سقوط 2 پله‌ای امریکا در میان تولیدکنندگان

عطیه لباف
 خبرنگار
 پس از چند دهه افزایش حفاری در میادین نفت خام غیر متعارف امریکا، اکنون ورق برگشته است و در همین حال تولید نفت از منابع شیل نیز هر روز کمتر می‌شود. این روند که با افت قیمت نفت در نتیجه شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضا برای انرژی آغاز شده، آینده تولید و صادرات نفت این کشور را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. داده‌های موجود نشان می‌دهد که تا اواخر 2021 میلادی ایالت متحده از جایگاه نخست تولید نفت خام در جهان به جایگاه سوم سقوط خواهد کرد و این مسأله حتی پس از رفع محدودیت‌های کرونایی و احیای تقاضا برای نفت نیز ادامه دارد و به نوعی روی تولید ناخالص داخلی امریکا اثر می‌گذارد. تأثیر بخش نفت روی شاخص GDP این کشور حدود 5.5 درصد تخمین زده می‌شود.‌‌

کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت امریکا  در 2020
ریزش تولید، تعطیلی چاه‌ها و توقف فعالیت دکل‌های حفاری ماه‌هاست که پس از همه‌گیری ویروس کرونا و متعاقباً کاهش تقاضای جهانی نفت و سقوط قیمت‌ها شروع شده است. با افت معاملات آتی نفت خام شاخص WTI و ریزش قیمت‌ها به زیر 30 دلار، 20 دلار، 10 دلار و حتی برای مدتی منفی، این روند شدت گرفت و انبارهای ذخیره‌سازی پر شده از نفت تولیدی نیز شرایط را سخت‌تر کرد.
بررسی‌های خبرنگار ما بر اساس داده‌های اطلاعات انرژی امریکا نشان می‌دهد که تولید نفت ایالات متحده در سال 2020 از 11.97 به 11.00 میلیون بشکه در روز سقوط می‌کند. پیش‌بینی می‌شود تولید نفت امریکا یک میلیون بشکه در روز کم شود. اما نکته مهم این است که تا اواسط سال 2021 تولید بازهم کمتر می‌شود و حتی احتمالاً به کمتر از 7.5 میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد. چرا که تعداد دکل‌های فعال به شدت کم شده و این سقوط فعالیت دکل‌ها سالانه 30 درصد تولید نفت را کاهش می‌دهد.
همچنین اداره اطلاعات انرژی امریکا در تازه‌ترین پیش‌بینی ماهانه خود از تولید نفت امریکا نوشته است که تولید نفت امریکا در حال کاهش از 7 ساختار بزرگ شیل و سقوط به حدود 7.49 میلیون بشکه در روز است و این اتفاق در ماه آتی میلادی یعنی ماه آگوست رخ خواهد داد. این رقم پایین‌ترین میزان تولید طی دو سال گذشته محسوب می‌شود.
بر اساس داده‌های این نهاد، بیشترین کاهش تولید از میدان نفتی ایگلفورد در تگزاس بوده و تولید از آن به پایین‌ترین رقم از ماه اوت 2017 رسیده است؛ یعنی به رقمی در حدود 1.1 میلیون بشکه در روز. همچنین برای پنجمین ماه پیاپی تولید از حوزه پرمین در تگزاس و نیومکزیکو کم شده و به حدود 4.15 میلیون بشکه در روز می‌رسد. این مقدار تولید از مارس 2019 بی‌سابقه بوده است.
البته برخی از تولیدکنندگان نفت شیل ایالات متحده نیز که اکنون کاهش تولید کمتری را تجربه می‌کنند یا با افزایش نسبی تولید همراه هستند، سقوط‌های عجیبی در ماه‌های گذشته داشته‌اند. مانند حوزه نفتی باکن در داکوتای شمالی و مونتانا که اداره اطلاعات انرژی امریکا درباره آن توضیح می‌دهد: تولید نفت در این منطقه در اوایل سال‌جاری میلادی بیشترین کاهش را داشت. تولید نفت خام امریکا فقط در ماه آوریل حدود 670 هزار بشکه در روز کاهش یافت.
در همین حال، اطلاعات شرکت بیکر هیوز نشان می‌دهد شمار دکل‌های فعال و چاه‌های نفت و گاز طبیعی امریکا به‌عنوان مهم‌ترین شاخص تولید این کشور در آینده، به طور بی‌سابقه‌ای کاهش یافته است. چاه‌های فعال نفت و گ از به پایین‌ترین رقم یعنی 258 حلقه در هفته منتهی به دهم جولای رسیده و دکل‌های حفاری نیز به 125 فروند فعال از حدود 437 دکل فعال در سال گذشته، کاهش یافته است.
تولیدکنندگان ورشکسته شدند
اکنون شاخص WTI (غرب تگزاس) ممکن است بیش از دو برابر ماه آوریل باشد، اما نفت بشکه‌ای 40 دلار هنوز هم برای اکثر شرکت‌های فعال در حوزه نفت امریکا خصوصاً شرکت‌هایی که بدهی بالایی دارند، سودآور نیست. در یک برآورد کلی، نفت بین 45 تا 50 دلار در هر بشکه نقطه برابری برای هزینه‌های تولید نفت شیل در اکثر میادین در نظر گرفته می‌شود. بیشتر اپراتورهای شیل برای تعدیل نسبی جریان نقدی عملیاتی خود با هزینه‌های سرمایه‌گذاری نیاز به قیمت‌های حداقل 45 دلار دارند. برخی از شرکت‌های تولید‌کننده نفت شیل با شیوع ویروس کرونا به ورشکستگی رسیده‌اند. گفته می‌شود که اکثر فعالان نفتی امریکا اکنون در لبه نازک تیغ کار می‌کنند و به تعبیر تحلیلگران روی یک تردمیل در حال دویدن هستند.
سقوط به جایگاه سوم
امریکا که با تولید بیش از 12 میلیون بشکه نفت خام در هر روز تبدیل به بزرگترین تولید‌کننده نفت خام جهان، پیش از روسیه و عربستان سعودی شده بود، اکنون در سراشیبی تولید قرار دارد. این کشور به واسطه تولید از حوضه پرمین، بخش‌هایی از تگزاس غربی و جنوب شرقی نیومکزیکو که در حال حاضر بیش از یک سوم از کل تولید نفت خام ایالات متحده را تشکیل می‌دهد، جزو 3 تولیدکننده اول نفت در جهان شده است. ایالات متحده به بزرگترین تولید‌کننده نفت جهان تبدیل شده است و اکنون کاهش تولید از این مناطق و همین‌طور سایر میادین نفت گران قیمت شیل، چشم‌انداز دو سال آتی را تغییر داده است. به طوری که از اواسط 2021 امریکا از جایگاه اول به سوم سقوط خواهد کرد.
به نظر می‌رسد در کوتاه مدت کاهش فعالیت‌های حفاری و تولید این نفت گران ادامه خواهد داشت. مگر اینکه شاهد افزایش مداوم قیمت نفت باشیم که این موضوع تنها با احیای تقاضا در بازار ممکن است و فعلاً موج‌های پی در پی شیوع ویروس کرونا اجازه آن را نمی‌دهد. هر چیزی که آسیب‌پذیری بشر را در برابر این بیماری‌ها از بین ببرد؛ به احیای تولید نفت امریکا نیز کمک خواهد کرد. باید منتظر ماند و دید که آیا این مسیر با واکسن طی خواهد شد یا همزیستی ویروس با بدن بیماران. اما به هر حال این مسأله تأثیر خود را بر نرخ رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی و نرخ بیکاری امریکا خواهد گذاشت.


