عبور از تابستان 99 با سازوکار به جای ساخت و ساز

عطیه لباف
خبرنگار
صنعت برق پس از عبور از پیک برق سال‌جاری، اجرای برنامه تابستان بدون خاموشی را برای سال آینده را از روز گذشته کلید زد و هدف خود را تکرار رشد یک درصدی پیک (اوج بار) تابستان 1400 قرار داد. چرا که پس از سال‌ها افزایش بیش از 5 درصدی مصرف سالانه کشور، امسال و سال گذشته، رشد مصرف برق به حدود یک درصد رسید و تکرار این اتفاق در سال آتی می‌تواند یک تجربه موفق برای ایران در سطح جهانی باشد.
در این‌باره وزیر نیرو می‌گوید: تلاش می‌شود با اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف اوج بار مصرف سال آینده در حد یک درصد باشد و با تحقق آن برگ درخشانی برای صنعت برق باشد.
رضا اردکانیان در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح می‌کند: «هدف ما این است که تابستان آینده را هم به همین طریق ادامه دهیم و سه سال رشد اوج بار یک درصد را تجربه کنیم. این موضوع ما را به این نقطه می‌رساند که می‌توانیم این میزان تغییرات سالانه «فقط یک درصد» را یک نقطه ثابت قلمداد کنیم. مسأله‌ای که نشان می‌دهد می‌توان با برنامه‌های سازوکاری گفت‌وگو کرد، به تعامل رسید، این را تبدیل به یک قرارداد حقوقی یا اجتماعی کرد و این‌گونه نیست که ما هر سال هزاران میلیارد تومان هزینه کنیم، نیروگاه بسازیم که فقط آن چند ده ساعت اوج بار را جواب دهیم.»
او ادامه می‌دهد: «اقتصادی و عقلانی نیست که برای پاسخگویی به نیاز چند ده ساعت در سال – بین 200 تا 300 ساعت از سال – در سه ماه گرم، هر سال ده‌ها هزار میلیارد تومان نیروگاه صرفاً برای عبور از پیک بار تابستان بسازیم در حالی که 900 هزار کیلومتر خطوط انتقال و توزیع و حدود 2500 دستگاه ترانس و ده‌ها مولد ما در کشور در معرض فرسودگی باشند و نیازمند بازسازی و نوسازی.»
افزایش 174 هزار تفاهمنامه در سال‌جاری
وزیر نیرو در تشریح اینکه پیک امسال را چگونه با یک درصد رشد اوج بار پشت سر گذاشتیم؟ می‌گوید: «در این بخش 11 برنامه تعریف کردیم و این برنامه‌ها بیش از آن‌که برنامه‌های ساخت‌‌و‌سازی باشند، برنامه‌های سازوکاری بودند. از جنس گفت‌وگو، تفاهم، تعامل و تبدیل این تفاهم و تعامل به قرارداد که نتیجه آن قرارداد، پیک‌سایی است. برای اینکه به این دستاورد بزرگ برسیم، سال گذشته 120 هزار تفاهمنامه با مصرف‌کنندگان بزرگ برق امضا کردیم؛ با صنایع و مجتمع‌های کشاورزی و در این تفاهمنامه‌ها که قرارداد بود، توافق کردیم که اگر بدون لطمه‌زدن به تولیدشان در زمان اوج بار و آن چند ساعت خاص مصرفشان را کاهش دهند، در ازای این همراهی و همکاری، در ساعات غیر اوج بار، برق ارزان‌تری به آنها بدهیم. به بخش خانگی نیز گفتیم که اگر درست مصرف کنند، اصلاً برق را رایگان به آنها می‌دهیم.»
او با اشاره به اینکه سال گذشته در بخش خانگی 106 میلیارد تومان و در بخش صنعتی و کشاورزی 350 میلیارد تومان پاداش پرداخت شد، بیان می‌کند: «امسال موفق شدیم و نتیجه این تفاهم، خوش‌حسابی و اعتمادسازی، آن بود که 120 هزار تفاهمنامه را به 294 هزار تفاهمنامه افزایش دهیم. اینکه ما یکی از گرم‌ترین تابستان‌ها را پشت‌سر گذاشتیم و رشد اوج بار خوشبختانه از یک درصد تجاوز نکرد، مدیون این تغییر نگاه به واسطه دو ابزار فرهنگ‌سازی و پولی است. به‌‌طور مشخص بگویم، اوج بار 98، در سی‌و یکم تیرماه 57681 مگاوات بود. اوج بار امسال هم 31 تیرماه در شب 58254 بوده است.»
