همراه با «بهار دلنشین» در بهاریه 1400

رضا مهدوی
نوازنده و پژوهشگر موسیقی
«تا بهاردلنشین آمده سوی چمن/ ای بهار آرزو برسرم سایه فکن /چون نسیم نو بهاربرآشیانم کن گذر/ تا که گلباران شو‌د کلبه ویران من...» شاید بارها و بارها تصنیف «بهار دلنشین» یا «بهارآرزو» را شنیده و با خود زمزمه کرده باشید ، یکی از آهنگ ترانه‌های بسیار زیبا دروصف بهار که در بین مردم شهرت پیدا کرد. این اثررا استاد روح‌الله خالقی دهه 1330 دوران آغاز شکوفایی موسیقی ایرانی در رادیو در یکی ازمایه‌های موسیقی ملی ایران دستگاه همایون با اشاره‌هایی به آواز اصفهان از متعلقات این دستگاه ساخت و یکی از شنیدنی‌های خاطرانگیز شد. کلام و شعراین قطعه سروده استاد بیژن ترقی از مفاخر ادبیات ایران و از ترانه سرایان معاصر است که در کار خود کم نظیر و بی‌بدیل و اغلب اشعارش ملهم از طبیعت بوده است. ترانه‌های بهاری و بیان حس لطیف او ویژگی‌های خاص دارد که مورد توجه بسیاری از آهنگسازان و نوازندگان شاخص قرارگرفته و در مجامع رسمی و در محافل خصوصی با او همراهی داشته‌اند و این همان تلفیق درست شعر و موسیقی است که در جان مایه هنراین سرزمین در نوعی متفاوت از ارائه موسیقی ایرانی برایمان ماندگار باقی مانده. نکته دیگرفضای موسیقایی بسیار مغتنم و مهم ملهم از بهاریه‌ای درکنار خلق یک موسیقی از هر نظر زیبا برگرفته از حس و شعور هنرمند استاد ایرانی است. اما ضلع سوم این تصنیف درکنار آهنگسازی روح‌الله خالقی و شعر بیژن ترقی، صدای جادویی غلامحسین بنان هم قرار دارد.استاد بنان از خوانندگان برجسته و بی‌بدیل موسیقی ایران با آنکه وسعت صدایش دو دانگ بود اما با صدای مخملی گرم و نرم آنچنان زیبا این بهاریه را به زیبایی هرچه تمامتر می‌خواند که می‌توان در هر سرزمین، رایحه بهار را بخوبی استشمام کرد و با لحن موسیقایی لطیف، ظریف و زیبای خود گرمی و نرمی باد بهاری را به اذهان متبادر کند و... در چندسال اخیر سالار عقیلی که علاقه وافری به بنان دارد بهاردلنشین را با شکوه باز خوانی می‌کند و مورد اقبال هم قرار می‌گیرد؛ در حقیقت آهنگ، ترانه و تصنیف «بهار دلنشین» سه رأس مثلثی است که به لحاظ شنیداری ترانه، آهنگسازی وخوانندگی به موسیقی ایران جان و جلای دیگر بخشیده و حال و هوای بهار را از جهاتی گوناگون به اذهان هوشیار که شنوندگان حقیقی موسیقی هستند به هوش گوش و گوش هوش موسیقایی عامه مردم القا می‌کند و می‌توان هرساعت از شبانه روز این اثر را شنید و لذت برد و زندگانی کرد ،چرا که انسان را به نشاط و شادی باطنی درون و بیرون دعوت می‌کند و به یک سرمنزل مقصود آیینی می‌رساند و... .
«بهاردلنشین» از آثار ماندگار گل‌های رنگارنگ شماره 224 است که روح‌الله خالقی به زیبایی هر چه تمامتر ارکستر آن را رهبری کرد و غلامحسین بنان هم عالمانه و جانانه حنجره محدود خود را با قابلیتی وصف ناپذیر بسط و گسترش داد، همان‌طور که دیگر آثارش را به نهایت ظرافت وزیبایی هنری تا آخر عمر ادا کرد و خواند و می‌توانیم بگوییم این سه ضلع مثلث (خالقی، ترقی و بنان) برگی بر برگ های موسیقی نوین مکتب جدید و ارکسترال و موسیقی آوازی ایران گشود و دلنشینی فصل بهار و رستاخیر طبیعت و فکرنو و لباس نوی دلنشین آدمی در بهار آرزوها را این آهنگ ترانه ترکیبی هنرمندانه و جاودانه خلق کرد  و... بهاردلنشین جامعیت یک اثر هنری -موسیقایی است دررسیدن به فرهنگسازی مفاهیم عادی‌سازی شده که مردمان روزگار بی‌توجه از آن دور افتاده‌اند و دیگر مفاهیم که فهم و درک آنها ثقیل و دشوار است. به‌عبارتی با این اثر فاخر به نقطه عطفی فراگیر تبدیل می‌شود که توده مردم شنونده را دربر می‌گیرد که غایت خواهندگی بسیاری از موسیقیدانان به چنین مرتبت و جایگاهی است. بهاردلنشین در کنار سهل و ممتنع بودن و روانسازی فهم درست کلمات و واژگان و میزان‌بندی نت‌ها در میزانِ میزان‌های پارتیتور با حرکت دستان رهبر و سرپرستی مقتدر با چینش دقیق و اصولی سازها و روند ملودیک درکنار سازبندی نزدیک به فضای شنیداری تازه راه یافته به موسیقی ایران از نوع چندصدایی مصادره به مطلوب توانسته عمق وجود شنیداری ای ایجاد کند که مختص سبک فرهنگ خانواده ایرانی بود و هست و خواهد بود و... امروزه از نبود آثاری اینچنین درخشان در فضای شنیداری موسیقی کشورمان در رسانه رسمی رادیو تلویزیون و صحنه‌های اجرا در حسرت هستیم و امیدواریم نسل نو بتواند جا پای این نوع موسیقی‌های ماندگار بگذارد و درآینده شاهد تولید چنین آثار بزرگ و سترگ هنری فرهنگی موسیقی دستگاهی ملی ایران باشیم. بیاییم با این موسیقی بهار، بهار موسیقایی زندگانی را پاس بداریم!