مدیریت ترس در بازار سهام

ولی نادی قمی
کارشناس بازار سرمایه
ارزش بازار سهام طی ۵ ماه اخیر بیش از ۳ برابر شده است و سوخت اصلی این رشد را ابرتورم انتظاری و ورود اشخاص حقیقی به بازار سهام، فراهم کرده است. بر اساس آخرین داده‌ها، طی چند ماه اخیر بیش از ۱۱۰ هزار میلیارد تومان پول وارد بازار شده است. این حجم از نقدینگی و مشارکت افراد حقیقی به رغم هشدارهای کارشناسان اقتصادی مبنی بر لزوم توجه دقیق به ابعاد حضور آحاد مردم و رشد بی محابای بورس صورت گرفته است. به نظر می‌رسد که رشد قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها بر مبنای انتظارت بازده قیمتی و نه بر اساس قدرت سودآوری  یا ارزش جایگزینی ، صورت گرفته است. بدین معنی که چشم انداز سودآوری و تقسیم سود شرکت‌ها کمتر مورد توجه قرار گرفت و پتانسیل تغییرات قیمت سهام آن هم بر مبنای گمانه‌های سفته‌بازانه ( نه تحلیل بنیادی قوی) با اهمیت شد.  در این فضا، برخی تحلیلگران باسابقه و با تجربه نیز با این جو همراه شده و به جای اتکا به تحلیل و اندیشه خوب، افکار سفته بازانه را ترویج دادند. اما طی دو هفته اخیر و همراه با اعلام عدم عرضه صندوق دارا دوم ( که بعداً تکذیب شد ) و عرضه‌های سهام عدالت، اعتماد بازار سهام به سیاستگذاران خدشه‌دار شد و ارزش بازار حدود ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان ( ۱۷ درصد) کاهش یافت. به نظر می‌رسد که هنوز درک درستی نسبت به ابعاد و اثرات بازار سهام در بین سیاستگذاران وجود ندارد و باید توجه داشت که بازار سهام جای بس گرانی برای آزمون و خطا است. به نظر می‌رسد برای مدیریت شرایط حال حاضر بازار سهام به کار بستن توصیه‌های زیر می‌تواند مفید باشد.
۱- فضای ترس در بازار حاکم شده است و در این فضا اخبار منفی بزرگنمایی می‌شود و از بسیاری از اخبار حتی مثبت برداشت غلط می‌شود لذا پیشنهاد می‌شود که در اظهار‌نظرها جانب احتیاط رعایت شود و ثبات در مقررات و دستورالعمل‌ها  در دستور کار قرار گیرد.
۲- میزان اعتبار کارگزاری‌ها افزایش یابد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حقوقی‌های بازار تشویق به خرید سهام شوند. دولت نیز همچنان بر حمایت مادی و معنوی خود از بازار ادامه دهد.
۳- فروش سهام عدالت تعیین تکلیف شود و خرید وفروش این گروه از سهام به صورت بلوکی و خارج از روند عادی بازار و به متقاضیان حقیقی یا حقوقی و صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت، انجام شود.
۴- فروشندگان سهام که با هدف نوسان گیری اقدام به فروش می‌کنند باید در نظر داشته باشند که معمولاً سرمایه گذاران در تصمیم گیری برای تبدیل طبقات مختلف دارایی خود تأخیر دارند لذا شاید در چرخه ورود مجدد به بازار ناچار به خرید گرانتر سهام شوند. در حال حاضر علاوه بر ثبات نرخ سود سپرده‌ها، دلار نیمایی به نزدیک ۲۰ هزار تومان رسیده است و قیمت کامودیتی‌ها در بازار‌های جهانی رشد کرده است.