیم هایی توسط یک فرد گرفته می شد که در شرایط عادی هرگز رخ نمی داد و تنها نمونه های آن در کشورهای خودکامه دیده شده بود. به عنوان مثال در بلژیک مقامات از شرکت های تلفن همراه خواستند در گوشی های تلفن همراه مردم نرم افزارهایی نصب کنند که بتوانند افراد را رصد کنند و مطمئن شوند افراد از خانه هایشان خیلی زیاد دور نمی شوند. در این کشور همچنین به صورت پرتعداد افراد پلیس حضور داشتند تا مواردی را که برنامه های ردیابی تلفن های همراه موفق به ردیابی آنها نشده بودند شناسایی کنند.
توماس والاسک، قانونگذار اهل اسلواکی با ابراز نگرانی از نابودی دموکراسی ها گفت: ما باید مطمئن شویم که به نام مبارزه برای سلامت عمومی حتی یک اینچ هم از حد نیاز فراتر نمی رویم و آزادی های مدنی مردم را بی دلیل و بیش از حد مخدوش نمی کنیم.
در مصر پس از ترور انور سادات، رئیس جمهوری وقت در سال 1981، مردم مصر به مدت بیش از 31 سال در وضعیت اضطراری زندگی می کردند و همین مسأله به دولت اختیارات نظامی بسیار داد. در فرانسه هم پس از حملات تروریستی نوامبر 2015 به مدت دو سال وضعیت اضطراری اعلام شد و در این دو سال به دولت اختیارات جاسوسی بسیار داده شد و این اختیارات دائمی شد و دیگر لغو نشد. در ایالات متحده امریکا هم پس از حادثه 11 سپتامبر در سال 2001 وضعیت اضطراری اعلام شد و این وضعیت تا کنون هم ادامه دارد و گواه آن نیز همچنان باز بودن زندان گوانتانامو، حملات پهپادی مداوم و جاسوسی های جمعی است. به گزارش آیدیا، در شیلی هم انتخاباتی که قرار بود در ماه آوریل برگزار شود به اکتبر موکول شد و به دولت اختیارات جدیدی داده شد که با کووید 19 مبارزه کند.