اکران آنلاین را جدی بگیریم

محمد احمدی
فیلمساز و دبیر کارگروه مبارزه با سرقت و قاچاق فیلم‌های سینمایی
هر راهکاری برای حل بحران در ابتدا با موضع‌گیری‌های متفاوت همراه می‌شود. با شیوع کرونا و تعطیلی سینماها که خسارت زیادی برای سینماگران و سینماداران داشت برای اولین بار اکران آنلاین در سینمای ایران پیشنهاد شد. در ابتدا اهالی سینما نسبت به این پیشنهاد جبهه‌گیری داشتند. حق هم داشتند، پای سرمایه‌شان در میان بود و ادامه فعالیت شان در این فضا به همین سرمایه‌ها بند بود. به مرور اما فیلمسازان به اکران آنلاین به‌عنوان فرصت تازه اعتماد کردند و برای اولین بار از فیلم‌هایشان در پلتفرم‌های پخش آنلاین رونمایی کردند. این روزها اکران آنلاین تقریباً جا افتاده و شرایط برای اکران مناسب شده است. بیش از اینها باید سینماگران برای اکران در این فضا اقدام کنند و این ریسک را بپذیرند. با توجه به ترافیک فیلم‌های پشت خط اکران، منتظر ماندن برای عادی شدن شرایط هم تصمیم کم خطری نیست. اگرچه سالن‌های سینما بازگشایی شده اما آشتی دوباره مخاطب با سالن‌های سینما زمان می‌برد. برخی فیلم‌ها با هدف گیشه ساخته شدند و انتظار فروش بالا دارند. پلتفرم‌ها هنوز این امکان و قابلیت را ندارند که به چنین فروشی برسند. صاحبان این آثار می‌توانند تا عادی شدن شرایط و ایام پساکرونا منتظر بمانند. فیلم‌شان هر زمان که اکران شود مخاطب دارد اما فیلم‌های متوسط و فیلم‌هایی که فرهنگی‌تر هستند بهتر است برای اکران آنلاین اقدام کنند. سینمای آنلاین نیاز امروز جامعه است. فرصت فراغت بیشتر شده و مردم می‌خواهند فیلم ببینند. آغاز فعالیت سینماها هم حتی به معنای پایان دوران اکران آنلاین نیست. این فرصت برای همیشه پیش روی سینمای ایران است. تجربه اکران آنلاین در همین فرصت چند ماهه نشان داده که استقبال خوب بوده و رضایت صاحبان آثار تأمین شده است. البته هر کس انتظارات و توقعاتی از فیلمش دارد اما از فیلم‌هایی که تا امروز اکران شده به اعتقاد من بیش از این نباید انتظار فروش داشت. اغلب این آثار سوپراستار کمتری داشتند و داستان شان برای آوردن مخاطب به سالن آنقدر پرکشش نبود. با نگاهی کلی به فیلم‌هایی که آنلاین اکران شده با فهرستی از فیلم‌هایی مواجه می‌شویم که فیلم‏‌های پرفروشی در گیشه نیستند و در بهترین حالت فروشی متوسط دارند. با این همه باید اعتماد مخاطب به اکران آنلاین هم حفظ شود و این تصور ایجاد نشود فیلمی که در این فضا اکران می‌شود فیلم پرکششی نیست. به امید اینکه تهیه‌کنندگانی که فیلم شان برای مخاطب جذاب است برای نمایش در این فضا اقدام کنند تا مخاطب با هر سلیقه بتواند فیلم‌های مورد علاقه‌اش را ببیند. یکی از پیشنهادها برای تنوع بخشیدن به آثار، ایجاد امکان برای نمایش آثاری است که در محاق توقیف هستند. اگر چه اساساً معتقدم دلیل قانع‌کننده‌ای برای ممیزی فیلمی که پروانه ساخت گرفته و بر اساس فیلمنامه ساخته شده وجود ندارد. همه ما چارچوب‌ها و خط قرمزها را می‌شناسیم و به آن پایبندیم و امیدواریم این برخوردها سلیقه‌ای نباشد. در این سال‌ها شاهد بوده‌ایم که مشکل نمایش تعداد زیادی از فیلم‌ها با تغییر مدیران رفع شده است. باید دنبال بهانه‌ای برای نمایش این آثار بود و این فیلم‌ها را برای اکران آماده کرد. اکران آنلاین شاید بهترین بهانه باشد برای اینکه این دست فیلم‌ها به اکران عمومی برسد. فیلم‌هایی که برای مخاطب جذاب است نیاز امروز سینمای آنلاین است و بازار آن را گرمتر خواهد کرد. در شرایط امروز که فیلم‌های زیادی در نوبت اکران قرار دارد باید به اکران آنلاین اعتماد کرد. این اعتماد البته فضای امن برای اکران هم می‌خواهد. تلاش زیادی برای مبارزه با قاچاق فیلم‌ها شده است. با همکاری معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور، کانال‌های تلگرامی متخلف و سایت‌هایی که سرورشان داخل ایران است، در صورت توجه نکردن به تذکرها، مسدود می‌شود. برای برخورد با شبکه‌های ماهواره‌ای هم تلاش‌های جدی صورت گرفته است که امیدواریم زودتر به نتیجه برسد. اما فارغ از برخوردهای قانونی، نکته مهم و تأثیرگذار فرهنگ‌سازی است. مردم باید بدانند که دیدن فیلم قاچاق دزدی محسوب می‌شود. شاید خیلی‌ها خودشان خبر نداشته باشند که با تماشای نسخه قاچاق فیلم‌ها، چه ظلم و خیانتی در حق صاحبان آثار مرتکب شده‌اند. مردم ما فهیم هستند. شاید عده‌ای با وجود آگاهی همچنان نسخه غیرقانونی آثار را تماشا کنند اما خیلی‌ها آگاه نیستند که ادامه فعالیت یک تهیه‌کننده به خرید همین یک بلیت مخاطب گره خورده است. در ماه‌های اولیه اکران آنلاین، حمایت‌هایی از سوی سازمان سینمایی به فیلم‌های متقاضی اختصاص یافت. لازم است این حمایت‌ها ادامه داشته باشد. هر گونه تصمیم‌گیری برای اقدام به نمایش آثار سینمایی در وضعیت امروز به تشویق نیاز دارد. اکران آنلاین تجربه‌ای ناگزیر در شرایط بحرانی امروز است؛ آن را جدی بگیریم و در همفکری پلتفرم‌های نمایش، تهیه کنندگان و سازمان سینمایی به چارچوب منظم و مفیدی در راستای بهتر دیده شدن آثار برسیم.