دعوت به موسیقی اصیل و ماندگار

میلاد کیایی
آهنگساز و نوازنده پیشکسوت سنتور
در بیش از یک‌سال و اندی که گذشت و در روزهای قرنطینه در دو - سه دانشکده موسیقی به تدریس به‌صورت آنلاین مشغول هستم و دوره پیشرفته نوازندگی سنتور را آموزش می‌دهم اما نکته مهم این است که در کنار تعلیم نوازندگی این ساز، کوک سنتور را هم آموزش می‌دهم. همان‌طور که می‌دانید، ساز سنتور 72 سیم دارد به همین دلیل غالب کسانی که به سراغ آموزش آن می‌روند معمولاً زمانی که به مرحله کوک می‌رسند متأسفانه کار خود را متوقف می‌کنند اما با تجربه حدود 60 سال آموزش و تدریس موسیقی (از سال 1340) و دریافت مجوز تدریس سنتور از سه استاد بزرگوار آن زمان، حسین دهلوی، حسن رادمرد و مصطفی پورتراب، و تجربه‌های طولانی در این زمینه به آموزش کوک سنتور به هنرجویان این ساز اقدام کرده‌ام که ابتدا به‌صورت خصوصی بود اما از اول خردادماه سال‌جاری به‌طور رسمی در آموزشگاه موسیقی وزیری که به مدیریت آقای کیوان ساکت است این کلاس‌ها با رعایت تمامی پروتکل‌های بهداشتی برگزار خواهد گردید و در کنار انجام این کارها به آهنگسازی هم مشغول هستم و در واقع این روزهای بالاجبار خانه نشینی بهانه‌ای شد تا کارهایی که برخاسته از احساسات درونی‌ام بوده و در ذهنم حضور داشته به‌صورت نت به‌روی کاغذ نوشته، تنظیم و ارکستراسیون گردد تا به امید خدا و در فرصتی مناسب و شرایط بهتر، این کارهای ماندگار را در استودیو ضبط نماییم. البته اغلب کارهایم نیز بی‌کلام بوده و هدفم تولید موسیقی در این زمینه است چرا که به اعتقاد من اکثر کارهای با کلام تاریخ مصرف داشته و معمولاً با بیش ازسه یا چهار بار گوش دادن به تکرار خواهند افتاد اما موسیقی بی‌کلام مانا و ماندگار است. به‌طور مثال می‌توان گفت تمامی آثار بزرگمرد موسیقی ایران استاد ابوالحسن خان صبا بی‌کلام بوده اما پیام‌های زیبایی که در موسیقی‌های ساخت ایشان نهفته است موجب شده هر شنونده‌ای را به خود جذب کند و هربار شنیدن آن لذت‌ و تازگی داشته باشد یا نمونه دیگر آن موسیقی‌های کلاسیک جهانی است که اغلب بی‌کلام بوده و حتی با گذشت دو قرن همچنان از شنیدن آن لذت می‌بریم و پیام‌های دلنشین و تازه‌ای در خود نهفته دارد.
بر همین اساس پیشنهاد من به علاقه‌مندان موسیقی گوش جان سپردن به موسیقی‌های مانا است، موسیقی‌هایی که از اصالت برخوردار بوده، البته منظور نفی موسیقی‌های مدرن نیست چرا که این نوع موسیقی‌ها هم در هر دوره‌ای خواستار و طرفداران خودش را دارد و موسیقی زمانه خود است اما آنچه ماندگاری دارد موسیقی اصیل است که ریشه در فرهنگ داشته نه موسیقی‌های این روزگار که بعضی از آنها یک‌بار مصرف هستند و به همین دلیل تأکید بنده رجوع بیشتر به اصالت‌ها است و با مروری کوتاه بر موسیقی‌های چند دهه اخیر متوجه خواهیم شد که حتی موسیقی‌های ملل غرب هم بازگشت به گذشته دارند. اما با این تفاسیر خواسته زمانه چیز دیگری است و قضاوت را باید به گذر زمان و تاریخ سپرد. البته لازم به ذکر است من مخالف با نوآوری نیستم اما بر این نظرم که قضاوت این نوع آثار را باید به آیندگان سپرد بنابراین باید نظاره‌گر تولید کارهای نسل نوجوان و جوان در عرصه نوازندگی یا آهنگسازی بود و ماندگار بودن یا نبودن آن را به تاریخ واگذار نمود. ناگفته نماند من هرگز متعصب به آنچه از گذشتگان دیکته شده و به نسل‌های بعد انتقال یافته نیستم و نخواهم بود اما معتقدم گذر زمان همه چیز را روشن خواهد کرد.
لازم به یاد‌آوری است سال‌ها قبل که آن دوران 12-13 سال سن داشتم، در تلویزیون ملی ایران تنها یک کانال وجود داشت که برنامه‌های خود را به طور زنده و به گونه سیاه و سفید پخش می‌کرد. آن زمان یک نوازنده امریکایی که اصالتاً یهودی بود در ایران فعالیت می‌کرد و تلاشش بر این بود تا به موزیسین‌ها ثابت کند می‌توانیم به‌جای 7 نت 6 نت داشته باشیم و به‌صورت تخصصی باید بگویم فاصله نت‌های می‌- فا و سی - دو به‌طور طبیعی نیم پرده است اما این آقا تلاش کرد این فاصله‌ها را به‌صورت یک پرده انجام بدهد و در این زمینه هم تبلیغات بسیار گسترده‌ای انجام داد و آهنگ‌های بسیاری هم در این گام شش نت، ساخته بود اما هرچه کرد بر دل‌ها ننشست و سرانجام بار خود را بست و رفت چرا که موسیقی از طبیعت استخراج می‌شود و این آقا تصمیم داشت طبیعت موسیقی را برهم بریزد. البته همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم مخالف نوآوری نیستم اما به شرط آنکه اصالت‌ها کنار گذاشته نشوند و به باور من نوآوری‌هایی خوب است که ماندگاری داشته باشد هرچند که برخی ازنسل امروز به ندرت پایبند اصالت‌های فرهنگ و موسیقی هستند.‌