ضرورت تسریع در اجرای توافقات دوجانبه

گروه سیاسی / سفر فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق به تهران در شرایطی روز گذشته انجام شد که بروز تحولات تازه‌ای در منطقه خاورمیانه از جمله تلاش شماری از کشورهای عربی برای عادی‌سازی رابطه خود با رژیم صهیونیستی از یک سو و پیشنهاد شماری دیگر برای برقراری گفت وگوهایی که ایران هم در آن مشارکت داشته باشد، سطح تنش‌ها را وارد مرحله تازه ای کرده است. یعنی در شرایطی که ایران بارها گفت وگوهای درون منطقه ای و همکاری برای ایجاد ثبات و امنیت از طریق این همکاری‌ها را راهی برای مدیریت تأثیرگذار بحران‌های داخلی منطقه ارزیابی کرده، تغییر رویه برخی از کشورهای منطقه در تمایل به برقراری رابطه با اسرائیل به تعمیق بیشتر شکاف‌های موجود انجامیده است. هر چند که کشورهایی همچون کویت خواستار اتخاذ تدابیری برای اعتمادسازی جهت آغاز گفت‌وگوهای مبتنی بر احترام به حاکمیت کشورها شده اند و از ایران برای همکاری با جامعه جهانی جهت پایان دادن به تنش‌ها و ناآرامی‌ها در منطقه دعوت به همکاری کرده‌اند، اما این همکاری برای تبدیل شدن به یک راهبرد اجرایی علاوه بر ضرورت تبیین بیشتر جزئیات و راهکارها، نیازمند ایجاد توافق و اجماعی درونی در قبال سیاست خارجی کشور در منطقه است؛ روندی که شاید بتوان گفت بخش قابل اعتنایی از مجموعه سرفصل‌های قابل طرح در یک گفت وگوی جمعی است. اما حالا به نظر نمی رسد که با روند تحولات جاری و تغییر پارادایم حاکم بر مناسبات کشورهای خاورمیانه زیر سایه نزدیکی به اسرائیل، فضا برای شکل‌گیری چنین گفت وگوهایی مهیا باشد. با این حال ایران و عراق به عنوان دو همسایه که همکاری‌های آنها در بالاترین سطح راهبردی قرار دارد، زیر سایه چنین تحولاتی می‌کوشند با عطف به اقدامات اخیر امریکا از جمله افزایش احتمال عملیات علیه پایگاه های مقاومت و تشدید فشارها علیه ایران، سطح همکاری‌های خود را برای تأمین منافع اقتصادی و همکاری در زمینه تبادل انرژی حفظ کنند. امریکایی‌ها که پیشتر زمان بیشتری را برای معافیت عراق جهت واردات انرژی از ایران در نظر می‌گرفتند، این بار تنها برای دو ماه بغداد را از تحریم‌های ایران معاف کردند. اقدام به کاهش بازه زمانی این معافیت هم نشانه تنش رو به افزایش میان بغداد و واشنگتن بر سر ایران است که محدود کردن همکاری اقتصادی دو متحد نزدیک  منطقه ای را هدف گرفته است. در چنین شرایطی «فؤاد حسین» برای نخستین بار از زمان رسیدن به مسئولیت وزارت خارجه عراق راهی تهران شد. او پیشتر در گفت‌وگویی درباره رابطه با ایران عنوان کرده بود که کشورش بر اصل توازن در روابط  تکیه می‌کند و بغداد در سایه وجود منافع جغرافیایی و اقتصادی با کشور‌های همسایه از جمله ایران، منافع امنیتی و سیاسی نیز با ایالات متحده امریکا دارد. لذا باید تلاش کند که اختلاف بین تهران و واشنگتن بر عرصه داخلی عراق تأثیر نداشته باشد. به این ترتیب وزیر خارجه عراق بر تداوم پیگیری سیاست خارجی مبتنی بر شفافیت با ایران و امریکا تأکید کرده بود. پیش از این سفر، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز تیرماه سال جاری در سفری از قبل تنظیم‌ شده به بغداد و سپس اربیل با مقامات عراق و اقلیم کردستان درباره ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای گفت‌وگو کرده بود.
