نت‌های کرونایی برای چه کسانی نواخته شد؟‌

ندا سیجانی
خبرنگار
یک سال از حضور میهمان ناخوانده‌ای به نام کرونا می‌گذرد و در این مدت زمان اتفاقات تلخ و ناخوشایندی درکل دنیا صورت گرفته و البته کشور ما هم از این شرایط در امان نماند و براین اساس  سوم اسفند ماه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل توصیه‌های اکید بهداشتی و ضرورت پیشگیری مناسب از خطر ابتلا به کرونا تمامی برنامه‌های هنری و فرهنگی کشور را تعطیل اعلام کرد.
بازار آنلاین کنسرت
ازهمان ابتدای اسفند ماه و اعلام تعطیلی کنسرت‌ها، برخی از هنرمندان تلاش کردند با آنچه در توان دارند به سبک و سیاق خود همچنان برنامه‌های موسیقی را حفظ کنند و با اجرای کنسرت‌های آنلاین در صفحات شخصی چون اینستاگرام، عشق در کنار مردم بودن در این شرایط سخت را ثابت کنند. در ادامه همدلی‌های این هنرمندان، مسئولان هم پا به پای آنها ایستادند و فعالیت جدیدی را آغاز کردند. نوروز امسال و قرنطینه‌های خانگی برای مقابله با کرونا و تشویق به در خانه ماندن، کنسرت‌های آنلاین «نوروزخانه» را به خانه‌های مردم برد، اجراهایی با صندلی‌های خالی به منظور ایجاد لحظاتی شاد و مفرح که با مجوز دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همکاری شهرداری تهران انجام گرفت. این برنامه‌ها کم و بیش ادامه داشت اما کمبود مردم در سالن‌های کنسرت موجب شد خواننده‌‌هایی که پیشگام این مسیر بودند و به علاقه شخصی خود در این برنامه‌ها شرکت می‌کردند آرام آرام کنار کشیده شوند، بویژه در بخش موسیقی پاپ، البته در همان اواسط خرداد ماه سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نامه‌ای خطاب به وزرای بهداشت و کشور در‌خصوص لزوم تسریع در بازگشایی مراکز فرهنگی و هنری نوشت و در این نامه خاطرنشان کرد ادامه تعطیلی‌ها خسارات جبران‌ناپذیری به حوزه فرهنگ، هنر و رسانه وارد می‌کند و سرانجام در پی درخواست سیدعباس صالحی، ستاد ملی مقابله با کرونا با بازگشایی سالن‌های سینما، تئاتر و موسیقی مشروط به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و استفاده از حداکثر ۵۰ درصد ظرفیت در اختیار از اول تیرماه موافقت کرد اما در نهایت اینچنین بهار موسیقی، با کوک‌های ناملایم به پایان رسید.
پایان تلخ کنسرت‌های زنده
اما تابستان 99؛ سال‌های گذشته و شروع تعطیلات تابستانی برنامه‌های موسیقی هم حال و هوای دیگری داشتند و روزهای گرم تابستان، تنور شب‌های موسیقی را داغ داغ نگاه می‌ داشت اما با وجود آنکه اعلام شده بود سالن‌های کنسرت بازگشایی شده استقبالی صورت نگرفت و اجراهای زنده در سکوت کامل خبری به سر بردند چرا که با وجود هزینه‌های سرسام‌آور و فروش بلیت به تعداد ظرفیت 50 درصد سالن، این خسارت‌ها باید از جایی دیگر جبران می‌شد و خبرهایی از گرانی بلیت به گوش رسید حتی با قیمت 300 هزار تومان؛ اما دخل و خرج مردم هم با این گرانی بلیت‌ها جور در نمی‌آمد و دراین راستا دفتر موسیقی جلسات متعددی با تهیه‌کنندگان و کنسرت‌گذاران و حتی سالن‌دارها برگزار کرد تا نه قیمت اجاره بها سالن‌ها