مقر نظامی افغانستان؛ کمپین جدید ترامپ!

زهره صفاری/ «ما 19 سال در افغانستان بودیم. به‌نظرم دیگر کافی است... ما هر وقت بخواهیم می‌توانیم برگردیم». این تازه‌ترین تقلای انتخاباتی «دونالد ترامپ» برای جلب آرای مردم امریکا آن هم در روزهای تلخ شیوع کرونا است. او در حالی از خروج کامل نظامیان امریکایی از افغانستان صحبت می‌کند که با طفره رفتن از تعیین زمان این اتفاق، می‌خواهد انگیزه‌های انتخاباتی اش را در پس مصلحت اندیشی برای مردم امریکا پنهان نگه دارد. ساعاتی پس‌از سخنرانی رئیس جمهوری امریکا در نشست خبری «رز گاردن»، «نیویورک تایمز» از تدارک دیدار افسران ارشد نظامی امریکا با دونالد ترامپ برای تعیین زمانبندی مناسب در موضوع خروج نظامیان از افغانستان خبر داد. به باور ناظران آنچه وعده سال 2016 دونالد ترامپ را بار دیگر به ذهن مشاورانش رسانده، وضعیت بغرنج محبوبیت رئیس جمهوری امریکا در فاصله چند ماهه تا انتخابات ریاست جمهوری است. شرایطی که می‌تواند حتی به تصمیم ترامپ برای تخلیه کامل افغانستان تا پیش از انتخابات برای تقویت کمپین‌هایش نیز بینجامد. این پیش‌بینی‌ها در حالی انجام شده است که افسران ارشد امریکا خروج ناگهانی و خارج از قاعده توافقنامه صلح اخیر را به مصلحت امریکا نمی‌دانند. بواقع سناریوهای شکست خورده دسامبر 2018 و اکتبر 2019 که پنتاگون با دستور ترامپ مجبور به کلید زدن برنامه خروج نظامیان از سوریه شد، افسران ارتش امریکا را نگران کرده است. در آن زمان نیز بحران دیپلماتیک و افزایش تنش‌ها، رئیس جمهوری را مجبور به عقب نشینی و بازگرداندن شماری از نظامیان به سوریه کرد. براساس توافق اخیر امریکا با طالبان و نیروهای امنیتی افغانستان که در اواخر فوریه به امضا رسید، امریکا متعهد شد در صورت برقراری صلح در منطقه تا اواسط سال 2021(بین 12 تا 14 ماه) خاک افغانستان را ترک کند. ‌«کلنل توماس کمپبل»، سخنگوی پنتاگون معتقد است: «هرگونه کاهش در شمار نظامیان در پایگاه‌های افغانستان به امنیت منطقه و تعهد طالبان به توافقنامه برمی‌گردد و شامل نیروهای ناتو و هم پیمانانشان نیز می‌شود.» اما پس‌از اظهارات اخیر ترامپ آنچه مقامات پنتاگون را نگران کرده است عدم اطمینان از شرایط امنیتی افغانستان، افزایش قدرت گروه‌های تکفیری و آغاز حملات علیه امریکا است. از سوی دیگر ابتلای 50 درصد نظامیان افغان به کرونا، سبب تعطیلی کمپ‌های آموزشی امریکا و حتی پست‌های کوچک دیده بانی و کاهش عملیات‌های زمینی علیه داعش شده است. ضمن اینکه خروج نظامیان از افغانستان و احتمال شکست توافقنامه صلح، مأموریت‌های سختی را پیش روی دیپلمات‌های امریکایی در کابل خواهد گذاشت.
سیاست خارجی، آخرین حربه ترامپ
پیش‌بینی‌های کارشناسان برای به اجرا درآمدن تصمیم ترامپ درباره افغانستان با وجود واکنش تند رئیس جمهوری امریکا درست از آب درآمد و او حالا که از فرصت‌های داخلی ناامید شده، چشم امیدش به دستاوردهایی در خارج از مرزها است. به باور تحلیلگران «وال استریت ژورنال»، ترامپ بارها به هزینه‌های گزاف تحمیلی حضور نظامیان در کشورهای دیگر انتقاد داشت و نگرانی‌های بسیاری درباره اهداف انزواگرایانه او وجود دارد. اما در آستانه انتخابات، ترامپ نیاز دارد تا ثابت کند مانند رقیب دموکراتش، «جهان گرا» نیست و تصمیم به بازگرداندن نظامیان از افغانستان نیز از همین امر نشأت می‌گیرد. خروج از افغانستان و بازگرداندن نظامیانی که 19 سال از کشور دور بوده‌اند، می‌تواند یک پیروزی سیاسی باشد اما تجربه پیشین امریکا در زمان «باراک اوباما» خلاف این را نشان می‌دهد. او نیز پیش از انتخابات 2012، تصمیم به بازگرداندن نظامیان از عراق گرفت اما این اقدام تبلیغاتی، بر قدرت داعش افزود به طوری که امریکایی‌ها چاره‌ای جز بازگشت به عراق نداشتند. از سوی دیگر این شرایط دولت افغانستان را در برابر حملات مخالفان آسیب پذیرتر کرده و سبب قربانی شدن انسان‌های بیگناهی در این کشور خواهد شد. اکنون باید دید ترامپ در افغانستان مرتکب اشتباهی که «اوباما» و «بایدن» در عراق، مرتکب شدند، می‌شود یا سناریوی دردناک آنها را تکرار می‌کند.‌