فلامینگوهای پریشان تشنه نمی‌مانند

حمیرا حیدریان-خبرنگار/یک بار دیگر فلامینگوهای مهاجر مانند سال‌های متوالی گذشته به امید زادآوری به سوی تالاب بختگان پرواز کردند. مکانی که با گرم شدن هوا آب بختگان خشک شد و آنها ماندند و نوزادان تشنه‌ای که فقط سراب غذا پیش رویشان بود. با این اتفاق محیط‌زیست خواستار تخصیص حقابه شد و نماینده نی ریز نیز با اشاره به اوضاع بد این مهاجران تأکید کرد که باید برای حفظ جان پرندگان کاری کرد اما شرکت آب منطقه‌ای اعلام کرد که حقابه، پاییز سال قبل تخصیص یافته و اینقدر آب در سد موجود نیست که بتوان حقابه جدیدی برای تالاب رها کرد. این سازمان حتی اعلام کرده بود در صورت رها‌سازی آب به علت وجود اراضی کشاورزی بر سر راه، عملاً چیزی به تالاب نخواهد رسید.
این در حالی است که محیط‌زیست با همکاری تشکل‌های مردمی با حفر چاهک و احداث خط لوله برای انتقال آب به تالاب بختگان گام برداشته‌اند. بهمن ایزدی فعال محیط‌زیست و یکی از افراد پیگیر نجات جوجه فلامینگوهای بختگان که عملیات نجات این پرندگان را رهبری می‌کند در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: ابتدا محیط‌زیست اعلام کرد که وزارت نیرو باید حقابه بختگان را پرداخت کند اما من اعتقاد داشتم که محال است در این وضعیت خشکسالی حقابه‌ای داده شود. چون آب پشت سد درودزن، آب شرب بخشی از شیراز، مرودشت و بعضی شهرک‌ها را تأمین می‌کند. الان هم که خشکسالی است و تا پاییز هم دیگر باران نداریم. پس آب سد درودزن بین این مناطق توزیع می‌شود و آبی به بختگان نخواهد رسید.
ایزدی ادامه داد: اگر هم آبی تخصیص یابد، سه هفته طول می‌کشد تا از درودزن به بختگان برسد و از طرفی بخشی از آب هم تبخیر شده و هدر می‌رود؛ لذا درحال حاضر و با توجه به شرایط اضطراری فلامینگوها، اگر منتظر حقابه باشیم، حتی اگر آب برسد هم دردی از فلامینگوها دوا نخواهد کرد. همچنین شرکت آب منطقه‌ای به سازمان محیط زیست پاسخ داد که در شرایط فعلی هیچ آبی را نمی‌توانیم به بختگان اختصاص دهیم. به‌همین خاطر فعالان و دوستداران محیط زیست با توجه به پتانسیل منطقه و کمک مردم بومی تلاش می‌کنند تا تلفات فرزندان قرمزبال بختگان را به حداقل برسانند. وی با بیان اینکه به‌دلیل توزیع نشدن مناسب آب و خاک در بالادست بختگان، متأسفانه از اوایل دهه ۱۳۸۰ با کاهش دبی آب دریاچه‌های بختگان و طشک مواجه شده‌ایم اظهار داشت: در سال‌های پس از ۱۳۸۰، هرسال آب ورودی از کر به بختگان کمتر شد تا اینکه نهایتاً سال ۸۶ بخش بزرگی از این تالاب خشک شد و فقط در یک سری حوزه‌های پست دریاچه آب باقی ماند. خشکی بختگان، علاوه بر تأثیرات مخربی که بر زمین‌ها و زندگی مردم شهرستان‌ها و روستاهای اطراف داشت، عرصه را بر پرندگان مهاجر تنگ کرد.
وی با اشاره به اینکه از کرانه و روستاهای اطراف بازدید کرده‌ایم خاطرنشان کرد: در این بازدید که 19 اردیبهشت انجام شد، تصمیم گرفتیم که آب را از روستاییان بخریم و با لوله به دریاچه انتقال دهیم. ولی خب خیلی هزینه‌بر بود و کار فنی پیچیده‌ای را می‌طلبید. پس به شرق دریاچه رفتیم و با کمک اهالی روستای چشمه انجیر و محیطبانان منطقه، در طول کرانه شرقی بختگان حرکت و چند کلونی فلامینگوها را کشف کردیم.
در آنجا با حفر کانال‌های عریض و حوضچه‌های پهن، آب زیر سطح دریاچه را بالا آوردیم و با ایجاد یک عرصه تقریباً یک هکتاری، موقتاً جوجه‌ها را نجات دادیم. اما به‌دلیل سرعت بالای تبخیر ممکن است این آب هم خشک شود و دوباره آنجا به نمک‌زار تبدیل شود. در این صورت باید از منابع آب نزدیک دریاچه، آب را تزریق کنیم.
این فعال زیست‌محیطی خاطرنشان کرد: مهم این است که فرصتی یک الی یک و نیم ماهه (45 روزه) برای جوجه فلامینگوها تأمین کنیم. زیرا ۹۰ روز طول می‌کشد تا جوجه تازه از تخم درآمده فلامینگو بتواند پرواز کند و اکنون حدوداً ۴۵ روز از تولد این جوجه‌ها می‌گذرد. خوشبختانه در این قضیه ما ساختاری را مبنی بر استفاده از سازمان‌های غیردولتی ایجاد کردیم که می‌تواند الگو باشد.