بازگشت به روش‌های منسوخ!

محمد سالاری
رئیس شورای مرکزی حزب همبستگی ایران اسلامی
دهه هشتاد در سپهر سیاسی ایران پدیده‌ای رخ داد که در آن نقد و تخریب گذشته و گذشتگان و بهره‌گیری از ادبیاتی عامیانه و شعارهایی بدون پشتوانه کارشناسی و عوامگرایانه نقش اساسی را بازی می‌کرد. نارضایتی از برخی مسئولان نسل اول انقلاب که علاوه بر مشکلات مدیریتی آنان در ورای برخی سیاه نمایی‌ها بروز کرده بود نیز مزید بر علت شد تا زمینه برای قدرت‌گیری این طیف خاص در اداره کشور فراهم شود.
سوق دادن افکار عمومی به‌سمت وسوی اینکه در سال‌های قبل، انبوهی از رانت و مفاسد اقتصادی نهفته است و اکنون چهره‌ای پا به‌عرصه مدیریت کشور گذاشته که تمام نابسامانی‌ها را سامان داده و حق ملت را از طبقه‌ای خاص باز می‌ستاند، سبب شد تا اداره کشور به تفکری سپرده شود که هیچ ابایی از کنار زدن نخبگان و کارشناسان با دیدگاه سیاسی متفاوت، نداشت و نهایتاً بر کشور آن گذشت که آثار آن همچنان باقی است.  هرچند که سرانجام این تفکر و مدیریت، به برائت جستن‌های حامیان گذشته منتهی شد و موافقان و هم پیمانان دیروز، منتقدان سرسخت معجزه هزاره سوم شدند.  شرایط کنونی کشور نیز با وجود تفاوت‌های آشکاری که با دهه هشتاد دارد، به‌دلیل گسترش فسادهای مالی و مدیریتی و فقر روزافزون ناشی از سوءمدیریت‌های داخلی و تحریم‌های ظالمانه و شکاف میان مردم و مسئولان، سرشار از نارضایتی‌هایی است که می‌تواند زمینه ساز اقبال عمومی به شعارهای عوامگرایانه باشد.
بروز و ظهور پوپولیسم در جامعه و در بستری از نارضایتی، فقر و اختلافات طبقاتی کاملاً قابل پیش‌بینی است و باید اذعان داشت که متأسفانه تمام موارد یاد شده در شرایط کنونی در کشور حاکم است و این زنگ خطری است که می‌تواند برخی قدرت طلبان را نسبت به بازگشت به روش‌های منسوخ دهه هشتاد و رسیدن به صندلی قدرت به طمع اندازد.  از جامعه عصبانی و سرخورده نمی‌توان توقع داشت که به تحلیل مسائل و چرایی مشکلات بپردازد و طبیعی است که اگر از سوی جریانات سیاسی و جامعه مدنی نسبت به آگاهی بخشی اجتماعی اقدام مناسبی صورت نگیرد، هر رفتار عوامگرایانه‌ای که مبتنی بر مبارزه با فساد و در تقابل با شرایط حاکم کنونی باشد می‌تواند به جلب و جذب افکار عمومی منتج شود و این همان بستر تحقق آرزوهای پوپولیست‌هایی است که برای کسب منافع خود انتظارش را می‌کشیدند و البته پاشنه آشیل انتخابات آینده در ایران هم خواهد بود.  واقعیت موجود کشور بدون توجه به اینکه چه دولتی و با چه تفکر سیاسی و جناحی اداره امور را برعهده دارد و برخی سیاست‌های نادرست دولت تدبیر و امید، حاکی از مشکلاتی ساختاری و تنگناهای شدید اقتصادی است که بدون گشایش‌های بین‌المللی براحتی قابل اصلاح نیست و اطلاع‌رسانی عمومی و آگاهی بخشی اجتماعی در این خصوص نیز نه در بازه زمانی تبلیغات انتخاباتی بلکه از هم‌اکنون باید مورد اهتمام و توجه ویژه جریانات سیاسی دلسوز و به جهت پیشگیری از انحرافی جدید قرار گیرد.
در این شرایط باور عمومی جامعه با توجه به اخبار مفاسد اقتصادی و مدیریتی و البته هجمه‌های سنگین رسانه‌ای در فضای مجازی، هر گونه شعار مبارزه با فساد بخصوص اگر با نام بردن و متهم کردن برخی نهادها و شخصیت‌های سیاسی و اجتماعی همراه باشد را با کمترین تأمل می‌پذیرد و این امر می‌تواند نگرانی‌هایی را برای به قدرت رسیدن افرادی که تنها تبحر آنان شناسایی مطالبات عمومی و موج سواری بر خواسته‌های بحق اجتماعی است را افزایش دهد.  
نگرانی از آن جهت که قدرت گرفتن این تفکر عوامگرایانه در دهه هشتاد با سیل درآمد‌های نفتی همراه بود که منجر به اعتراضات معیشتی و اجتماعی نشد ولی در شرایط کنونی اگرچه امکان به قدرت رسیدن با شعارهای پوپولیستی وجود دارد ولی قطعاً اداره کشور با وجود مشکلات شدید اقتصادی، تحریم‌های سنگین، تاب‌آوری پایین جامعه و سطح نازل اعتماد عمومی با شعارها و وعده‌های تحقق‌ناپذیر، غیرممکن و البته همراه با عواقب بسیار ناگواری است که همه دلسوزان کشور باید نسبت به وقوع آن هوشیار باشند.