پیک به شب منتقل شد
به گفته وزیر نیرو، نکته ظریفی که در ارقام اوج بار امسال و سال گذشته وجود دارد؛ این است که اوج بار ما از روز به شب منتقل شده است. او توضیح می‌دهد: «این انتقال روز به شب به این معناست که ما در آن مدیریت مصرف از طریق عقد تفاهمنامه با مصرف‌کنندگان بزرگ در روز که تولیدکننده‌ها هستند، توفیق خوبی داشتیم.»
امسال به دلیل اقدامات مدیریتی بعد از 10 سال پیک شب از پیک روز پیشی گرفت که نشان می‌دهد کاهش مصارف روشنایی باید به عنوان اولویت در دستور کار قرار بگیرد. با این حال، پیک امسال (برنامه 099) در قالب اعداد دستاوردهای دیگری نیز داشت. از جمله کاهش سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی به واسطه کاهش مصرف که می‌تواند این ارقام صرف نوسازی صنعت و یا اقدامات کاهنده مصرف شود؛ مانند تعویض کولرهای فرسوده.
کاهش 18 هزار مگاواتی مصرف
 10 سال آینده با ادامه روند کنونی
در این رابطه معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی نیز درآئین جشن تحقق برنامه عبور موفق از دوره اوج مصرف برق تابستان 1399 (برنامه 099) به تشریح برخی از تغییرات در صنعت برق پرداخت.
همایون حائری با اشاره به ایجاد ظرفیت جدید ۱۸۴۰ مگاوات و انعقاد تفاهمنامه مشترک به میزان ۱۲۹۴ مورد، شروع فعالیت استارتاپی در مدیریت مصرف برق اظهار می‌کند: |در این سال، به میزان ۵۶۴۶ مگاوات صرفه‌جویی شد که باید بیش از ۷ هزار مگاوات نیروگاه احداث می‌کردیم که این توان را تأمین کند.
او همچنین با اشاره به صرفه‌جویی ۲۱۵۴ مگاوات در مدیریت پیک مصرف شب در سال‌جاری توأمان با مدیریت پیک روز که برای نخستین بار محقق شد، می‌گوید: «اگر با شیب کنونی بتوانیم حرکت کنیم تا ۱۰ سال آینده پیک مصرف ما عدد ۶۴ هزار و ۶۹۶ مگاوات خواهد بود و در صورتی که این مدیریت مصرف ادامه نیابد، این ظرفیت به ۸۶ هزار و ۷۰۹ مگاوات خواهد رسید و این به معنای ضرورت ایجاد ۱۲۵ هزار مگاوات نیروگاه است.»
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی از صرفه‌جویی ۷۰ هزار میلیارد تومانی با اعمال برنامه‌های مدیریت مصرف خبر می‌دهد که در صورت عدم همراهی مردم، صنایع و کشاورزی، این میزان از منابع مالی کشور باید تبدیل به نیروگاه می‌شد تا بتوانیم بدون خاموشی تابستان امسال را سپری کنیم.»
کاهش 13 هزار میلیارد تومانی خرید برق
مدیرعامل توانیر نیز در این باره با اشاره به اقدامات مدیریت بار و مصرف انرژی طی تابستان امسال می‌گوید: «این اقدامات با 13 هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی خرید برق از نیروگاه‌های خصوصی همراه بود.»
محمد حسن متولی‌زاده می‌گوید: «البته به رغم مدیریت بار صنایع در ساعات پیک، مصرف این بخش بیش از 11 درصد افزایش یافت و محدودیتی برای بخش تولید ایجاد نشده است.»
به گزارش «ایران»، افزایش مصرف برق صنایع به معنی افزایش تولید این بخش با وجود همکاری‌های جدید در سال‌جاری است. از روز گذشته صنعت برق با پشت سر گذاشتن پیک 099 وارد برنامه‌های پیک برق تابستان 1400 شده و علاوه بر جذب همکاری بخش‌های مختلف و حتی بخش خانگی این صنعت، کاهش قیمت تمام شده خدمات، افزایش راندمان نیروگاه‌ها، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش آلودگی زیست‌محیطی نیز در دستور کار دارد که به نظر می‌رسد روند حرکت در این بخش نیز نیازمند سرعت بخشی است.