خطا و هنر هنرمند را از یکدیگر جدا کنیم

مجید ابهری
آسیب شناس اجتماعی و رفتارشناس
محبوبیت امانتی است که از سوی آحاد جامعه به شخصی اهدا می‌شود. ورزشکار، بازیگر، خواننده یا استاد موسیقی این امانت را به‌صورت هدیه‌ای از جامعه می‌گیرد و باید در حفظ آن کوشا باشد چرا که سلبریتی‌ها یا هنرمندان یکی از گروه‌های اصلی در الگوهای رفتاری جامعه هستند و اگر خطایی از آنها سر بزند جامعه با دیده اغماض به آن نگاه نمی‌کند. البته به این واقعیت باید توجه داشته باشیم که هنرمند نیز انسان است و انسان براساس فلسفه ممکن‌الخطا بودن در معرض بروز اشتباه و خطاست. بنابراین باید به این نکته اساسی در ارزیابی فرهنگی و اجتماعی خود توجه کنیم اما در مقابل این فلسفه باید گفته شود که سلبریتی‌ها و گروه‌های مرجع باید بسیار مراقب رفتارهای خود باشند چرا که آنها زیر ذره‌بین ارزیابی جامعه بخصوص جوانان و نوجوانان هستند و باید بسیار مراقب رفتار خود باشند.
اما باید به یک نکته اساسی هم اشاره کنم که بواسطه یک خطا نباید یک چهره مورد توجه و علاقه جامعه را در دفتر قرمز قرار دهیم. یعنی تمام محاسن، امتیازات و زحمات او را نادیده گرفته و به قول معروف او را بایکوت کنیم. این حرکت با توجه به اینکه خداوند بزرگ قبول کننده توبه‌های همه افراد است در مورد ما نیز صادق است چرا که خود ما هم ممکن است اشتباهی کنیم و علاقه‌مند باشیم که اطرافیان و دیگران به آن اشتباه با نگاه پوشش و بخشش بنگرند. اما سلبریتی‌ها و چهره‌های مورد توجه بعد از وقوع یک خطا، اشتباه یا حادثه‌، گاهی آنچنان مورد غضب جامعه قرار می‌گیرند که حتی دیگر آثار آنها هم مردود شمرده می‌شود. هنرمند ممکن است اشتباهاتی داشته باشد اما مگر در مورد هنرمندان خارجی ما به ماهیت و شخصیت آنها توجه داریم؟ تنها از هنر آنها استفاده می‌کنیم. بنابراین خط بطلان و قرمز کشیدن روی یک هنرمند سلبریتی در هر رشته‌ای به‌دلیل اشتباه و خطا کار درستی نیست، اما باید جامعه به این نکته توجه کند این شخص دیگر از جایگاه الگو و نماد تربیتی و فرهنگی تغییر مکان داده است. او را دیگر الگو قرار ندهند ولی می‌توانند از هنرش استفاده کنند چون به هنر او لطمه‌ای وارد نشده است.
همیشه این امکان وجود داشته که هنرمندان دچار خطا و اشتباهاتی شوند و این مسأله در سال‌های پیش هم اتفاق می‌افتاد اما فضای مجازی وجود نداشت که مردم از این خطاها به این شکل باخبر شوند. اکنون بعضی از رسانه‌ها بخصوص در فضای مجازی هنرمند خطاکار را آنچنان مورد هجوم قرار می‌دهند که انسان تصور می‌کند جرم و جنایتی مرتکب شده که به هیچ عنوان نمی‌توان از آن چشمپوشی کرد.
سلبریتی‌ها و چهره‌های محبوب باید توجه داشته باشند که کوچک‌ترین خطای آنها سوابق آنها را خدشه‌دار کرده و افراد مشابه آنها را نیز مورد تهاجم لفظی یا رسانه‌ای قرار می‌دهد. اشتباه یکی از این سلبریتی‌ها در مورد بقیه نیز ممکن است سرایت داشه باشد. اما ما به‌عنوان مخاطب آثار هنرمندان باید توجه داشته باشیم که اگر جرم و اشتباه یک هنرمند توسط مراجع قضایی مورد رسیدگی قرار می‌گیرد ما از ارزیابی و قضاوت در مورد او خودداری کنیم.