افزایش یابد و نه بلیت‌های کنسرت اما هنرمندان موسیقی بویژه بخش پاپ، موافق این تصمیم‌ها نبودند و هزینه‌های جانبی برگزاری یک کنسرت با آنچه خروجی این جلسات بود با حساب و کتاب آنها جور در‌نمی‌آمد. از سوی دیگر آرام آرام ایام محرم و صفر و عزاداری‌ها از راه رسید و سالن‌های کنسرت به مدت دو ماه در خاموشی کامل به سر بردند. البته دراین بین شکل دیگری از موسیقی به صحنه آمد آن هم در بخش موسیقی‌های دستگاهی باکلام و بی‌کلام و همچنین موسیقی نواحی که با حمایت دفتر موسیقی و بنیاد رودکی در تالار رودکی انجام گرفت و برخی از شب‌های تابستان اختصاص داشت به موسیقی‌های آنلاین در این بخش که البته با استقبال خوبی برخوردار بود چرا که هنرمندان حوزه موسیقی ترجیحشان بر پیش بردن کنسرت‌های آنلاین بود تا بعد از این تعطیلی بلندمدت، بیش از این دچار ضرر و زیان‌های مالی نشوند. اما با این اوصاف موسیقی در تابستان هم گرما و شور و هیجانی نداشت و در پاییز و زمستان هم این سرنوشت برنامه‌های موسیقی همچنان ادامه‌دار بود.
البته در این مدت زمان دیگر شهرهای کشور هم همین احوال را داشتند و هیچ کنسرتی برگزار نشد اما شعب استانی انجمن‌های موسیقی هم از پای ننشستند و برای بهتر شدن حال و هوای جامعه و تعطیلی برنامه‌های هنری و موسیقی کشور از امکانات فضای مجازی استفاده بهینه و بهتری کردند و سعی داشتند در روزهایی که ویروس کرونا موج سوار اخبار روز دنیا است با این اجراهای آنلاین شکل دیگری از زندگی را پیش روی مخاطبان هنر قرار بدهند.
مصائب آموزش‌های مجازی موسیقی
اما از دیگر اتفاقات تلخ روزهای کرونایی که همچنان هم پابرجا است تعطیلی آموزشگاه‌های موسیقی است، محلی برای کسب درآمد و امرار معاش هنرمندان موسیقی که همچنان با درهای بسته روبه‌رو هستند و ترس خانواده از حضور فرزندان خود در تجمعات موجب شده کلاس‌های موسیقی هم به سمت آنلاین شدن حرکت کند و با وجود مشکلات و رنج‌های بسیار از نبود امکانات و دسترسی به اینترنت همچنان موسیقی در فضای مجازی آموزش داده می‌شود. اگرچه به گفته برخی از اهالی موسیقی این موضوع موجب شد عرصه گسترده‌تری از مخاطبان از حضور اساتید مجرب بهره ببرند اما نوع آموزش این هنر و ظرافت‌های آن سختی‌های بسیاری به دنبال دارد و شاید آنگونه که باید هنرجو نتواند درک خوبی از انگشت‌گذاری روی پرده‌های ساز و یا تحریرهای آوازی داشته باشد.
کرونا و بازارداغ تک آهنگ‌ها
اما صدمات کرونا شکل دیگری از تولیدات موسیقی را هم به‌وجود آورد به‌طوری که بازار آلبوم موسیقی را نیمه تعطیل کرده و در مقابل شبکه‌های اجتماعی، فضاهای مجازی و سایت‌های موسیقی محلی برای ارائه تک آهنگ‌های موسیقی شده‌اند.  به گفته اهالی موسیقی انتشار تک‌آهنگ در این شرایط صرفه اقتصادی دارد و ارتباط آنها با مردم با صرفاً تنها با کلیک برقرار است.
جشنواره آنلاین برای همه
اما برگزاری آنلاین جشنواره موسیقی آن هم به صورت رایگان برای همه اهالی موسیقی اتفاق جسورانه‌ای بود که نشان داد مسئولان موسیقی چشم بر سود مالی بسته‌اند و به حال خوب مردم در مدت یک هفته‌ای فکر کرده‌اند.‌