«گلگشت»ی درباغ گل موسیقی ایران

حسین علیشاپور
خواننده موسیقی ایرانی
آلبوم «گلگشت»، فضایی غریب دارد. هم دشتی و هم بیات اصفهانش را انگار در یک اتاق دو متر در دو متر ساخته و پرداخته و نواخته‌ و خوانده‌اند. از منظر حسی تمامی غربت موسیقی ایرانی در آن سال‌ها را می‌توانید در این اثر بشنوید و حس کنید. غربتی که تا این زمان نیزادامه یافته است اما بگیرو ببندهایش درآن دوره حکایت دیگری دارد. «گروه شیدا» را در این آلبوم پشنگ کامکار سرپرستی کرده است. محمدرضا لطفی جلای وطن کرده و شیدا را این بار پشنگ جمع کرده تا چراغ را روشن نگاه دارد. هرچند که در آن سوی و سوای این آلبوم هم دیگرانی، ولو محدود و معدود مشغول به کارند. در آلبوم گلگشت، کنایه‌های هنر به روزگار نیز به گوش می‌رسد: شعر تصنیف «ای ملک ایران» که روزگاری قمرالملوک وزیری آن را خوانده، گویا مجوز نگرفته و تصنیف به فریدون مشیری - در این آلبوم فریدون همراه - سپرده شده تا کلامش به «لبخنده گل...» تغییر یابد یا آواز دلپذیری که صدیق تعریف با همراهی سنتور پشنگ کامکار و نی جمشید عندلیبی در بیات اصفهان بر شعر حافظ خوانده: «زین دایره مینا خونین جگرم می‌ده تا حل کنم این مشکل در ساغر مینایی»
صدیق تعریف - که نگارنده سابقه سالیان شاگردی و خوشه چینی نزد او دارد - خواننده‌ای گزیده کار است. گزیده کاری صدیق تعریف، هر چند از یک سو به خلق و ایجادِ کمتر از سوی وی انجامیده، از سوی دیگر غنای افزون‌تر آثاری را که توسط او خوانده شده، به‌دنبال داشته است و از این روست که همه آثار منتشره با صدای تعریف را می‌توان بارها و بارها شنید. «گلگشت» نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ سوای آنکه نگارنده معتقد است انسجام، استحکام و حال آوازی که تعریف در این آلبوم می‌خواند چیز دیگری‌ است. گویا تعریف و گروه شیدا، قرار بوده تا واگویه‌ای دیگر از موسیقی اصیل ایرانی سال‌های میانه دهه ۶۰ به گوش برسانند. در آن سال‌هایی که آلبوم به‌صورت کاست در دسترس بود، طرح جلد زیبای «قباد شیوا» گرافیست نامی ایران نیز بر آن جلوه داشت و اکنون نمی‌دانم که روی سی‌دی کار چه عکس یا طرحی جایگزین شده است. هر چه بود، هنر، هنرتر بود و رنگ‌ها رنگ‌تر و آواها، بس آواتر... آلبوم «گلگشت»، گروه شیدا به سرپرستی پشنگ کامگار و خواننده صدیق تعریف سال ۱۳۶۷ از سوی انتشارات سروش منتشر شد.