اجرای کنسرت رایگان به تصمیم صاحب اثر بستگی دارد

محمدرضا آزاده فر
اتنوموزیکولوژیست و نوازنده سنتور
عرضه آثارموسیقی به‌صورت دیجیتال پیش از شیوع بیماری «کووید19» شکل گرفته بود و کم و بیش مردم و مخاطبان موسیقی با این امکانات مجازی ارتباط برقرار کرده بودند و دسترسی داشتند. در خصوص حق کپی‌رایت در زمان اجرا و ارائه آثار روی رسانه‌های اجتماعی دو مسأله وجود دارد که نیاز به بررسی دارد. نخست اینکه در اختیار قرار گرفتن رایگان آثار موسیقی به معنای نادیده گرفتن قانون کپی رایت نیست. ممکن است در برهه‌ای از زمان خود هنرمند یا صاحب اثر که در واقع ناشر است برای کمک به جامعه یا امور خیر یا موارد دیگر بخشی از آثار را بدون دریافت وجهی در اختیار شنونده‌ها قرار بدهد و این موضوع به معنای سلب قانون کپی‌رایت نیست و در آن دوره بخصوص هنرمند یا ناشران به یک جمع‌بندی رسیده‌اند که آثارشان را اینگونه عرضه کنند. موضوع دیگر ارائه آثار در شبکه‌های توزیع یا به تعبیری باز‌فروشی یا ارائه رایگان آثار بدون اجازه از صاحبان اثر و در نظر گرفتن قانون کپی‌رایت است و با این حساب به عقیده من اگر هر هنرمند یا صاحب اثری در دوره خاصی آثارش را به‌صورت رایگان در شبکه‌ای قرار دهد و امکان دسترسی به‌صورت رایگان باشد به معنی نادیده گرفتن قانون کپی رایت نیست. مسأله دیگر کمک همگانی و یا همدردی اجتماعی است که دراین زمینه برخی افراد سعی می‌کنند با کمک‌های متفاوت و آنچه از عهده‌شان برمی آید نسبت به مردم جامعه خود انجام بدهند. در دوره قرنطینه خانگی و یکجانشینی و با توجه به اعلام آمار رسمی از داخل و در سطح بین‌المللی مشکلات روحی و روانی بسیاری در جامعه و خانواده‌ها به وجود آمده و همچنین برشرایط شغلی نیز بسیار تأثیرگذار بوده است. بنابراین هنر و هنرمند می‌تواند در این زمینه به خوبی عمل کند. همان‌طور که پزشکان و پرستاران امروزه بیشتر از همیشه در کنار مردم هستند و تلاش و کمک می‌کنند و هنرمندان هم می‌بایست به وظیفه خود عمل کنند و درجهت بهبود شرایط جامعه هر کاری که از دستشان بر می‌آمده دریغ نکرده‌اند؛ کما اینکه تا به امروز اینگونه بوده و در کنار مردم و همسو با جامعه حرکت کرده‌اند و امروز نیز با اجرای کنسرت‌های آنلاین در فضای مجازی یا شبکه‌های اجتماعی سعی بر این دارند نشاط و امید را بار دیگر به جامعه برگردانند. در مورد اینکه این کنسرت‌های آنلاین به‌صورت رایگان برگزار شود یا خیر این خود هنرمند یا صاحبان آثار و شرکت‌های تهیه و توزیع آثار موسیقی هستند که می‌توانند تصمیم بگیرند از حقوقشان بگذرند یا نگذرند اما اینکه ما انتظار داشته باشیم از حقوقشان بگذرند شاید توقع بیش از اندازه‌ای است. در مورد اجراهای صحنه‌ای نیز باید بگویم خدمات و هزینه‌های ارائه شده از سوی شرکت‌های برگزار‌کننده از تیم صدا‌برداری تا حراست و دیگر عوامل... نباید با شنونده‌ها و مخاطبان کنسرت‌های آنلاین حساب شود چون این اجحاف در حق شنونده خواهد بود.‌‌