یک عکس خانوادگی بدون استادمحمد

محسن  بوالحسنی
خبرنگار
برای ما دهه شصتی‌ها، محمود استادمحمد از «شهر قصه» شروع می‌شود و آن نقش جذاب. این اولین برخورد ما با یکی از نمایشنامه‌نویس‌ها، بازیگران و کارگردان‌های برجسته تئاتر نوین ایران است که متن‌ها و نمایشنامه‌های بسیار نوشت و به جرأت می‌توان گفت که بین آنها اثری ضعیف یا بی‌اهمیت وجود داشته باشد. نمایشنامه‌نویسی که کلمات مثل موم در دستش خوش رقصی می‌کردند و دغدغه مرگ داشت و زندگی و شاید همین دغدغه ازلی ابدی بود که زود پیرش کرد و زود از جهانی به جهان دگر بردش و سوم مرداد سال 1392 در شصت‌ودو سالگی بالاخره سرطان امانش را برید و برای همیشه دست از قلم و صحنه کشید و رفت جایی تا به قول سپهری پشت حوصله نورها کمی دراز بکشد. سالمرگ محمود استادمحمد بهانه‌ای شد تا مروری کنم به یکی از بهترین نمایشنامه‌های او یعنی «عکس خانوادگی» که سال 97 به کارگردانی رضا بهرامی در سنگلج روی صحنه رفت. استادمحمد دلش می‌خواست نمایشنامه‌اش را خودش کارگردانی کند، تلاش هم کرد که آن را سال 85 روی صحنه ببرد اما معلوم نشد چرا آن زمان اجرای این اثر نمایشی درست وقتی که با بازیگرانش مشغول تمرین بود، به مشکل خورد و مجوز اجرا نگرفت. از همان اول پرستو گلستانی و مرتضی ضرابی برای بازی در این نمایش انتخاب شده بودند اما در نهایت سال 97 نه با کارگردانی استادمحمد، بلکه با کارگردانی رضا بهرامی بالاخره برای اولین‌بار روی صحنه رفت. «عکس خانوادگی» در واقع روایت زندگی زنی تنهاست که در گذشته با مشکلات زیادی مواجه بوده و همین مشکلات تأثیر مستقیمی بر  زندگی امروزی او گذاشته است. محمود استاد محمد جایی می‌نویسد: «هفتاد سال قبل ساموئل بکت به تأثیر از نیچه گفت: کلمات از بار معنی تهی شده‌اند. پذیرفتن این مفهوم، هولناک و ویرانگر است و من در پذیرفتن این باور سال‌ها با خودم جنگیدم؛ ولی اکنون، غماغم که این ماتم لاجرم همه وجودم را گرفته است. می‌نویسیم، اتفاقی نمی‌افتد، نمی‌نویسیم، اتفاقی نمی‌افتد.»
عکس خانوادگی
نویسنده: محمود استاد محمد
طراح و کارگردان: رضا بهرامی
بازیگران: پرستو گلستانی، مهران امام بخش، امیر عدل پرور