شبیه به ملاقات مولانا با شمس

فاطمه محمدبیگی
نویسنده
همه ما اریک امانوئل اشمیت را با درام‌های روانشناسانه‌اش می‌شناسیم؛ نمایشنامه‌هایی چون «خرده جنایت‌های زن و شوهری»، «مهمانسرای دو دنیا»، «نوای اسرارآمیز»، «مهمان ناخوانده» و «عشق‌لرزه» که خط داستانی و روابط پیچیده شخصیت‌هایشان باعث شده که همپای آثار ادبیات داستانی پرفروش باشند. اشمیت، روابط جاری میان آدمیان و درگیری‌های درونی و بیرونی‌شان را در «مسیو ابراهیم و گل‌های قرآن» محور ماجراها قرار داده است؛ رمانی کوتاه که می‌شود یکسره تا انتهایش رفت. شخصیت اصلی کتاب، مومو، پسربچه‌ای است که جهان را از دریچه دنیای تاریک خود به نظاره نشسته و تا زمانی که مسیو ابراهیم وارد دنیایش نشده، همه‌چیز برایش بی‌اندازه غیرقابل تحمل است. این رمان روایتگر لحظه‌های درخشان برخورد آدمیان با هم است؛ چیزی شبیه به ملاقات مولانا با شمس که در قسمت‌های پایانی کتاب به آن اشاره‌‌‌ای گذرا می‌شود. اشمیت با نثر ساده و به دور از تصنع خود، بسان فیلسوف قصه‌گویی ما را با مومو و مسیو ابراهیم در سفر زندگی همراه می‌‌کند. همان‌طور که مسیو ابراهیم می‌داند چه‌ها در قرآنش آمده و چه‌ها نیامده، اریک امانوئل اشمیت نیز می‌داند که می‌خواهد خواننده را چگونه در این مسیر راه ببرد تا همراه مومو و مسیو ابراهیم وسعت جهان و گستردگی روح آدمیان را دریابد. آن وقت سماع‌کنان همه چیز را رها کرده و از خودش فراتر برود؛ زیرا که زندگی ارزشش را دارد. او می‌کوشد که ایمان به زندگی را چه در مومو و چه در هر کس دیگری که کتابش را به دست می‌گیرد، زنده نگه دارد. آن پسربچه شاید ماییم که در میان تاریکی دنیای بیرون و دلمردگی روابط نزدیکمان غوطه‌وریم و مدام فکر می‌کنم که چیزی برای دوست داشتن یا تجربه کردن وجود ندارد. مسیو ابراهیم همان منجی ساده و طناز و دور از ذهنی است که منتطریم تا بیاید و کمی از شیرینی‌های زیستن برایمان بگوید. «برای هر کدوم از ما یه نردبون در نظر گرفته شده که می‌تونیم باهاش فرار کنیم... می‌تونی پیش خودت راهی رو که از خاک تا امروز پشت سر گذاشتی تصور کنی؟ و بعدها وقتی آدم بودنت رو ترک کردی، تبدیل می‌شی به یه فرشته. فرشته که شدی با زمین دیگه کاری نداری. وقتی چرخ می‌زنی به این حالت می‌رسی». «مسیو ابراهیم و گل‌های قرآن» را می‌توانید با ترجمه روان و دقیق حسین منصوری و تصحیح ابراهیم گلستان به کوشش نشر حکمت کلمه بخوانید.‌‌