تئاتر هرازگاهی...

رضا آشفته
منتقد
وقتی تئاتر هر روز روی صحنه نباشد و در ماه یک یا دو تئاتر به‌طور هرازگاهی اجرا شود، دیگر تئاتر تئاتر نیست. تئاتر هم باید در طول سال در مکان‌های مشخص با دیدگاه و بیانیه‌های مشخص برای مخاطبانش اجرا شود وگرنه پیامد درست و درمانی نصیب آن مخاطبان و فراتر از آن فرهنگ آن شهر و شهرستان نخواهد شد. این هم بستگی به پیگیری مردم و بعد اقدامات هنرمندان برای تولید تئاتر و در نهایت حمایت متولیان فرهنگی آن شهر دارد که چقدر بخواهند شهر و آبادی‌شان را با یک نشانه بارز و کم خرج فرهنگی عجین نگه دارند. تئاتر هرازگاهی حکم زمین دیمی را دارد که مانند زمین آبی نمی‌شود هر سال و هر روز روی محصولش حساب باز کرد و به اصطلاح بگیر و نگیر دارد و این چندان مصداق و کارکردی برای بهره‌مندی از هنر تئاتر نیست که می‌تواند تضمینی برای هنجارهای هر جامعه شهری باشد. داشتن یکی دو تالار با تولیداتی برای کودکان و نوجوانان و بزرگسالان برای هر شهری در روزگار ما شدنی است چون هر شهری حتماً شهرداری و اداره ارشاد دارد و همین دو کافی است که در ساخت، تجهیز، نگهداری و مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی در زمینه تولید انواع تئاتر کوشا شوند و حالا هر شهری با سماجت بیشتر به همه گروه‌های سنی‌اش فکر کرده باشد، حتماً پیامد فرهنگی آن را در سطوح مختلف اجتماعی مردمان شهرش احساس خواهد کرد. بی تعارف ما شهرهای بسیاری داریم که هنوزهم در آن خبری از تئاتر نیست. نه تالار فعالی و نه هنرمندان و گروه‌هایی که به کار گرفته شوند برای تولیدات تئاتری که مردم شهرشان را بهره‌مند از سرگرمی و آگاهی گردانند. در حالی که هر شهری باید یکی دو تالار و چندین گروه تئاتری فعال داشته باشد وگرنه شهر چندان جلوه‌ای از فرهنگ و هنر ندارد چون هنر تئاتر زنده است و بهترین و مطلوب‌ترین تأثیر ممکن را بر مردمان هر شهری می‌گذارد که حتی هنر فیلمسازی هم از پس آن بر نخواهد آمد و حتی تولیدات تلویزیونی نیز چنین کارکردی را ندارند. تئاتر انسان را در برابر انسان می‌گذارد و طبیعت و فطرت انسانی را به زیباترین شکل ممکن آشکار می‌کند و چه از این بهتر که در صحنه بشود هم احساسات، هم منطق و عقلانیت و هم روح و شهود انسان را نمایان کرد. ما باید خویشتن را بشناسیم و یکی از کارکردی‌ترین ابزارها که از چنین رسالتی نیز برخوردار است، هنر تئاتر است. تئاتر هنر آیینی است و همواره در طول تاریخ انسان را متوجه خویشتن ساخته است و فرقی هم نمی‌کند که در چه ژانری ارائه شود؛ یعنی در تراژدی و کمدی و حتی تلفیق این دو موفق می‌نماید. تئاتر هنر جلوه گری هاست و در تبیین راه و روش به زیستن و به چالش کشیدن سبک و سیاق زندگی کارآمدترین هنرهاست. هنری که در هر شهر می‌تواند توسط دانشجویان، دانش‌آموزان، سربازان، کارگران، زندانیان، بانوان و هر دسته و قشری به شکل درست در خدمت همگان قرار گیرد. دیگر در دوره‌ای هستیم که هم در زمینه آموزش، هم نوشتن متن و ترجمه متون خارجی، کتب آموزشی و نظری و هر آنچه لازمه راه‌اندازی و توسعه تئاتر باشد، پیشرفت کرده‌ایم و براحتی می‌توانیم شاهد ایجاد گروه‌های نوپا و پویایی باشیم که با برخورداری از خلاقیت‌های مرسوم بتوانند تئاتر تولید کنند و در تکاپوی فرهنگی و مدنیت شهرشان کوشا شوند. هر شهری این نگاه مستقل و خلاق را نیازمند است و همان طور که انسان ها برخوردار از استعداد هنری هستند، باید که این توش و توان پنهان به آشکار‌ترین شکل ممکن در صحنه متجلی شود و در غیر این صورت نمی‌توان چندان به زندگی و به زیستن و سبک سالم امیدوار بود.
تئاتر را دریابیم و تا می‌توانیم شهرهای ایران عزیزمان را با این هنر آشناتر گردانیم و در لبریز شدن مردم از غنای این هنر حوصله و درایت مطلوب تری را برای ارتقای سطح زندگی پدیدار سازیم.‌