نفت و چرخش اقتصادی تگزاس

فریدون برکشلی
‌رئیس دفتر مطالعات انرژی وین
اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA) در روزهای اخیر اعلام کرد که تقاضا برای نفت و فرآورده‌های نفتی ایالات متحده امریکا تا ماه آگوست ۲۰۲۱ پایین‌تر از میانگین سال ۲۰۱۹ و پیش از وقوع بحران کرونا باقی می‌ماند و این مسأله بسیاری از تولیدکنندگان نفت خام جهان بویژه تولیدکنندگان نفت گرانقیمت منابع شیل را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در یک برآورد اولیه، قیمت نفت که اکنون در کانال 40 دلار در بشکه قرار دارد، باید از رقم 50 عبور کند تا شرایط تقریباً به روال سال ۲۰۱۹ برگردد. بعضی تولید‌کنندگان نفت شیل، در ارقام کنونی هم می‌توانند، به تولید عادی برگردند ولی حداقل ۵۰ در صد از تولید کنندگان تحت فشارند. البته تولیدکنندگان در نقاط دیگر مانند کانادا هم کاهش تولید را تجربه می‌کند و در این وضع کنونی تولید‌کنندگان نفت خام متعارف، شرایط بهتری دارند. اکنون کمپانی‌های بزرگ امریکا، در حال خروج از بالادستی هستند و در عوض روی بخش‌هایی نظیر فناوری و پالایش تمرکز کرده‌اند. بیشتر کمپانی‌های بزرگ، خود را برای بلعیدن شیل آماده می‌کنند و لذا تا حدی با اوپک پلاس همداستان‌ هستند. البته کاهش تولید و صادرات نفت خام امریکا، تأثیر منفی محدودی بر اقتصاد ملی امریکا دارد. چرا که رقم چندان بالایی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل نمی‌دهد. اما کاهش تولید که عمدتاً متوجه نفت شیل است، به ایالت تگزاس، ضربه سختی وارد کرده است. نفت شیل، اقتصاد غرب تگزاس را متحول کرده بود. حالا تگزاس حالت یک ایالت ورشکسته را پیدا کرده است. ناگفته نماند که تگزاس پایگاه مهم و اصلی جمهوریخواهان است و هواداران دونالد ترامپ، حالا نسبت به انتخابات ۲ نوامبر مردد هستند. در امریکا، هفت ایالت پایگاه عمده جمهوریخواهان است و تگزاس کانون آن است. در صنعت نفت و گاز امریکا، در مجموع ۹ درصد از شاغلان رنگین‌پوستان هستند. صنایع نفت و گاز این کشور و خصوصاً شیل، یک فعالیت مختص سفیدپوستان و حامیان جمهوریخواه است. از این‌رو، تلاش ترامپ برای افزایش قیمت جهانی نفت، در ارتباط با انتخابات نوامبر جدی است. اما برخی از کمپانی‌ها و همین‌طور اوپک پلاس در پی قیمتی هستند که در شرایط کنونی نه آنقدر بالا باشد که نفت شیل، کامل باز گردد و نه آنقدر پایین که بودجه سالانه تولید‌کنندگان، نتواند تحمل کند.‌‌‌