به میهمان ناخوانده کرونا عادت می کنیم؟

‌لیلا ضامنی
خبرنگار
بیش از یکسال پیش وقتی میهمان ناخوانده کرونا آمد کمتر کسی فکر می کرد می خواهد تمام شئون جوامع را به هم بریزد، از همان ابتدا که آمد گفتند می رود اما نرفت و با سماجت تمام  زندگی بشر را دچار دگردیسی کرد و همه مناسبات تحت تأثیر آن  قرار گرفت. هنر و هنرمند نیز از کرونا بی نصیب نماند و به دنبال آن همه فعالیت های فرهنگی و هنری تعطیل شدند، چرخ زندگی  هنرمند هم باید همانند دیگر صنوف هنری می چرخید و برای خارج شدن از این وضعیت باید طرحی نو  در می انداختند؛  این شد که برخی از گالری ها به برگزاری  نمایشگاه مجازی روی آوردند،  برخی هم تعطیل شدند و عده قلیلی هم نمایشگاه های حضوری را با رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار کردند. گالری گلستان به عنوان یکی از مطرح ترین و تأثیرگذارترین گالری های تهران همگام با رعایت پروتکل های بهداشتی و محدودیت های ناشی از کرونا از سال گذشته تعطیل شد و تا پایان امسال هم نمایشگاه حضوری نخواهد داشت. از سوی دیگر لیلی گلستان تجربه متفاوتی را در برپایی نمایشگاه در  پاندمی کرونا ارائه داد و آن هم برگزاری رویدادها به شکل مجازی بود. او در این باره می گوید:«از پانزدهم اسفندماه  گالری تعطیل شد. اواخر اردیبهشت که آرام آرام از شوک کرونا در آمدم، فکر کردم که بیکار نمی توانم سر کنم . پس فراخوان یک مسابقه نقاشی دادم به اسم «کرونا» برای بچه های زیر10 سال . با سه جایزه نقدی و استقبال عجیبی شد. اصلاً فکرش را نمی کردم. شاید چون خیلی با فضای مجازی و کارکرد فوق العاده اش آشنا نبودم . نمایشگاه خیلی سروصدا کرد و شهرداری به آن ورود کرد و پیشنهاد داد که یک دیوار در شهر را به کارهای برنده  مسابقه اختصاص دهد. یک کتاب چاپ کند از کارهای پذیرفته شده و سه جایزه نقدی هم بدهد.چه از این بهتر . البته هنوز خبری از دیوار و کتاب نیست. بعد ماه مرداد شد . ما همیشه در مرداد ماه نمایشگاه «صد اثر صد هنرمند» را داریم. پس آن را هم فراخوان دادیم و انبوهی از نقاشی برایم ارسال شد .همه را دیدم و انتخاب کردم و انتخاب ها را در سایت گالری گذاشتیم و چه فروش عجیبی. بعد نمایشگاه آرمان یعقوب پور بود با 103 نقاشی کوچک با قیمت یک میلیون و 30 نقاشی بزرگ با قیمت بالاتر که در نهایت حدود 120 نقاشی فروش رفت و بعد از آثار فربد مرشد‌زاده حدود ۲۰ کار فروش رفت و بعد شهرام کریمی که هشت کار فروخت و عبدی اسبقی که از اول اسفند شروع می شود.
نمایشگاه‌های آنلاین ما بسیار موفق بود. زحمتش خیلی بیشتر از برگزاری در گالری است اما تجربه  بسیار جذابی بود .تا اواسط خرداد ١٤٠٠ هم هر 20 روز از یک هنرمند نمایشگاه  مجازی خواهیم داشت.»
حال که کووید۱۹ ماندگار شده باید تدبیری اندیشیده می شد. یکی از این تدابیر برگزاری نمایشگاه های هنری مجازی است این گونه نمایشگاه ها امکان بازدید و خرید آثار را  در سراسر دنیا برای مخاطبان فراهم  آورده است، لیلی گلستان  درباره امتیازهای نمایشگاه مجازی می گوید:«البته اثر را از نزدیک دیدن لذت دیگری دارد. اما یکی از امتیازهای نمایشگاه مجازی بیشتر دیده شدن است. ما در تمام نمایشگاه هایمان و حتی در مسابقه  نقاشی بچه ها هم از خارج خریدار و شرکت کننده داشتیم. در مسابقه کرونا از کانادا و امریکا و اتریش و فرانسه شرکت کردند و در تمام نمایشگاه های نقاشی مان خریدار از اقصی نقاط جهان داشتیم حتی از ژاپن. البته همه ایرانی بودند. اگر روزی روزگاری کرونا برود و گالری دوباره باز شود ما نمایشگاه ها را هم حضوری می گذاریم و هم مجازی. البته اینستاگرام و تبلیغ در صفحه گالری و صفحه خودم خیلی کمک به این دیده شدن و خریده شدن کرد.»
شاید برای من مخاطب هیچ لذتی بالاتر از دیدن یک اثر نقاشی وحس  اتمسفر نمایشگاه نیست. حسی که در نمایشگاه مجازی از داشتن آن محروم می شویم. مدیر گالری گلستان درباره‌اش می گوید:«بله درست است . لذت از نزدیک دیدن خیلی متفاوت است اما مردم عادت کرده اند. مثل لذت کتاب کاغذی خواندن و مقایسه‌اش با خواندن از روی نوت بوک است . خیلی ها الان فقط از راه مجازی کتاب می خوانند یا صوتی کتاب را گوش می کنند. عادت می شود.  امیدوارم کرونا زودتر  راهش را بکشد برود و پشت سرش را هم نگاه نکند! و ما هم برگردیم سر گالری کوچک خوشگل مان!» تعطیلی رویدادهای حضوری هنری در ایام کرونا این نیاز را به وجود آورد که رویدادها باید به شکل مجازی برگزار شوند و همین رویه مستلزم داشتن زیرساخت های قوی فناوری و استفاده از پلتفرم های مختلف است.
متأسفانه در این همه گیری تاکنون هنرمندان بسیاری را از دست داده ایم و بسیاری دیگر به اجبار خانه نشین شده اند اما  آیا اصرار به عادی سازی زندگی راه حلی برای برون رفت از این بحران است؛ لیلی گلستان در این باره  می گوید:«تنها حرکتی که منتج به عادی سازی می شود به درک واصل شدن ویروس کرونا است ولاغیر.»