انتقال پایتخت باز هم مطرح شد

تهران که کمی بیش از 200 سال پیش به‌عنوان پایتخت از سوی آقامحمدخان قاجار انتخاب شد، حالا از روستایی کوچک و خوش آب وهوا به کلانشهری بدل شده که معضلاتش تقریباً غیرقابل حل شده‌اند؛ از یک سو با ترافیک، آلودگی هوا، جمعیت حدود 10 میلیون نفری (ساکن)، حاشیه نشینی بیش از 5 میلیون نفری رو‌به‌رو است و از سوی دیگر خطر زلزله همیشه بیخ گوشش است. چالش‌هایی جدی که باعث شده بحث انتقال پایتخت از تهران به شهری دیگر سال هاست مطرح باشد، موضوعی که البته به‌دلیل نیازمندی به اعتبارات بسیار و پیچیدگی‌ها همیشه در حد حرف باقی مانده است.در دی ماه سال 1386 مصطفی‌پور محمدی وزیر کشور، موضوع انتقال پایتخت را مطرح کرد و گفت: این ایده، قطعی نیست و فقط یک پیشنهاد است ولی قطعاً حجم بار مالی انتقال پایتخت کمتر از منافعی است که می‌تواند در اختیار آحاد مردم کشورمان قرار دهد. این ایده از قبل مطرح شده بود و در این دولت نیز در کارگروه‌هایی مطرح شد و ما تصور می‌کنیم به‌عنوان یکی از ایده‌های جدی برای تسهیل امور اداری کشور می‌تواند قابل توجه باشد. وی گفت: در دولت‌های گذشته چند شهر برای پایتختی پیشنهاد شده بود و اکنون گزینه‌های جدیدی نیز مطرح است که ما همه این گزینه‌ها را مدنظر قرار خواهیم داد. وزیر کشور متذکر شد، ایده انتقال پایتخت، بسیار ابتدایی است اما یک ایده کارشناسی تلقی می‌شود و ارزیابی ما از آن مثبت است لذا باید دید به چه نتیجه‌ای می‌رسیم.
آن روزها 3 طرح اصلی برای انتقال پایتخت وجود داشت: «1- جا‌به‌جایی کل پایتخت از تهران به شهرهای دیگر مانند اصفهان، تبریز، مشهد و.... 2- جا‌به‌جایی برخی وزارتخانه‌ها به شهرهای دیگر و تبدیل تهران به پایتخت سیاسی کشور و ایجاد پایتخت‌های اقتصادی، فرهنگی و... در شهرهای دیگر. 3- ساخت شهری در اطراف تهران و انتقال ساختمان‌های وزارتخانه‌های مهم به آن منطقه مانند پرند.»
سابقه طرح انتقال پایتخت ایران از سال 1364مصادف با دویستمین سال پایتخت شدن تهران مطرح شد. پس از جنگ تحمیلى و در سال 1368 که مسأله تغییر یا انتقال پایتخت به‌صورت جدی‌تر مطرح شد، شهردارى تهران، قدم هایى در کاهش مشکلات شهر برداشت و بخشى از مشکلات جدى تهران را حل کرد و در نتیجه، مسأله انتقال پایتخت فراموش شد، تا اینکه درسال هاى 1377 و 1378 باز وزارت مسکن و شهرسازى این موضوع را مطرح و پیگیرى کرد. همچنین در سال 1379مطالعاتی جامع با عنوان (امکان سنجی انتقال مرکز سیاسی از تهران) انجام شد. طرح انتقال پایتخت بیش از 30 سال است که به‌صورت جدی مطرح شده و هم اکنون هم کارگروهی برای بررسی آن وجود دارد اما به نظر می‌رسد که همه مدیران کشور به این نتیجه رسیده‌اند که اگر چه تهران با توجه به مشکلاتش به شهری سخت برای زندگی بدل شده است ولی امکان جا به جایی آن هم وجود ندارد.