وزیر خارجه عراق در روز اول سفر به ایران با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران و محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خودش دیدار کرد.
حضور نیروهای امریکایی را به ضرر ثبات منطقه می‌دانیم
رئیس جمهوری روز گذشته در دیدار «فؤاد حسین» وزیر امور خارجه عراق، با بیان اینکه ما در مقاطع مختلف همواره حامی مردم و حکومت قانونی عراق بوده‌ایم و بهترین نمونه کمک به ملت و دولت عراق در جریان حملات تروریستی داعش در این کشور بوده است، اظهار کرد: امروز هم وحدت شیعیان و تعامل بین گروه‌های مختلف اعم از شیعه، ‌سنی و کرد در این کشور را یک اصل مهم تلقی می‌کنیم، و برای کمک به وحدت و انسجام عراق در کنار دولت و مردم این کشور هستیم.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، حجت‌الاسلام حسن روحانی با بیان اینکه ما همیشه نظر خود را به صورت واضح و آشکار در مواضع سیاسی خودمان اعلام کرده‌ایم، تأکید کرد: حضور نیروهای مسلح امریکا در منطقه چه در عراق، چه افغانستان و چه کشورهای جنوبی خلیج فارس را به ضرر امنیت و ثبات منطقه می‌دانیم.
رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه تلاش برای خروج امریکا از منطقه نه وظیفه ما، بلکه وظیفه هر کشوری است که امریکایی‌ها در آن حضور دارند، اظهار کرد: آنچه مجلس عراق و نمایندگان مردم این کشور در این زمینه تصویب کرده‌اند را گام مثبتی می‌دانیم که مورد احترام ملت عراق و مورد حمایت ماست. روحانی با بیان اینکه در مسائل داخلی عراق و روابط بین گروه‌های عراقی، هیچ‌گاه به دنبال مداخله نبوده و نیستیم، تسریع در اجرایی و عملیاتی شدن توافقات دو کشور که در سفر مقامات ایران و عراق مورد تأکید و توافق قرار گرفته است را ضروری خواند.
رئیس جمهوری یادآور شد: ما به عنوان مسئولان دو کشور، وظیفه داریم پایه‌های توسعه و تعمیق روابط در آینده را مستحکم کنیم.
وزیر امور خارجه عراق نیز در این دیدار ضمن ابلاغ سلام‌های گرم رئیس جمهوری و نخست‌وزیر این کشور به رئیس جمهوری کشورمان از کمک‌های ایران به دولت و مردم عراق در مقاطع مختلف قدردانی کرد و گفت: از جمهوری اسلامی ایران که از روز اول در کنار مردم و دولت عراق بوده قدردانی می‌کنیم. «فؤاد حسین» تلاش برای توسعه و تعمیق هر چه بیشتر روابط دو کشور و همچنین فراهم کردن زمینه عملیاتی شدن توافقات دو کشور از جمله درباره همکاری‌های مرزی، حمل و نقل و همچنین آماده سازی اروند رود برای توسعه همکاری‌های تجاری و داد و ستد میان دو کشور را از اهداف سفر خود به تهران عنوان کرد.
او گفت: با تأکید نخست‌وزیر، کمیته تخصصی ویژه‌ای برای انجام مذاکرات و فراهم کردن زمینه اجرایی شدن توافقات دو کشور تعیین شده که اعضای این کمیته ظرف هفته‌های آینده به ایران سفر خواهند کرد.
 وزیر امور خارجه عراق با بیان اینکه باید تلاش کنیم همه توافقات قبلی دو کشور گام به گام اجرایی شود بر توسعه همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تأکید کرد.